کلیات
در زمستان سال ۱۳۹۷ بود که طرح مسکن ملی مطرح شد. این طرح شامل ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی است که ساخت ۲۰۰ هزار واحد آن در شهر‌های جدید و با مشارکت بخش خصوصی، ۱۰۰ هزار واحد در مناطق بافت فرسوده و توسط شرکت بازآفرینی شهری و ۱۰۰ هزار واحد بر عهده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است.
اوایل شهریورماه ۱۳۹۸ ثبت‌نام طرح ملی مسکن از استان کرمان کلید خورد. از هجدهم آبان ماه ۱۳۹۸ نیز دور دوم ثبت‌نام طرح اقدام ملی مسکن در ده استان دیگر آغاز شد. در اولین گام در سیستان و بلوچستان، قم، خراسان‌شمالی و خراسان‌جنوبی نام‌نویسی شروع شد.
دومین گام، مربوط به کردستان، کهگیلویه و بویراحمد و گلستان است و در گام سوم نیز نام‌نویسی در چهارمحال و بختیاری، همدان و یزد شروع می‌شود. به گفته محمود محمودزاده، معاون مسکن وزیر راه و شهرسازی، تهرانی‌ها نیز تا یک ماه آینده می‌توانند در طرح اقدام ملی مسکن ثبت نام کنند.
دومین گام، مربوط به کردستان، کهگیلویه و بویراحمد و گلستان است و در گام سوم نیز نام‌نویسی در چهارمحال و بختیاری، همدان و یزد شروع می‌شود. به گفته محمود محمودزاده، معاون مسکن وزیر راه و شهرسازی، تهرانی‌ها نیز تا یک ماه آینده می‌توانند در طرح اقدام ملی مسکن ثبت نام کنند.
شرایط متقاضیان
چهار شرط عمده برای ثبت‌نام در طرح ملی مسکن اعلام شده است که عبارتند از تأهل و سرپرست خانواده بودن، از اول فروردین ۸۴ فاقد مالکیت مسکونی بودن که این شرط علاوه بر فرد متقاضی به افراد تحت تکفل هم اضافه می‌شود، عدم استفاده از امکانات دولتی از قبیل زمین، آپارتمان یا تسهیلات ویژه یارانه‌دار و داشتن سابقه سکونت در شهر مورد تقاضا به مدت پنج سال. در مورد سایر شرایط، متقاضیان ثبت‌نام می‌توانند با مراجعه به سایت www.tem.mrud.ir شروط نام‌نویسی را مطالعه کنند.
میزان تسهیلات پرداختی و آورده متقاضیان
طبق مصاحبه محمود محمودزاده معاون وزیر راه و شهرسازی در مرحله اول ۳۰ درصد قیمت تمام شده پیش‌بینی شده باید واریز شود.
همچنین طبق گفته معاون وزیر راه و شهرسازی در طرح اقدام ملی سه نوع تسهیلات وجود دارد. وی گفت: برخی از متقاضیان در صندوق پس‌انداز یکم سپرده‌گذاری کرده‌اند که قبلا می‌توانستند بین ۸۰، ۱۲۰ و ۱۶۰ میلیون تومان برای خرید مسکن وام بگیرند و هم اکنون با تفاهمی که صورت گرفته است، می‌توانند برای ساخت مسکن در طرح اقدام ملی، از این وام استفاده کنند. گروهی دیگر می‌توانند از وام بافت فرسوده استفاده کنند که در بخشی از این وام از منابع صندوق توسعه و بخشی از منابع داخلی بانک به مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان استفاده می‌شود. معاون وزیر راه و شهرسازی اضافه کرد: وام نهایی یک وام ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون تومانی است که از منابع داخلی بانک‌های عامل از جمله بانک مسکن با نرخ ۱۸ درصد کارمزد طی ۱۲ سال پرداخت می‌شود.
قیمت یک واحد آپارتمان ۷۵ متری
معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در مورد متوسط ساخت هر مترمربع خانه در طرح اقدام ملی گفت: قیمت متوسط ساخت هر متر مربع خانه در طرح اقدام ملی بین ۱.۵ میلیون (در خانه‌های یک طبقه و ویلایی) و ٢ تا ۲.۵ میلیون تومان در آپارتمان در نظر گرفته می‌شود و بسته به نوع سازه و تعداد طبقات این قیمت‌ها افزایش خواهد داشت. وی توضیح داد که کف و سقف قیمتی نمی‌توانیم برای هر واحد آپارتمان در این طرح قائل شویم، اما اگر متوسط قیمت هر مترمربع ۲.۵ میلیون تومان را در نظر بگیریم یک واحد آپارتمان ٧٥ متری ٢٠٠ میلیون تومان تمام می‌شود.
