مرور روزنامه های چهارشنبه پنجم اسفند ماه؛
دعوای پلوی انگلیسی در روزنامه های تهرانی ادامه دارد
هر چه به دو انتخابات هفتم اسفند نزدیکتر می شویم، روزنامه ها سیاسی تر، و شاید جناحی تر، می شوند. و روزنامه نگاران، تعلق خاطر خود به یکی از جناح ها را علنی تر می کنند. روزنامه ها، فقط امروز دیگر فرصت تبلیغ داشتند، پس تا توانستند از این فرصت تبلیغاتی استفاده کردند...
هفتم اسفند بر سر رسانه های کاغذی تهران برای پنجم اسفند سایه افکنده است؛ روزی که شهروندان ایران رأی های خود را به صندوق هایی می اندازند که برگزیدگانش راهی دو مجلس شورای اسلامی و خبرگان قانون اساسی خواهند شد.
به گزارش «تابناک» روزنامه های چهارشنبه را می توان به سه دسته تقسیم کرد: روزنامه های آرام و یا کم چالش، مثل دو روزنامۀ اطلاعات و دنیای اقتصاد؛ و روزنامه هایی که هر یک در یک طرف تقابل ایستاده اند. اغلب روزنامه های سیاسی چنین وضعیتی دارند. این روزنامه ها به دو اردوگاه تعلق دارند. یک اردوگاه خود را انقلابی می داند و اردوگاه دیگر هم اصلاح طلب.
مطالب روزنامه های اهل تقابل، همه حول کلیدواژۀ «انگلیس» شکل گرفته است و انسان را یاد دعوای معروف می اندازد؛ پلوی انگلیسی. برخی روزنامه ها، حمایت شبکه بی بی سی از یک لیست انتخاباتی را نشانه ای از تمایل پادشاهی این جزیره برای دخالت در انتخابات ایران می دانند و لیست مذکور را انگلیسی خطاب می کنند و طرف مقابل، از منتقدان می خواهند که از این حمله دست بکشند و از آن توبه کنند.
از طرف دیگر، روزنامه ها هر یک با رویکرد خاص خود یکی از همایش های دولت دربارۀ اقتصاد مقاومتی را گزارش داده اند. یک طرف آن را دستمایۀ نقد دولت قرار داده اند و طرف دیگر، با پوشش همدلانه، از دولت حمایت کرده اند.
روزنامۀ جوان که یک صفحه را به گزارش سخنان پیام فضلی نژاد علیه تکنوگرات ها اختصاص داده و «تیتر یک» اش هم علیه همایش اقتصادی دولتی هاست، هفتم اسفند را این گونه به زبان کاریکاتور درآورده است:
صفحۀ ویژۀ انتخابات روزنامۀ جوان هم به دلتنگی انگلیس برای دخالت در ایران پرداخته و آن را تبیین کرده است و مدیر مسئول این روزنامه نیز از «رقابت هويت‌ها» در انتخابات پیش رو نوشته است. وی با طعنه ای به رییس مجلس و رییس فراکسیون رهروان ولایت، می نویسد: «رقابت موجود بين «هويت حقوقي» و «هويت حقيقي» انقلاب اسلامي است».
در جریان انقلاب مشروطه و با تدبیر انگلیسی‌ها عده‌ای از معترضین و مشروطه‌خواهان به باغ قلهک رفتند و آنجا تحصن کردند. در آنجا برای متحصنین و انقلابیون تدارکات عظیمی دیده شده بود که از جمله معروفترین آنها دیگ‌های پلویی بود که برای نهار دادن به آنها مهیا شده بود. خیلی‌ها این اتفاق را یکی از دلایل به انحراف رفتن انقلاب مشروطه و ایجاد استبداد رضاخانی می‌دانند و به صورت سمبلیک از عبارت «دیگ پلوی انگلیسی» برای یاداوری ان ماجرا استفاده می‌کنند.
