تعریف
منظور از
رشد اقتصادی عبارت است از افزایش تولید یک کشور در یک سال خاص در مقایسه با مقدار آن در سال پایه و نیز در سطح کلان منظور از رشد اقتصادی افزایش تولید ناخالص ملی یا تولید ناخالص داخلی در سال مورد بحث به نسبت مقدار آن در یک سال پایه رشد اقتصادی گفته میشود. علت اینکه برای محاسبه رشد اقتصادی از قیمتهای سال پایه استفاده میشود آن است که افزایش محاسبه شده در تولید ناخالص ملی، ناشی از افزایش میزان تولیدات باشد و تأثیر افزایش قیمتها (
تورم) حذف شود.
معانی دیگر
برای
رشد اقتصادی دو معنای مشخص دیگر نیز میتوان بر شمرد. رشد اقتصادی یعنی افزایش بازدهی اقتصاد، در طول دورهای زمانی که حداقل ۲ دورهی ۳ ماههی متوالی است و یا افزایش آنچه اقتصاد میتواند تولید کند، در صورتی که از تمام منابع کمیاب خود استفاده کند.
راه نشان دادن رشد اقتصادی
سادهترین راه برای نشان دادن
رشد اقتصادی، تقسیم کردنِ تمام کالاها به دو دستهی اصلیِ «کالاهای مصرفی» و «کالاهای سرمایهای» است. جابهجاییِ رو به بیرونِ منحنی امکانات تولید به این معنی است که ظرفیت اقتصاد برای تولید، افزایش یافته است.
عوامل موثر بر رشد اقتصادی
در منحنی امکانات تولید، رشد به عنوان افزایشِ بازدهیِ بالقوه در طول زمان تعریف میشود و با تغییر مکانِ رو به بیرون منحنی، نمایش داده میشود. تغییر مکانِ رو به بیرونِ منحنی امکانات تولید به این معنی است که ظرفیت تولیدِ تمام کالاها در اقتصاد، افزایش یافته است.
الف- بهکارگیری فناوریهای جدید
سرمایهگذاری بر روی فناوریهای جدید، بازدهی بالقوه برای تمام کالاها و خدمات را افزایش میدهد؛ زیرا بدون شک فناوریهای جدید کارآمدتر از فناوریهای قدیمی هستند. «مکانیزاسیون» گسترده در قرنهای ۱۸ و ۱۹ به بریتانیا امکان داد تا مقادیر عظیمی از بازدهی را از منابع نسبتا اندکی به دست آورد و به نخستین کشور کاملا صنعتی جهان تبدیل شود. در سالهای اخیر، نرخ رشد سریع چین، تا حد زیادی مدیون بهکارگیری فناوریهای جدید در فرآیند تولید است.
اگر مقداری ناکافی از منابع، به کالاهای سرمایهای اختصاص داده شود، اقتصاد رشد نخواهد کرد. در واقع، به دلیل اینکه در طول زمان از ارزش سرمایه کاسته میشود، بخشی از منابع باید به کالاهای سرمایهای اختصاص داده شود تا اقتصاد در اندازهی فعلی خود باقی بماند و کوچکتر نشود.
ب- تقسیم کار و تخصصی شدن وظایف
تقسیم کار (اختصاص دادنِ بخشهای مختلف کار به افراد مختلف) یعنی چگونه میتوان تولید را به وظایف مختلفی تقسیم کرد و امکان توسعهی ماشینآلات را برای کمک به تولید فراهم نمود و زمینهای را فراهم کرد تا نیروی کار، در محدودهی کوچکی از کارها تخصص پیدا کند. تقسیم کار و تخصصی شدن وظایف میتواند موجب رشد قابل توجهی در ظرفیت تولیدی شود و منحنی امکانات تولید را به سمت بیرون حرکت دهد.
ج-بهکارگیری روشهای جدید تولید
روشهای جدید تولید، موجب افزایش بازدهی بالقوه میشود. برای مثال، استفاده از کارِ گروهی در تولید وسایل نقلیهی موتوری در دههی ۱۹۸۰، موجب کاهش ضایعات شد و بهرهوری را تا حد قابل قبولی بهبود بخشید. استفادهی گسترده از روشهای تولیدی که توسط رایانه کنترل میشوند مانند رباتیک، پتانسیل تولیدی بسیاری از شرکتهای تولیدی را به طور چشمگیری افزایش داده است.