میزان اقساط تسهیلات طرح مسکن ملی
متقاضیان اگر تسهیلات ۷۵ میلیون تومانی دریافت کرده باشند، ماهیانه باید یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان قسط پرداخت کنند، اما اگر وام ۱۰۰ میلیون تومانی دریافت کرده باشند ماهیانه باید یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان اقساط پرداخت کنند.
اگر وام را در بافت فرسوده تحویل گرفته باشند ماهیانه ۷۰۰ هزار تومان پرداخت می‌شود و در صورتی که صندوق یکمی باشند و زوج، برای دریافت ۱۶۰ میلیون تومان وام اقساط یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومانی پرداخت می‌کنند.
تفاوت این طرح با طرح مسکن مهر
از ابتدای دولت تدبیر و امید، این دولت با نقد‌هایی که به مسکن مهر دولت قبل از خود وارد کرد به دنبال جایگزینی طرحی برای خانه دار کردن مردم بود و هم اکنون گفته می‌شود، طرح مسکن ملی جایگزینی برای طرح مسکن مهر است.
مسئولان دولتی مهم‌ترین تفاوت طرح اقدام ملی با طرح مسکن مهر را تمرکز بر تقاضای واقعی و ایجاد خدمات زیربنایی و روبنایی، عنوان می‌کنند. قرارداد‌های طرح اقدام ملی بین دولت و سازندگان منعقد می‌شود و بعد از پایان پروژه هریک از طرفین سهم خود را برمی‌دارند. طبیعی است، در این فرآیند، انبوه‌سازان پیش از کلنگ‌زنی، نیاز بازار را در نظر می‌گیرند. حال آن‌که در مسکن مهر، سازندگان بر اساس دستور دولت صرفا واحد‌ها را احداث می‌کردند و فرآیند فروش بر عهده دولت بود.
در مسکن مهر، برای ساخت مسکن از اراضی و خارج از شهر‌ها استفاده شد که امکانات و تأسیسات زیرساختی نداشت و گفته می‌شود در طرح اقدام ملی مکان‌یابی درون شهرهاست.
تفاوت ظاهری مسکن مهر و مسکن ملی در این است که در طرح مسکن ملی، دیگر ساختمان‌ها بلندمرتبه و ۱۰ یا ۱۵ طبقه نخواهند بود و تعداد طبقات این طرح در نهایت ۷ طبقه خواهد بود.
شانس خانه دار شدن مردم در این طرح
با توجه به اقساط بالای تسهیلات پرداختی در این طرح به نظر می‌رسد، شانس خانه دار شدن قشر‌های کم درآمد در طرح مسکن ملی کم باشد. فرهاد بیضایی، کارشناس حوزه اقتصاد مسکن در این باره گفت: با توجه به اینکه مالکیت بسیاری از واحد‌های مشارکتی به انبوه‌سازان انتقال می‌یابد، به نظر می‌رسد خانه‌های تکمیل شده با استفاده از این شیوه به دست قشر‌های هدف و کم درآمد نخواهد رسید.
ایرادات طرح مسکن ملی
شش ایراد عمده به این طرح وارد است؛ اولین ایراد این است که دولت تدبیر و امید، تنها دو سال زمان دارد تا به تکمیل این طرح بپردازد و در صورت عدم تکمیل طرح در این مدت، ممکن است دولت بعدی به هر دلیل با بی مهری با آن برخورد کند به مانند آنچه بر سر طرح مسکن مهر آمد.
دومین ایراد این که گفته می‌شود این طرح برای خانه دار کردن قشر‌های ضعیف و متوسط است، ولی همان گونه که از اقساط و آورده متقاضی پیداست، قطعاً قشر‌های ضعیف جامعه در این طرح جایی ندارند و برای قشر‌های متوسط نیز پرداخت اقساط سخت به نظر می‌رسد.
سومین ایراد این است که هنوز مشخص نشده متراژ این خانه‌ها حدوداً چقدر خواهد بود.
چهارمین ایراد به زمان تکمیل و تحویل این مسکن‌ها بازمی گردد که هنوز مشخص نیست.
پنجمین ایراد مالکیت انبوه‌ساز بر بخش قابل توجهی از واحد‌ها در این طرح و ایجاد فضای سوداگری است.
در مورد مسکن ملی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
