کلیات
اربعین حسینی چهلمین روز پس از شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورای سال ۶۱ق که با ۲۰ صفر مصادف است. براساس برخی از نقلها، اسیران کربلا روز ۲۰ صفر سال ۶۱ قمری در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسین(ع) به کربلا رفتند؛ البته گروهی از علما همچون شیخ مفید و شیخ طوسی تصریح کردهاند که اسرا در بازگشت از شام به مدینه رفتند. همچنین جابر بن عبدالله انصاری، در این روز بهعنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده است. براساس قول مشهور، سر امام حسین(ع)، در روز اربعین به بدنش در کربلا ملحق شد.
زیارت اربعین از اعمال خاص این روز است و بنابر روایتی از امام حسن عسکری(ع) از نشانههای مؤمن دانسته شده است.
۲۰ صفر در ایران تعطیل رسمی است و شیعیان در این روز عزاداری میکنند. پیادهروی اربعین شیعیان به سوی کربلا، یکی از گستردهترین مراسم عزاداری شیعیان بوده و در زمره بزرگترین اجتماعات مذهبی جهان قرار گرفته است.
ریشه تاریخی
اربعین به معنای چهلم است و ۲۰ صفر را که چهل روز بعد از شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورا است، اربعین حسینی یا روز اربعین مینامند. طبق نقلهای تاریخی، جابر بن عبدالله انصاری، صحابی پیامبر اسلام(ص)، به همراه عطیه عوفی در اولین چهلم شهادت امام حسین(ع) بهعنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده و قبر امام حسین را زیارت کرده است. بنابه نقل کتاب «لهوف»، بازماندگان حادثه کربلا نیز در این روز به کربلا بازگشته و قبر امام حسین(ع) و سایر شهدای کربلا را زیارت کردهاند.
بازگشت اسیران کربلا
سید ابن طاووس در لهوف نقل کرده است هنگامی که اسیران کربلا در راه بازگشت از شام، به عراق رسیدند، به راهنمایشان گفتند «ما را از راه کربلا ببر». پس هنگامی که آنها به قتلگاه رسیدند، جابر بن عبدالله انصاری و برخی از بنیهاشم را دیدند که برای زیارت قبر امام حسین(ع) آمده بودند. پس با گریه و اندوه مجلس عزایی برپا کردند و پس از چند روز به مدینه بازگشتند. البته سید بن طاووس تاریخ ورود به کربلا را ذکر نکرده است. وی در کتاب اقبال الاعمال ورود اسرا به کربلا و همچنین مدینه در روز اربعین را بعید دانسته است. سید محمدعلی قاضی طباطبایی (۱۲۹۳-۱۳۵۸ش) در کتاب تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سیدالشهداء(ع)، بازگشت اسرا به کربلا در اولین اربعین را درست دانسته است. برخی نیز با توجه به شواهد و قراینی همچون درستی احتمال الحاق سر امام حسین(ع) به بدنش در روز اربعین، محل دفن سر و وجه استحباب زیارت اربعین حضور اسرا در کربلا را پذیرفتنی دانستهاند.
شیخ مفید و شیخ طوسی و کفعمی تصریح کردهاند که کاروان اهل بیت (ع)، پس از برگشت از شام، به مدینه رفتهاند نه کربلا. گروهی مانند محدث نوری و شیخ عباس قمی نیز معتقدند به دلیل دوری مسافت، ممکن نیست بازماندگان کربلا چهل روز بعد از عاشورا به کربلا بازگشته باشند؛ زیرا پیمودن مسیر کوفه تا شام و سپس بازگشت به کربلا در مدت زمان ۴۰ روز، برای کاروان اسرای کربلا ممکن نبوده است. علاوه بر این برخی بر این باورند که گزارش معتبری نیز بر اثبات این رویداد در دست نیست.
گروهی نیز ضمن پذیرش اصل بازگشت کاروان اسرای بازماندگان به کربلا در مسیر شام به مدینه، زمان آن را حدود پایان صفر و اوایل ربیع الاول و یا زمانی بعد از آن دانستهاند.[نیازمند منبع] برخی دیگر، اربعین سالهای بعد را زمان این رویداد شمردهاند.
الحاق سر به بدن
براساس قول مشهور، سر امام حسین(ع) که در روز عاشورا جدا شده بود، در روز اربعین به بدنش در کربلا ملحق شد. این قول مشترک میان بسیاری از مورخان و اندیشمندان شیعه و سنی است.
