طالبان به وعده خود برای تشکیل دولت فراگیر عمل کرده است؟! / با سوابق اعضای کابینه طالبان آشنا شوید
بین الملل تابناک: پس از ۲۰ روز از تسلط طالبان بر افغانستان، در نهایت این گروه کابینه خود را معرفی کرد که بر اساس آن «ملامحمد حسن اخوند» به ریاست این دولت معرفی شد. «ملا عبدالغنی برادر» هم سمت معاونت وی را بر عهده دارد.
انتخاب اعضای کابینه دولت از سوی طالبان متشکل از اعضای این گروه، در حالی است که این گروه بر تشکیل دولت فراگیر با همکاری همه گروه‌ها و شخصیت‌ها تاکید کرده بود.
همه اعضای کابینه از چهره‌های شاخص رهبری طالبان هستند و کسی خارج از هسته مرکزی قدرت طالبان در این کابینه عضویت ندارد. رئیس دولت، حسن آخوند، قندهاری است و بسیار به ملاعمر، اولین رهبر طالبان، نزدیک و سال‌ها رئیس شورای رهبری طالبان بوده و نقش تعیین‌کننده‌ای در شورای کویته طالبان داشته است. گفته شده که او به دستور ملا هبت‌الله به ریاست دولت منصوب شده است. از غیر اقوام پشتون که حدود ۴۰ درصد جمعیت افغانستان را تشکیل می‌دهند و از غیرسنی‌ها کسی در ترکیب کابینه جای داده نشده است.
بدین ترتیب، مهمترین قول و تعهد طالبان، مبنی بر ایجاد یک حکومت همه شمول نقض شده است. همچنین بر خلاف انتظار، فردی از طالبان غیرپشتون در ترکیب کابینه نیست. شاید علت این است که کسی از دیگر اقوام که مورد اعتماد و در رهبری طالبان باشد، وجود ندارد.
واکنش ایران
در همین رابطه، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان با انتشار توییتی به صورت تلویحی از رویکرد طالبان در تشکیل کابینه انتقاد کرد و نوشت: "اولویت اول افغانستان ثبات و آرامش است، بی توجهی به ضرورت ایجاد حکومت فراگیر، مداخله خارجی و استفاده از ابزار نظامی به جای گفت و گو برای پاسخگویی به مطالبات اقوام و گروه‌های اجتماعی، نگرانی‌های اصلی دوستان مردم افغانستان است."
سه نکته در این توییت انتقادی قابل توجه است: نخست، تاکید بر دولت فراگیر و استفاده از همه اقشار، اقوام و مذاهب در دولت آینده افغانستان که به نظر می رسد در کابینه طالبان مورد توجه قرار نگرفته است. دوم، رد هرگونه مداخله خارجی که احتمالا مقصود آن مداخلات مستقیم اخیر پاکستان بوده است و سوم، لزوم عدم استفاده از زور در فرایند پاسخگویی به مطالبات مردم افغانستان و قرار دادن گفت‌وگو به عنوان ابزار رسیدگی به مطالبات است.
واکنش جبهه پنجشیر
جبهه پنجشیر اعلام کابینه دولت جدید را غیرقانونی و نماد بارز دشمنی با مردم افغانستان خوانده است.
جبهه پنجشیر به رهبری احمد مسعود، رحمت‌الله نبیل، عطامحمد نور از جمله افرادی بودند که تاکنون به تشکیل دولت جدید افغانستان واکنش نشان دادند.
این جبهه از سازمان ملل، اتحادیه اروپا و دیگر سازمان‌های بین‌المللی خواسته که از همکاری سیاسی و دیپلماتیک با طالبان خودداری کنند.
جبهه پنجشیر در ادامه اعلام کرد به زودی و پس از مشورت با شخصیت‌های سیاسی و کادرهای تخصصی، ساختار حکومت انتقالی مردم‌سالار و پاسخگو را اعلام خواهد کرد.
رحمت‌الله نبیل نیز در فیسبوک خود نوشته: «این کابینه نیست، مدرسه حقانیه در اکوره ختک است.»
عطامحمد نور نیز نوشته که حکومت طالبان در هیچ جای قانون اساسی کشور جایگاه ندارد و فاقد تخصص‌گرایی محض است.
نور حکومت طالبان را تک قومی و غیرتخصصی عنوان و پرسشی را این گونه مطرح کرده است: مگر ممکن است ده‌ها ادارات تخصصی و حرفه ای را با کسانی مدیریت کنیم که سطح درک آنها از حکومت‌داری، توسل به مبانی حکومت‌داری قر‌ون وسطایی باشد؟
وی تاکید کرد: به‌زودی در هم‌سویی با سایر رهبران سیاسی، دیدگاه جدید خویش را در مورد ساختارشکنی سیاسی و جغرافیایی اعلام می‌کنم.
