اگر جایی نیازمند به رأفت اسلامی باشیم، دقیقا همین جاست/کره‌گیری کُره‌ای‌ها از آب گل‌آلود تحریم / پارکینگ حبس نقدینگی

به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز پنجشنبه ۲۶ تیرماه در حالی چاپ و منتشر شد که مطرح شدن خبر پذیرش اعمال ماده ‏‏۴۷۷ درباره سه متهم محکوم به اعدام آبان‌ماه و تیترهایی همچون انتظار از قاضی‌القضات (شرق) و دست‌ نگه‌ دارید (اعتماد)، در ‏کنار خبر‌های دیگری از جمله تقاضای مشکوک برای دلار و انتشار ۵۰ هزار میلیارد تومان اوراق ودیعه روی میز شورای پول و ‏اعتبار در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است. ‏
تصویب کلیات طرح مالیات بر خانه‌ها خالی و بررسی تاثیر آن در بازار مسکن و اجاره در کنار ویژه نوشته‌هایی درباره ‏درگذشت وزیر اسبق کار مرحوم ابوالقاسم سرحدی زاده در تعدادی از روزنامه‌ها به چشم می‌خورد. ‏

‏ در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم: ‏

کره‌گیری کُره‌ای‌ها از آب گل‌آلود تحریم

مسعود پیرهادی، مدیرمسئول روزنامه رسالت در سرمقاله امروز این روزنامه با عنوان کره‌گیری کُره‌ای‌ها از آب گل‌آلود تحریم ‏نوشت: از داخل آب گل‌آلود تحریم، ماهی گرفتن را همه بلدند، ولی از خود آن آب، کره گرفتن کار کره‌ای‌هاست؛ همان‌ها که تا زانو ‏جلوی مردم کشورشان خم می‌شوند، اما حالا چندین میلیارد دلار پول بی‌زبان مردم ایران را بلوکه کرده‌اند. هم خوش‌رقصی برای ‏ارباب آمریکایی آن‌هاست و هم به نفع اقتصاد خودشان عمل می‌کنند. اما چاره چیست؟

دراین‌باره گفتنی‌هایی هست: یک: رهبر حکیم انقلاب، ۲۸ آبان ۹۸ در دیدار جمعی از تولیدکنندگان، کارآفرینان و فعالان اقتصادی، تصور پایان تحریم‌ها ‏دریکی دو سال آینده را خیال باطل خواندند و افزودند: با شناختی که از مسائل جبهه استکبار داریم، تحریم‌ها حالا حالا‌ها وجود ‏دارد، بنابراین برای نجات اقتصاد کشور نباید منتظر پایان تحریم‌ها و بودن یا نبودن فلان شخص یا اقدام فلان کشور بود. ایشان ‏افزودند: البته دور زدن تحریم‌ها به‌عنوان یک تاکتیک خیلی خوب است، اما کار و راهبرد اساسی را باید بر مصون‌سازی کشور از ‏آسیب تحریم‌ها متمرکز کرد. ‏
دو: اروپایی‌های مثلا باقی‌مانده در برجام که ادعای استقلال و ابرقدرتی برای خود دارند وقتی چشم‌غره آمریکا را می‌بینند، عنان از ‏کف می‌دهند و زیر میز می‌زنند؛ حالا چه رسد به کره‌ای که ابایی از انتساب به آمریکا ندارد و پایگاه‌های نظامی ایالات‌متحده در ‏خاک کره با هزاران نیرو سالانه بیش از یک میلیارد دلار خرج روی دست کره‌ای‌ها می‌گذارد. ‏

آمریکا در ابتدای امر از سئول خواسته بود تا مبلغ ۱.۳ میلیارد دلار در هرسال بابت حضور نیرو‌های آمریکایی بپردازد که افزایش ‏‏۵۰ درصدی نسبت به سال گذشته میلادی داشته است و درنهایت سئول با پذیرش افزایش ۱۳ درصدی، این پیشنهاد را از سوی ‏آمریکا پذیرفت! ‏
سه: مادامی‌که دشمن یا حتی رقیب و چه‌بسا شریک تجاری احساس کند، از موضع ضعف وارد مذاکره یا معامله می‌شویم این ‏گرفتاری‌ها طبیعی است. هزینه و فایده کردن تجاری و اقتصادی و گاه سیاسی و دیپلماتیک باعث می‌شود، کره‌ای‌ها با قلدری، ‏حداقل هفت میلیارد دلار پول متعلق به ایران را نزد خود نگه‌دارند و ما به‌جای واکنش قاطع و پشیمان کننده به محکوم کردن این ‏اقدام بپردازیم! علی‌رغم اینکه فروشنده باید دنبال خریدار بدود؛ خصوصا وقتی کالای آن فروشنده مشابه دارد، اما متأسفانه ماجرا در ‏ایران، وارونه است و ما برای جلب رضایت فروشندگان، سرودست می‌شکنیم. ‏