ابن شهر آشوب سخن سید مرتضی که گفته است «روایت کردهاند که سر امام حسین(ع) با جسد در کربلا دفن شد»، نقل کرده و سپس از قول شیخ طوسی نقل کرده است که به سبب ملحق شدن سر امام به بدن و دفن آن، زیارت اربعین توصیه شده است.
براساس برخی گزارشهای حدیثی و تاریخی، سر امام حسین(ع) در حرم امام علی(ع) در نجف، قبرستان بقیع در مدینه، دمشق و مصر دفن شده است.
زیارت اربعین
در حدیثی از امام حسن عسکری(ع) زیارت اربعین یکی از پنج نشانه برای مؤمن شمرده شده است. زیارتنامهای برای روز اربعین از امام صادق(ع) نقل شده است. شیخ عباس قمی این زیارتنامه را در مفاتیح الجنان در باب سوم بعد از زیارت عاشورا غیر معروفه، با عنوان زیارت اربعین نقل کرده است.
به گفته قاضی طباطبایی زیارت روز اربعین در نزد شیعیان زیارت «مَرَدّ الرَّأس» نیز خوانده میشود. مَرَدُ الرأس یعنی بازگرداندن سر، و منظور آن است که در این روز که اسرای اهل بیت به کربلا بازگشتند سر امام حسین(ع) را نیز به کربلا آوردند و دفن کردند.
راهپیمایی اربعین
قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء مینویسد: حرکت به سوی کربلا در روز اربعین از زمان امامان معصوم(ع) در بین شیعیان رایج بوده است و شیعیان حتی در زمان بنیامیه و بنیعباس نیز به این حرکت مقید بودهاند. توصیه به زیارت اربعین باعث شده است که شیعیان به ویژه ساکنان عراق، از نقاط مختلف این کشور به سوی کربلا حرکت کنند. این حرکت که غالباً به صورت پیاده صورت میگیرد یکی از پرجمعیتترین راهپیماییها در جهان شمرده میشود. پس از سقوط حزب بعث عراق جمعیت این زائران چند برابر شده است، به طوری که گزارشها از حضور ۱۵ میلیون زائر در سال ۱۳۹۲ش، حدود ۲۰ میلیون در سال ۱۳۹۳ش و ۲۷ میلیون در سال ۱۳۹۴ش خبر دادهاند.
آمار وزارت کشور عراق حاکی از آن است که در سال ۱۳۹۲ش دستکم یک میلیون و ۳۰۰ هزار زائر خارجی به عراق آمده و در راهپیمایی اربعین شرکت کردهاند.
انتفاضه اربعین
در إنتفاضه صفر عراق، شیعیان عراق در قالب پیادهروی اربعین بر ضد حکومت حزب بعث در صفر سال ۱۳۹۷ق (برابر با ۱۹۷۷م-۱۳۵۵ش) قیام کردند. در این سال حزب بعث عراق برگزاری مراسمهای مذهبی و برقراری موکب و پیادهروی به کربلا را ممنوع کرد؛ اما مردم نجف در ۱۵ صفر آماده برگزاری مراسم پیادهروی اربعین شده و به سمت کربلا حرکت کردند. این حرکت با برخورد حکومت صدام حسین مواجه شد و تعدادی از مردم کشته و گروهی نیز زندانی شدند. سید محمدباقر حکیم در این انتفاضه به حبس ابد محکوم شد و برای برخی علما همچون علامه عسکری، سید محمدحسین فضلالله که از عراق فرار کرده بودند، نیز حکم اعدام غیابی صادر شد.
گسترده زائران حسینی از خدمات پولی این بانک در مرزهای... کشور گفت همزمان با برگزاری مراسم پیاده روی اربعین سید...
به شهرهای کربلا و نجف اشرف با تشکیل ستاد اربعین... مناطق مرزی مهران و شلمچه خدمات رسانی به زائرین اربعین... حسینی از سوی بانک شهر بانک شهر به صورت گسترده... حسینی را در ارائه انواع خدمات بانکی و غیربانکی به...
کد خبر: ۱۱۴۱۴۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۹
از 121 هزار زائر عتبات در ایام اربعین حسینی ع...
را به زائران عتبات عالیات در ایام سوگواری اربعین حسینی... ویژه اربعین در اپلیکیشن « بله» با تحویل آسان و... داده شود لازم به ذکر است ستاد اربعین در بانک... مطلوبی در نحوه ارائه خدمات برای زائران اربعین اندیشیده شود...
کد خبر: ۱۱۴۱۳۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۸
اربعین امسال را متولیان بزرگ ترین مراسم در طول تاریخ... کربلاییان هم زمان با اربعین غوغایی دیگر به پا کردند... یا حسین شود بر اساس اعلام استاندار کربلا اربعین امسال... بیش از ۲۱ میلیون نفر در مراسم اربعین حسینی امسال...