سوابق اعضای دولت موقت طالبان
ملامحمدحسن
"ملامحمدحسن آخوند" رئیس دولت طالبان و رئیس شورای رهبری این گروه او از قندهار، خاستگاه اصلی طالبان و جزو گروه موسسان است که در بیست سال گذشته به عنوان رئیس شورای رهبری کار کرده و در بین طالبان طرفداران زیادی دارد و بیشتر در بین افراد این گروه وجهه مذهبی دارد.
ملامحمدحسن از چهره‌های نزدیک به ملاهبت الله آخوندزاده رهبر گروه طالبان است و گفته شده که وی در دوره قبلی حاکمیت طالبان در افغانستان در پست های وزارت خارجه نخست وزیری کار کرده است.
ملاعبدالغنی برادر
وی از قندهار و یکی از چهار موسس اصلی این گروه است که در سال ۱۹۹۴ با ملامحمدعمر گروه طالبان را تأسیس کردند و ملابرادر در سال ۱۳۴۷ در استان اورزگان متولد و در قندهار بزرگ شده است.
ملابرادر نیز درس دینی خوانده و از قوم پوپلزی، یکی از قبایل قندهار است که پیش از این نیز در پست های معاونت ملامحمدعمر و معاونت وزارت دفاع طالبان کار کرده است.
ملابرادر مدتی در زندان دستگاه اطلاعات نظامی پاکستان (آی اس آی) به سر می برد و حامد کرزی رئیس جمهوری سابق افغانستان برای رهایی وی از زندان تلاش های زیادی کرد، زیرا باورها بر این بود که ملابرادر یک شخص میانه‌رو و صلح طلب است.
وی پس از آزادی از زندان نظامیان پاکستان به ریاست دفتر قطر برای مذاکره با آمریکایی‌ها منصوب شد و در این مدت ضمن امضای توافقنامه صلح با زلمی خلیل‌زاد به کشورهای منطقه سفرهای زیادی کرد. اکنون ملابرادر به عنوان معاون ملامحمدحسن آخوند یا معاون رئیس دولت در کابینه موقت گماشته شده است.
عبدالسلام حنفی
مولوی عبدالسلام حنفی (علی مردان قل) عضو دفتر سیاسی طالبان در قطر و مذاکره کننده ارشد این گروه در یک دهه گذشته بوده که از قوم ازبک است و نقش پل ارتباطی مهمی بین طالبان و ازبک‌های افغانستان و برخی کشورهای ترک‌تبار آسیاب مرکزی ایفا کرده است.
عبدالسلام حنفی حدود ۵۲ سال پیش در شهرستان درزاب در استان شمالی فاریاب به دنیا آمده است.
وی مانند هزاران کودک دیگر افغانستان و رهبران طالبان در مدرسه حقانیه که ملامحمد عمر و جلال الدین حقانی نیز در آن درس خوانده بودند، درس دینی خوانده است.
عبدالسلام حنفی اکنون به معاونت دوم ملامحمدحسن رئیس دولت گروه طالبان منصوب شده و تنها ازبکی است که در وقت طالبان مشاهده می شود.
ملا محمد یعقوب
محمد یعقوب، پسر ملا عمر، موسس و رهبر طالبان است که گفته می شود در سال ۱۳۷۰ متولد شده و در کراچی پاکستان در علوم دینی تحصیل کرده است.
نام ملایعقوب پس از انتشار خبر مرگ ملاعمر در سال ۱۳۹۴ در رسانه ها منتشر شد و نخستین بار به رسانه ها گفت که پدرش ملا عمر به مرگ طبیعی از دنیا رفته و با این سخنان خود گمانه زنی‌ها درباره کشته شدن ملاعمر را پایان داد.
ملایعقوب در ۱۳۹۵ پس از انتخاب هبت‌الله آخوندزاده به رهبری طالبان به عنوان مسئول کمیته نظامی در ۱۵ استان افغانستان تعیین و به عنوان عضو شورای تصمیم گیری طالبان شناخته شد.
وی در سال ۱۳۹۹ در سمت رهبر کمیسیون نظامی طالبان معرفی شد؛ جایگاهی که او را مسئول عملیات نظامی این گروه ساخت.
ملایعقوب شب گذشته از طرف گروه طالبان به سرپرستی وزارت دفاع گماشته شد.
سراج الدین حقانی
سراج الدین حقانی پسر جلال الدین حقانی رهبر شبکه حقانی و بر اساس گزارش ها در سال ۱۳۵۲ متولد شده و رهبری تندروترین شاخه گروه طالبان را برعهده دارد.
