کلیات
کسری بودجه Deficit هنگامی رخ میدهد که دولت (و یا هر نهاد دیگری) بیش از درآمد خود پول خرج کند. در برابر کسری بودجه، مازاد بودجه وجود دارد. به کسری بودجه انباشته شده طی چند سال بدهی دولت گفته میشود. تأمین کسری بودجه معمولاً از طریق استقراض داخلی یا خارجی انجام میشود.
دلایل رخ دادن کسری بودجه
عدم کنترل و ساماندهی صحیح هزینهها و درامدهای دولت منجر به ایجاد کسری بودجه میشود. برای محاسبه میزان کسری بودجه در اقتصاد ایران، اختلاف بین درآمدها و پرداختهای دولت اندازهگیری میشود. درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز، مالیاتها، فروش ارز، انحصارها و مالکیت دولت، فروش کالاها و خدمات، بهره دریافتی بابت وامهای پرداختی دولت به خارج و ... جزء درامدهای دولت محسوب میشود.
راههای تأمین کسری بودجه
برای تأمین کسری بودجه راه های مختلفی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می شود.
استقراض از نظام بانکی
تأمین کسری بودجه از طریق استقراض از نظام بانکی به معنای افزایش نقدینگی و به دنبال آن افزایش نرخ تورم خواهد بود. در ایران عمدهترین راه تأمین کسری بودجه، استقراض از نظام بانکی است. اما این راه تأمین کسری بودجه چند سالی است که توسط مجلس ممنوع شده است.
انتشار اوراق بهادار
روی آوردن دولت به چاپ و انتشار اوراق بهادار (استقراض داخلی) به معنای افزایش تقاضای دولت برای اعتبارات است که اولین تأثیر آن در بازار پولی، افزایش نرخ بهره و به دنبال آن کاهش سرمایهگذاری بخش خصوصی است. اما کاهش سرمایهگذاری در کشور ما بیشتر به دلیل استقراض دولت از بانکها و کاهش قدرت استقراض بانکها به بخش خصوصی جهت سرمایهگذاری میباشد. روند نرخ بهره در ایران بیشتر حالت دستوری است.
استقراض از خارج از کشور
تأمین کسری بودجه از طریق منابع خارجی میتواند منجر به کسری در حساب جاری شود..
کسری بودجه و تورم
آمار و ارقام نشان میدهد که ارتباط بین کسری بودجه و تورم برای همه کشورها یکسان نیست. برای مثال کشورهایی مانند فنلاند، فرانسه، ایتالیا یا انگلستان با وجودی که کسری بودجه بالایی دارند، دارای نرخ تورم بسیار پایین هستند. برعکس، در کشورهایی مثل شیلی و مکزیک در برخی سالها مازاد بودجه داشتهاند، ولی نرخ تورم دو رقمی را تجربه کردهاند. در کنار این کشورها باید به کشورهایی مانند رومانی و ترکیه اشاره کرد که با وجود کسری بودجه با تورمهای بالایی نیز مواجه بودهاند.
ایران در این دستهبندی در گروه سوم قرار گرفتهاست. در ایران با توجه به مشکل تحریم ایران و سخت بودن استقراض خارجی، دولت برای جبران کسری بودجه سادهترین راه، یعنی برداشت از صندوق ذخیره ارزی را انتخاب میکند. تبدیل این دلارها به ریال منجر به افزایش نقدینگی میشود که آن به نوبه خود با تأثیر بر روند عرضه و تقاضا منجر به تورم میشود. البته باید خاطر نشان شد، استفاده از منابع نفتی توسط دولت و همچنین انتشار پول بدون پشتوانه مالی توسط بانک مرکزی از عوامل دیگر تورم میباشد که ناشی از کسری بودجه دولت است.
وزارت اقتصاد در حالی تمرکز خود را بر تامین کسری بودجه از طریق فروش اموال مازاد قرار داده است که این گزینه در طول سالهای گذشته نتوانسته درآمدی برای دولتها داشته باشد و در بودجه پارسال نیز که مبلغ بالایی برای فروش اموال مازاد به عنوان منابع درنظر گرفته شده بود، محقق نشد و دولت را از این محل با کسری مواجه کرد.
کد خبر: ۱۰۸۹۴۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۳
روند بورس در هفته چهارم آبان نشان می دهد، شاخص کل بازار سرمایه به یک مقاومت جدی برخورد کرده است و سهامداران می توانند امیدوار باشند، شاخص کل وارد کانال پایین تر نخواهد شد.
کد خبر: ۱۰۸۸۷۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۹
کارشناس بودجه گفت: دولت به دلیل پرداخت ماهانه ۵۰ هزار میلیار تومان حقوق جاری و وجود ماهانه به طور متوسط ۲۰ هزار میلیارد تومان کسری تراز عملیاتی در دوراهی استقراض و انتشار اوراق مانده است.
کد خبر: ۱۰۸۸۷۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۹
یک کارشناس بورسی آینده بازار سرمایه را با دو سناریوی محتمل ادامه تحریم های ظالمانه علیه ایران و توافق بر سر حذف آن را بررسی کرد.
کد خبر: ۱۰۸۸۷۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۹
بازار سهام در هفته گذشته، همگام با کاهش خوشبینیها نسبت به سیاستهای اقتصادی دولت در زمینه آزادسازی قیمت کالاها و خودرو و حذف ارز ترجیحی شاهد عقبنشینی بود.
کد خبر: ۱۰۸۸۶۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۹
عضو ناظر مجلس شورای عالی بورس گفت: شرکتهای دولتی بسیار خوبی وجود دارند که ارزنده هستند و دولت میتواند سهام این شرکتها را در بازار سرمایه عرضه کند.
