کلیات
بورس کالای ایران ( Iran Mercantile Exchange) به داد و ستد نقد، نسیه و سلف انواع محصولات صنعتی و کشاورزی در ایران میپردازد و راهاندازی معاملات ابزارهای مشتقه و به ویژه قراردادهای آتی را در برنامههای پیش روی خود دارد.
نیاز به ایجاد بازار شفاف جهت تسهیل معاملات و کشف نرخ قیمت کالاهای اساسی و مواد اولیه واسطهای بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا، ایجاد ابزارهای مدیریت ریسک قیمت و تأمین مالی بازار کالایی و تضمین تعهدات طرفین معامله به منظور دستیابی به اثرات مثبت این مهم در توسعه اقتصادی، دولت و مجلس شورای اسلامی را بر آن داشت تا بستر قانونی لازم جهت تأسیس و راه اندازی بورسهای کالایی را در ایران فراهم سازند. در پی این امر، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران در شهریور ماه سال ۱۳۸۲ به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن نیز سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در شهریور ماه سال ۱۳۸۳ شروع به فعالیت نمود. با بازنگری و تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۴ و تصمیم شورای عالی بورس، سرانجام بورسهای فلزات و کشاورزی در یکدیگر ادغام و بورس واحدی با عنوان بورس کالای ایران تشکیل شد و از ابتدای مهرماه سال ۱۳۸۶ فعالیت خود را آغاز کرد. طبق قانون بازار اوراق بهادار کلیه معاملات در بورس کالای ایران تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار انجام میشود. از بنیانگذاران بورس کالا میتوان به دکتر سید ابراهیم عنایت اشاره کرد که پیشکسوت بازار سرمایه محسوب میشوند.
روشها و ابزارهای معاملاتی بورس کالای ایران
· بازار فیزیکی
معاملات کالای فیزیکی در بورس کالای ایران به روش مزایده انجام میشود. مزایده یا حراج به نوعی از معامله گفته میشود که در ابتدا فروشنده حداقل قیمتی را که حاضر است کالای خود را بفروشد اعلام میکند. سپس خریداران در صورت تمایل، قیمتی بالاتر از قیمت نهایی را جهت خرید پیشنهاد میکنند. در نهایت کالا به پیشنهاد دهنده بالاترین قیمت فروخته میشود. در واقع حراج، سازوکاری برای دادوستد کالا بر پایه انطباق سفارشهای خرید و فروش مشتریان با در نظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است.
انواع قراردادهای مورد معامله در بازار فیزیکی:
- قرارداد نقدی: قراردادی است که طی آن پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله انجام میشود.
- قرارداد نسیه: قراردادی است که طی آن کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید پرداخت میگردد.
- قرارداد سلف: قراردادی است که طی آن کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله پرداخت میگردد.
معاملات در بازار فیزیکی در دو رینگ داخلی و صادراتی صورت می پذیرد.
- رینگ داخلی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آنها صرفاً بازار هدف داخل ایران است.
- رینگ صادراتی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آنها صرفاً بازار هدف بینالمللی است.
· بازار فرعی
در این بازار کالاهایی که به دلایلی نظیر عدم تداوم عرضه، نیاز به بازدید حضوری کالا جهت احراز کمیت و یا کیفیت توسط متقاضی خرید، قابل اتکا نبودن نرخ کشف شده در بورس به واسطه سهم پایین معامله در بورس نسبت به کل بازار محصول و درخواست تسویه خارج از پایاپای معامله توسط عرضهکننده امکانپذیرش و معامله در بازار فیزیکی را ندارند قابل پذیرش و معامله میباشد و همانند بازار فیزیکی امکان معامله انواع قراردادها در دو رینگ داخلی و صادراتی بر روی سه دسته محصولات صنعتی و معدنی، فراوردههای نفتی و پتروشیمی و محصولات کشاورزی وجود دارد.
· بازار مشتقه
این بازار شامل معاملات قراردادهای آتی و اختیار معامله میباشد:
- قرارداد آتی: فروشنده متعهد میشود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین میکنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد میشود، آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد میشوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس بگذارند و متعهد میشوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند. مشخصات این قرارداد بر روی یک دارایی مشخص، یکسان میباشد و توسط بورس پیشنهاد و به تصویب هیئت پذیرش میرسد.
