در مورد اربعین حسینی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کلیات
اربعین حسینی چهلمین روز پس از شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورای سال ۶۱ق که با ۲۰ صفر مصادف است. براساس برخی از نقلها، اسیران کربلا روز ۲۰ صفر سال ۶۱ قمری در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسین(ع) به کربلا رفتند؛ البته گروهی از علما همچون شیخ مفید و شیخ طوسی تصریح کردهاند که اسرا در بازگشت از شام به مدینه رفتند. همچنین جابر بن عبدالله انصاری، در این روز بهعنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده است. براساس قول مشهور، سر امام حسین(ع)، در روز اربعین به بدنش در کربلا ملحق شد.
زیارت اربعین از اعمال خاص این روز است و بنابر روایتی از امام حسن عسکری(ع) از نشانههای مؤمن دانسته شده است.
۲۰ صفر در ایران تعطیل رسمی است و شیعیان در این روز عزاداری میکنند. پیادهروی اربعین شیعیان به سوی کربلا، یکی از گستردهترین مراسم عزاداری شیعیان بوده و در زمره بزرگترین اجتماعات مذهبی جهان قرار گرفته است.
ریشه تاریخی
اربعین به معنای چهلم است و ۲۰ صفر را که چهل روز بعد از شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورا است، اربعین حسینی یا روز اربعین مینامند. طبق نقلهای تاریخی، جابر بن عبدالله انصاری، صحابی پیامبر اسلام(ص)، به همراه عطیه عوفی در اولین چهلم شهادت امام حسین(ع) بهعنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده و قبر امام حسین را زیارت کرده است. بنابه نقل کتاب «لهوف»، بازماندگان حادثه کربلا نیز در این روز به کربلا بازگشته و قبر امام حسین(ع) و سایر شهدای کربلا را زیارت کردهاند.
بازگشت اسیران کربلا
سید ابن طاووس در لهوف نقل کرده است هنگامی که اسیران کربلا در راه بازگشت از شام، به عراق رسیدند، به راهنمایشان گفتند «ما را از راه کربلا ببر». پس هنگامی که آنها به قتلگاه رسیدند، جابر بن عبدالله انصاری و برخی از بنیهاشم را دیدند که برای زیارت قبر امام حسین(ع) آمده بودند. پس با گریه و اندوه مجلس عزایی برپا کردند و پس از چند روز به مدینه بازگشتند. البته سید بن طاووس تاریخ ورود به کربلا را ذکر نکرده است. وی در کتاب اقبال الاعمال ورود اسرا به کربلا و همچنین مدینه در روز اربعین را بعید دانسته است. سید محمدعلی قاضی طباطبایی (۱۲۹۳-۱۳۵۸ش) در کتاب تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سیدالشهداء(ع)، بازگشت اسرا به کربلا در اولین اربعین را درست دانسته است. برخی نیز با توجه به شواهد و قراینی همچون درستی احتمال الحاق سر امام حسین(ع) به بدنش در روز اربعین، محل دفن سر و وجه استحباب زیارت اربعین حضور اسرا در کربلا را پذیرفتنی دانستهاند.
شیخ مفید و شیخ طوسی و کفعمی تصریح کردهاند که کاروان اهل بیت (ع)، پس از برگشت از شام، به مدینه رفتهاند نه کربلا. گروهی مانند محدث نوری و شیخ عباس قمی نیز معتقدند به دلیل دوری مسافت، ممکن نیست بازماندگان کربلا چهل روز بعد از عاشورا به کربلا بازگشته باشند؛ زیرا پیمودن مسیر کوفه تا شام و سپس بازگشت به کربلا در مدت زمان ۴۰ روز، برای کاروان اسرای کربلا ممکن نبوده است. علاوه بر این برخی بر این باورند که گزارش معتبری نیز بر اثبات این رویداد در دست نیست.
گروهی نیز ضمن پذیرش اصل بازگشت کاروان اسرای بازماندگان به کربلا در مسیر شام به مدینه، زمان آن را حدود پایان صفر و اوایل ربیع الاول و یا زمانی بعد از آن دانستهاند.[نیازمند منبع] برخی دیگر، اربعین سالهای بعد را زمان این رویداد شمردهاند.
