کلیات
صندوق توسعه ملی ایران یک نهاد حکومتی است که نقش صندوق ثروت ملی ایران را دارد. صندوق توسعه ملی، پس از تجربه ناموفق حساب ذخیره ارزی، بر اساس ماده ۸۴ قانون برنامه پنجم توسعه با هدف تبدیل بخشی از عواید ناشی از فروش نفت و گاز و میعانات گازی و فراوردههای نفتی به ثروتهای ماندگار، مولد و سرمایههای زاینده اقتصادی و نیز حفظ سهم نسلهای آینده از منابع نفت و گاز و فراوردههای نفتی تأسیس شد.
تاریخچه
طرح ایجاد حساب ذخیره ارزی در قالب ماده ۶۰ قانون برنامه سوم توسعه کشور در سال ۱۳۷۹ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و به دنبال آن، آییننامه اجرایی آن نیز در آبان همان سال، از سوی هیئت وزیران به تصویب رسید. به موجب بند (ه) ماده ۶۰ قانون برنامه سوم توسعه کشور (مصوب ۱۷ فروردین ماه سال ۱۳۷۹ و ۱۹ مهرماه سال ۱۳۷۹ مجلس شورای اسلامی)، آئیننامه اجرایی این ماده به پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامهریزی و بانک مرکزی ایران و وزارت امور اقتصادی و دارایی حداکثر ظرف مدت ۳ ماه از تاریخ تصویب این قانون، به تصویب هیئت وزیران رسید.
همچنین به ماده ۶۰ اصلاحی قانون برنامه سوم توسعه، هیئتی متشکل از رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس کل بانک مرکزی و ۴ نماینده به انتخابرئیسجمهوری (حداقل ۲ نفر از بین وزیران) به عنوان هیئت امنای حساب ذخیره ارزی، جهت نظارت بر عملکرد صندوق و اتخاذ تصمیم در موارد تعیین شده در این آئیننامه و موارد دیگری تشکیل شد.
اهداف و قوانین
حساب ذخیره ارزی اهدافی نظیر ایجاد ثبات در میزان درآمدهای حاصل از فروش نفت خام، تبدیل داراییهای حاصل از فروش نفت خام به دیگر انواع ذخایر و کاهش تلاطمهای ارزی دارد. به عنوان مثال سرمایهگذاری در میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یکی از موارد قابل استفاده از صندوق ذخیره ارزی است.
شرایط استفاده از صندوق
بر اساس قوانین برنامه سوم و چهارم توسعه، دولت در صورتی مجاز به برداشت از این حساب است، که درآمد ارزی حاصل از صادرات نفت خام نسبت به ارقام پیشبینی شده کاهش پیدا کند. همچنین برداشت از حساب ذخیره ارزی برای تأمین کسری ناشی از عواید غیرنفتی بودجه عمومی ممنوع است.
در قانون پنج ساله چهارم توسعه مقرر شدهاست به منظور سرمایهگذاری و تأمین بخشی از اعتبارات موردنیاز طرحهای تولیدی و کارآفرینی بخش غیردولتی که توجیه فنی و اقتصادی آنها به تأیید وزارتخانههای تخصصی ذیربط رسیده باشد، تا ۵۰ درصد حساب ذخیره ارزی، از طریق شبکه بانکی داخلی و بانکهای ایرانی خارج از کشور، به صورت تسهیلات با تضمین کافی تخصیص یابد.
فلسفه شکل گیری صندوق
فلسفه شکلگیری این حساب در ایران بیشتر در راستای تعدیل فشارهای ناشی از نوسان قیمت نفت بر اقتصاد ملی بوده تا ایجاد حساب پسانداز برای نسلهای آینده کشور و حاکمیت این نگرش بر دیدگاه دولتمردان و برنامهریزان کشور، نحوه عملکرد این حساب را به صورت مستقیم تحت تأثیر قرار دادهاست.
ارکان سازمان صندوق
هیئت امناء، هیئت عامل و هیئت نظارت ارکان صندوق توسعه ملی را تشکیل می دهد.
