کلیات
استان چهارمحال و بختیاری یکی از استانهای کشور ایران است. مرکز این استان شهرکرد است. این استان با گسترهای برابر با ۱۶٬۴۲۱ کیلومتر مربّع یک درصد از کل وسعت ایران، بیست و دومین استان کشور از نظر پهناوری است.
جغرافیا
استان چهارمحال و بختیاری از جمله بخشهای کوهستانی فلات مرکزی ایران محسوب میشود و ۳۱ درجه و ۹ دقیقه تا ۳۲درجه و ۳۸ دقیقه عرض شمالی و ۴۹ درجه و ۳۰ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۲۶ دقیقه طول شرقی گرینویچ قرار دارد. این استان از شمال و مشرق به استان اصفهان، از مغرب به استان خوزستان، از جنوب به استان کهگیلویه و بویراحمد و از سوی شمال غربی به استان لرستان محدود میشود. زبانهای لری بختیاری، فارسی و ترکی در میان ساکنان این استان رایج است. در مرکز استان، هفشجان، بروجن، فرخ شهر و برخی دیگر از شهرهای استان به زبان فارسی با لهجه خاص خود صحبت میکنند. مرکز این استان شهرکرد است و با ۲۰۶۶ متر ارتفاع از سطح دریا، بلندترین مرکز استان کشور ایران است. میانگین ارتفاع در استان چهارمحال و بختیاری حدود ۲۱۵۳ متر است و به همین خاطر استان چهارمحال و بختیاری را بام ایران میدانند.
تقسیمات کشوری
بر پایه آخرین بخشبندی سیاسی کشور، استان چهار محال و بختیاری دارای ۱۰ شهرستان، ۴۳ شهر، ۲۶ بخش و ۵۱ دهستان است. شهرستانهای این استان عبارتند از: شهرکرد، بروجن، لردگان، فارسان، اردل، کوهرنگ، کیار، بن، سامان و شهرستان جدید خانمیرزا.
پیشینه در بخشبندی کشوری
پیشتر منطقه چهارمحال همواره از بلوکات اصفهان بهشمار میرفته است. مسعود میرزا ظل السلطان، در دوسفر پی در پی خود به چهارمحال، آن را بلوکی سرد، بسیار آباد، پر نعمت و پرجمعیت، با چراگاههای سبز و خرم و چمنهای زیاد و آب فراوان وصف کرده و افزوده چهارمحال مشهور به هند کوچک است و بهترین بلوک اصفهان پس از لنجان است.
چهارمحال و بختیاری تا پیش از سال ۱۳۳۲ خورشیدی در قالب شهرستان شهرکرد و بختیاری از شهرستانهای استان اصفهان بهشمار میآمد. در این سال، شهرستان شهرکرد از استان اصفهان جدا و به عنوان فرمانداری مستقل بختیاری و چهارمحال در تقسیمات سیاسی کشور قرار گرفت.
در دهه ۳۰ با تغییر رویکردهای حکومت در سال ۱۳۳۷ شمسی فرمانداری مستقل بختیاری و چهارمحال به فرمانداری کل ارتقاء مییابد و در گستره آن فرمانداریهای تازه بروجن و نیز بخشهای نو شوراب و گندمان ایجاد میگردند. در مصوبه سال ۱۳۵۲ هیئت وزیران، فرمانداری کل چهارمحال و بختیاری به استانداری چهارمحال و بختیاری ارتقاء یافت.
وجه تسمیه
نام چهارمحال و بختیاری اشاره به دو بخش منطقه چهارمحال و منطقه بختیاری دارد. چهارمحال بخشی روستانشین میان اصفهان و منطقه ایلنشین بختیاری بود. محال جمع مکسر واژه محل به معنی جا و مکان است و چهار محال یعنی چهار ناحیه که عبارت بودند از: لار، کیار، میزدج و گندمان. در بخشبندی کنونی استان، لار در شهرستان شهرکرد، شهرستان سامان و شهرستان بن، میزدج در شهرستان فارسان، کیار در شهرستان کیار و گندمان در شهرستان بروجن قرار میگیرد. منطقه بختیاری نیز که از دیر باز کوچ گاه ایل بزرگ یختیاری بوده و هست، هماکنون دربردارنده شهرستانهای کوهرنگ، اردل و لردگان و بخش ناغان شهرستان کیار میباشد.