عبدالله گنجی، در توضیح سخنش می نویسد: «معني اين حرف را اگر بخواهيم روشن‌تر بيان نماييم بايد رقابت را بين «طرفداران انقلاب اسلامي» و «طرفداران جمهوري اسلامي اسمي» بدانيم. رقابت را بين «پرچمداران پسوند اسلامي» و «پرچمداران محتواي اسلامي» بايد دانست. رقابت را نه بين ضدانقلاب و انقلابي كه بين معتقدين به پايان انقلاب اسلامي و استمرار آن بايد دانست. طرفداران جمهوري اسلامي اسمي، به مجلسي مي‌انديشند كه از نظر سياسي خنثي، از جهت هويتي بي‌اعتقاد به واژه دشمن و مرزبندي با غرب، از جهت مدل اداره كشور بي‌اعتقاد به مدل‌هاي بومي و راه حل مشكلات كشور را هضم شدن در پروسه جهاني‌سازي مي‌دانند و تلاش مي‌نمايند از جمهوري اسلامي تصويري مخابره كنند كه با استانداردهاي سياسي- اجتماعي غرب همخواني داشته باشد و غرب را ساكت كنند. طرفداران ماهيت حقيقي نظام بر اين باورند كه رسيدن به قله‌هاي عزت و پيشرفت با ايستادن بر خودباوري بومي و پشتكار ملي قابل حل است. بر اين باورند كه قله‌هاي پيشرفت تاكنون با روح انقلابي فتح شده است. كاظمي‌آشتياني (سلول‌هاي بنيادين)، تهراني‌‌مقدم (موشكي) و شهيد شهرياري (هسته‌اي) نمونه‌هايي از عمل انقلابي و پيشرفت است»
وی در ادامه می افزاید: «رقابت از يك سو بين كساني است كه از عبوس شدن چهره امريكا نگرانند و معتقدند «ديگر هر حرفي را نبايد زد» و كساني كه هويت، استقلال و قدرت منطقه‌اي ايران را در سايه اسلام انقلابي مي‌دانند. طرفداران جمهوري اسلامي اسمي به نمايندگاني مي‌انديشند كه مرگ بر امريكا نگويند، انقلابي‌گري (مي‌گويند افراط‌گري) را مانع توسعه كشور مي‌دانند، از پاسداران نيروي دريايي سپاه تشكر نمي‌كنند كه خداي ناكرده كري و اوباما در راهرويي، جايي گلايه نكنند! و به مدلي از حكومت جمهوري اسلامي مي‌انديشند كه غرب نسبت به آن احساس آرامش كند».
این هم اقسام وکلای ملت از نگاه کاریکاتوریست روزنامۀ جوان:
روزنامۀ کیهان هم مثل روزنامۀ جوان همزمان به دلتنگی انگلیس برای انتخاب پرداخته و از پول های کثیف در انتخابات گفته است. همچنان که، باز هم مثل جوان، در «تیتر یک»اش به نقد دولت پرداخته است. دستمایۀ این نقد، نامۀسرگشاده چهار تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی خطاب به رئیس‌جمهور است که در آن برخی ادعاها دربارۀ دولتیان آمده است:
این نامه را علیرضا زاکانی، الیاس نادران، حسین نجابت و احمد امیرآبادی منتشر کرده اند. زاکانی، چند روز قبل نیز در برابر خبرنگاران پشت میکروفون رفت و سخنانی علیه برخی دولتیان بر زبان آورد. در نامۀ این چهار تن، حملاتی هم متوجه دولت قبل هست.
در ستون اخبار ویژۀ روزنامۀ کیهان هم با طعنه و قاطعیت دو جمله، بالای یک خبر، آمده است. طعنۀ کیهان این است: «انتخابات، فضای مجازی نیست، اکثریت مردم به اصولگرایان رأی می‌دهند». این جمله، درآمدی است بر این خبر قاطع که: «اصولگرایان براساس نتایج آخرین نظرسنجی‌ها، اکثریت کرسی‌های مجلس را در دست می‌گیرند». باید صبر کرد و دید در چند روز آینده، آنچه مردم به صندوق های رأی گیری می اندازند با این طعنه و خبر قاطع چه خواهند کرد.
حال و هوای روزنامۀ اقتصادی «دنیای اقتصاد» هم انتخاباتی است؛ اما بر خلاف دو روزنامۀ کیهان و جوان، این روزنامه از همایش اقتصادی دولتی ها گزارش همدلانه ای ارائه داده است و بر خلاف روزنامۀ جوان، دنیای اقتصاد با لاریجانی و یارانش هم مهربانانه برخورد کرده است. نتیجۀ این گزارش و برخورد هم شده است یک «تیتر یک» برای دولتی ها و یک «عکس یک» برای رییس مجلس:
سرمقالۀ روزنامۀ دنیای اقتصاد هم حاوی یک نتیجه گیری است که تا اندازۀ زیادی با باور عمومی متفاوت است. حمید قنبری، در این سرمقاله، در پاسخ به این پرسش که: «قانون‌گذاری، عملی سیاسی است یا کارشناسی؟» می نویسد: «امور دولت، عمدتا توسط کارمندان و کارشناسانی اداره می‌شود که منتخب مردم نیستند و از طریق آزموده شدن در سیستم اداری دولت وارد شده‌اند. این کارمندان و کارشناسان ممکن است به دلایلی، ترجیحاتی غیر از ترجیحات عموم مردم داشته باشند و تصمیمات خود را نیز مبتنی بر این ملاحظات اتخاذ کنند. از این رو ممکن است در تدوین لوایح قانونی نیز خواسته‌های عموم مردم مغفول بماند».