هیئت امناء بهعنوان بالاترین رکن صندوق، مطابق بندهایی رئیس و سایر اعضای هیئت عامل انتخاب میکنند.
شرایط عزل رئیس و اعضاء
عزل رئیس و اعضای هیئت عامل نیز با پیشنهاد هریک از اعضای هیئت امناء و تصویب هیئت امناء امکانپذیر است. تعیین انواع فعالیتهای موردقبول و واجد اولویت پرداخت تسهیلات در بخشها و زیر بخشهای تولیدی یا خدماتی زاینده ازجمله گردشگری و با بازده مناسب اقتصادی از وظایف و اختیارات هیئت امناء است.
هیئت عامل صندوق توسعه ملی مرکب از ۵ نفر از افراد صاحبنظر، باتجربه و خوشنام در امور اقتصادی، حقوقی، مالی، بانکی و برنامهریزی با حداقل ۱۰ سال سابقه مرتبط و مدرک تحصیلیکارشناسی ارشد، توسط هیئت امنا انتخاب و با حکم رئیسجمهور منصوب میشوند.
اعضای هیأت امناء
بر اساس اساسنامه صندوق توسعه ملی، اعضای هیئتامنای صندوق عبارتاند از رئیسجمهور، رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور (دبیر هیئت امنا)، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی، وزیر نفت، رئیسکل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، رئیس اتاق بازرگانی صنایع معادن و کشاورزی ایران بهعنوان عضو ناظر و بدون حق رأی، رئیس اتاق تعاون جمهوری اسلامی ایران بهعنوان عضو ناظر و بدون حق رأی، ۲ نفر نماینده از کمیسیونهای اقتصادی و برنامهوبودجه و محاسبات به انتخاب مجلس شورای اسلامی و دادستان کل کشور.
هرگونه تصمیم هیئت امناء در مورد تصویب ترازنامه و صورتهای مالی صندوق و نیز انتصاب رئیس و اعضای هیئت عامل در روزنامه رسمی کشور و نیز یکی از روزنامههای کثیرالانتشار به انتخاب هیئت امناء، منتشر میشود.
شرایط انحلال صندوق
تغییر در اساسنامه و انحلال این صندوق، تنها با تصویب مجلس شورای اسلامی است.
نحوه اداره صندوق
بهمنظور اداره امور صندوق در چهارچوب مفاد اساسنامه و مصوبات هیئت امناء، هیئت عامل مرکب از ۵ نفر از افراد صاحبنظر، باتجربه و خوشنام در امور اقتصادی، حقوقی، مالی، بانکی و برنامهریزی با حداقل ۱۰ سال سابقه مرتبط و مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد، توسط هیئت امناء انتخاب و با حکم رئیسجمهور منصوب میشوند و دارای وظایف و اختیاراتی میباشند، ازجمله وظایف بر عهده رئیس سازمان صندوق سرمایهگذاری توسعه ملی پیشنهاد فعالیتهای موردقبول و واجد اولویت پرداخت تسهیلات در بخشها و زیر بخشهای تولیدی و خدماتی زاینده و با بازده مناسب اقتصادی به هیئت امناء، پیشنهاد موارد سرمایهگذاری در بازارهای پولی و مالی بینالمللی و داخلی به هیئت امناء، ارائه پیشنهاد به هیئت امناء در خصوص نظامنامهها و شرایط و نحوه اعطای تسهیلات، انعقاد قرارداد با مشاور معتبر بینالمللی در امور سرمایهگذاری و مهندسی مالی برای ارزیابی، بهبود و ارتقای عملکرد صندوق میباشد.
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: از نظر تکنیکالی اصلاح شاخص دیگر باید به پایان برسد. شاید این اتفاقاتی هم که این روزها برای بازار میافتد از نشانههای همین روند رو به پایان اصلاح باشد.
