کلیات
کسری بودجه Deficit هنگامی رخ میدهد که دولت (و یا هر نهاد دیگری) بیش از درآمد خود پول خرج کند. در برابر کسری بودجه، مازاد بودجه وجود دارد. به کسری بودجه انباشته شده طی چند سال بدهی دولت گفته میشود. تأمین کسری بودجه معمولاً از طریق استقراض داخلی یا خارجی انجام میشود.
دلایل رخ دادن کسری بودجه
عدم کنترل و ساماندهی صحیح هزینهها و درامدهای دولت منجر به ایجاد کسری بودجه میشود. برای محاسبه میزان کسری بودجه در اقتصاد ایران، اختلاف بین درآمدها و پرداختهای دولت اندازهگیری میشود. درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز، مالیاتها، فروش ارز، انحصارها و مالکیت دولت، فروش کالاها و خدمات، بهره دریافتی بابت وامهای پرداختی دولت به خارج و ... جزء درامدهای دولت محسوب میشود.
راههای تأمین کسری بودجه
برای تأمین کسری بودجه راه های مختلفی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می شود.
استقراض از نظام بانکی
تأمین کسری بودجه از طریق استقراض از نظام بانکی به معنای افزایش نقدینگی و به دنبال آن افزایش نرخ تورم خواهد بود. در ایران عمدهترین راه تأمین کسری بودجه، استقراض از نظام بانکی است. اما این راه تأمین کسری بودجه چند سالی است که توسط مجلس ممنوع شده است.
انتشار اوراق بهادار
روی آوردن دولت به چاپ و انتشار اوراق بهادار (استقراض داخلی) به معنای افزایش تقاضای دولت برای اعتبارات است که اولین تأثیر آن در بازار پولی، افزایش نرخ بهره و به دنبال آن کاهش سرمایهگذاری بخش خصوصی است. اما کاهش سرمایهگذاری در کشور ما بیشتر به دلیل استقراض دولت از بانکها و کاهش قدرت استقراض بانکها به بخش خصوصی جهت سرمایهگذاری میباشد. روند نرخ بهره در ایران بیشتر حالت دستوری است.
استقراض از خارج از کشور
تأمین کسری بودجه از طریق منابع خارجی میتواند منجر به کسری در حساب جاری شود..
کسری بودجه و تورم
آمار و ارقام نشان میدهد که ارتباط بین کسری بودجه و تورم برای همه کشورها یکسان نیست. برای مثال کشورهایی مانند فنلاند، فرانسه، ایتالیا یا انگلستان با وجودی که کسری بودجه بالایی دارند، دارای نرخ تورم بسیار پایین هستند. برعکس، در کشورهایی مثل شیلی و مکزیک در برخی سالها مازاد بودجه داشتهاند، ولی نرخ تورم دو رقمی را تجربه کردهاند. در کنار این کشورها باید به کشورهایی مانند رومانی و ترکیه اشاره کرد که با وجود کسری بودجه با تورمهای بالایی نیز مواجه بودهاند.
ایران در این دستهبندی در گروه سوم قرار گرفتهاست. در ایران با توجه به مشکل تحریم ایران و سخت بودن استقراض خارجی، دولت برای جبران کسری بودجه سادهترین راه، یعنی برداشت از صندوق ذخیره ارزی را انتخاب میکند. تبدیل این دلارها به ریال منجر به افزایش نقدینگی میشود که آن به نوبه خود با تأثیر بر روند عرضه و تقاضا منجر به تورم میشود. البته باید خاطر نشان شد، استفاده از منابع نفتی توسط دولت و همچنین انتشار پول بدون پشتوانه مالی توسط بانک مرکزی از عوامل دیگر تورم میباشد که ناشی از کسری بودجه دولت است.
کد خبر: ۸۷۵۱۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۱۳
کد خبر: ۸۷۳۸۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۰۸
پیمانه اقتصادی؛
این پیمانه تیترهایی همچون قرمزپوشی بورس در آخرین روز از اولین ماه زمستان، یخزدگی بازار «تسهها»، وزیر نفت: بنزین مثل نان شب است، اتحادیه اروپا واردات فولاد را محدود میکند، آماده کاهش رشد اقتصادی در جهان باشید، ده حقیقت جالب در مورد یورو، احتمال تشدید نابسامانی قیمت مرغ در بازار، عزم پاریس برای اتحاد رنو و نیسان، ارز رمزنگار مشترک عربستان و امارات راهاندازی شد و افت سرمایهگذاری چین در آمریکا را در بر دارد.