از نظر وی، «با توجه به اینکه منتخب مردم هستند و خواسته‌های ملت را به خوبی می‌دانند و به آنها معتقدند، می‌توانند این خلأ را مرتفع کنند وگرنه اگر بنا بر وجود تخصص است، دولت متخصصان لازم و کافی را در تمامی رشته‌های مورد نیاز دارد و خلأ کارشناسی در دولت وجود ندارد که مجلس بخواهد آن را رفع کند». پس، زنده باد مجلس سیاسی و غیرکارشناسی!
«روزنامه آرمان» در گزارشی با عنوان« كارت دعوت پايداري براي اصلاح‌طلبان!» ادعاهای جالبی را مطرح کرده است. در بخشی از این گزارش می خوانیم:« روز دوشنبه بود كه پيامكي با اين محتوا براي تعدادي از اصلاح‌طلبان ارسال شد: «با عرض سلام. از جنابعالي دعوت مي‌شود به همراه ديگر دوستان متدين خود سه شنبه 4 اسفند ساعت 3 بعد از ظهر در همايش بزرگ اصولگرايان شركت فرماييد. ميدان بهارستان مدرسه عالي شهيد مطهري جبهه پايداري استان تهران» اما ارسال اين پيامك براي طيف رقيب به چه معناست؟»
دو روزنامۀ ابتکار و آفتاب یزد، تمام نیم تای بالای صفحۀ اول خود را به انتخابات تهران و تبلیغ از یکی از لیست های اصلاح طلبان اختصاص داده اند. اولی از حمایت برخی بازیگران سینما از این لیست سخن گفته است و دومی هم از استقبال عارفانۀ مردم از یک نامزد نمایندگی مجلس! این دو روزنامه، مردم را به شرکت در انتخابات دعوت کرده اند.
در عوض، روزنامۀ سیاست روز، نگران «فتنه» است. در پایان سرمقالۀ این روزنامه آمده است: «با نزدیک شدن به انتخابات ۷ اسفند و تبلیغ اصلاح‌طلبان برای حضور حداکثری، این خطر احساس می‌شود که در صورت عدم راهیابی نامزدهای مورد نظر آنها به مجلس، انگشت اتهام خود را به سوی نهادهای برگزار‌کننده نشانه بگیرند و هزینه‌های برگزاری انتخابات در ایران را برای نظام بالا ببرند».
روزنامۀ رسالت، رویکردش به انتخابات، شبیه کیهان است؛ منتها با ادبیات موتلفه ای. دو سوژۀ اصلی این روزنامه هم یکی روایت دلتنگی انگلیسی ها برای دخالت در ایران و آثار انتخاباتی آن است و یکی هم اتحاد اصولگرایان در انتخابات پیش رو. در این روزنامه از قول «رئيس شوراي سياستگذاري ائمه جمعه کشور و قائم مقام جامعه روحانيت مبارز تهران» هم آمده است که: «بعد از برجام عده اي پيشنهاد کردند که شعار مرگ بر آمريکا را از نمازهاي جمعه حذف کنيد و اين در حالي است که آمريکا جنايتهايش را بيشتر کرده است».
روزنامۀ اعتماد نیز، هم جهت با دو روزنامۀ ابتکار و آفتاب یزد، از یکی از لیست های اصلاح طلبان حمایت و آن را محور اخبار و مطالب خود قرار داده است. این روزنامه، با بازی در زمین حریف، به انگلیسی بودن یک لیست پرداخته و از زبان رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام از منتقدان خواسته است که به خاطر این سخن توبه کنند. این روزنامه، انگلیسی بودن برخی لیست ها را اتهام می داند.
عبدالحميد اسماعيل زهي، امام جمعه اهل سنت زاهدان، هم در نوشته ای کوتاه، شركت در انتخابات را فريضه ای اجتماعي دانسته و نوشته است: «مردم كه حساسيت‌ها و اهميت حضور خود در پاي صندوق‌هاي راي را مي‌دانند، بهتر است كه در انتخاب خود هم نهايت دقت را به كار برند تا نامزدهاي اصلح را برگزينند، يعني كساني كه حضورشان در مجلس تقويت‌كننده كارايي بيشتر اين نهاد مهم خواهد بود».
آنتولوژي پرتاب اشيا، هم عنوان نوشتۀ کوتاه شهرام شهیدی در روزنامۀ اعتماد است:
«لاريجاني: با پرتاب اشيا با بنده مذاكره كردند.
اگر به سمت شما كفش پرت كردند: يعني مرد حسابي چه نشستي، پاشو پاشنه كفشات را بكش و بيا سر ميز مذاكره. زود باش دير شد.