- قرارداد اختیار معامله: تفاوت این اوراق با معاملات آتی در این است که در قرارداد آتی دو طرف متعهد به خرید و فروش دارایی در سررسید هستند اما در این اوراق یک نفر متعهد است (فروشنده اختیار که پول آن را گرفتهاست) و دیگری دارای اختیار (خریدار اختیار که پول آن را به فروشنده داده است). فروشنده اوراق متعهد میشود در صورت درخواست خریدار، تعداد مشخصی از دارایی پایه را به قیمت اعمال (قیمت معین معامله در آینده که الان تعیین شدهاست) معامله کند. برای جلوگیری از امتناع فروشنده اختیار از انجام تعهدش، فروشنده مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس قرار میدهد و متناسب با تغییرات قیمت اوراق اختیار معامله، آن را تعدیل کند. اوراق اختیار در بازار ثانویه قابل خرید و فروش میباشند. اوراق اختیار معامله میتواند به دو نوع اختیار فروش یا اختیارخرید تقسیم گردد. در اختیار خرید، خریدار حق خرید یک کالا را در آینده از فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده به او بفروشد. در اختیار فروش، خریدار حق فروش یک کالا را در آینده به فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده از او بخرد.
· بازار مالی
- قرارداد سلف موازی استاندارد: فروشنده کالا در قالب این اوراق، همانند قرارداد سلف بهای کالایی را که در آینده تحویل خواهد داد، به صورت نقد دریافت میکند. این اوراق برخلاف قرارداد سلف، بازار ثانویه دارد و دارنده اوراق میتواند قبل از سررسید این اوراق را در بورس به فروش رساند.
- گواهی سپرده کالایی: گواهی سپرده کالایی ورقه بهاداری است که موید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده شده به انبار پذیرش شده در بورس کالا است و پشتوانه آن قبض انبار صادر شده توسط انباردار است. انباردار پس از ارزیابی کمی و کیفی کالای مشتری برای وی قبض انبار صادر مینماید. مشتری با سپرده کردن این قبض نزد اتاق پایاپای، میتواند این گواهی سپرده کالایی را که به پشتوانه قبض انبار صادر میشود در بازار ثانویه معامله نماید. مالک گواهی در طول مهلت نگهداری کالا، هر زمان که خواست میتواند به انبار مراجعه و کالا را از انبار تحویل گیرد.
- صندوق سرمایهگذاری کالایی: صندوق کالایی با جذب سرمایه از طریق فروش واحدهای سرمایهگذاری، منابع جذب شده را بر روی اوراقبهادار مبتنی بر کالا سرمایهگذاری میکند. صندوق کالایی به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که به جای خرید و نگهداری کالای مورد نظر و تحمل هزینههای حمل و نقل، انبارداری و خسارتهای احتمالی آن، اوراق این صندوقها را خریداری نمایند. به عبارت دیگر، این صندوقها بخش قابل ملاحظهای از وجوه گردآوری شده خود را به سرمایهگذاری در کالایی خاص اختصاص میدهند و علاقهمندان به سرمایهگذاری در آن کالای خاص اقدام به خرید واحدهای این صندوقها میکنند.
در عرضههای امروز تالار خودرو، ۱۲۷ دستگاه دیگنیتی پرستیژ مشکی تریم قرمز فروخته شد.
کد خبر: ۱۱۵۶۵۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۵
مدیرفروش و بازاریابی شرکت ملی صنایع مس ایران اعلام کرد:
مدیرفروش و بازاریابی شرکت ملی صنایع مس ایران اعلام کرد: تمام اسیدسولفوریک عرضه شده در رینگ صادراتی بورس کالا به طور کامل به فروش رسید.
کد خبر: ۱۱۵۶۵۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۵
بعد از اینکه بازار ارز و خودرو ملتهب شد، در بورس کالا هم عرضه خودرو تا حدودی تحت تاثیر قرار گرفته و این شائبه به وجود آمده که دلال ها به این بازار هم رخنه کرده اند.
کد خبر: ۱۱۵۶۵۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۵
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه عرضه خودرو در بورس کالا مورد تایید مجلس شورای اسلامی است، گفت: اگر عرضه خودرو در بورس کالا به هر دلیلی متوقف شود، پس از مدت کوتاهی شاهد جهش قابلتوجه قیمت خودرو در بازار آزاد خواهیم بود.
کد خبر: ۱۱۵۶۱۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
برای خرید خودرو از بورس کالا ابتدا لازم است احراز هویت سجام برای دریافت کد بورسی انجام شود و پس از آن کاربر با مراجعه به سامانه ایبیگو میتواند مراحل دریافت کد بورس کالا را طی کند .
کد خبر: ۱۱۵۵۷۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۹
یک کارشناس صنعت خودرو تشریح کرد:
کد خبر: ۱۱۵۵۷۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۹
سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت از برنامهریزی این وزارتخانه برای واردات ٢٠٠ هزار دستگاه خودرو ظرف شش ماه آینده خبر داد.