هفشجان مرکز پیشین چهارمحال تا پایان عصر صفوی، کیان مرکز چهارمحال در دوره افشاریه، چالشتر مرکز چهارمحال در دوره زندیه و در میانه قاجاریه و شهرکرد یا دهکرد پیشین مرکز استان از دوره پهلوی و بهطور رسمی از سال ۱۳۵۲ مرکز استان بختیاری و چهارمحال میباشد. منطقه بختیاری استان چهارمحال و بختیاری نیز در واقع بخش گرمسیری ایل بختیاری است که بیشتر کوچ رو هستند.
تغییر نام استان
برخی از مردم استان و مسئولین استانی و کشوری معتقد به تغییر نام این استان هستند. دلیل اصلی این گروه طولانی بودن نام استان است. طولانی بودن نام استان سبب حذف یکی از بخشهای نام استان میشود، گاه چهار محال خوانده میشود و گاه بختیاری و در هر صورت باعث میشود که مقصود اصلی از آن بدست نیاید. در برخی موارد هم در نامه نگاریها نام کوتاه شده چ. و ب. به کار میبرند که چوب خوانده میشود. برخی دیگر بر این باور اند که نام استان باعث ایجاد شکاف بین مردم استان میشود و با وجود کوچکی استان، آن را به دو بخش تقسیم میکند. این توده معتقدند هویت یک استان باید همانند هویت یک کشور از همبستگی کامل برخوردار باشد و مردم آن بر پایه نژاد بخشبندی نشوند.
تغییر نام استان به دلیل نگرانی از واکنش بختیاریها استان هنوز عملی نشدهاست.
زبان
مردم استان چهار محال و بختیاری به دو قسمت چهارمحالیها و بختیاریها تقسیم میشوند. چهار محالیها عموماً به زبان فارسی و ترکی و با لهجه خاص خودشان صحبت میکنند و بختیاریها هم به گویش بختیاری که شاخهای از زبان لری است صحبت میکنند. در ۵ شهرستان از ۹ شهرستان این استان زبان گویش بختیاری رایج است که این شهرستانها عبارتند از: اردل، کوهرنگ، فارسان، لردگان و کیار. در شهرستانهای شهرکرد، بروجن، سامان وبن لهجههای محلی فارسی و ترکی رایج است. بهطور خاص مردم شهرهای شهرکرد، هفشجان، بروجن و فرخشهر و برخی دیگر مناطق به زبان فارسی صحبت میکنند، لهجههای دهکردی، هوشگانی، اورجنی و قهفرخی مخصوص شهروندان این استان میباشد که از ریشه فارسی پهلوی است و در آن لغات ترکی و عربی زیادی وجود ندارد. زبان ترکی قشقایی نیز بیش از ۱۲ درصد جمعیت ساکنین استان را شامل میشود. بهطور خاص مردم شهرهای کیان، بلداجی، سامان، بن، فرادنبه و جونقان به زبان ترکی صحبت میکنند.
بر پایه تحقیقات پروفسور گرهارد دوئرفر گویشهای ترکی رایج در چهارمحال در گروه زبانی اوغوزی میانه و جنوبی قراردارد، همچنین زبان ترکی رایج در فرادنبه و شهرکیان، از بکرترین لهجههای زبان ترکی در ایران میباشد. دانشنامه ایرانیکا در مقاله زبان لری زبان مردم این استان را از نظر جغرافیایی نیمی فارسی و نیمی لری معرفی میکند. وبگاه میراث فرهنگی و گردشگری استان چهارمحال و بختیاری زبان لری بختیاری را به عنوان زبان عمومی در این استان معرفی میکند. دانشنامه جهان اسلام گویش مردم این استان را فارسی با گویش بختیاری معرفی میکند.
