تورم
تورم یا Inflation در دانش اقتصاد ناظر بر افزایش سطح عمومی تولید پول، در آمدهای پولی یا قیمت است. معنای دیگر تورم افزایش غیرمتناسب سطح عمومی قیمتها در یک جامعه است. به روند فزاینده و نامنظم افزایش قیمتها در اقتصاد جامعه نیز تورم گویند.
هر چند بر پایه نظریههای گوناگون، تعریفهای متفاوتی از تورم ارائه میشود، اما، تمامی آنها به روند فزآینده و نامنظم افزایش در قیمتها اشاره دارند. مفهوم امروزی تورم، در سده نوزدهم میلادی رواج یافت. پیش از آن، مفهوم دیگری از تورم وجود داشت که جهت نشان دادن افزایش حجم اسکناسهای غیرقابل تبدیل به طلا به کار برده میشد. به صورت کلی نرخ تورم را میتوان به تغییر در یک شاخص قیمت که معمولاً شاخص قیمت مصرفکنندهاست، مرتبط دانست.
زمینه ایجاد تورم
تورم در شرایطی ایجاد میشود که تقاضای پولی برای محصول نسبت به تولید رشد میکند، وضعیتی که، در نبود کنترلی مؤثر، به صورت افزایش بهای یک واحد از کالای تولید شده آشکار میشود. تورم معمولاً با افزایش واقعی یا بالقوه سطح عمومی قیمتها، یا به سخن دیگر، با کاهش قوه خرید واحد پولی همراه است.
ایران و تورم
گزارشهای صندوق بین المللی پول حکایت از آن دارد که در سطح خاورمیانه تورم در ایران بالاترین میزان ممکن را دارد و در سطح جهان نیز تورم ایران پس از ونزوئلا در رتبه دوم قرار دارد.
دلایل وقوع تورم
از جمله عواملی که کارشناسان برای بروز تورم مطرح میکنند، عبارتند از:
۱-تأمین کسری بودجه از طریق استقراض دولت از بانک مرکزی و یا از طریق فروش درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت به بانک مرکزی باعث افزایش پایه پولی و نقدینگی میگردد و افزایش نقدینگی در افزایش سطح عمومی قیمتها (تورم) ظاهر میشود.
۲-عوامل ساختاری ناشی از عدم هماهنگیهای بخشی، تنگناهای زیرساختی و چسبندگی عرضه در بخشهای کلیدی مانند صنعت و کشاورزی که باعث کششناپذیری عرضه در این بخشها گردیده است؛ به طوری که که در شرایط رشد سریع تقاضا، امکان افزایش متناسب وهمزمان عرضه وجود ندارد و منجر به تورم میشود.
راهکار مقابله با تورم
همچنین کارشناسان عقیده دارند، یکی از راههای مهار تورم اتخاذ صحیح سیاستهای پولی مناسب است؛ یعنی رشد باثبات و پیشبینی شده حجم پول. بسیاری از کشورها مانند کره جنوبی، مکزیک، نیوزیلند و انگلستان بااعمال سیاستهای پولی اصولی، موفق به کاهش تورم به ارقام یکرقمی (معمولاً زیر ۵ درصد) شدهاند که یکی از دلایل عمده آن استقلال بانک مرکزی در این کشورها برای پیشبرد سیاستهای پولی بوده است.
نرخ تورم
براساس استانداردهای جهانی، مرجع محاسبه و اعلام
نرخ تورم بانک مرکزی است. در بانک مرکزی ایران اداره آمارهای اقتصادی مسوول این امر است. نرخ تورم از طریق محاسبه قیمت هفتگی، ماهانه و سالانه یک سبد کالای پایه حاصل میشود. این سبد که به عنوان سبد پایه و شاخص کالا شناخته میشود، هر چند سال یک بار مورد بازنگری قرار میگیرد. تدوین این سبد از سال ۱۳۳۸ آغاز شد و آخرین بار در سال ۱۳۸۳ با دربرداشتن ۳۵۹ قلم کالا و خدمات در ۷۵ شهر منتخب کشور و در ۱۲ گروه کالایی مورد استناد قرار گرفت.
با این حال، ارقام به دست آمده از حاصل این سبد کالایی در ۳ شیوه که هر کدام یک مقطع زمانی خاص را نشان میدهند، مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند و اتفاقا اختلافات ارقامی و گزارشگری رقم تورم دقیقا از همین نقطه آغاز میشود؛ چرا که هر کس یک روش از این روشهای محاسباتی را که واجد و بیانگر کمترین نرخ تورم است، انتخاب و به مخاطبانش اعلام میکند.
روشهای محاسبه نرخ تورم
برای محاسبه نرخ تورم ۳ روش کلی وجود دارد. روش اول، محاسبه تغییر نقطه به نقطه
نرخ تورم است. یعنی مثلا گفته میشود نرخ تورم در اردیبهشت ماه ۹۶ در مقایسه با اردیبهشت ماه ۹۷ چه تغییری کرده است.
روش دوم محاسبه تغییر ماه به ماه است یعنی نرخ تورم اردیبهشت ماه ۹۶ در مقایسه با فروردین ۹۶ چگونه بوده است.