د-افزایش نیروی کار
افزایش نیروی کار به اقتصاد امکان میدهد تا بازدهی بالقوهی خود را افزایش دهد. این افزایش میتواند از طریق رشد طبیعی جمعیت و در شرایطی ایجاد شود که نرخ تولد، بیشتر از نرخ مرگومیر است یا از طریق مهاجرت خالص و در شرایطی ایجاد شود که میزان مهاجرت به داخل کشور، بیشتر از مهاجرت به خارج از آن است.
ه-کشف مواد اولیهی جدید
کشف منابع مهمی مانند نفت، ظرفیت تولیدی اقتصاد را افزایش میدهد.
رشد نامتقارن
رشد نامتقارن، یعنی اقتصاد به دلیلِ افزایش بهرهوری در یکی از بخشهای اقتصاد، رشد کند. برای مثال، بهبود در فناوری به کار گرفته شده در صنعت Y. را که در مورد صنعت X. ایجاد نشده، میتوان با جابهجایی رو به بیرونِ منحنی امکانات تولید، فقط از محور Y. نشان داد.
نماینده مجلس گفت: دولت ادعا دارد که رشد ۸۰ درصدی را داریم، ولی بودجه اصلا چنین چیزی را نشان نمیدهد و اتفاقا نسبت به سال گذشته کاهشی است.
کد خبر: ۱۲۰۹۱۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۸
محمد مهاجری گفت: از آقایان مدیران بپرسید اگر این عدد و رقمهایی که می دهند راست است پس این وضعیت معیشت چه می گوید؟
کد خبر: ۱۲۰۷۵۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۹
در گفتوگو با تابناک اقتصادی بررسی شد؛
اگر به نقش ایران به عنوان یکی از بزرگترین تأمین کنندگان نفت و گاز در جهان واقف بوده و بخواهیم نقش جدی در معادلات انرژی داشته باشیم، لازم است در ابتدا ظرفیتهای داخلی خودمان را بشناسیم.
کد خبر: ۱۲۰۷۳۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۸
تابستان امسال در ادامه روند رو به رشد ماههای قبل، میزان استخراج نفت و گاز طبیعی بازهم رکورد زده است. به گونهای که در ماههای تیر، مرداد و شهریور، رشد اقتصادی بخش نفت و گاز ایران به رکورد ۲۵.۶ درصد رسیده است.
کد خبر: ۱۲۰۶۹۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۶
در گفتگو با تابناک اقتصادی مطرح شد؛
نتیجه سیاست گذاریهای صحیح در صنعت نفت و گاز این است که امروز شاهد افزایش یک میلیون بشکهای تولید نفت ایران در دولت سیزدهم و بازگشت رتبه ایران در اوپک به قبل از تحریمها هستیم.
کد خبر: ۱۲۰۴۲۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
کد خبر: ۱۲۰۴۰۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۷
صندوق بینالمللی پول پیشبینی رشد اقتصادی چین در سال ۲۰۲۳ را به ۵.۴ درصد افزایش داد.
کد خبر: ۱۲۰۳۳۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۷
کارشناس انرژی در گفتوگو با تابناک اقتصادی مطرح کرد؛
سیاستگذاران حوزه نفت و گاز ایران، برنامههای متعدد و متنوع بلندپروازانهای در حوزه تبدیل شدن به هاب گازی منطقه غرب آسیا و تمرکز بر بازار بیش از ۲.۵ میلیون بشکهای در زمینه پالایشگاههای فراسرزمینی دارند که میتواند یک رشد اقتصادی دو رقمی و پایدار برای ایران در بخش نفت و گاز را تثبیت کند.
کد خبر: ۱۲۰۲۳۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۲
کد خبر: ۱۲۰۱۳۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۷
معاون صنایع عمومی وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه رشد اقتصادی کشور از بهار ۱۴۰۱ صعودی بوده است، گفت: این رشد در فصل بهار امسال به شش و دو دهم درصد رسیده است.