در برخی شهرستانهای این استان مانند شهرکرد و بروجن لری جای خود را به فارسی دادهاست. برخی منابع نیز گویش ساکنان این استان را فارسی، ترکی قشقائی و گویش بختیاری معرفی میکنند. ارامنه: نواحی شرقی استان چهار محال و بختیاری شامل شهرستانهای شهرکرد و بروجن از دیرباز سکونت گاه گروههایی از ارامنه بودهاست. هر چند در دهههای اخیر تعداد بسیاری از ارامنه چهار محال و بختیاری به اصفهان مهاجرت کردند. روستاها ارامنهنشین چهار محال عبارت بودند از تشنیز، واستیگان، گیشنیگان، احمدآباد، شلمزار، قلعه کشیش، لیواسیان، ده ارمنی، سیرک و غیره.در جدول زیر نام شهر و روستایهای مختلف استان و زبان گفتاری مردم آن مشخص شدهاست.
سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علومپزشکی شهرکرد و رییس مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری گفت: باتوجه به گسترش علم و دانش ۹۰ تا ۹۵ درصد ناباروری ها قابل درمان است
کد خبر: ۱۱۲۶۹۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۰۷
فرمانده انتظامی استان از دستگیری ۲ سارق و کشف ۶۰ فقره سرقت داخل خودرو در شهرستان شهرکرد خبر داد.
کد خبر: ۱۱۲۶۵۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۰۵
رئیس جمهور: دشمن نمیخواهد کشور به صنعت هستهای و صنایع پیشرفته نظامی ،خودروسازی و لوازم زندگی دست یابد اما ما از دانش برتر برخوردار هستیم و در جنگ ارادهها پیروز میشویم.
کد خبر: ۱۱۲۳۶۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۲۰
رئیس جمهور در بیست و چهارمین سفر استانی خود در استان چهارمحال و بختیاری وارد منطقه دور افتاده لبد بازفت شهرستان کوهرنگ شد و از نزدیک با مردم و عشایر این منطقه دیدار و گفتگو کرد.
رئیس جمهور با حضور در یکی از محرومترین و دورافتادهترین مناطق استان چهارمحال و بختیاری ، با مردم روستای لبد، دیدار و گفتگو کرد.
آیتالله سید ابراهیم رئیسی پیش از ظهر امروز پنجشنبه در نخستین بخش از برنامههای سفر به استان چهارمحال و بختیاری ، ضمن بازدید هوایی از طرحهای آبی استان، با توضیحات وزیر نیرو و استاندار چهارمحال و بختیاری از روند فعالیت آنها مطلع شد.
کد خبر: ۱۱۲۳۴۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۹
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه فقر و بیکاری زیبنده استانی همچون چهارمحال و بختیاری نیست، گفت: باید با مشارکت مسئولان و کمک مردم شاهد رفع فقر، محرومیت و بیکاری از این استان باشیم.
کد خبر: ۱۱۲۳۳۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۹
رئیسجمهور لحظاتی پیش درادامه سفرهای استانی خود وارد فرودگاه شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری شد.
کد خبر: ۱۱۲۳۳۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۹
تالاب بینالمللی گندمان با ۹۸۰ هکتار وسعت و ۲ هزار و ۲۱۹ متر ارتفاع از سطح دریا، در نزدیکی تالاب بینالمللی چغاخور و فاصله ۶۰ کیلومتری شهرکرد مرکز چهارمحال و بختیاری قرار دارد.
کد خبر: ۱۱۲۲۷۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۶
دهه نودی های چهارمحال و بختیاری در شهرکرد اجتماع کرده و با همخوانی سرود سلام فرمانده بار دیگر با امام زمان (عج) عهد بستند.
مراسم اجتماع سربازان دهه نودی امام زمان (عج) عصر دو شنبه با حضور حاج ابوذر روحی برگزار شد.
کد خبر: ۱۱۲۰۶۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۰۳
رییس مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری گفت: در شبانهروز گذشته تعداد بیماران مبتلا به ویروس کرونا در بخش بستری صفر بوده است و تنها آزمایش پنج بیمار در بخش سرپایی مثبت اعلام شد.