روش سوم متوسط ۱۲ ماه سال است. به این صورت که گفته شود نرخ تورم در ۱۲ ماهه منتهی به اردیبهشت ۹۶ در مقایسه با ۱۲ ماهه منتهی به اردیبهشت ۹۷ چقدر بوده است.
متداولترین روش محاسبه نرخ تورم
در علم اقتصاد، متداولترین و در عین حال صحیحترین راه محاسبه
نرخ تورم متوسط ۱۲ ماهه است؛ چرا که شاخصهای دیگر، چون یک مقطع زمانی خاص و کوتاه در حد یک ماه را میبینند، قابل تعمیم به یک سال نیستند و نمیتوان کل ۱۲ ماه را با آن نگاه کرد.
بورس های جهان به گزارش صندوق بین المللی پول واکنش نشان دادند و سقوط کردند.
کد خبر: ۱۰۸۱۸۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۲۱
نرخ تورم در جمهوری آذربایجان به اوج دوساله و در ارمنستان به اوج ۱۰ سال اخیر رسید.
کد خبر: ۱۰۸۰۳۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۴
نرخ تورم ترکیه در آستانه عبور از ۲۰ درصد قرار گرفت.
کد خبر: ۱۰۸۰۲۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
با جهش بیسابقه قیمت انرژی؛
تورم فرانسه و ایتالیا در حالی به بالاترین سطح در حدود ۱۰ سال اخیر رسید که خانوارهای اقتصادهای بزرگ اروپا با جهش بیسابقه قیمت انرژی روبرو شدهاند.
کد خبر: ۱۰۷۹۸۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۱
با اختلال در زنجیره تامین؛
قیمتهای مصرفکننده آلمان تحت تأثیر اختلال در زنجیره تأمین و فشارهای موقتی به وجود آمده در زمان ریکاوری اقتصاد از پاندمی کرونا، با سریعترین نرخ خود در ۳ دهه اخیر رشد کردند.
کد خبر: ۱۰۷۹۸۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۱
نرخ تورم نقطهای در آلمان، سپتامبر سال جاری به ۴.۱ درصد رسیده است.
کد خبر: ۱۰۷۹۴۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۹
در ارتباط با دلایل تورم سرسام آور، کارشناسان اقتصادی و فعالان کارگری بارها سخن گفتهاند؛ افزایش سرسامآور پول و شبه پول در دست خواص، پایین بودن نرخ تولید واقعی و سقوط GDP، عدم نظارت بر بازار و سودجویی پایان ناپذیر واسطهها و البته گرانی افسارگسیخته نرخ ارز و حذف ارز دولتی، دلایل اصلی هستند.
کد خبر: ۱۰۷۸۸۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۶
کمتر از دو ماه از روی کار آمدن دولت جدید میگذرد. دولتی که در شرایط تورمی و مطالبات اقتصادی مردم و با شعارهای اقتصادی روی کار آمد. اما شاخصهای اقتصادی بویژه تورم در مورد یک ماه اخیر چه میگویند؟
کد خبر: ۱۰۷۸۸۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۶
کمترین تورم مربوط به فرهنگ و آموزش با ۱۱۵.۱ درصد بوده و آب و برق با تورم ۱۲۸.۷ درصدی دیگر بخش کاهنده تورم بوده است.
نرخ تورم قطرمجددا در محدوده کاهشی قرار گرفت.
کد خبر: ۱۰۷۷۹۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۱
نرخ تورم قطرمجددا در محدوده کاهشی قرار گرفت.
کد خبر: ۱۰۷۷۹۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۱
نرخ تورم کانادا به بالاترین سطح ۱۸ سال اخیر رسید.
کد خبر: ۱۰۷۷۳۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۹
نرخ تورم عربستان به تنها ۰.۳ درصد رسید.
کد خبر: ۱۰۷۷۱۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۸
نرخ تورم عربستان به تنها ۰.۳ درصد رسید.
کد خبر: ۱۰۷۷۱۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۸
نرخ تورم کشورهای اروپایی به اوج دو سال اخیر رسید.
کد خبر: ۱۰۷۶۸۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
فرانسه و بلژیک بالاترین تورم های ۲.۵ سال اخیر خود را تجربه کردند.
کد خبر: ۱۰۷۶۵۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۵
مشاور ارشد اقتصادی بانک مرکزی انگلیس هشدار داد با روند کنونی ممکن است نرخ تورم در این کشور به ۴ درصد برسد.
کد خبر: ۱۰۷۶۴۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۵
نرخ تورم آمریکا پس از هشت ماه افزایش متوالی کاهش پیدا کرد.
کد خبر: ۱۰۷۶۲۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۴
نرخ تورم ترکیه به طرز معناداری از سطح هدفگذاری شده خود فاصله گرفته است.
کد خبر: ۱۰۷۳۹۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۳
آمار رسمی نشان دهنده افزایش قیمت اقلام خوراکی تا سقف ۲۵۵ درصد است که اغلب بالای ۵۰ درصد و چند مورد نیز بیش از ۱۰۰ درصد گران شدهاند.
کد خبر: ۱۰۷۳۷۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۱
افزایش نرخ تورم سالانه در مردادماه به بالای ۴۵ درصد و نرخ تورم نقطه به نقطه تا حدود ۴۳ درصد نشان از رشد تورم در بین کالا و خدمات مصرفی مردم طی ماههای گذشته داشت.
کد خبر: ۱۰۷۳۶۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۱