کلیات
بسیج مردمی عراق یا حشد الشعبی (به عربی: الحشد الشعبی) که به بسیج عراق نیز معروف است، به نیروهای شبهنظامی عراق گفته میشود که در کنار ارتش این کشور قرار دارند و با هدف مبارزه علیه داعش سازمان دهی شدند. این نیرو از حدود ۴۰ گروه مختلف تشکیل شده که عمدتاً گروههای شیعه هستند، اما گروههای سنی مذهب و مسیحی و ایزدی نیز در آن حضور دارند.
استقلال از ارتش
بسیاری از این گروههای شیعه قبلاً بهطور مستقل در عراق و به خصوص علیه نیروهای ائتلاف فعالیت داشتهاند. در روز ۲۶ نوامبر ۲۰۱۶ با اکثریت آرای مجلس عراق به عنوان یک سپاه جدا از ارتش رسمیت پیدا کرد.
شکلگیری
در سال ۲۰۱۴ و پس از افتادن موصل در ۵ تا ۱۳ ژوئن ۲۰۱۴ میلادی به دستِ نیروهای داعش در واکنش به فتوای مراجع عراق بهویژه فتوای جهاد آیتالله سیستانی، این نیرو تشکیل شد. هدف این نیروها کمک به ارتش و نیروهای امنیتی عراق برای پاسداری از مکانهای مذهبی و نیز مقابله با تهاجم است.
تشبیه به بسیج ایران
عقیل حسینی رئیس شورای بسیج عراق آن را ادامه بسیج ایران توصیف کرد. وی پیشتر گفتهبود که بسیج عراق با تجربه بسیج ایران تشکیل شدهاست. نوری مالکی در مرداد ۱۳۹۴ شمسی در مصاحبه با خبرگزاری ابنا تصریح کرد: ما در ساختار بسیج عراق از بسیج ایران الگو گرفتیم.
در سپتامبر ۲۰۱۵ حیدر عبادی نخستوزیر عراق اعلام کرد که گروههای حشد شعبی بخشی از نیروهای حکومتی هستند.
در حال حاضر این نیروها تحت وزارت داخله فعالیت دارند. اگرچه حکومت عراق خود به این نیروها مشروعیت بخشیدهاست حضور این نیروهای قدرتمند شبه نظامی در عراق مورد مناقشه و بحثهای مختلف است.
گروه های زیر مجموعه
عمدتاً ساختار و بدنه نظامی حشد شعبی را شیعیان عراق تشکیل میدهند، اما بعدها برخی عشایر سنی عراق از استان صلاحالدین، استان نینوا و استان انبار و نیز افراد فیلی و مسیحیان عراقی نیز به آن ملحق شدند.
تعداد نیروها
تعداد نیروهای آن حدود ۶۰ تا ۱۲۰ هزار نفر تخمین زده میشود. حقوق ماهانه افراد آن حدود ۷۰۰ هزار دینار است. مناطق عملیاتی آنهااستان بغداد، استان بابل، استان دیاله، استان صلاحالدین، استان انبار و همچنین شهر کرمه در نزدیکی شهر فلوجه است.
نیروهای بسیج مردمی از سلاحهای ایرانی و سلاحهای موجود در عراق و همچنین از سلاحهای آمریکایی استفاده میکنند. این نیروها در آزادسازی این مناطق نقش اساسی داشتهاند: جرف النصر، آمرلی، ضلوعیه، بلد، استان دیاله، الدور، علم، ناحیه بغدادی، تکریت و بخشهایی از استان انبار.
چهره های شاخص
حیدر عبادی فرمانده کل بسیج مردمی است. ابومهدی مهندس معاون بسیج مردمی عراق و فرمانده میدانی این نیرو است. فالح فیاض رئیس هیئت بسیج مردمی و صادق سعداوی رئیس هیئت ارکان است. کریم نوری عضو هیئت بسیج مردمی و سخنگوی رسمی آن و احمد اسدی سخنگو و عضو هیئت بسیج مردمی است.
فرمان ۱۰ بندی دولت عراق درباره نیروهای حشدالشعبی
۱۰ تير ۱۳۹۸«عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق طی فرمانی ۱۰ بندی دستوراتی را درباره حشد الشعبی عراق صادر کرد.