چهار: تقویت تولید داخل، نگاه به ظرفیت‌های درونی و منابع انسانی ماهر و بادانش، ظرف چند سال می‌تواند جای فروشنده و ‏خریدار را عوض کند، منابع ایران در زیر و روی زمین، قابل قیاس با هیچ کشوری نیست و اتفاقاتی از جنس کره باعزت ایرانی ‏سازگاری ندارد فلذا در این راستا لازم است دستگاه دیپلماسی و حتی قوه مقننه هر چه سریع‌تر دستور اقدام متقابل را صادر کنند. ‏ای‌کاش آن‌قدر که مقابل مردم خودمان با جسارت و گردن افراشته حرف می‌زنیم مقابل آمریکا و انگلیس و این شبه‌جزیره کره ‏موضع می‌گرفتیم. ‏

پارکینگ حبس نقدینگی

‏حیدر مستخدمین حسینی اقتصاددان در بخشی از یادداشت امروز خود با عنوان پارکینگ حبس نقدینگی در جهان صنعت نوشت: ‏در ابتدای دولت تدبیر و امید، تمام سپرده‌های مدت‌دار و چندساله، به سپرده‌های حداکثر یک ساله موکول شد که نشان می‌داد دولت ‏و بانک مرکزی صراحتا اعلام می‌دارند که شرایط برای سپرده‌گذاری بلندمدت در بانک‌ها با اطمینان کافی همراه نیست. اما بانک ‏مرکزی به تازگی با تعیین سقف‌های جدید سپرده بانکی نشان داد که سیاست کاهش نرخ سود در ابتدای سال جاری موثر نبوده و ‏باعث عدم تعادل در بازار پول شده است. ‏از همین رو بانک مرکزی برنامه‌های افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی و همچنین انتشار ۵۰ هزار میلیارد تومان اوراق مالی را ‏در دستور کار قرار داده است. ‏

هرچند بانک مرکزی قصد اصلاح سیاست‌های اشتباه گذشته‌اش را دارد، اما بدیهی است که افزایش یک درصدی نرخ سود یک ساله ‏بانکی نمی‌تواند موثر واقع شود و نمی‌تواند محل قابل اعتمادی برای پارک کردن نقدینگی باشد. نیاز امروز اقتصاد ایران این است ‏که تحرک نقدینگی در بازار‌های مختلف کاهش یابد و در پارکینگ مطمئنی نگهداری شود تا بتواند جامعه را به آرامش نسبی ‏برساند. در غیر این صورت نقدینگی قادر خواهد بود در بین بازار‌های مختلف مالی گردش کند و همه انواع بازار‌ها را متلاطم و از ‏تعادل خارج سازد. در عین حال اوراق ودیعه نیز زمانی می‌تواند ابزار مناسبی در جهت کنترل نقدینگی باشد که نرخ سود مناسب و ‏جذابی داشته باشد و بتواند با بازار سرمایه به رقابت بپردازد. ‏

زمانی که دولت و بانک مرکزی دست به تبلیغات گسترده خود برای هدایت نقدینگی به سمت بازار سرمایه زدند و افراد مختلف ‏دولتی را برای اجرای این ماموریت به کار گرفتند، بازدهی کوتاه‌مدت در بازار سرمایه به ۳۰۰ تا ۵۰۰ رسید. بازدهی خیره‌کننده ‏بازار سرمایه تنها ظرف چند ماه در دیگر بازار‌های موازی نیز هویدا شد به طوری که بازار ارز، طلا، خودرو و مسکن نیز دچار ‏التهابات قیمتی شدند تا بتوانند رشدی معادل رشد بازار سرمایه کسب کنند. به این ترتیب دولت در این زمینه دچار اشتباه فاحشی شد ‏و این انتظار را ایجاد کرد که یک بازار با بازدهی بلندمدت، بازدهی نجومی و چشمگیری را در کوتاه‌مدت ایجاد می‌کند. این در ‏حالی است که افزایش یک درصدی نرخ سود سپرده زمانی می‌تواند نقدینگی را کاهش دهد که شاخص بازار سرمایه ریزش کند و ‏موجب شود بازار‌های موازی در وضعیتی نزدیک به هم فعالیت داشته باشند. ‏

بنابراین اگر دولت و بانک مرکزی بخواهند در کنترل نقدینگی به موفقیت برسند، لازم است پارکینگ مناسبی برای هدایت و ‏نگهداری نقدینگی تدارک ببینند تا مانع از ایجاد التهاب در سایر بازار‌های اقتصادی شود. بازار پول اگرچه پارکینگ مطمئنی برای ‏حبس نقدینگی است، اما عملکرد موفق آن منوط به تصحیح نرخ سود بانکی و کاهش فاصله آن با نرخ تورم است؛ بنابراین نرخ ‏اعلامی، نرخی با بازدهی بالا باشد، می‌تواند در جهت کاهش نقدینگی عمل کند در غیر این صورت دیگر بازار‌ها از جمله بازار ‏سرمایه را همچنان دچار التهاب خواهد کرد و سیاست کنترل نقدینگی را با شکست مواجه می‌سازد. ‏