کد خبر: ۸۷۱۵۸۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۰۱
کد خبر: ۸۶۷۱۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۶
کسری ۱۰۰ هزار تومانی بودجه خانوارهای تهرانی با تورم ۹.۶ درصدی در سال ۹۶؛
گزارش بودجه خانوارها در سال ۱۳۹۶ که توسط بانک مرکزی تهیه و منتشر شده است نشان میدهد که یک خانوار تهرانی در سال ۹۶ به طور متوسط ۶۸.۴ میلیون تومان هزینه و ۶۷.۳ میلیون تومان درآمد داشته است. این یعنی تراز بودجهای خانوارهای تهرانی در سال ۹۶ منفی بوده است. آمارها نشان میدهند این وضعیت در سال ۱۳۹۷ قطعاً بدتر خواهد شد و خانوارهای تهرانی با کسری بودجه بیشتری مواجه خواهند شد.
کد خبر: ۸۵۱۷۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۲۳
کد خبر: ۸۰۲۶۲۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۰۵
مرور روزنامههای امروز شنبه پنجم خردادماه؛
ده راهکار اقتصادی رهبری برای کارگزاران نظام، سرپیچی از ممنوعیت گرانی، دندهعقب ترامپ در اتوبان صلح، تغییر مواضع مکرر ترامپ برای دیدار با اون، فرزندخواندگی سخت تر از کودک ربایی!، افزایش ۳۳ درصدی معاملات مسکن در کشور، روشنفکران در تنگنای سیاست، کامیونداران چه میخواهند؟، وین و بازی از سـر و رقابت مسئولان در تعداد بادیگارد از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
کد خبر: ۸۰۲۵۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۰۵
پیمانه اقتصادی؛
این پیمانه تیترهایی همچون تورم فروردین ماه تک رقمی محاسبه شد، رشد نماگر بورس با حمایت فولاد و رانفور، ثبات نسبی قیمت نفت علیرغم وجود ریسک سیاسی در بازار، افزایش ارزش سهام «روسال» روسیه با احتمال لغو تحریم آمریکا، کاهس دوباره نرخ انواع سکه، سود ۴.۵ تریلیون دلاری اقتصاد آسیا از زنان، پیشبینی بانک جهانی از قیمت نفت در سال میلادی جاری و آینده، واردات بیش از ۲۲ هزار تن گلابی هندی به کشور و آخرین خبر از تعرفه واردات به کشور عراق را در بر دارد.
کد خبر: ۷۹۳۶۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۶
سخنی با مسئولان؛
متاسفانه دولت کسری بودجه می آورد، خودروسازان هزینه های جاری و هزینه های ناکارآمدی مدیریتی شان افزایش می یابد، شهرداری منابع مالی کافی در دسترس ندارد و وزارتخانه ها مشکلی برای شان پیش می آید؛ راحت ترین کار ممکن برای شان تامین هزینه ها از جیب مردم است. همین رویه باعث می شود که اتفاقات مذکور بر نرخ دیگر کالاها تاثیر بگذارد و آنکه در نهایت متضرر می شود، مردم باشند.
کد خبر: ۷۷۲۳۴۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۱۹
در اوایل شهریور ماه سال جاری بود که محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت و رئیس سازمان برنامه و بودجه از کسری چند هزار میلیارد تومانی بودجه سال 96 رونمایی کرد و عنوان نمود باید راهکاری برای حل این موضوع پیدا کنیم. حالا بعد از گذشت چند ماه رئیس جمهور روحانی به صراحت در نشست خبری خود از عدم وجود کسری بودجه در سال 96 می گوید!