کد خبر: ۱۰۵۰۹۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۰
ماجرای تخصیص یک درصد ازمنابع صندوق توسعه به بازار سهام همچنان مبهم است. از یک طرف صندوق اعلام کرده معادل ریالی یک درصد از منابع از طریق مطالبات از سازمان مالیاتی پرداخت میشود و از سوی دیگر، ماجرای تعلل بانک مرکزی در تعسیر منابع ارزی بحث برانگیز شد.
کد خبر: ۱۰۵۰۵۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۸
پس از تصویب پیشنهادات سازمان بورس در شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا، برخی از نمایندگان و کارشناسان اقتصادی مشخصا به دو مصوبه که مربوط به نظام بانکی و استفاده از منابع توسعه ملی است، انتقاد کردند.
کد خبر: ۱۰۴۹۹۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۵
با توجه به تاخیر دو هفتهای در برگزاری جلسه سران قوا این جلسه سرانجام در تاریخ ۱۳ اردیبهشت سال ۱۴۰۰ به منظور حمایت از سهامداران خرد با تصویب ۷ مصوبه برگزار شد.
کد خبر: ۱۰۴۹۹۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۵
ربیعی، سخنگوی دولت گفت: ستاد اقتصادی دولت تمامی پیشنهادها و نظرات در خصوص بورس را به صورت مداوم مورد بررسی قرار داده و همچنان موضوع حمایت از بازار سرمایه را در جلسات خود دنبال و پیگیری خواهد کرد.
کد خبر: ۱۰۴۹۹۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۵
عصر روز دوشنبه پیشنهادهای وزارت اقتصاد برای آنچه تقویت و رونق بازار سرمایه خوانده میشود به تصویب شورایعالی هماهنگی اقتصادی رسید و ۷ مورد برای اجرا منتظر تایید نهایی است. برخی از فعالان اقتصادی و تحلیلگران بورسی اما ضمن آنکه این بسته را عامل رونق بازار سهام به ویژه در بلندمدت نمیدانند مخالف بخشی از این پیشنهادها نیز بودند و آنها را تورمزا میدانند.
کد خبر: ۱۰۴۹۹۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۵
به گفته محمد علی دهقان دهنوی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، در جلسه دیروز ستاد عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، همه 7 پیشنهاد این سازمان جهت حمایت از بازار سرمایه با اصلاحات جزیی به تصویب رسید.
کد خبر: ۱۰۴۹۹۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۵
عصر روز دوشنبه پیشنهادهای وزارت اقتصاد برای آنچه تقویت و رونق بازار سرمایه خوانده میشود به تصویب سران قوا رسید حال سوال این است که آیا بسته «۳+۷» بورسیها میتواند راه نجات بازار سرمایه باشد؟ در وهله اول باید توجه داشت احیای بازار سهام نیازمند کنترل انتظارات تورمی و جلوگیری از ورود سرمایههای سرگردان به بازارهای طلا و ارز است.
کد خبر: ۱۰۴۹۹۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۵
«بازار سرمایه نیازمند حمایت است». این جمله همه روزه در فضای مجازی به انحای مختلف و با نگارشی متفارت دیده میشود. اینطور که فعالان بازار سرمایه میگویند این بازار نیازمند دریافت حمایت جدی از سوی مسوولان و سیاستگذاران است تا بتواند با برونرفت از رکود کنونی، در سپهر تورمی اقتصاد ایران بازهم برای این بستر نقش یک سپر را بازی کند. اما آیا واقعا بورسی سپرتورمی است
کد خبر: ۱۰۴۹۵۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۳
بازار سرمایه برای اولین بار از ابتدای سال جاری با ۱۳ هزار ۵۰۰ واحد ریزش رکورد شکست که کارشناسان بهبود بازار را به بازگشت اعتماد سهامداران خواندند و انتخابات را در بی اعتمادی بیشتر دخیل میدانند.
کد خبر: ۱۰۴۹۴۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۲
امیر سیدی: « صندوق توسعه ملی یک ثروت بین نسلی محسوب می شود و جایی برای اعطای تسهیلات بدون بازگشت نیست. درواقع از طریق این صندوق برای نسلهای آینده در بهترین داراییهای موجود در کشور، سرمایهگذاری انجام می شود و قطعا بازدهی خوبی را هم برای صندوق ایجاد خواهد کرد، ضمن این که منابع آن در بازار فروخته میشود.»