اگر جایی نیازمند به رأفت اسلامی باشیم، دقیقا همین جاست

مصطفی درایتی طی یادداشتی در شماره امروز روزنامه اعتماد با عنوان نمک نپاشیم، التیام ببخشیم نوشت: صدا و پیام جامعه را ‏باید شنید. نباید همواره با نادیده و نشنیده گرفتن این نارضایتی‌ها، زمینه تشدید آن‌ها را ایجاد کرد. اگر حاکمیت می‌خواهد شرایطی را ‏مدیریت کند، نمی‌تواند بدون درنظر گرفتن بازه زمانی و خصوصیات و ویژگی‌های آن برهه دست به اقدام بزند. در جریان هر ‏حرکت اعتراضی هم که رخ می‌دهد نباید آن را به سرعت به بالاترین جرم موجود وصل کرد و در نهایت با سنگین‌ترین اتهام ‏مجازات کرد. چرا که در اثر تداوم این رفتار حتما با حوادثی روبه‌رو خواهیم بود که برای مردم و حاکمیت پرهزینه‌تر خواهد‌بود. ‏کما اینکه در هر کجای دنیا هر چقدر راه بازتر بوده و صدای اعتراض شنیده شده، امکان مدیریت آن روان‌تر و راحت‌تر بوده است ‏اما زمانی که همه راه‌ها بسته باشد و به جای اینکه مردم به صورت طبیعی اعتراض خود را به گوش مدیران برسانند، نارضایتی‌ها ‏را به شکل و شمایلی بروز می‌دهند که در مجموع هزینه‌های سنگینی برای کشور به همراه خواهد داشت.

نباید فراموش کرد که ‏مردم در شرایط سختی به سر می‌برند و با گرفتاری‌ها و مشکلات بغرنج زندگی دست به گریبان هستند. نباید بگذاریم اعتراض‌های ‏طبیعی به سرعت جنبه امنیتی پیدا کند. شاید برخی تصور کنند در این شرایط هر چه شدت عمل بیشتری نشان دهند، سدی برای ‏جلوگیری از تداوم اعتراض درست خواهند کرد، اما در عمل همیشه شدت عمل جلوی اعتراض را نگرفته بلکه شدت آن را بیشتر و ‏پرهزینه‌تر کرده است. چرا که وقتی برای اتفاقی معمول شدت عمل نشان دهیم باید منتظر اتفاقات شدیدتر و غیرمنتظره باشیم. ‏

علاوه بر مسائل مذکور در ماجرای صدور و تایید حکم اعدام برای برخی معترضان آبان ۹۸ باید به دو موضوع توجه کرد. اول ‏اینکه وقتی مردم به امان آمده، فرصتی پیدا کرده و اعتراض می‌کنند طبیعی است که در این میان حوادث تلخی نیز به صورت ‏معمول پیش می‌آید. بنابراین نباید به سرعت این جرایم و حوادث را امنیتی و سیاسی کرد. ضمن اینکه گفته می‌شود در جریان این ‏حوادث قتل نفسی صورت نگرفته است. از سویی در این پرونده‌های مربوط به معترضان آبان ۹۸ همه‌چیز مکنون و ناشناخته و ‏بدون اطلاع‌رسانی دقیق دستگاه قضا و بدون دادگاه‌های علنی پیش رفته است. بنابراین افکار عمومی چه در ایران و چه جهان که ‏نسبت به حکم اعدام اعتراض دارند، قطعا توجیه نشده‌اند که چرا باید به این معترضان حکم اعدام داد. کمااینکه در این مورد ‏برخورد‌های سخت و متصلب نه تنها افکار عمومی را قانع نمی‌کند بلکه حساسیت‌ها را افزایش می‌دهد چرا که مردم معترضند که ‏چرا حکم با جرم منطبق نیست. بنابراین اگر جایی نیازمند به کارگیری رأفت اسلامی باشیم دقیقا همین جا است تا حاکمیت به مردم ‏نشان دهد سر ستیز با مردم ندارد و مردم را دشمن تلقی نمی‌کند. بنابراین در این موارد قطعا گذشت اثربخش‌تر از شدت‌ عمل است. ‏

حساسیت امروز مردم و جامعه هم به همین تصلب در مواجهه با نارضایتی‌های اجتماعی بازمی‌گردد که برای افکار عمومی قابل ‏قبول نیست. اگر نمک به زخم مردم بپاشیم آن‌ها را به استیصال برسانیم تبعات سنگین و سختی خواهد داشت. باید با عقل و تدبیر و ‏حکمت این موج اجتماعی را مدیریت کرد و صدای مطالبات مردم را شنید که می‌گویند تنبیه و مجازات در نظر گرفته شده با جرم ‏همخوانی ندارد. ‏