مافیای کنکور از مالیات معاف؛ چرا واقعا؟

تشکیل نهادی موازی به اسم موسسات آموزشی کنکور در کنار نظام رسمی آموزش و پرورش، باعث شده تا دانش‌آموزان از همان بدو ورود به مدارس مشق کنکور ببینند. طی سال‌های گذشته نیز با تبلیغات گسترده‌ای که این موسسات انجام داده‌اند، بسیاری از مدارس و معلمان کتب درسی را کنار گذاشته‌اند و با اجبار دانش‌آموزان به خرید کتب کمک‌درسی، آن‌ها را نه آماده ورود به جامعه، بلکه مهیای کنکور می‌کنند. این موسسات نیز با استفاده از این موقعیت راه میلیاردرشدن را پیدا کرده‌اند و به بهانه تحریم و گران‌شدن کاغذ، مبالغی هنگفت روی جلد کتب خود درج می‌کنند. تا جایی که گردش مالی آن‌ها در سال ۴۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. همچنین صداوسیما با دریافت حق تبلیغ ۶۰۰۰ میلیارد تومانی (سالانه) از این موسسات، ساعات پیک خود را به تبلیغ آن‌ها اختصاص داده تا بدین شکل راه نفوذ مافیای کنکور به دل خانواده‌ها را هم باز کند. مافیایی که از هیچ تلاشی برای مشروعیت‌بخشیدن به خود دریغ نمی‌کند؛ از انجام کار‌های خیریه برای مناطق محروم و زلزله‌زده تا دیدار با مراجع کشور ازجمله سیاست‌هایی است که آن‌ها برای ایجاد محبوبیت خود استفاده می‌کنند. این کاسبان آموزشی در طول سال‌های اخیر به چنان ثروت و قدرتی دست یافته‌اند که به نظر می‌رسد دیگر زور وزیر و نمایندگان مجلس هم به آن‌ها نمی‌رسد. معافیت مالیاتی موسسات آموزشی تنها یکی از تبعیض‌هایی است که مافیای کنکور از آن بهره می‌برند. در حالی که اگر تنها مالیات ۱۵ درصدی برای آن‌ها وضع شود، در سالی که بودجه بدون نفت بسته شده، می‌توان ۶۰۰۰ میلیارد تومان از آن‌ها مالیات ستاند.

در حالی که رئیس جمهوری هنگام تقدیم لایحه بودجه سال ۹۹ به مجلس از آن به‌عنوان بودجه ایستادگی و استقامت یاد کرد، اکنون این سوال مطرح است که سال آینده در کنار مردم و به‌ویژه گروه‌های کم‌برخوردار جامعه، چه سازمان‌ها، نهاد‌ها و موسساتی استقامت خواهند کرد؟ نگاهی به جزئیات این لایحه نشان می‌دهد که بودجه بسیاری از نهاد‌های فرهنگی و مذهبی و آستان‌ها افزایش یافته است. از سوی دیگر برخی از فعالیت‌هایی که امروز به یک بیزینس میلیاردی تبدیل شده‌اند و فقط نام فرهنگ و هنر را یدک می‌کشند نگرانی خاصی نسبت به پرداخت مالیات ندارند. در کنار سلبریتی‌های میلیاردی که در مدت اخیر نقد‌های گسترده‌ای نسبت به برخورد دولت با آن‌ها شکل گرفته، موسسات آموزش کنکور نیز همچنان معاف از مالیات مانده‌اند. موسساتی که با فعالیت‌های مخرب آموزشی خود امروز از آن‌ها به‌عنوان مافیای کنکور و کاسبان آموزش یاد می‌شود و در برابر نظام رسمی آموزش کشور قد علم کرده‌اند.

پرورش ربات‌های تست‌زنی

برای پی‌بردن به گردش مالی کاسبان کنکور کافی است فقط یک بار به کتاب‌فروشی‌های خیابان انقلاب مراجعه کنیم. مغازه‌هایی که در بسیاری از آن‌ها کتب تالیفی آموزش و پرورش یافت نمی‌شود، اما حتما چند قفسه خود را به کتب کمک‌آموزشی در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف اختصاص داده‌اند. از کتاب‌های نقره‌ای گرفته تا میکروطلایی. کتاب‌هایی که تفاوت چندانی با هم ندارند و صرفا نام‌های مختلفی روی آن گذاشته‌اند تا فروش بیشتری داشته باشند. در محتوای آن‌ها نیز خبری از تولید نیست، این موسسات صرفا با کپی سوالات کنکور سال‌های قبل و خلاصه‌نویسی فصل‌های کتب اصلی درصدد تبدیل دانش‌آموزان به ربات‌های تست‌زنی هستند. اکنون نیز تحریم و گرانی کاغذ بهترین بهانه را به دست این موسسات داده تا قیمت‌هایی عجیب و غریب که بالاتر از ۱۰۰ هزار تومان هستند برای کتاب‌های خود در نظر بگیرند. اعمال چنین قیمت‌هایی باعث شده تا بازار خرید و فروش کتب کمک‌درسی دست دوم هم این روز‌ها داغ شود. حال بدون احتساب این معاملات هم گردش مالی مجموع موسسات آموزش کنکور در سال به بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد. همین حجم از گردش مالی کافی است تا مافیای کنکور به چنان قدرتی دست یابند که وزیر وقت آموزش و پرورش هم اعتراف کند که زورش به این مافیا نمی‌رسد و آن‌ها به یک چرخه لجبازی وارد شده‌اند. چرخه‌ای که در آن موسسات کنکور ۶۰۰۰ میلیارد تومان خرج می‌کنند تا تلویزیون را به قُرُق خود درآورند و از سوی دیگر، به دیدار مراجع می‌روند تا برای خود مشروعیتی دست و پا کنند؛ اتفاقی که گویا تا امروز پاسخگو بوده و حداقل آن‌ها را از پرداخت مالیات معاف کرده است. حال انتظار از نمایندگان مجلس این است که در مقابل این معافیت‌ها محکم بایستند تا شاید بتوان نام ایستادگی و استقامت را برای بودجه ۹۹ پذیرفت. طبیعتا بودجه‌ای که گروهی از کارگران و کارمندان را موظف به پرداخت مالیات می‌کند، اما موسساتی که ۴۰ هزار میلیارد تومان گردش مالیاتی دارند را معاف از مالیات می‌داند، نشانی از استقامت ندارد. حال نمایندگان می‌توانند با وضع مالیات حداقل ۱۵ درصدی برای این موسسات حدود ۶۰۰۰ میلیارد تومان به درآمد‌های مالیاتی دولت بیفزایند. البته این در شرایطی است که گروهی از تصمیم‌گیران در این زمینه ذی‌نفع نباشند، در غیر این صورت بعید به نظر می‌رسد که زور نمایندگان به این مافیا برسد.

