لایحه ارتقای امنیت زنان چه خلأهایی را پوشش می‌دهد؟

به گزارش «تابناک» به نقل از خبرگزاری صداوسیما، انسیه خزعلی ، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و فاطمه قاسم پور؛ نماینده مجلس شورای اسلامی  با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری به پرسش ها در خصوص لایحه ارتقای امنیت زنان پاسخ دادند.

سؤال: لایحه ای که بعد از ۱۲ سال به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، بفرمایید ما چه خلأهای قانونی داشتیم که رفتیم سراغ لایحه ارتقای امنیت زنان؟

 قاسم پور: این لایحه همان طور که گفتید یک عمر ۱۲ ساله دارد، در نشست اندیشه های راهبردی با موضوع زن مقام معظم رهبری به بحث تأمین امنیت زنان به عنوان یک موضوع اساسی اشاره کردند. دولت وقت؛ دولت دهم بر اساس منویات مقام معظم رهبری تدوین لایحه را شروع کردند و در تدوین اولیه لایحه، یکی از دستگاه هایی که نقش مؤثر داشت دستگاه قضایی کشور بود. بر اساس مراجعاتی که وجود داشت و خلأ قانونی درباره آن مراجعات بود. پشتوانه پژوهشی هم برای این مسأله وجود داشت، در کنار پشتوانه پژوهشی و آن مطالعات میدانی و مطالعاتی که در دستگاه قضا شده بود در کنار هم قرار گرفت خلأهایی اخذ شد و نهایتاً تدوین کنندگان اولیه لایحه که نسخه اول لایحه را تدوین کردند اینها را کنار هم گذاشتند وبا توجه خلأها، تدوین یک قانون جدید را شروع کردند که نسخه اول این لایحه آذر ۹۱ در دولت دهم تدوین شد. این که چه خلأهایی در بحث تأمین امنیت و رفع ظلم به زنان است، برخی از این خلأها مربوط به حوزه خانواده است. برخی از این خلأها مربوط به محیط عمومی، برخی مربوط به محیط های دانشجویی، دانشگاهی و محیط های کاری است که این خلأها اخذ شده است.

سؤال: به ما مصداقی هم بگویید خلأهایی که وجود دارد.

قاسم پور: برخی از مواردی که مثال می زنم ممکن است موارد حادی باشد که جامعه با آن روبه رو است، برخی موارد؛ موارد عمومی تری باشد که مثال می زنم در محیط خانواده به هر جهت خشونت ها و سوء رفتارهایی ازجمله بحث خشونت فیزیکی تا نوعاً موارد ناچیز قتل های ناموسی وجود داشت که افکار عمومی را جریحه دار می کرد. در بحث محیط های عمومی؛ بحث قاچاق زنان را به عنوان یکی از مسائل جدی در لایحه،​ شناسایی اشکال این موضوع به عنوان یک بحث جدی مورد توجه قرار گرفته و وزارت کشور مکلف شده که این شناسایی اشکال جدید قاچاق زنان و مواردی از این دست را دنبال کند. در محیط های کار که زنان اشتغال دارند، محیط های دانشگاهی تأمین امنیت زنان که محیط امنی باشد برای آنها و در آن محیط به جهت جنسیتشان و موقعیت آسیب پذیرشان نوعاً در فضاهایی که قرار می گیرند آسیب نبینند، مواردی دیده شده است.

سؤال: پس همه موارد هم احصاء شده و هم فهرست شده است؟

 قاسم پور: هم احصاء و فهرست شده و برای  آن اقدامات حمایتی، پیشگیرانه یا اقدامات کیفری در لایحه دیده شده است.

سؤال: آن چه امروز کلیاتش به تصویب رسیده خلأهای قانونی گذشته را پوشش می دهد؟
 قاسم پور: بخش بسیاری از خلأهای قانونی را پوشش خواهد داد.

