در مورد حبس تعزیری در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کلیات
حبس تعزیری حبسی است که نوشته میشود و اجرا میشود. متفاوت با حبس حدی (یعنی حدود الله) است و در اختیار حاکم است. گاهی حبس تعزیری مقابل حبس تعلیقی است که در مورد متهم اجرا نمیشود. اما حبس تعزیری اجرا میشود و نوعی تأدیب بهشمار میآید که طبق شرع و ماده ۱۶ قانون مجازات اسلامی جمهوری اسلامی ایران به نظر حاکم واگذار شدهاست.
این نوع حبس برای جرائمی در نظر گرفته میشوند که ریشه شرعی دارند و اعمال حرام محسوب میشوند، اما مجازات معینی در شرع برای آنها تعیین نشدهاست. بر خلاف یک باور رایج، حبسهای تعزیری قابل فروش نیستند.
تعزیر
تعزیر به مجازاتهایی از قبیل حبس، جزای نقدی و شلاق گفته میشود که میزان و نوع آن در شرع مشخص نشده است بلکه حاکم (یعنی قانونگذار) حسب مورد نوع و میزان آن را تعیین میکند. یک نکته مهم در خصوص این نوع مجازات آن است که میزان مجازات تعزیری نمیتواند از مجازاتهای حدی بیشتر باشد.
اثار حبس تعزیری
حبس تعزیری به عنوان یکی از مجازاتهای تعزیری همهی احکام این قسم مجازاتها را دارد. در اینجا به سه اثر مهم تعزیری بودن حبس اشاره خواهیم کرد.
تعویق صدور حکم
طبق مادهی ۴۰ قانون مجازات اسلامی در صورتی که حبس، تعزیری بوده و میزان آن دو سال یا کمتر از دو سال باشد با وجود برخی شرایط، قاضی میتواند برای مدت ۶ ماه تا ۲ سال صدور حکم را به تعویق بیندازد و در این مدت، به جای زندانی کردن فرد برای وی اموری همچون انجام فعالیتهای حرفهای خاص تعیین کند و پس از سپری شدن مدت مقرر و براساس پایبندی فرد مجرم به دستورات دادگاه، برای فرد حکم صادر کند که در این صورت اگر فرد به تمامیِ دستورات دادگاه در این مدت عمل کرده باشد، امکان این را دارد که از همهی مجازات حبس به طور کلی معاف شود. در این حالت حبس این فرد حبس تعزیری است و با توجه به اینکه صدور حکم حبس وی به تعویق افتاده است، به این نوع از حبس تعزیری، «حبس تعویقی» گفته میشود.
تعلیق اجرای مجازات
طبق مادهی ۴۱ قانون مجازات اسلامی در برخی از جرایم در صورتی که مجازات تعیین شده برای یک جرم، حبس تعزیری بوده و میزان آن ۱۵ سال یا کمتر از ۱۵ سال باشد، قاضی میتواند پس از صدور حکم و در صورت وجود شرایطی که قانونگذار تعیین کرده است، اجرای تمام حبس یا قسمتی از آن را برای مدت یک تا پنج سال معلق نماید. پس از تعلیق اجرای حبس تعزیری، فرد مجرم به جای زندانی شدن، آزاد میشود و اگر در مدت تعلیق اجرای حبس مرتکب جرم دیگری نشود، این محکومیت از پیشینهی کیفری فرد پاک میشود. در این حالت به این نوع حبس تعزیری، «حبس تعلیقی» گفته میشود.
مجازاتهای جایگزین حبس
به موجب مادهی ۶۴ قانون مجازات اسلامی افرادی که در جرایم عمدی به یک سال یا کمتر از یک سال حبس تعزیری محکوم میشوند، به مجازاتهای جایگزین از قبیل جزای نقدی و انجام خدمات عمومی رایگان محکوم میشوند. این جایگزینهای حبس صرفا در مورد حبس تعزیری اعمال میشوند.
