افزایش تورم و رونق دعوای تعدیل و تقسیط مهریه

تعدیل و تقسیط مهریه معمولا یک پله فراتر از اعسار از پرداخت مهریه است. با این توضیح که خواهان اعسار از پرداخت مهریه، ممکن است به موجب دعوایی جداگانه، اقدام به ارائه دادخواست تعدیل و تقسیط مهریه نسبت به رای اعسار صادره کند.

به گزارش «تابناک»؛ دعوای تعدیل و تقسیط مهریه، در مواردی طرح می‎شود که سابقا محکومیتی بابت پرداخت مهریه به مرحله قطعیت رسیده است و متعاقبا محکوم به پرداخت مهریه، اقدام به طرح دعوی اعسار از پرداخت یکجای مهریه می‎کند.

پس از قطعی شدن حکم اعسار و گذشت مدت زمان عرفی از تاریخ قطعیت، تحت شرایطی خاص می‎توان اقدام به طرح دعوی به خواسته تعدیل و تقسیط مهریه کرد.در شرایط حال حاضر کشور به علت نوسانات قیمت و افزایش شدید برخی از اقلام به خصوص سکه طلا طرح این گونه دعاوی رونق داشته که با جزییات آن بهتر آشنا می شویم.

با ذکر مثالی موضوع را روشن می‎کنیم‌. فرض کنید، زوجه با تقدیم دادخواست حقوقی، مهریه خود را از زوج مطالبه کند. پس از محکومیت قطعی زوج به پرداخت مهریه، بنا به درخواست زوجه فرآیند اجرای حکم آغاز می‌شود.
پس از ابلاغ اجراییه، زوج بر اساس مقررات قانون نحوه اجرای محکومیت‎های مالی، اقدام به طرح دعوی اعسار و تقسیط مهریه می‎کند‌.

طرح دعوی اعسار و تقسیط مهریه در فرجه سی روزه چه آثاری دارد؟

در اينجا اين پرسش مطرح مي‎شود كه طرح دعوی اعسار و تقسیط مهریه در فرجه سی روزه چه آثاری دارد؟

در پاسخ بايد گفت طرح این دعوی سبب می‎شود، زوج به جای پرداخت یکجای محکوم‌به، مهریه را مطابق اقساط تعیین‎شده از جانب دادگاه بپردازد.

همچنین طرح دعوی اعسار و تقسیط مهریه در فرجه سی روزه، موجب می‎شود امکان جلب و بازداشت محکوم‎علیه پیش از تعیین تکلیف در خصوص دعوی اعسار ممکن نباشد.

بنابراين به طور كلي و خلاصه بايد گفت ابتدا محکومیتی قطعی و قابل اجرا به پرداخت مهریه وجود دارد. سپس محکوم‎علیه اقدام به طرح دعوی اعسار و تقسیط از پرداخت مهریه می‌كند و دعوای وی نیز مورد پذیرش دادگاه واقع می‎شود.

در نهایت اینکه با گذشت مدت زمانی عرفی از تاریخ قطعیت حکم اعسار پیشین، اقدام به طرح دعوی تعدیل و تقسيط مهریه می ‏شود.

حال باید دید، به منظور طرح دعوی تعدیل و تقسيط مهریه چه شرایطی لازم است و به تعبیر دیگر، نکات کلیدی و کاربردی دعوی تعدیل و تقسيط مهریه کدام است؟

الف) حکم اعسار پیشین در خصوص مهریه به مرحله قطعیت رسیده باشد؛ در واقع تا پیش از قطعیت حکم اعسار، طرح دعوی تعدیل و تقسيط مهریه امری بی‎فایده تلقی می‎شود.
ب ) نکته بعدی اینکه، آیا صرف قطعیت حکم پیشین در خصوص اعسار، مجوز طرح دعوی تعدیل و تقسيط مهریه به حساب می آید؟
پاسخ این پرسش منفی خواهد بود. در واقع صرف قطعی شدن حکم اعسار، مجوزی برای طرح دعوی تعدیل و تقسيط مهریه به حساب نمی‎آید. در واقع، می‎بایست دلایلی به منظور اثبات تغییر در وضعیت اقتصادی جامعه و شخص محکوم‎علیه نیز ارائه شود. این دلایل می‎تواند در راستای بهبود وضعیت اقتصادی محکوم‎علیه یا عکس این قضیه باشد.
پ) خوب است بدانید، طرح دعوی تعدیل و تقسيط مهریه از سوی هر یک از محکوم‎له یا محکوم‎علیه مهریه قابل تصور خواهد بود. چنانچه وضعیت اقتصادی محکوم‎علیه نسبت به گذشته (زمان تعیین اقساط توسط دادگاه در دعوی اعسار) بهبود یابد، به‎نحوی که اقساط پیشین با توجه به وضعیت حال حاضر محکوم‎علیه ناچیز باشد، ذی‎نفع مهریه می‎تواند دادخواست تعدیل و اقساط مهریه (افزایش) را تقدیم مرجع صالح كند.
البته این فرض با توجه به افزایش نجومی نرخ تورم در جامعه ما امری بعید و تا حدودی غیرممکن به حساب می‎آید.
فرض دیگر که بسیار شایع است، طرح دعوی تعدیل و تقسيط مهریه از سوی محکوم‎علیه خواهد بود. در این فرض محکوم‎علیه با توجه به شاخص رو به رشد نرخ تورم يا ارائه ادله مربوط به کاهش درآمدهای شخصی خود می‎تواند اقدام به طرح دعوی تعدیل و تقسيط مهریه (کاهش) كند.
ت) مطلب دیگری که باید در دعوی تعدیل و تقسيط مهریه به آن پرداخته شود، این است که با تکیه بر کدام دلایل می‎توان دعوی تعدیل و تقسيط مهریه را به اثبات رساند؟
در پاسخ بايد گفت، می‎توان به آمارهای ارائه‎شده از سوی مراجع رسمی در خصوص افزایش رو به رشد شاخص تورم استناد كرد. همچنين ارائه استشهادیه مطابق مقررات قانون نحوه اجرای محکومیت‎های مالی، الزامی خواهد بود.
البته در صورتی که تعدیل و اقساط مهریه (کاهش) از سوی محکوم‎له مهریه تقدیم شود، بايد ادله مربوط به بهبود وضعیت مالی و اقتصادی جامعه یا شخص محکوم‎علیه ارائه شود.

مرجع صالح به منظور رسیدگی به دعوی تعدیل و تقسيط مهریه

مرجع صالح به منظور رسیدگی به دعوی اعسار، دادگاه نخستین رسیدگی‎کننده به دعوی اصلی یا دادگاه صادرکننده اجرايیه است. این امر در ماده ۱۳ قانون نحوه اجرای محکومیت‎های مالی نیز تصریح شده است.
به نظر می‎رسد دادگاه صالح به منظور رسیدگی به دعوی تعدیل و اقساط مهریه، دادگاه رسیدگی‎کننده به دعوی اعسار باشد.