اگر به سمت شما موشك كاغذي پرت كردند: يعني مذاكرات ما بايد مكتوب بوده تا در صورت لزوم نامه‌ات را وا نكرده پس بفرستم ! يا به دوئل موشك جواب موشك دعوتت كنم.
اگر به سمت شما گوجه فرنگي پرت كردند: يعني ما بيشتر به يك فعال اقتصادي كه بتواند قيمت گوجه فرنگي در حوزه نارمك را بررسي و آناليز كند نياز داريم.
اگر به سمت شما با حرك دست، بوس فرستادند: يعني مذاكره ما با شما به اينجا رسيده كه شما نگران چيزي نباش و خودي هستي و در ليست ما قرار مي‌گيري.
اگر به سمت شما نخود پرت كردند: يعني دارند به شما گرا مي‌دهند براي ايجاد رابطه و مذاكره رودررو.
اگر به سمت شما زرشك پرت كردند: يعني هيچ حرفي بين ما نمانده و خلاص.
اگر به سمت شما آب پرت كردند: يعني مي‌خواهند شما از صحنه سياست بروي بيرون و پشت سرتان آب بريزند».
اما در اقدامی بسیار نادر، اردشیر رستمی، آن هم در روزنامۀ دولتی ایران، مردم را در روز جمعه به خوردن [...] دعوت کرده است:
از شوخی گذشته، کاریکاتور روزنامه ایران، که عنوان فارسی «نگاره» را در گوشۀ سمت راست خود دارد، مثل صفحۀ اول این روزنامه، انتخاباتی است و با شعری از حافظ، خیال انگیزتر شده است:
بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم
فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو دراندازیم!
تیتر یک روزنامه ایران نیز، از قول نخبگان، می گوید که: «جمعه نوبت مردم است» و داود رشیدی هم در صفحۀ آخر آن نوشته است که: «من روز جمعه و در این انتخابات، رأی می‌دهم به چهره هایی که بعد از نماینده شدن، ضمن تحقق بخشیدن به خواسته‌ها و مطالبات جامعه، به فکر آرامش و همدلی هم باشند...». این روزنامه در گزارشی می گوید که هم ائتلاف اصلاح طلبان و حامیان دولت و هم شورای ائتلاف اصولگرایان تأکید کردند: «به هر30 نامزد رأی دهید». و این شاید مهم ترین نکته ای است که همه رقبا، در این انتخابات، بر سر آن با هم توافق دارند.
و روزنامۀ شرق، که صفحۀ اولش آن چنان انتخاباتی است که در آن جای سوزن انداختن نیست، پیام اینستاگرامی سید حسن خمینی را در صفحۀ آخر آورده است. وی در این پیام می نویسد: «سیاست عرصه واقعیت‌هاست نه حقیقت‌ها. یک انسان در زندگانى خود باید واقعیت‌ها را بپذیرد تا به حقیقت نزدیک شود نه‌آنکه تسلیم واقعیت‌هایى شود که در مقابل حقیقت‌اند».
حجت الاسلام سید حسن خمینی از این مقدمه، نتیجه می گیرد که: «در انتخابات پیش‌رو واقعیت را باید پذیرفت تنهاوتنها بدان امید که به زیباترکردن آن و نزدیک‌ترکردن آن به حقیقت کمک کرده باشیم. همه با هم و همدوش هم در انتخابات خبرگان و مجلس به بهترین لیست رأى بدهیم. عکس خاطره‌انگیز از همراهى با امام و پدر در یک روز رأى‌گیرى».
عنوان کاریکاتور روزنامۀ شرق «کارتن خواب» است؛ اما صندوق رأیش پرواز می کند:
پوریا عالمی هم پایان ستونش، در روزنامۀ شرق، طوری است که می تواند پایان گزارش روزنامه های امروزِ چاپ تهران باشد:
آقايى شعارش اين است: «ازدواج جوانان اولويت ماست» خب استاد، دوره پيش داماد كردند الان شما بايد زحمت بزرگ‌كردن بچه‌ها و توليدات قبلى را بكشى. فيلم يك مهندس هم منتشر شده كه ايستاده و بغل‌دستش يك آقايى دارد بشكن مى‌زند و شش‌وهشت مى‌خواند و مى‌خواند: دلسوز اين كيه؟ مردم هم در حال نمایش جواب مى‌دهند: مهندس فلانيه... آقاهه: عاشق اين مردم كيه؟ مردم در حال كف‌زدن: مهندس فلانيه... آقاهه: نماينده اصلح ما كيه؟ مردم در حال بازنمایش: مهندس فلانیه... خب عزيز من پاتختى كه نيست، انتخابات است. داماد را با كانديدا اشتباه گرفتى، مراقب باش.
«راستی تا کی باید مهم ترین روزنامه های ایران را تهرانی بنویسند و منتشر کنند؟»