در این دستور دولتی آمده است: بنا بر اقتضای منافع مردم، و بر اساس اختیاراتی که به موجب قانون اساسی به ما داده شده است و با ایمان به نقش بزرگی که مبارزین حشد الشعبی در حال انجام آن بوده و برای تضمین تقویت داخلی و خارجی آن، دستورات زیر صادر میشود:
۱- تمامی نیروهای حشد الشعبی به عنوان بخش جدایی ناپذیری از نیروهای مسلح عراق عمل میکنند و هرگونه قوانینی که برای نیروهای مسلح اعمال میشود برای نیروهای حشد الشعبی نیز اعمال میشود مگر آنکه به صورت صریح به آن اشاره شود. این نیروها به فرمان فرمانده کل نیروهای مسلح و بر اساس قوانین تصویب شده در پارلمان عراق و دستورات صادر شده عمل خواهند کرد و رئیس هیئة الحشد الشعبی مسئول این تشکیلات خواهد بود که توسط فرمانده کل نیروهای مسلح تعیین میشود و تمامی تشکیلات حشدالشعبی به آن مرتبط میشوند.
۲- نامگذاریهایی که گروههای حشد الشعبی در جریان درگیریهای شجاعانه خود برای پایان دادن به موجودیت گروه داعش تروریستی داشتند کاملا پایان مییابد و با نامگذاریهای نظامی نظیر (لشکر، تیپ، گروهان، ..) جایگزین میشود که این نامگذاریها شامل حشد عشایر و هرگونه تشکیلات محلی دیگر میشود و افراد آن نیز همان رتبههای نظامی مرسوم در نیروهای مسلح را خواهند داشت.
۳- این گروهها، چه فردی و چه تشکیلاتی باید تمام ارتباطات سیاسی خود را قطع کنند.
۴- گروههایی که به نیروهای مسلح نمیپیوندند میتوانند به گروههای سیاسی که تحت قانون احزار است تبدیل شود و از هر گونه حمل سلاح منع خواهند شد مگر با مجوز و در صورت نیاز برای حمایت از مراکز غیرنظامی و فرماندهی و شرایط آنها همانند بقیه گروههای سیاسی خواهد بود.
۵- پادگانهای میزبان نیروهای حشد الشعبی کاملا همانند دیگر نیروهای مسلح بوده و مکانهای حضور نیروهای حشد الشعبی برای جنگ بر اساس چارچوبهای معمول در نیروهای مسلح تصمیم گیری خواهد شد.
۶- تمامی مراکزی که اسم گروهی از گروههای حشد الشعبی داشته باشند چه در داخل شهرها و چه خارج از آن، بسته خواهند شد.
۷- موجودیت هرگونه گروه مسلحی که پنهانی یا آشکارا خارج از این چارچوب فعالیت میکند ممنوع بوده و تخطی از قانون به شمار میآید که موجب پیگرد خواهد شد.
۸- تمامی دفاتر اقتصادی یا ایست و بازرسیها و حضور یا منافع موسسات خارج از چارچوب جدید اعلامی، بسته خواهد شد و سازمان حشد الشعبی بخشی از نیروهای مسلح عراق به شمار میآید.
۹- تاریخ ۲۰۱۹/۰۷/۳۱ (سی روز آینده) زمان پایانی برای پیاده سازی این اقدامات است.
۱۰- به زودی دستورات دیگری درباره ساختار حشد الشعبی و تشیکلات آن صادر خواهد شد.
چند ساعت پس از حمله مجدد مقاومت اسلامی عراق به پایگاه اشغالگران آمریکایی عین الاسد، نیروهای آمریکایی مواضع «ال حشد الشعبی » را در عراق هدف قرار داد.
کد خبر: ۱۲۱۷۵۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۴
صادق الحسینی سخنگوی محور دیاله حشدالشعبی گفت: در عملیات جداگانه یگانهای اطلاعاتی، سه تن از سرکردههای داعش و هماهنگ کننده عملیات ترویستی در دیاله دستگیر شدند.
کد خبر: ۱۱۰۸۹۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۰
سازمان حشد الشعبی امروز(یکشنبه) از آغاز عملیات گسترده پاکسازی منطقه از تروریستهای داعش در استان دیالی عراق خبر داد.
کد خبر: ۱۱۰۰۷۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۳
افراد مسلح ناشناس با یورش به منزل مسکونی یکی از فرماندهان تیپ ۴۵ حشد الشعبی ، خانواده وی را به رگبار بستند.
کد خبر: ۱۰۹۷۴۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۶
سازمان بسیج مردمی عراق ( حشد الشعبی ) از برگزاری مراسم تشییع نمادین پیکر سردار سپهبد شهید «قاسم سلیمانی» فرمانده پیشین سپاه قدس و «ابو مهدی المهندس» معاون ال حشد الشعبی که در عملیات تروریستی آمریکای جنایتکار به شهادت رسیدند، در بغداد خبر داد.
کد خبر: ۱۰۹۵۷۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۸
منابع عراقی پنجشنبه شب از آغاز عملیات نظامی ال حشد الشعبی برای پیگیری عناصر باقی مانده داعش در استان صلاح الدین در شمال این کشور خبر دادند.