تعزیری بودن حبس چه آثار و مزایایی دارد؟
پس از آشنایی اجمالی با حبس تعزیری و اکتفا کردن به این نکته که «هر حبسی غیر از حبس ابد، حبس تعزیری است»، باید به این موضوع مهم پرداخت که تعزیری بودن حبس چه آثاری دارد؟
حبس تعزیری به عنوان یکی از مجازاتهای تعزیری همهی احکام این قسم مجازاتها را دارد. در اینجا به سه اثر مهم تعزیری بودن حبس اشاره خواهیم کرد.
تعویق صدور حکم
طبق مادهی ۴۰ قانون مجازات اسلامی در صورتی که حبس، تعزیری بوده و میزان آن دو سال یا کمتر از دو سال باشد با وجود برخی شرایط، قاضی میتواند برای مدت ۶ ماه تا ۲ سال صدور حکم را به تعویق بیندازد و در این مدت، به جای زندانی کردن فرد برای وی اموری همچون انجام فعالیتهای حرفهای خاص تعیین کند و پس از سپری شدن مدت مقرر و براساس پایبندی فرد مجرم به دستورات دادگاه، برای فرد حکم صادر کند که در این صورت اگر فرد به تمامیِ دستورات دادگاه در این مدت عمل کرده باشد، امکان این را دارد که از همهی مجازات حبس به طور کلی معاف شود. در این حالت حبس این فرد حبس تعزیری است و با توجه به اینکه صدور حکم حبس وی به تعویق افتاده است، به این نوع از حبس تعزیری، «حبس تعویقی» گفته میشود.
تعلیق اجرای مجازات
طبق مادهی ۴۱ قانون مجازات اسلامی در برخی از جرایم در صورتی که مجازات تعیین شده برای یک جرم، حبس تعزیری بوده و میزان آن ۱۵ سال یا کمتر از ۱۵ سال باشد، قاضی میتواند پس از صدور حکم و در صورت وجود شرایطی که قانونگذار تعیین کرده است، اجرای تمام حبس یا قسمتی از آن را برای مدت یک تا پنج سال معلق نماید. پس از تعلیق اجرای حبس تعزیری، فرد مجرم به جای زندانی شدن، آزاد میشود و اگر در مدت تعلیق اجرای حبس مرتکب جرم دیگری نشود، این محکومیت از پیشینهی کیفری فرد پاک میشود. در این حالت به این نوع حبس تعزیری، «حبس تعلیقی» گفته میشود.
مجازاتهای جایگزین حبس
به موجب مادهی ۶۴ قانون مجازات اسلامی افرادی که در جرایم عمدی به یک سال یا کمتر از یک سال حبس تعزیری محکوم میشوند، به مجازاتهای جایگزین از قبیل جزای نقدی و انجام خدمات عمومی رایگان محکوم میشوند. این جایگزینهای حبس صرفا در مورد حبس تعزیری اعمال میشوند.
در مورد حبس تعزیری در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کد خبر: ۸۷۱۳۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۳۰
کد خبر: ۸۶۷۰۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۶
کد خبر: ۸۶۰۶۶۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۲۴
کد خبر: ۸۴۱۰۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۱۷
دانستنی های حقوقی؛
امکان دارد در ارتکاب جرایم عمدی، علاوه بر مجرم عوامل دیگری نیز حضور داشته باشند؛ حضوری که در روند بروز جرم تأثیرگذار است. معاون جرم کسی است که بدون آنکه خودش در عملیات اجرایی جرم منتسب به مباشر، دخالت داشته باشد، با رفتار خود عمدا وقوع جرم را تسهیل کرده یا مباشر را به ارتکاب آن برانگیخته است. معاونت در جرم در صورتی قابل مجازات است که شخصی به غیر از مرتکب اصلی، جرمی را که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است، یاری و مساعدت کند.
کد خبر: ۷۵۰۷۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۰۷