کد خبر: ۱۱۹۹۷۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۹
معاون اجرایی رئیسجمهور با بیان اینکه شاخص رشد اقتصادی کشور در ابتدای این دولت چهار درصد بود، گفت: بر اساس آمارهای رسمی شاخص رشد اقتصادی به ۶.۲ رسیده که این اتفاق کمنظیری در کشور است و در بعضی از حوزهها مانند نفت این شاخص رشد عدد بیشتری بوده است.
کد خبر: ۱۱۹۸۵۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۲
چرتکه
با کند شدن رشد اقتصادی پس از انباشت سرمایه، تولید اقتصاد به یک وضعیت پایدار میرسد. وضعیتی که کلید فهمیدن مدل رشد سولو است که در این قسمت آن را بیشتر بررسی میکنیم. اقتصاد در کجا به سقف خودش میرسد و آیا انباشت سرمایه همیشه به درد رشد اقتصادی بیشتر میخورد؟
کد خبر: ۱۱۹۵۶۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۷
چرتکه
واقعیتی در مورد رشد اقتصادی وجود دارد که ممکن است عجیب به نظر برسد. طی جنگ جهانی دوم، آلمان و ژاپن متحمل خسارات سنگینی شدند. اما پس از جنگ، بازندگان سریعتر از برندگان رشد کردند. از سوی دیگر در چند دهه گذشته، چین نرخهای شگفتانگیز رشد -۷ تا ۱۰ درصد در سال- را تجربه کرده است. در مقابل، رشد اقتصادهای پیشرفته، مانند ایالات متحده، کانادا، یا فرانسه، حدود ۲ درصد در سال است. در این ویدیو به این پرسش پاسخ داده شده است.
کد خبر: ۱۱۹۴۷۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۲
تابناک اقتصادی بررسی کرد؛
با گذشت شش ماه از سال، جدیدترین گزارش رسمی از تغییرات شاخصهای اقتصادی نشان میدهد رشد اقتصادی ایران تا پایان بهار، به بیش از ۶ درصد رسیده است. با این اوصاف، آیا میتوان ادعا کرد که از رکود اقتصادی خارج شدهایم؟
کد خبر: ۱۱۹۴۴۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۳۱
کد خبر: ۱۱۹۴۰۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۹
چرتکه
وقتی نوبت به فهم رشد اقتصادی میرسد، نهادها بسیار مهم میشوند. وقتی اقتصاددانان از نهادها صحبت میکنند، منظورشان قوانین و مقررات، از جمله حقوق مالکیت، دادگاههای قابل اعتماد و ثبات سیاسی است. منظور آنها همچنین نهادهای فرهنگی از جمله هنجارهای حول صداقت، اعتماد و همکاری است. برای نشان دادن اهمیت همه این نهادها، بیایید به داستانی نگاه کنیم که هم تراژیک است و هم حاد. در قسمت اول، ما در مورد واگرایی بزرگ صحبت کردیم. واگرایی در این مثال به قدری چشمگیر است که حتی از فضای خارج نیز قابل مشاهده است. نهادها چگونه این شکاف بزرگ را رقم زدهاند؟
کد خبر: ۱۱۹۲۷۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۱
کد خبر: ۱۱۹۱۷۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۶
یک مقام صندوق بین المللی پول (IMF) اعلام کرد: این وام دهنده جهانی انتظار دارد رشد تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی با توجه به تمدید کاهش تولید نفت، از ۱.۹ درصد نرخ پیش بینی شده، کمتر شود.
کد خبر: ۱۱۹۱۷۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۶
چرتکه
در دوران کنونی اغلب کشورهای دنیا رشد اقتصادی دارند و بحث درباره اصل رشد و توسعه اقتصادی نیست، بلکه درباره سرعت رشد اقتصادی است؛ اینکه یک کشور نسبت با رقبا با چه سرعتی رشد میکند. سعید تاجیک عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران میگوید: «طی ۵۰ سال گذشته اقتصاد ایران۱۴ برابر، اقتصاد قطر ۲۹۸ برابر، عمان ۲۳۷ برابر، عراق ۵۱ برابر و اقتصاد ترکیه ۳۵ برابر شده است» در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۱۹۱۲۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۳
محمد قاسمی*
کد خبر: ۱۱۸۸۲۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۶