موسسات کنکور فعالیت آموزشی انجام نمی‌دهند

یک کارشناس آموزشی در گفتگو با «آرمان ملی» می‌گوید: یکی از موضوعات مطرح این است که امروزه مالیات کارمندان با سطح حقوقی پایین، در همان فیش حقوقی لحاظ می‌شود، اما نسبت مالیات بعضی از مشاغل آزاد چنان پایین است که نمی‌توان آن را باور کرد. محمدرضا نیک‌نژاد با اشاره به نفوذ عمیق موسسات کنکور به گستره نظام آموزشی کشور می‌افزاید: مخالفت یکی از وزیران آموزش و پرورش با آن‌ها به زیان خود وزیر تمام شد. اکنون کدام شهروند می‌تواند به‌راحتی به دیدار خصوصی با مقامات عالی‌رتبه کشور برود؟ اما مدیران این آموزشگاه‌ها تا احساس خطر می‌کنند، چنین دیداری را تدارک می‌بینند که این اتفاق نشان از نفوذ بالای آن‌ها دارد. او با اشاره به معافیت مالیاتی فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی اظهار می‌کند: این موسسات اصلا فعالیت آموزشی انجام نمی‌دهند که در این عرصه قرار بگیرند. اتفاقا از لحاظ آموزش‌های نوین می‌توان فعالیت آن‌ها را مخرب دانست و آن‌ها را جزو گروه‌های ضدآموزشی برشمرد. نیک‌نژاد توضیح می‌دهد: عنوان «آموزش و پرورش» ذهن را به سمت آماده‌سازی دانش‌آموزان برای زندگی موثر در جامعه سوق می‌دهد، اما این موسسات آموزشی کودکان و نوجوانان را صرفا برای کنکور و گرفتن نمره مهیا می‌کنند.

مافیای کنکور پولشویی هم می‌کند

این کارشناس آموزشی با اشاره به گردش مالی ۴۰ هزار میلیارد تومانی این موسسات تشریح می‌کند: مشخص نیست که چرا چنین فعالیت‌هایی نباید مالیات بپردازند. نگاهی به صنعت نشر نشان می‌دهد که مثلا کتاب‌های فلسفی در سال حداکثر ۱۰۰۰ نسخه چاپ دارند که معمولا فروش هم نمی‌روند، اما این موسسات با نفوذی که دارند گاه تیراژشان به بیش از ۱۰ هزار نسخه می‌رسد که روی آن چاپ هفتادم و هشتادم درج شده است؛ بنابراین معافیت مالیاتی آن‌ها معنایی جز ظلم و بی‌عدالتی ندارد. نام این فعالیت‌ها دیگر آموزش و پرورش نیست، گردش مالی آن‌ها مصداق بارز بیزینس است. نیک‌نژاد ادامه می‌دهد: این موسسات نه‌تن‌ها از زیربار مالیات‌دهی فرار می‌کنند، بلکه به جرأت و با نگاه افراطی می‌توان آن‌ها را متهم به پولشویی کرد. کاسبان کنکور پول‌هایی را که معلوم نیست منشأ آن کجاست خرج فعالیت‌های خیریه می‌کنند تا برای خود مشروعیتی به دست آورند. او یادآور می‌شود: به‌عنوان مثال، فردی ضدفرهنگ که در این سال‌ها معروف هم شده است، با استفاده از این پول‌ها، در مناطق محروم مدرسه و کتابخانه می‌سازد و متاسفانه مسئولان از او تقدیر می‌کنند. در حالی که کتاب‌های کمک‌درسی سطح سواد و اخلاق جامعه را تنزل داده‌اند. عجیب است که خانواده‌ها بدون هیچ اعتراضی هزینه میلیونی بابت خرید این کتاب‌ها می‌پردازند. این معلم آموزش و پرورش خاطرنشان می‌کند: در اینجا نهاد‌هایی مقصرند که پشت این موسسات ایستاده‌اند. از صداوسیما که تبلیغات ۲۴ ساعته برای این موسسات انجام می‌دهد تا اشخاصی که آن‌ها را محق معافیت مالیاتی می‌دانند در این معضل سهیم هستند. تا زمانی هم که کنکور در این کشور وجود داشته باشد، بعید است بساط این موسسات برچیده شود. متاسفانه کسانی که باید این فرهنگ غلط را از بین ببرند، خود به جزئی از این فرهنگ تبدیل شده‌اند.