وی پسر جلال الدین حقانی یکی از رهبران شناخته مجاهدین در جنگ علیه شوروی سابق و از قوم غلجایی است.
وی در فهرست سیاه آمریکاست و برای دستگیری و کشتنش ۵ میلیون دلار جایزه تعیین شده است و اکنون علاوه بر رهبری شبکه حقانی بعنوان معاون ملاهبت الله نیز ایفای وظیفه می کند.
سراج الدین حقانی به عنوان سرپرست وزارت کشور افغانستان منصوب شده است.
«امیرخان متقی»
امیرخان متقی از جمله شخصیت‌های مهم طالبان و مسئول اداره امور در شورای وزیران بوده و در دوره حاکمیت قبلی این گروه به عنوان وزیر اطلاعات و فرهنگ نیز وظیفه اجرا کرده است.
وی در تحکیم قدرت نظامی و سیاسی طالبان در سراسر کشور نقش مهمی داشته است.
در سال ۱۹۹۷ پس از سقوط مزارشریف، متقی نیروهای طالبان را در منطقه شمال رهبری کرد و در تصرف استان قندز نقش داشت.
متقی پیش از این رئیس ارشاد و تبلیغ طالبان بود و اکنون سرپرست وزارت خارجه طالبان است.
شیرمحمدعباس استانکزی
شیرمحمد عباس استانکزی، متولد ۱۳۳۸ در استان لوگر، در شرق افغانستان است که از دانشکده نظامی کابل فارغ التحصیل شده و در آکادمی نظامی دهرادون هند نیز دوره تکمیلی نظامی را گذرانده است.
شیرمحمد عباس استانکزی در دوران حکومت طالبان، معاون وزیر امور خارجه و مدتی نیز معاون وزیر بهداشت بوده است.
وی در تیم مذاکره کننده طالبان در دوحه از افراد مطرح بوده و زمانی هم ریاست این گروه را برعهده داشت.
برخی منابع در افغانستان هم بارها تصاویر وی را در کنار محمداشرف غنی و زلمی خلیل‌زاد منتشر کرده و از آنها بعنوان هم کلاسی‌های دانشگاه آمریکایی بیروت نام برده اند؛ عباس استانکزی بعنوان معاون وزارت خارجه در دولت سرپرست گروه طالبان منصوب شده است.
عبدالحکیم حقانی
عبدالحکیم حقانی متولد سال ۱۳۳۶ در استان قندهار و از پشتون‌های درانی و از قوم اسحاق‌زی است و گفته شده که وی از دوستان نزدیک ملا عمر، رهبر پیشین این گروه است و در تشکیل گروه طالبان هم نقش مهمی داشته است.
نام عبدالحکیم حقانی پس از انتخاب وی بعنوان رئیس تیم مذاکره کننده طالبان با هیأت کابل رسانه ای شد و ریاست این هیأت را در دوحه برعهده گرفت؛ وی سرپرستی وزارت دادگستری گروه طالبان را برعهده دارد.
خیرالله خیرخواه
خیرالله خیرخواه زاده ۱۹۶۷ سیاست‌مدار اهل قندهار افغانستان است. وی عضو طالبان و استاندار دوره حاکمیت قبلی این گروه در هرات است. او در سال ۲۰۱۱ بدست آمریکایی اسیر شده و مدتی را در بازداشتگاه گوانتانامو گذرانده و در سال ۲۰۱۴ آزاد شد؛ خیرالله خیرخواه اکنون بعنوان سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان گماشته شده است.
قاری فصیح الدین
وی از تاجیک های استان بدخشان و یکی از مهمترین فرماندهان جنگی گروه طالبان است و در دوره های گذشته به عنوان استاندار خودخوانده طالبان انجام وظیفه کرده است.
او در حمله بر استان پنجشیر وی فرماندهی نیروهای طالبان را برعهده داشت و خبر کشته شدنش نیز منتشر شد اما ذبیح الله مجاهد آن را تکذیب کرد.
اکنون وی تنها تاجیک تباری است که در کابینه جدید گروه طالبان مشاهده می شود و بعنوان فرمانده ارتش طالبان منصوب شده است.
عبدالحق وثیق
وی ۴۸ ساله و در شهرستان خوگیانی استان غزنی افغانستان زاده شده است. او در دوره قبلی حاکمیت گروه طالبان بعنوان معاون استخبارات این گروه ایفای وظیفه می کرده و پس از ساقط شدن حاکمیت این گروه در حمله آمریکا از استان غزنی دستگیر و به گوانتانامو منتقل شد.