کد خبر: ۱۰۸۸۲۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۶
در هفتههای اخیر فعالان بازار سرمایه انتشار اوراق دولت را در افت شاخص این بازار به استناد فروش اوراق در مهرماه که حال بورس مناسب نبود، موثر دانستد.
کد خبر: ۱۰۸۸۲۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۶
دکتر رئیسی با اشاره به بیانات رهبر انقلاب، مبنی بر اینکه کسری بودجه را ام المصائب خواندند، اظهار داشت: با توجه به اینکه بودجه ۱۴۰۰ با کسری بودجه بسته شده بود، این کسری برای دولت بار مالی ایجاد کرده است.
کد خبر: ۱۰۸۶۸۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۹
انبارلویی در گفت و گو با «تابناک»
همچنان مهمترین مشکل در دولت سیزدهم به ریاست آیت الله سید ابراهیم رئیسی، موضوع « کسری بودجه » است که سایر مشکلات اقتصادی نیز به دنبال آن باعث ایجاد مشکلاتی پیش روی قوه مجریه شده است. فصل مشترک عمده اظهارنظرهای اقتصادیون دولت هم راهکارهای مربوط به جبران کسری بودجه بدون ایجاد فشار بر مردم ...
کد خبر: ۱۰۸۵۵۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۲
وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کرد: برنامه ما پیش بینی پذیر کردن اقتصاد و حذف قیمتگذاریهای مضر به بازار در صنایع بورسی است و به زودی خبر تغییر نظام قیمتگذاری خودرو توسط وزارت صمت منتشر خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۸۵۳۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۱
استاد دانشگاه علامه طباطبایی در گفتوگو با تابناک اقتصادی مطرح کرد
اگر به شرکتهای ایرانی اعتماد کرده و امنیت اقتصادی آن را تضمین کنیم، اینها میتوانند به جای خارج کردن پولهای خود از کشور، آنها را در داخل سرمایهگذاری کنند. در حال حاضر، مهمترین وظیفه دولت روان کردن کارها و پروژهها برای آوردن پول مردم در این پروژههاست...
کد خبر: ۱۰۸۵۳۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۰
شریعتی در نامه ای به رئیس جمهور تاکید کرد
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: دومینو سقوط اقتصاد کشور از طرح تحول در نظام سلامت در دولت یازدهم آغاز شده و امروز به دهها طرح تسری با فشار اجتماعی اقشار مختلف حقوق بگیر از دولت رسیده است؛ در حالی که هزاران کارگر و جوان بیکار هیچ مدافعی ندارند و هیچ منبع مالی برای حل مشکلات آنان پیش بینی نمیشود.
کد خبر: ۱۰۸۴۶۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۷
این روزها علیرغم اصلاح بازار در دو ماه گذشته، همچنان قیمت سهام میل به کاهش دارند و این مسئله در حالی است که شرکت ها به عنوان نمونه گزارش های خوبی را به لحاظ سوددهی روانه کدال کرده اند. در گفتگو با حسین خزلی فعال بازار سرمایه به این پرسش پاسخ داده شد که چرا قیمت سهام همچنان کاهش می یابد؟ نقش دولت در این کاهش قیمت چیست؟
کد خبر: ۱۰۸۴۳۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۵
کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه، بحران انرژی مستقیما روی کامودیتی ها اثر گذار است، گفت: با توجه به رشد قیمت گاز، قیمت محصولات پایه گازی مانند متانول، اوره و محصولات پتروشیمی افزایش می یابند و می توانیم شاهد ادامه رشد صنایع پتروشیمی باشیم.
کد خبر: ۱۰۸۴۰۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۳
پیمانه اقتصادی
این پیمانه تیترهایی همچون ریزش بورس در شروع دومین ماه پاییز، تکلیف جاماندگان سهام عدالت تا دو هفته دیگر تعیین میشود، قیمت جهانی نفت خام با کاهش ذخایر آمریکا جهش کرد، قیمت جهانی طلا افزایش یافت، ریزش دلار در معاملات خارجی و سقوط بیپایان نرخ لیر را در بر دارد.
کد خبر: ۱۰۸۳۶۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۱
دولت آمریکا مجبور شده است حدود ۳۰۰ میلیارد دلار مزایای بیکاری پرداخت کند.
کد خبر: ۱۰۸۳۶۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۱
کسری بودجه بالای ۶۰ میلیارد دلاری دولت آمریکا باعث ریزش بیشتر شاخصهای مهم بورسی این کشور شد.
کد خبر: ۱۰۸۳۵۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۱
امروز نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه غیرعلنی و علنی پارلمان، به بررسی راهکارهای رفع کسری بودجه سال جاری و همچنین در پیش گرفتن تدابیر لازم برای بودجه ۱۴۰۱ پرداختند.
کد خبر: ۱۰۸۱۲۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۸
خبر تغییر طرح تخفیف نرخ خوراک پالایشیها از ۵ درصد به ۵ دلار سبب شد تا نمادهای پالایشی با جهش معنادار تقاضا مواجه شوند.
کد خبر: ۱۰۸۰۳۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۴
روند خرید و فروش اوراق بدهی در هفته های اخیر نشان از افزایش فروش اوراق بدهی در جهت تامین کسری بودجه بوده است.طبق تحلیل داده ها مشخص می شود انتظار بورسی ها از بازدهی سهام نزولی بوده و خیز جدیدی را برای خرید اوراق بدهی دولتی برداشته اند.
کد خبر: ۱۰۷۹۰۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۶