الحاق سر به بدن
براساس قول مشهور، سر امام حسین(ع) که در روز عاشورا جدا شده بود، در روز اربعین به بدنش در کربلا ملحق شد. این قول مشترک میان بسیاری از مورخان و اندیشمندان شیعه و سنی است.
ابن شهر آشوب سخن سید مرتضی که گفته است «روایت کردهاند که سر امام حسین(ع) با جسد در کربلا دفن شد»، نقل کرده و سپس از قول شیخ طوسی نقل کرده است که به سبب ملحق شدن سر امام به بدن و دفن آن، زیارت اربعین توصیه شده است.
براساس برخی گزارشهای حدیثی و تاریخی، سر امام حسین(ع) در حرم امام علی(ع) در نجف، قبرستان بقیع در مدینه، دمشق و مصر دفن شده است.
زیارت اربعین
در حدیثی از امام حسن عسکری(ع) زیارت اربعین یکی از پنج نشانه برای مؤمن شمرده شده است. زیارتنامهای برای روز اربعین از امام صادق(ع) نقل شده است. شیخ عباس قمی این زیارتنامه را در مفاتیح الجنان در باب سوم بعد از زیارت عاشورا غیر معروفه، با عنوان زیارت اربعین نقل کرده است.
به گفته قاضی طباطبایی زیارت روز اربعین در نزد شیعیان زیارت «مَرَدّ الرَّأس» نیز خوانده میشود. مَرَدُ الرأس یعنی بازگرداندن سر، و منظور آن است که در این روز که اسرای اهل بیت به کربلا بازگشتند سر امام حسین(ع) را نیز به کربلا آوردند و دفن کردند.
راهپیمایی اربعین
قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء مینویسد: حرکت به سوی کربلا در روز اربعین از زمان امامان معصوم(ع) در بین شیعیان رایج بوده است و شیعیان حتی در زمان بنیامیه و بنیعباس نیز به این حرکت مقید بودهاند. توصیه به زیارت اربعین باعث شده است که شیعیان به ویژه ساکنان عراق، از نقاط مختلف این کشور به سوی کربلا حرکت کنند. این حرکت که غالباً به صورت پیاده صورت میگیرد یکی از پرجمعیتترین راهپیماییها در جهان شمرده میشود. پس از سقوط حزب بعث عراق جمعیت این زائران چند برابر شده است، به طوری که گزارشها از حضور ۱۵ میلیون زائر در سال ۱۳۹۲ش، حدود ۲۰ میلیون در سال ۱۳۹۳ش و ۲۷ میلیون در سال ۱۳۹۴ش خبر دادهاند.
آمار وزارت کشور عراق حاکی از آن است که در سال ۱۳۹۲ش دستکم یک میلیون و ۳۰۰ هزار زائر خارجی به عراق آمده و در راهپیمایی اربعین شرکت کردهاند.
انتفاضه اربعین
در إنتفاضه صفر عراق، شیعیان عراق در قالب پیادهروی اربعین بر ضد حکومت حزب بعث در صفر سال ۱۳۹۷ق (برابر با ۱۹۷۷م-۱۳۵۵ش) قیام کردند. در این سال حزب بعث عراق برگزاری مراسمهای مذهبی و برقراری موکب و پیادهروی به کربلا را ممنوع کرد؛ اما مردم نجف در ۱۵ صفر آماده برگزاری مراسم پیادهروی اربعین شده و به سمت کربلا حرکت کردند. این حرکت با برخورد حکومت صدام حسین مواجه شد و تعدادی از مردم کشته و گروهی نیز زندانی شدند. سید محمدباقر حکیم در این انتفاضه به حبس ابد محکوم شد و برای برخی علما همچون علامه عسکری، سید محمدحسین فضلالله که از عراق فرار کرده بودند، نیز حکم اعدام غیابی صادر شد.