کد خبر: ۱۰۴۹۲۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۱
در جریان فروش ۲۰۰ میلیون دلار از منابع صندوق توسعه ملی و اختصاص آن به بازار سرمایه، بانک مرکزی تاکید کرده که «اقدام به چاپ پول در این رابطه نخواهد کرد»، بنابراین اگر بانک روی حرف خود ایستاده و با ورود منابع صندوق اقدام به فروش کند، در این حالت تبدیل به ریال به صورت تدریجی بوده و طبیعتا تزریق به بورس هم به همین ترتیب صورت خواهد گرفت نه یکجا.
کد خبر: ۱۰۴۹۱۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۰
درحالیکه صندوق توسعه ملی در گزارشی ادعا کرده است که سازمان بورس و اوراق بهادار اجرایی شدن مصوبه شورای عالی امنیت ملی مبنی بر اختصاص منابع صندوق به بازار سرمایه را از بانک مرکزی پیگیری نکرده است، سازمان بورس این ادعا را نپذیرفت و اعلام کرد شک و شبههای در این زمینه وجود ندارد.
کد خبر: ۱۰۴۸۸۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۸
کارشناس بازار سرمایه گفت: تزریق پول از صندوق توسعه ملی به بازاری که در آن اعتماد وجود ندارد، مشکلی را حل نمیکند و مسئولان نیز این موضوع را میدانند.
کد خبر: ۱۰۴۸۸۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۸
طبق اعلام صندوق توسعه ملی ، بعد از مصوبه شورای عالی امنیت ملی مبنی بر اختصاص منابع صندوق به بازار سرمایه، فرایند آن بلافاصله در صندوق بررسی و در دستور کار قرار گرفته است ولی پیگیری نکردن سازمان بورس از بانک مرکزی و مشکلات تسعیر نرخ ارز توسط بانک منجر به اجرایی نشدن مصوبه شده است.
کد خبر: ۱۰۴۸۷۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۸
رییس مجلس در جلسه بررسی راهکارهای بهبود وضعیت بازار سرمایه بر ضرورت اقدام فوری برای بیمه سهام سهامداران خرد، الزام پرداخت یک درصد منابع صندوق توسعه ملی و واقعی کردن نرخ تسعیر ارز بانکها، تاکید کرد.
کد خبر: ۱۰۴۸۷۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۸
یک کارشناس اقتصادی مصوبات دولت برای حمایت از بورس را تورمزا دانست و گفت: در این زمینه بهترین راهکار این است که درآمد حاصل از مالیات بر نقلوانتقال سهام به عنوان یارانه به سهامداران خرد متضرر شده از بورس پرداخت شود.
کد خبر: ۱۰۴۸۷۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۸
رییس هیات عامل صندوق تثبیت بازار سرمایه گفت: قرار بود صندوق توسعه ملی ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان دیگر را در سال ٩٩ در صندوق تثبیت سپرده گذاری کند اما تاکنون هیچ اقدامی در این زمینه انجام نشده است.
کد خبر: ۱۰۴۸۳۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۶
رییس هیات عامل صندوق تثبیت بازار سرمایه گفت: قرار بود صندوق توسعه ملی ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان دیگر را در سال ٩٩ در صندوق تثبیت بازار سرمایه سپرده گذاری کند اما تاکنون هیچ اقدامی در این زمینه انجام نشده است.
کد خبر: ۱۰۴۸۲۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۶
عضو ناظر شورای عالی بورس گفت: سال گذشته باوجود ریزشهای پی در پی شاخص با وجود اینکه برای تزریق نقدینگی از صندوق توسعه ملی از تمام مراجع بالادستی دستور داشتیم اما این اتفاق نیفتاد و لازم است در جلسه اقتصادی سران قوا این موضوع مورد بررسی قرار بگیرد.
کد خبر: ۱۰۴۸۱۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۵