کد خبر: ۱۱۱۹۱۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۶
به دلیل اثرهای جانبی داروهای شیمیایی امروزه توجه به گیاهان دارویی رو به افزایش است. کرفس یکی از گیاهان دارویی با ارزشی است که مورد استقبال قرار گرفته و به همین در معرض انقراض قرار دارد.
کد خبر: ۱۱۱۵۷۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۶
ادارهکل آموزش و پرورش چهارمحال و بختیاری با صدور اطلاعیهای از تأخیز ۲ ساعته در شروع به کار مدارس در روز پنجم اردیبهشتماه خبر داد.
کد خبر: ۱۱۱۵۴۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۴
رئیس مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری گفت: طی شبانهروز گذشته هیچ مورد جدید کرونایی در استان شناسایی نشد.
کد خبر: ۱۱۱۵۳۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۴
رییس جمعیت هلال احمر شهرستان اردل گفت: دختر جوان اهل شهرستان بروجن بر اثر سقوط از آبشار لندی شهرستان اردل در استان چهارمحال و بختیاری جان خود را از دست داد.
کد خبر: ۱۱۱۵۱۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۳
نماینده شهرکرد با ارائه توضیحاتی درباره وضعیت دو پروژه انتقال آب بن-بروجن و تونل گلاب ۲ گفت که عده ای به دنبال برهم زدن وحدت بین مردم دو استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری هستند حال اینکه وحدت بین مردم مثال زدنی بوده و برهم نمی خورد.
کد خبر: ۱۱۱۴۴۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۹
دشت لالههای واژگون کوهرنگ یکی از مشهورترین دشتهای لاله در کشور است که به عنوان یکی از آثار طبیعی ملی به شمار میرود.
گل «قلندری»، «گل گریان» و «اشک مریم» از دیگر نامهای گل لاله واژگون میباشد که یکی از علتهای نام گذاری این گل وجود قطرات آب در درون گل گریان است که با تکان دادن آن قطرات آب از آن خارج میشود.
زمان گل دهی در این دشت آخر فروردین ماه و اوایل اردیبهشت ماه هر سال است که هر بینندهای را به خود جذب میکند، اما طی سالیان گذشته با بی مهری گردشگران و مسافران همراه بوده است.
از بین بردن لالههای واژگون توسط انسانها موجب شده که برای سومین سال متوالی ورود به دشت لالههای گریان در چهارمحال و بختیاری ممنوع باشد.
کد خبر: ۱۱۱۳۷۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۵
بام ایران، سرزمین آبشارهای مینیاتوری، سرزمین هزاران چشمه، سرزمین کوههای سر به فلک کشیده و سرزمین جنگلهای بلوط بخشی از ویژگیهای منحصر بهفرد چهارمحال و بختیاری محسوب میشود که این منطقه را از سایر نقاط کشور متمایز کرده است.
کد خبر: ۱۱۱۱۷۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۳
جهانی که در آن زندگی میکنیم، سرشار از شگفتیها است، پدیدههایی لطیف، زیبا و عجیب، پیش روی ما هستند که به سادگی از کنارشان میگذریم، در حالی که اگر اندکی به آنها توجه کنیم، میبینیم که هر کدام از این پدیدهها تماشاگهی برای دیدن زیباییهای آفرینش و ایستگاههایی برای اندیشیدن هستند.
کد خبر: ۱۱۱۱۲۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۰۸
سال زراعی جاری میانگین وزنی بارشها در چهارمحال و بختیاری به ۵۲۰ میلیمتر رسید.
کد خبر: ۱۱۱۰۹۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۰۵
رئیس اورژانس و مدیر حوادث دانشگاه علوم پزشکی چهارمحال و بختیاری گفت: واژگونی دو خودروی سواری امروز در استان ۱۰ مصدوم برجای گذاشت.
کد خبر: ۱۱۰۸۹۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۰
غار یخی چما یکی از نادرترین و اعجابانگیزترین غارهای استان چهارمحال و بختیاری است. / توریسم آنلاین
کد خبر: ۱۱۰۳۹۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۱