کد خبر: ۷۷۲۳۰۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۱۸
از مرداد ماه امسال بود که بهای دلار شروع به رشد کرد و از کانال 3600 گذشت و در ساعت 11، 17 مهر ماه 96 به کانال 4 هزار تومان وارد شد. حالا نیز قیمت دلار رکوردهای جدیدی را روزانه برای خود به ثبت می رساند و برخی بر این باورند که قیمت این ارز به 5 هزار تومان هم خواهد رسید؛ اما چه دلایلی باعث شد قیمت دلار رشد کند؟
کد خبر: ۷۷۲۱۵۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۱۸
در روزها و هفته های اخیر، دلار به عنوان پرطرفدارترین ارز در بازار داخلی، با جهش های پی در پی، به سطوح مختلفی همچون 4600 و 4700 تومان راه یافت، ولی در روزهای گذشته، با افزایش عرضه از سوی صرافی های بانک مرکزی و تزریق این ارز به دیگر صرافی های مجاز سطح کشور، شاهد ثبات نسبی و افت قیمت بوده ایم. برای بررسی چرایی این روند، باید به چند ماه قبل برگردیم و به دنبال دلایلی فراتر از دلالان و اخلالگران ارزی باشیم. برای شروع به بیش از یک سال قبل برمی گردیم.
کد خبر: ۷۶۸۶۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۰۷
اخبار کوتاه جهان انرژی؛
بر اساس گزارشی که خبرگزاری دولتی عربستان به نقل از اسپیای (آژانس خبری سعودی) منتشر کرد، نرخ بنزین در این کشور با هدف افزایش بهینهسازی مصرف و تنوع بخشی به درآمدهای دولت افزایش یافته است.
کد خبر: ۷۶۰۹۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۰/۱۲
در گفتگو با دکتر بهاءالدین حسینی هاشمی
کد خبر: ۷۵۸۷۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۰/۰۵
عربستان سعودی بودجه سال 2018 را که آن را بزرگترین بودجه تاریخ این کشور میداند تصویب کرد؛ بودجهای که با حدود 20 درصد کسری مواجه است.
کد خبر: ۷۵۶۸۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۲۹
پیمانه اقتصادی؛
این پیمانه تیترهایی همچون تمدید کاهش تولید نفت منطقی است، کسری بودجه ۸ میلیارد پوندی بریتانیا، گرانی ۱۵ میلیون تومانی خودروهای خارجی طی یک هفته، تورم نقطه به نقطه به ۹.۶ درصد رسید، ادامه کمنوسانی «تسه»ها در بازار اوراق مسکن، تیر ترامپ درباره نفت ایران به سنگ خورد و گرانی سه گانه دلار، یورو و درهم در بازار آزاد اول آذرماه را در بر دارد.
کد خبر: ۷۴۹۶۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۰۲
کسری بودجه بریتانیا در ماه گذشته میلادی، به ۸ میلیارد پوند افزایش پیدا کرد که حاکی از رشد ۷ درصدی دارد.
کد خبر: ۷۴۹۵۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۰۱
کد خبر: ۷۳۸۰۱۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۲۰
سایه روشن های کاهش نرخ سود بانکی؛
با کاهش نرخ سود بانکی توسط بانک مرکزی، تحلیل هایی پیرامون این موضوع از سوی منتقدان صورت گرفت. این تحلیل ها با توجه به دستوری بودن این کاهش شاید اندکی جای تأمل داشته باشد. عده ای بر این باورند که دولت با این اقدام به دنبال تسویه بدهی های خود است و عده دیگر معتقدند که دولت با این کار به دنبال تأمین کسری بودجه خود بوده است. بررسی این دو تحلیل شاید برخی مسائل را در این زمینه روشن کند.
کد خبر: ۷۲۷۶۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۴
توافق کاهش تولید ۹ ماه دیگر تمدید میشود؟
نشست سرنوشتساز وزیران نفت اوپک امروز در وین برگزار میشود تا تصمیمی قطعی درباره تمدید توافق کاهش تولید نفت و چگونگی اجرای آن اتخاذ شود. پیشتر عربستان و روسیه از تمدید 9 ماهه طرح کاهش تولید حمایت کردند و بازار نفت سیگنالهای مثبت این تصمیم را پیشخور کرد. آن طور که بررسی عملکرد 25 ساله اوپک نشان میدهد، این سازمان برای غافلگیر کردن بازار، باید پا را فراتر بگذارد و «کاهش بیشتر تولید» یا «بازه زمانی طولانیتر» را برای این طرح در نظر بگیرد تا بتواند قیمتها را با شوک مثبت همراه کند.
کد خبر: ۶۹۷۴۳۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۴