سؤال: خانم خزعلی اشکالات یا شبهاتی راجع به این لایحه مطرح می شود؛ یکی از مهمترین هایش این است که لایحه ارتقای امنیت زنان؛ رویکرد و نگاه فمینیستی دارد، واقعاً این طور است؟

خزعلی : توصیه هایی که رهبر معظم انقلاب داشتند و مطالبه ای که در چند دهه گذشته برای برطرف کردن ظلم از زنان و به صورت خاص در خانواده تأکید داشتند حتی در دیداری که چند ماه پیش خدمت ایشان بودیم با این که سخنرانان و مطالبه گران خانم مطالب متعددی را مطرح کردند ولی به این مطلب کسی اشاره نکرد ولی خود آقا دغدغه شان این بود که این مسأله باید در حکومت اسلامی که مدافع حقوق زنان است و رحمت و رأفت ویژه به زنان دارد باید مورد توجه قرار بگیرد و معلوم بود که ایشان خیلی نگران هستند از این که چرا قانونی که حمایتگر باشد از زنان در جامعه اسلامی و جمهوری اسلامی پیگیری نمی شود و به نتیجه نمی رسد که البته قریب به سال است این کار به فرمان ایشان و با توجه به مطالبه ای که ایشان مطرح کرده بودند پیش نویسش تهیه شده ولی در کش و قوس های متعدد و علل متفاوتی این کار روی زمین مانده. آن چیزی که آقا تأکید دارند؛ ظلم به زن است و ظلم به زن را در سخنرانی های ایشان اگر ببینید بیش از ۴۰۰ مورد ذکر می کنند و خواهان این هستند که این مسأله در جامعه هر چند کم هست و ذکر می کنند در بعضی از خانواده ها ممکن است باشد باید رفع شود و جلویش گرفته شود. بنابراین نگاه به زن را به صورت ویژه دارند. گاهی اوقات بعضی دوستان مطرح می کنند این که دائماً زن ذکر می شود و برای زن می خواهد قوانین وضع شود؛ این نوعی فمینیست است و نوعی نگاه ویژه است چرا باید به زن به صورت ویژه نگاه شود؟ در حالی که این گونه نیست. این نگاه دقیقاً اسلامی و قرآنی است. ما عدالت را می خواهیم برای همه فراگیر باشد، زن و مرد را شامل شود و همه بتوانند در شرایطی قرار گیرند که مورد آزار و ستم قرار نگیرند و اجحاف در حقشان نشود اما یک جاهایی قوانین خاصی داریم برای کسانی که اوضاع ویژه ای دارند که بیشتر ممکن است در معرض آسیب قرار گیرند و کمتر بتوانند از خود دفاع کنند، دقیقاً تعبیری که رهبر معظم انقلاب می فرمایند؛ مرد به لحاظ شرایط جسمی که دارد ممکن است بتواند در بعضی موارد زور بگوید و ظلم کند و زن مظلوم شود، باید جلوی این مطلب را بگیریم. لذا در قرآن کریم هم روی این مسأله نمی آید بگوید ضرر زدن و ظلم بد است، ولی به طور خاص در مورد زنان می گوید «به آنها ضرر نزنید، به آنها ظلم نکنید.» حتی فلسفه حجاب این است که زنان مورد آزار قرار نگیرند و به طور خاص می خواهد به دلیل شرایط جسمی و موقعیتی که زن دارد روی زن تأکید می کند. بنابراین این که گفته می شود زن یا این که لایحه مربوط به زن است، حتماً نگاه فمینیستی است. نه، به دلیل این که بعضی از موارد دیگر در لایحه های دیگر و در قوانین دیگر دیده شده است، مثلاً ممکن است لایحه ای به اطفال و کودکان بپردازد آن جا هم به صورت ویژه می تواند کودکان ذکر شود. این که ذکر می شود چرا زن را بدون خانواده آورده، نه چنین چیزی نیست، اولاً لایحه حمایت از خانواده وجود دارد و دلیلی ندارد که ما هر دفعه که اسم زن را می آوریم خانواده را بیاوریم. ضمن این که تأکید به این داریم که این زن باید در خانواده حرمتش حفظ شود و اساس خانواده با این قوانین نباید به هیچ وجه متزلزل شود. در تبصره یکِ ماده یک، ذکر می کند که تمامی اقدامات پیشگیرانه و حمایتی موضوع این قانون باید مطابق اصل ۱۰ قانون اساسی با محوریت خانواده، پاسداری از قداست آن و استواری روابط خانوادگی بر پایه حقوق و اخلاق اسلامی و مطابق اصل ۲۱ قانون اساسی با رعایت موازین اسلامی و در راستای ایجاد زمینه های مساعد برای رشد شخصیت و احیای شخصیت زن و حقوق مادی و معنوی او و حمایت از نقش مادری او صورت بگیرد.