وثیق در مدرسه دینی ضیاءالمدارس کویته پاکستان آموزش دیده و پس از تصرف کابل توسط گروه طالبان در ۱۳۷۵، با قاری احمدالله رئیس دستگاه استخبارات قبلی طالبان ارتباط کاری پیدا کرد و به زودی معاونش شد.
وثیق ارتباط مستقیم با ملا محمدعمر رهبر طالبان و حزب اسلامی گلبدین حکمتیار داشت. از وثیق به عنوان کسی نام برده شده که در کانون تلاش‌های طالبان برای اتحاد گروه‌های تندرو اسلامی و هماهنگی آنها با طالبان قرار داشته است.
وی اکنون رئیس دستگاه استخبارات گروه طالبان منصوب شده است.
ملافاضل مظلوم
محمدفاضل مظلوم حدود ۵۰ ساله از استان اورزگان و یکی از بزرگ‌ترین فرماندهان نظامی طالبان در سال‌های نیمه دوم دهه هفتاد بود. وی در جنگ‌های مرگبار ۱۳۷۷ و ۱۳۸۰ در مناطق شمالی افغانستان، نقش کلیدی داشت.
گفته می شود که وی از طرف سازمان ملل متهم به ارتکاب جنایات جنگی بوده و مسئول کشتار هزاران تن از هزاره‌های مزار شریف در سال ۱۳۷۷ است.
ملا فاضل در سمت‌های معاون وزارت دفاع، رئیس ستاد ارتش و فرماندهی نظامی طالبان کار کرده، اما در زمان شکست این گروه، در نوامبر ۲۰۰۱ به ژنرال عبدالرشید دوستم از رهبران اتحاد شمال تسلیم شد و دوستم وی را به آمریکایی‌ها تحویل داد و راهی گوانتانامو شد.
ملافاضل اکنون در کابینه جدید گروه طالبان به عنوان سرپرست وزارت دفاع گماشته شده است.
نورالله نوری
نورالله نوری ۵۰ ساله ساکن اصلی استان زابل، در زمان حمله نظامی آمریکا به افغانستان در پاییز ۲۰۰۱ فرمانده نظامی طالبان در استان بلخ بود. وی در دوره قبلی حاکمیت طالبان به عنوان استاندار بلخ و لغمان کار کرده است.
نوری به اتهام دست داشتن در کشتار دسته‌جمعی در شهر مزار شریف در ۱۳۷۷، وارد فهرست سیاه سازمان ملل نیز شده است.
وی در نوامبر ۲۰۰۱ همراه با ملا فاضل مظلوم به ژنرال دوستم تسلیم شد و دوستم آنها را به آمریکایی‌ها تحویل داد. وی شب گذشته بعنوان سرپرست وزارت مرزی و امور قبایل مقرر شد.
قاری دین‌محمد حنیف
دین‌محمد حنیف در سال ۱۳۴۲ در شهرستان «یفتل» ولایت بدخشان بدنیا آمده است و در سال ۱۳۶۴ به پاکستان رفته و در مدارس مختلف خیبر پختونخوا تحصیل کرد.
وی پس از تصرف کابل توسط طالبان در نخست وزیر برنامه‌ریزی و سپس به عنوان وزیر تحصیلات عالی کار کرد.
دین محمد حنیف پس از حمله آمریکا در سال ۲۰۰۳ میلادی مسئولیت نیروهای طالبان در بدخشان را به عهده داشت و در سال ۲۰۰۴ میلادی نیز به عنوان عضو کمیسیون سیاسی و شورای رهبری طالبان تعیین شد.
دین محمد حنیف اکنون به سرپرستی وزارت اقتصاد گروه طالبان تعیین شده است.
هدایت الله بدری سرپرست وزارت دارایی، نورالله منیر سرپرست وزارت آموزش و پرورش، نور محمد ثاقب سرپرست وزارت حج و اوقاف، محمد یونس آخوندزاده سرپرست وزارت توسعه روستایی، محمد خالد سرپرست وزارت امر به معروف و نهی از منکر، عبدالمنان عمری - سرپرست وزارت فواید عامه، محمد عیسی خخوند سرپرست وزارت معادن و پترولیم، عبدالطیف منصور سرپرست وزارت آب و برق، حمیدالله اخوندزاده سرپرست وزارت امور ترانسپورت (حمل و نقل)، عبدالباقی حقانی، سرپرست وزارت آموزش عالی، نجیب‌الله حقانی سرپرست وزارت مخابرات و خلیل الرحمان حقانی سرپرست وزارت مهاجران است که اطلاعات زیادی در باره سوابق آنها در دست نیست.