کد خبر: ۱۱۵۵۷۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۹
گروه خودروسازی سایپا به دلیل استقبال مناسب و در راستای جلب رضایت مشتریان، اقدام به عرضه خودرو شاهین به صورت فروش فوق العاده در بورس کالا خواهد کرد.
کد خبر: ۱۱۵۵۶۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۸
عرضه محصول جدید ایران خودرو
گروه صنعتی ایران خودرو محصول جدید 8S را در روزهای آینده از طریق بورس کالا به فروش میرساند.
کد خبر: ۱۱۵۵۴۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۷
طبق اعلام وزارت صمت تولید انواع خودرو در ۸ ماه نخست امسال به ۷۴۸ هزار دستگاه رسید که بالاترین رقم در ۴ سال اخیر است. تولید خودرو در ۸ ماه نخست امسال ۱۵ درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل، ۲۰ درصد بیشتر از سال ۱۳۹۹ و ۵۳ درصد بیشتر از مدت مشابه سال ۱۳۹۸ بوده است.
کد خبر: ۱۱۵۵۱۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۵
بهمن دیزل کشنده امپاور BD500 را روز یکشنبه 27 آذر با قیمت پایه سه میلیارد و 130 میلیون تومان در بورس کالا عرضه میکند. خریداران برای انجام این معاملات باید کد سجام داشته باشند. سررسید قرارداد سلف این خرید 30 بهمن 1401 اعلام شده است. این عرضه سومین تجربه فروش امپاور BD500 در بورس کالا خواهد بود.
کد خبر: ۱۱۵۵۰۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۴
در نشست مدیران عامل گروه سایپا و بانک پارسیان مطرح شد:
با هدف افزایش تعاملات همکاری بین گروه خودروسازی سایپا و بانک پارسیان، مدیرعامل و جمعی از مدیران ارشد بانک پارسیان با حضور در سایپا، در نشستی با مدیرعامل گروه سایپا به بیان موضوعات همکاری و نحوه افزایش آن پرداختند.
کد خبر: ۱۱۵۴۹۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۳
در عرضههای دیروز تالار خودرو، ۲۱۴ دستگاه دیگنیتی فروخته شد. از این میزان، ۱۰۸ دستگاه دیگنیتی مشکی و ۱۰۶ دستگاه دیگنیتی سفید بود.
کد خبر: ۱۱۵۴۸۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۳
بورس کالا ی ایران چهارشنبه این هفته و شنبه آینده در حالی به ترتیب میزبان عرضه ۲ هزار دستگاه تارا و ۲ هزار دستگاه پژو ۲۰۷ متعلق به گروه صنعتی ایران خودرو است که درصد پیش پرداخت سفارش خرید این خودروها ۲۵ درصد و تاریخ تحویل آنها ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ است.
کد خبر: ۱۱۵۴۶۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۲
طبق ابلاغیه وزارت صمت حداقل عرضه هر محصول در بورس کالا در هر دوره به تعداد ۲۰۰۰ دستگاه برای دو خودروساز بزرگ و برای سایر شرکتهای خصوصی حداقل به میزان ۵۰۰ دستگاه تعیین شد.
کد خبر: ۱۱۵۴۶۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۲
لاماری برای نخستین مرتبه اول آبانماه در بورس کالا عرضه شد و اکنون قرار است ۲۸ آذرماه سومین عرضه این خودرو در بورس صورت بگیرد.
کد خبر: ۱۱۵۴۵۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۱
عرضه خودرو در بورس کالا یکی از اقداماتی است که برای شفاف شدن قیمت خودرو انجام شده است و باوجود گذشت مدت زمان کمی از شروع آن با توجه به اینکه سود خوبی نصیب خریداران می شود متقاضیان زیادی داشته است.
کد خبر: ۱۱۵۳۷۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۶
مدیرعامل این شرکت خبر داد:
مدیرعامل ایران خودرو دیزل، با بیان این که پیکاپ اتوماتیک از استاندارد آلایندگی یورو شش برخوردار بوده و اولین محصول تجاری در ایران است که این استاندارد را پاس می کند؛ گفت: این محصول هم چنین دارای استانداردهای ۸۵ گانه است.
کد خبر: ۱۱۵۳۳۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۳
با برنامهریزی صورت گرفته، خودروهای فروش رفته در بورس کالا زودتر از موعد تعیین شده، تحویل خریداران میشود.
کد خبر: ۱۱۵۳۳۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۳
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، با بیان اینکه صنعت خودروسازی شرایط سختی داشت و دچار مشکلات انباشتهای بود، گفت: فرایند خوبی برای رفع مشکلات از یک سال گذشته آغاز شده است.
کد خبر: ۱۱۵۳۱۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۲