کلیات
عراق یکی از کشورهای جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آنها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیتها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور
عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگههای حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشورهای دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کردها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عربها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کردها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروهها دارای شاخصههای فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویتهای فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوریها و یزیدیها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان
عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهرهای مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهرها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهههای گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبانهای رسمی مردم عراق است. البته زبانهای دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمنهای عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبانهای آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبانهای کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقیها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانوادههای بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانوادههای بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی
عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرزهای غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صدها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنیهای فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرزهای مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاحهای کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیریها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیروهای مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیروهای مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهرهای عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیروهای آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامیها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفتها در شهرها گسترش یافت، اما مخالفتهای ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنیها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماههای پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروههای شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخشهای وسیعی از عراق از جمله شهرهای بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صدها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروهها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگهای داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمکهای ایران و دیگر کشورهای متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی
عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیونهای مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استانها و بخشهایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استانهای عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینهها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدامها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغلهای بسیار کمی برای عراقیها ایجاد کرده است.
با تحولات منطقه و جهان
آغاز سفر امیرعبداللهیان به لبنان، سوریه و قطر، بیانیه سنتکام درباره حملات به یمن، گمانه زنی ها درباره به رسمیت شناختن کشور فلسطین توسط آمریکا، وقوع ۵۱ انفجار و حمله تروریستی در پاکستان و ازسرگیری گفتوگوها برای پایان دادن به حضور نیروهای آمریکایی در عراق از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۲۰۷۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۰
تصویر بقایای موشک هلفایر آمریکایی در نزدیکی خودرویی که در بغداد مورد حمله قرار گرفت، منتشر شد؛ امریکا حمله پهپادی به خودروی متعلق به کتائب حزب الله در شرق بغداد را بر عهده گرفت.
کد خبر: ۱۲۲۰۶۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۹
جنبش النجباء از در بیانیهای با اعلام اینکه جنایات آمریکا بدون مجازات نخواهد ماند از واکنشی خبر داد که به شهادت «ابوباقر الساعدی» فرمانده مقاومت عراق به دست تروریستهای آمریکایی نشان خواهد داد.
کد خبر: ۱۲۲۰۵۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۹
منابع خبری از وقوع چند انفجار شدید در شرق بغداد، پایتخت عراق و ترور تعدادی از فرماندهان ارشد مقاومت عراق خبر داده اند. یک منبع امنیتی اعلام کرد، در جریان حمله به این خودرو «ارکان العلاوی» و «ابوباقر الساعدی» از فرماندهان کتائب حزب الله عراق به شهادت رسیدند.
کد خبر: ۱۲۲۰۵۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۸
با تحولات منطقه و جهان
کشته شدن ۳ آمریکایی و مجروح شدن ۱۴۳ تن در حملات نیروهای مقاومت، نامه ایران به شورای امنیت درباره اتهامات آمریکا، درخواست عراق برای ازسرگیری مذاکرات برای خروج نیروهای آمریکایی، رزمایش هوایی و دریایی آمریکا و ژاپن و برگزاری انتخابات زودهنگام در جمهوری آذربایجان، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۲۰۳۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۸
هیئت عراق ی با هدف بررسی و همکاری بیشتر درباره مرزها و نیز اتباع و امور گذرنامهای با معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور دیدار و بر امضای توافقنامهای در این باره تفاهم کردند.
کد خبر: ۱۲۲۰۳۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۸
وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) بامداد چهارشنبه اعلام کرد، در حملاتی که پس از ۱۸ اکتبر (۲۶ مهر ماه) علیه نیروهای آمریکایی در عراق ، سوریه و اردن انجام شده است، سه نفر کشته و ۱۴۳ تن دیگر زخمی شدهاند.
کد خبر: ۱۲۲۰۳۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۸
با تحولات منطقه و جهان
برگزاری نشست شورای امنیت درباره حملات آمریکا به عراق و سوریه، حمله پهپادی به کشتی انگلیس در دریای سرخ، ارسال موشکهای «استینگر» به تایوان از سوی آمریکا، هشدار فرمانده ارتش پاکستان به هند و ابراز نگرانی بایدن نسبت به وضعیت سلامت پادشاه انگلیس، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۲۰۱۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۷
در نشست اضطراری سازمان ملل درباره بررسی تجاوز آمریکا به عراق و سوریه گفت:گسترش درگیریها به عراق و سوریه خطری بزرگ برای منطقه است و از حاکمیت ارضی عراق و سوریه حمایت میکنیم.
کد خبر: ۱۲۲۰۱۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۷
نماینده دایم ایران در سازمان ملل در نشست شورای امنیت گفت: ایران حملات نظامی آمریکا به خاک عراق و سوریه را به شدت محکوم میکند و هرگز به دنبال کشاندن اختلافاتش با آمریکابه خاک عراق نبوده است.
کد خبر: ۱۲۲۰۱۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۷
علی اکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران امروز دوشنبه به بغداد سفر کرد و با قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق و همچنین محمد شیاع السودانی، نخست وزیر این کشور دیدار و رایزنی کرد.
کد خبر: ۱۲۲۰۰۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۶
فراتنیوز مدعی شد؛
یک رسانه عراق ی مدعی شد که بانک مرکزی عراق به دلیل تحریمهای بینالمللی علیه بانک ملی ایران، مجوز فعالیت این بانک در عراق را ابطال کرده است.
کد خبر: ۱۲۱۹۹۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۶
با تحولات منطقه و جهان
حمله مسلحانه به نیروهای پاکستان در آستانه انتخابات، هشدار بزرگ ترامپ درباره ورود آمریکا به جنگ جهانی سوم، حمله پهپادی مقاومت عراق به پایگاه نظامیان آمریکا در سوریه، قصد آمریکا برای انجام حملات بیشتر در خاورمیانه و تجاوز نظامی دوباره آمریکا و انگلیس به یمن، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۹۹۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۶
وزارت دفاع آمریکا حملات اخیر علیه اهدافی در عراق و سوریه را مورد ارزیابی قرار داده است.
کد خبر: ۱۲۱۹۹۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۶
گزارشهای تایید نشده از شهادت «ناجی الکعبی»، از اعضای ارشد گروه مقاومت «عصائبالحق» عراق خبر میدهند.
کد خبر: ۱۲۱۹۹۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۶
با تحولات منطقه و جهان
حمله شدید آمریکا و انگلیس به ۱۳ نقطه یمن، اعلام عزای عمومی در عراق در پی حملات آمریکا، اصابت ۹ راکت به نزدیکی پایگاه آمریکا در شرق سوریه، پایان ساخت جدیدترین زیردریایی هستهای روسیه و تداوم جولان جنگندههای آمریکایی در آسمان عراق ، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۹۷۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۵
شورای امنیت سازمان ملل متحد روز دوشنبه درباره حملات آمریکا در عراق و سوریه نشست برگزار میکند.
کد خبر: ۱۲۱۹۷۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۵
اردن مشارکت در حمله هوایی علیه عراق را رد و اعلام کرد که به حاکمیت این کشور احترام میگذارد.
کد خبر: ۱۲۱۹۷۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۵
ریاست پارلمان اعلام کرد که قصد دارد جلسه ای اضطراری طی روزهای آتی برای بررسی تکرار حملات امریکا به کشور تشکیل دهد.
کد خبر: ۱۲۱۹۶۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۴
۳ کشور عربی از جمله عراق در فهرست ۱۰ کشور اول خریدار طلا در سال ۲۰۲۳ هستند.
کد خبر: ۱۲۱۹۵۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۴