کد خبر: ۱۰۸۷۱۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۱
حشد شعبی عراق امروز شنبه از شهادت و زخمی شدن شماری از نیروهایش در حمله داعش به منطقه الطارمیه درشمال بغداد خبر داد.
کد خبر: ۱۰۷۱۱۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۳۰
ایلبروس کوتراشیون سفیر جدید روسیه در بغداد از نقش حشد الشعبی در جنگ با داعش تقدیر کرد.
کد خبر: ۱۰۵۹۳۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۳۱
سید عمار حکیم، در دو پیام جداگانه حمله به مواضع حشد الشعبی و انفجار بغداد را محکوم کرد.
کد خبر: ۱۰۴۶۲۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۶
مقتدی صدر خواستار تهیه طرحی برای بستن مقرهای الحشدالشعبی شد.
کد خبر: ۱۰۰۰۱۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۱۲
وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه دیدارهای خود با مقامات عراقی، عصر امروز با رئیس سازمان حشد الشعبی عراق گفتگو کرد.
کد خبر: ۹۹۱۵۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۲۹
مصطفی الکاظمی یونیفرم حشد الشعبی را به تن کرد
نخست وزیر جدید عراق برای قدردانی از خدمات و مجاهدت های ال حشد الشعبی ، لباس رسمی این سازمان را بر تن کرد. این اولین باری است که نخست وزیر عراق با یونیفرم ال حشد الشعبی ظاهر می شود و نخست وزیران قبلی یعنی حیدر العبادی و عادل عبدالمهدی این کار را نکرده بودند.
کد خبر: ۹۷۹۰۳۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۸
سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه اقدام جنایتکارانه و بزدلانه گروه تروریستی داعش در به شهادت رساندن تعدادی از مجاهدان روزه دار حشد الشعبی در ضیافت الهی ماه مبارک رمضان را به شدت محکوم کرد.
کد خبر: ۹۷۶۰۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۱۴
خبرها و تحلیلها از تحرکات نیروهای نظامی آمریکا در عراق حاکی از آن است که آمریکاییها به دنبال اقداماتی در عراق برای هدف قرار دادن مواضع نیروهای مقاومت عراق هستند. طبق گزارش ها، نام عملیاتی که در عراق علیه حشد الشعبی و شاید سپاه پاسداران انجام خواهد شد، «طلوع نو» است. کارشناسان نظامی احتمال داده اند، در نوع خود خونینترین عملیات خواهد بود. کاطع الرکابی، یکی از اعضای کمسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق هشدار داد که احتمالا آمریکا در چند روز آینده گروههای شبه نظامی حشد الشعبی در عراق را مورد حمله قرار خواهد داد.
کد خبر: ۹۶۹۲۸۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
عراق اعلام کرد که دو نفر از خطرناکترین سرکردههای داعش را در صلاح الدین و سه تروریست دیگر را در حین آماده شدن برای عملیات انتحاری به قتل رسانده است.
کد خبر: ۹۶۷۷۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۰۵
وزیر امور خارجه دولت انگلیس در اظهار نظر درباره حمله اخیر آمریکا به مقرهای نیروهای حشدالشعبی و ارتش عراق از این حمله حمایت کرد.
کد خبر: ۹۶۵۵۵۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۲۳
دو منبع حشد الشعبی عراق انتخاب جانشین برای معاونت فرماندهی این سازمان را تکذیب کردند.
کد خبر: ۹۵۳۷۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۰۲
پیکر شهید ابومهدی المهندس، جانشین گروه جهادی حشد الشعبی و همرزم سردار شهید سپهبد قاسم سلیمانی برای بدرقه و عزیمت به عراق، فردا، ۱۷ دی ماه میهمان آبادان و خرمشهر است.
کد خبر: ۹۴۹۶۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۶
شب گذشته درگیری های محدود میان نیروهای مقاومت عراقی چون بسیج مردمی عراق با نیروهای متجاوز آمریکایی آغاز شد و درگیری هایی در بغداد، موصل و بلد رخ داد. توئیت پرس به نقل از رسانههای خارجی تصاویری منتشر کرده از ساقط شدن یک پهپاد شناسایی آمریکایی توسط حشد الشعبی در عراق.
کد خبر: ۹۴۹۱۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۵
در پی شهادت ابو مهدی المهندس و سردار سلیمانی
در پی شهادت جمعی از رزمندگان حشد الشعبی عراق و همرزمان ایرانی آنها از جمله سردار سلیمانی، نخستوزیر این کشور سه روز عزای عمومی اعلام کرد.
کد خبر: ۹۴۹۰۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۴