کد خبر: ۱۱۴۱۳۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۸
شرکت نفت ایرانول برای تسهیل جابه جایی زائران اربعین حسینی... ورود و خروج زوار اربعین کرده است ...
اربعین حسینی برای تسریع خدمات رسانی به زوار اباعبدالله الحسین... اربعین حسینی شرکت نفت ایرانول اقدام به برپایی موکب خدام... از پایان اربعین پذیرای زوار حسینی خواهد بود در همین... راستا محمد حسینی مدیر عامل شرکت نفت ایرانول نیمه­ ­...
کد خبر: ۱۱۴۱۳۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۸
کد خبر: ۱۱۴۱۱۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۷
در تصاویری زیر روایتی از عزاداری اربعین در بیت رهبری...
کد خبر: ۱۱۴۱۱۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۷
پیاده روی جاماندگان اربعین به روال سال های گذشته از...
کد خبر: ۱۱۴۱۱۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۷
کد خبر: ۱۱۴۱۰۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۷
نبض خبر؛
هم زمان با اربعین شهادت حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام... شنبه در حسینیه ی امام خمینی رحمه الله برگزار شد...
کد خبر: ۱۱۴۱۰۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۶
در روز اربعین حسینی دلدلدگان اباعبدالله الحسین مسیر میدان امام...
کد خبر: ۱۱۴۰۹۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۶
حجت الاسلام رئیسی با حضور در مراسم پیاده روی اربعین...
الاسلام رئیسی رئیس جمهور در راهپیمایی اربعین در تهران گفت... اربعین یکی از معجزات الهی است که درحال نشان دادن... است به گفته رئیس جمهور کشورمان اربعین جلوه ای از...
کد خبر: ۱۱۴۰۹۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۶
اربعین فوت شده اند ازدحام جمعیت و گرمازدگی از جمله... چالش ها اربعین امسال نیز اعلام شده بود ...
نفر از ابتدای پیاده روی اربعین تا روز جمعه ۲۵... پیاده روی اربعین که مشخصاتشان در سامانه سماح ثبت نشده... تصادف یا مرگ طبیعی در پیاده روی اربعین فوت شده... اند ازدحام جمعیت و گرمازدگی از جمله چالش ها اربعین...
کد خبر: ۱۱۴۰۹۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۶
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
اعمال شب و روز اربعین اجبار در تعویض شناسنامه های...
کد خبر: ۱۱۴۰۹۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۶
آخرین زائرین اربعین حسینی از طریق العلما و مسیر طویریج...
کد خبر: ۱۱۴۰۹۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۶
فوتو نیوز تابناک
یک پژوهشگر عراقی با اشاره به توسعه و گسترش اربعین... در سال های اخیر گفت اربعین بعد از سقوط صدام... ما حدود ۲۰ میلیون نفر به زیارت سیدالشهدا در اربعین...
کد خبر: ۱۱۴۰۸۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۵
کشور عراق ۲۴ ساعت مانده به اربعین حسینی گفت رایزنی...
امروز یک روز قبل از اربعین حسینی است که روند... ای با سال ۹۸ که آخرین سال برگزاری مراسم اربعین... این کشور معمولا ۲۴ ساعت قبل از اربعین مرز ها...
کد خبر: ۱۱۴۰۸۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۵
پیام تسلیت مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو به مناسبت اربعین حسینی؛
اربعین حسینی آمادگی و بسیج امکانات امدادی و خدماتی ایران... خودرو در راستای خدمات رسانی به زائران اربعین حسینی را...
از آغاز نخستین روز محرم تا اربعین آن امام شهید... و اربعین حسینی در میان شیعیان جهان به ویژه در... ثواب پیاده روی اربعین حسینی را به یکایک شما هم... خودرو در راستای خدمات رسانی به زائران اربعین حسینی را...
کد خبر: ۱۱۴۰۷۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۵
آیت الله العظمی نوری همدانی مرجع عالیقدر به مناسبت اربعین...
السلام را به نمایش می گذارد موضوع اربعین است و... اربعین و پیاده روی را دارند و توفیق زیارت پیدا... سیدالشهداء علیه السلام است اربعین یادآور حرکت ظلم ستیزی و... عدالت خواهی است اربعین تجلی عشق و محبت و نشان...
کد خبر: ۱۱۴۰۶۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۴
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
کد خبر: ۱۱۴۰۶۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۴
آستانه اربعین حسینی میزبان هزاران نفر از زائرین بود /...
کد خبر: ۱۱۴۰۶۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۴