در مورد اربعین حسینی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
عزاداری هیأتهای دانشجویی به مناسب اربعین حسینی(ع)؛
در اربعین حسینی ، حسینیه امام خمینی، میزبان هیأتهای دانشجویی از سراسر کشور بود. رهبر انقلاب اسلامی پس از عزاداری دانشجویان در سخنان کوتاهی، دلهای پاک، احساسات صادقانه و ایمان زلال جوانان مؤمن را زمینهساز جلب تفضلات الهی خواندند و برای دستیابی ملت ایران به همه اهداف بزرگ و آرمانهای بلند اسلام و انقلاب اسلامی دعا کردند.
کد خبر: ۸۴۷۴۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۰۸
کد خبر: ۸۴۷۳۹۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۰۸
کد خبر: ۸۴۷۳۸۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۰۸
لحظه به لحظه حماسه اربعین حسینی؛
به تعبیر دیگر، اربعین فقط روزی از روزهای سال نیست، بلکه آیینهای است در برابر چشمان میلیونها انسان متعهد که در آن تصویری از نهضت و قیام خونین محرّم نقش می بندد. اربعین، روز باشکوهی است که از خون حسین(ع)، حیات گرفت و نقطه آغاز تبلیغ آرمان کربلا از طریق اشک شد؛ چرا که در این روز، نخستین مجلس عزاداری برای اباعبدبالله(ع) و تبلیغ آرمان آن حضرت در کنار تربتش برپا شد.
کد خبر: ۸۴۷۱۳۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۰۷
کد خبر: ۸۴۵۶۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۰۲
حسینیه تابناک؛
فضای راهپیمایی اربعین ادبیات متفاوتی را نیز به همراه دارد. در همین راستا، گروهی از پاکبانان مسیر اربعین، پیام جالبی را به زائران دادند که در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۸۴۴۹۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۳۰
حسینیه تابناک؛
«یوم الزیارة / روز زیارت» با نوای دلنشین نزار القطری را در شور واحد و به سه زبان عربی و فارسی و ترکی ویژه پیادهروی اربعین حسینی در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۸۴۴۱۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۲۷
با نزدیک شدن به اربعین حسینی ، اتباع کشور های حوزه قفقاز از جمله جمهوری آذربایجان، روسیه و گرجستان با گذر از مرز زمینی آستارا به کربلای معلی رهسپار می شوند و شهرستان مرزی آستارا در شمال غرب جمهوری اسلامی ایران و در استان گیلان این روزها میزبان هزاران زائر خارجی است.
کد خبر: ۸۴۳۷۲۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۲۵
کد خبر: ۷۴۵۹۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۹
کد خبر: ۷۴۵۸۸۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۸
کد خبر: ۷۴۵۸۷۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۸
کد خبر: ۷۴۵۸۷۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۸
مراسم اربعین امسال نیز بازتاب بسیاری در رسانه ها و خبرگزاری های معتبر جهانی داشته است؛ مراسمی که به عنوان بزرگترین اجتماع انسانی جهان نامگذاری شده است.
کد خبر: ۷۴۵۸۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۸
حسینیه تابناک؛
همزمان با ایام عزاداری سرور و سالار شهیدان، نوای «پشت سر مرقد مولا» را از میثم مطیعی مداح اهل بیت درباره ایام پیاده روی اربعین حسینی را در تابناک میبینید و میشنوید
کد خبر: ۷۴۵۷۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۸
مراسم پنجمین پیاده روی جاماندگان از کربلای حسینی، صبح پنجشنبه از میدان امام حسین (ع) به سمت حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) در شهرری برگزار شد.
کد خبر: ۷۴۵۷۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۸
کد خبر: ۷۴۵۶۷۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۸
کد خبر: ۷۴۵۶۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۸
دکتر مهراب صادقنیا *
کد خبر: ۷۴۵۵۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۷
کد خبر: ۷۴۵۴۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۷
مروری بر روزنامههای چهارشنبه هفدهم آبان؛
امنیت و هژمونی منطقهای ایران، نقش ایران در آیین اربعین، سکوت به احترام مادر تحریم ها، شاهزادگان زندانی در هتل، رونق تولید با کدام منابع؟ جیغ جنگی ریاض از تغییر موازنه جنگ یمن، جهش نفتی پس از ماجراجویی سعودی، رایزنی امید با قوه قضاییه و فرجام نیک سپنتا از محورهایی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
کد خبر: ۷۴۵۳۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۷