کلیات
آذَرَخَش یا رعدوبرق یا صاعقه پدیدهای طبیعی بر اثر برخورد ابرهای دارای بارهای ناهمنام، واکنشهای الکتریکی شدیدی به صورت نور تولید میگردد که با صدای شدیدی به نام تندر همراه است. در اثر برخورد ذرات آب یک جبهه هوای گرم به ذرات یخ یک جبهه هوای سرد، الکتریستهٔ ساکن به وجود میآید که نسبت به زمین دارای بارالکتریکی منفی بوده و در صورتی که فاصله منبع جریان الکتریکی نسبتاًنزدیک به سطح زمین باشد، صاعقه بروز میکند. در رعدوبرقهای شدید معمولاً بیشترین تخلیه الکتریکی صورت میگیرد.
در جریان آذرخش اندکی از نیتروژن هوا به آمیختهای نیتریدی در آب دگرگون میشود. آذرخشی که بین ابر و زمین است بیشتر از ابر به زمین میزند (رعد منفی) ولی در برخی موارد نادر هم رعد از زمین به ابر میزند (رعد مثبت). در این حالت (رعد مثبت) زمین دارای بار منفی است و ابر دارای بار مثبت.
به رعد پیشگام و کوب برگشتِ آن در تخلیه الکتریکی اَبربهزمین «کوب آذرخش» گفته میشود. درخشندگی شدیدی که در آخرین مرحله هر کوب آذرخش ناشی از تخلیه الکتریکی اَبر به زمین، از زمین به سوی پایه اَبر بالا میرود کوب برگشت یا کوب اصلی میگویند.
نقش رعد و برق در پاکسازی جو
دانشمندان در جریان یک تحقیق متوجه ترکیباتی به نام «رادیکالهای هیدروکسیل» در هوا شدند. این ماده بسیار واکنشپذیر که بیشتر با عنوان «پاککننده شیمیایی» شناخته میشود، از ترکیبهای شیمیایی مهمی است که در جو میتوان یافت.
دادههای برداشت شده از ابرهای طوفانی به هنگام رعد و برق ۱۰۰۰ رادیکال هیدروکسیل بیشتر از مقدار طبیعی را نشان دادهاند. دانشمندان تخمین میزنند چیزی در حدود ۲ تا ۱۶ درصد میزان اکسایش جو کره زمین، یا تمیزکاری که به صورت طبیعی در جو زمین اتفاق میافتد، توسط صاعقه انجام میشود.
آتش سنت المو
آتش سنت المو نام یک پدیده جوی الکتریکی است که با تخلیه بارهای الکتریکی همراه است. این پدیده درخششی است که در هوای توفانی و مرطوب، پیرامون صخرههای بلند و نوک تیز، دیده میشود. بر پایهٔ یک اصل فیزیکی، بارهای الکتریکی در نوک اجسام جمع میشوند. این بارها مولکولها و یونهای موجود در هوا را به سوی خود میکشند. این بارهای الکتریکی موجب تخلیه الکتریکی میشوند که با نور و درخشش همراه است. دریانوردان اروپایی در سده پانزدهم به بعد، نام این پدیده را آتش سنت المو نهادهاند.
نکتههای ایمنی
هنگام آذرخش باید:
- از کارهای بیرون خانه دست بکشید.
- در زمان رخ دادن آذرخش از خانه بیرون نروید.
- اگر که در خودرو هستید، در جایی مطمئن توقف کنید، موتور را خاموش کنید و آنتن ماشین را پایین بکشید.
- درون ساختمان یا خودروی سقفدار بمانید.
- بدنه پولادی یک خودروی سقفدار به شرطی که فلز آن را لمس نکنید از شما به خوبی نگهداری میکند.
- از درختان تپهها، تیرکها، سیم برق هوایی، لولههای فلزی و آب دور شوید.
- هنگام آذرخش میتوانید، به درون ساختمان یا ایستگاه ترن زیرزمینی و مترو بروید.
- از رفتن به حمام و دوش گرفتن بپرهیزید چون امکان دارد افزار درون حمام مایه انتقال جریان الکتریسته شوند.
- تنها در زمان اورژانسی آن هم در صورت امکان از تلفن بیسیم استفاده کنید.
- دو شاخه هر چیز برقی مانند رایانه را از برق خارج کنید، هواکش را خاموش کنید، به یاد داشته باشید برق ناشی از آذرخش میتواند مایه بروز صدمات جدی شود.
- از قرار گرفتن در آلونک یا ساختمانهای تک و منفرد در فضای باز خودداری کنید.
- از نزدیک شدن به هر افزار فلزی مانند تراکتور، تجهیزات کشاورزی، موتورسیکلت و دوچرخه پرهیز کنید.
- اگر در جنگل هستید، سرپناهی در کنار درختان کوتاه و تنومند بیابید و هرگز زیر درختان بلند نروید.
- اگر در فضای باز هستید، در صورت امکان به حالت خمیده و در درههای تنگ و ژرف پناه بگیرید، مراقب سیلهای ناگهانی باشید.
- به یاد داشته باشید که چنانچه در هنگام آذرخش موهایتان سیخ شد، نشانه نزدیکی برخورد با آذرخش است.
- به صورت چمباتمه روی زمین بنشینید، دستها را روی گوشها و سر را میان زانوها قرار دهید، تماس خود را با زمین هرچه کمتر کنید، به هیچ روی، روی زمین دراز نکشید.
- تلفن همراه خود را بر روی حالت هواپیما قرار دهید.
کارهای پس از روی دادن آذرخش در صورت نیاز به یاری با اورژانس «۱۱۵»، آتشنشانی «۱۲۵»، جمعیت هلال احمر «۱۱۲» یا سایر سازمانهای امدادی تماس بگیرید. در صورت مواجهه با فرد مصدوم، به سرعت چگونگی تنفس و تپش او را کنترل کنید در صورت قطع تنفس، با شتاب به او تنفس مصنوعی دهید و در صورت عدم لمس نبض کاروتید در مصدوم، احیای قلبی ـ ریوی را انجام دهید. محل ورود و خروج جریان الکتریسته را برای یافتن نشانههای سوختگی بررسی و پانسمان کنید، همچنین آسیبهای وارده به سیستم عصبی، شکستگی استخوانها و از دست دادن بینایی و شنوایی در مصدوم را بررسی کنید.
سازمان هواشناسی به سبب فعال شدن دو سامانه جوّی که یکی سبب بارش در برخی استانها و دیگری موجب وزش باد نسبتاً شدید در مناطقی از کشور خواهد شد، هشدار سطح زرد صادر کرد.
کد خبر: ۱۱۷۶۵۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۴
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از رگبار و رعد و برق و وزش باد شدید و گرد و خاک در برخی استانها و نفوذ توده هوای خنک و کاهش دما خبر داد.
کد خبر: ۱۱۷۴۹۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۲
سازمان هواشناسی اعلام کرد: برای روز جاری بارش بارانهای بهاری در نیمه شمالی کشور پیش بینی میشود.
کد خبر: ۱۱۷۴۳۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از وقوع رگبار و رعد و برق و وزش باد شدید و در مناطق مستعد خیزش گرد و خاک همچنین افزایش ۸ تا ۱۲ درجهای دما در شمال شرق و شرق کشور خبر داد.
کد خبر: ۱۱۷۴۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۱۶
سازمان هواشناسی با صدور هشدار نارنجی فعالیت سامانه بارشی و ناپایداری در ۱۹ استان از احتمال وقوع طغیان رودخانهها، سقوط سنگ و آبگرفتگی معابر خبر داد.
کد خبر: ۱۱۷۳۲۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۱۰
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از رگبار و رعد و برق تا روز دوشنبه در برخی استانهای کشور خبر داد.
کد خبر: ۱۱۷۲۸۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۷
سازمان هواشناسی از بارش پراکنده باران و رعد و برق در بعضی استانها طی روز جاری و همچنین آخر هفته و نیز ورود سامانه بارشی جدید به کشور در روز یکشنبه آینده خبر داد.
کد خبر: ۱۱۷۲۷۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۶
بنابر اعلام سازمان هواشناسی، یک سامانه بارشی از امروز دوشنبه وارد کشور میشود.
کد خبر: ۱۱۷۲۳۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۴
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از نفوذ سامانه بارشی و رگبار و رعد و برق در استانهای غربی کشور و وزش باد شدید و خیزش گرد و خاک در برخی استانها خبر داد.
کد خبر: ۱۱۷۲۲۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۳
سازمان هواشناسی به سبب فعال شدن دو سامانه جوّی در کشور، برای اول تا پنجم اردیبهشت ۱۴۰۲، هشدار سطح زرد صادر کرد.
کد خبر: ۱۱۷۲۱۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۲
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا، وضعیت جوی استانهای کشور طی روزهای آینده را تشریح کرد.
کد خبر: ۱۱۷۲۱۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۱
سازمان هواشناسی به سبب فعال شدن دو سامانه جوّی در کشور، برای ۳۰ فروردین تا چهارم اردیبهشت ۱۴۰۲، هشدار سطح زرد صادر کرد.
کد خبر: ۱۱۷۲۰۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۳۱
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از وقوع رگبار و رعد و برق ، وزش باد شدید موقت، خیزش گرد و خاک در برخی استانها خبر داد.
کد خبر: ۱۱۷۱۷۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۹
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از وقوع رگبار و رعد و برق و وزش باد شدید در برخیمناطق کشور همچنین نفوذ سامانه بارشی جدید از غرب طی جمعه (اول اردیبهشت) خبر داد.
کد خبر: ۱۱۷۱۵۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۸
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از وقوع رگبار و رعد و برق در برخی نقاط کشور، وزش باد شدید و خیزش گرد و خاک در شرق، شمال شرق و جنوب شرق کشور خبر داد.
کد خبر: ۱۱۷۱۴۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۷
سرپرست فرمانداری شهرستان بوکان در آذربایجان غربی از اصابت صاعقه به ۲ جوان در این شهرستان خبر داد.
کد خبر: ۱۱۷۱۰۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۴
بر اساس اعلام اداره کل هواشناسی استان تهران آسمان این استان از امروز تا فردا سهشنبه، نیمه ابری تا ابری و در بعضی ساعتها همراه با بارش باران است و دمای هوا نیز طی امروز کاهش نسبی دارد.
کد خبر: ۱۱۶۹۰۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۰۷
بر اساس اعلام اداره کل هواشناسی استان تهران، از عصر امروز یکشنبه ۶ فروردین تا سهشنبه ۸ فروردین، آسمان تهران نیمه ابری تا ابری خواهد بود و در بعضی ساعتها همراه با بارش باران و گاهی رگبار است.
کد خبر: ۱۱۶۸۹۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۰۶
سازمان هواشناسی اعلام کرد؛ بارشها در کشور تا اواسط هفته ادامه دارد.
کد خبر: ۱۱۶۸۲۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۷
رئیس مرکز پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا وضعیت جوی استانهای کشور طی روزهای آینده را تشریح کرد.
کد خبر: ۱۱۶۸۱۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۶