کلیات
دعای روز بیست و هفتم ماه رمضان، متضمن معارفی همچون طلب رزق فضیلت شب قدر و گرداندن کار سخت به آسانی و قبولی عذر و بخشش گناهان میباشد.
متن و ترجمه دعا
اللهمّ ارْزُقْنی فیهِ فَضْلَ لَیْلَةِ القَدْرِ و صَیّرْ اموری فیهِ من العُسْرِ الی الیُسْرِ واقْبَلْ مَعاذیری وحُطّ عنّی الذّنب والوِزْرِ یا رؤوفاً بِعبادِهِ الصّالِحین.
خدایا روزی کن مرا در آن فضیلت شب قدر را و بگردان در آن کارهای مرا از سختی به آسانی و بپذیر عذرهایم و بریز از من گناه و بار گران را، ای مهربان به بندگان شایسته خویش.
فضیلت شب قدر
اللهم ارزقنی فیه فضل لیله القدر خداوند متعال در قرآن میفرماید: «لیلهالقدر خیر من الف شهر؛ شب قدر از هزار ماه بهتر و والاتر است» چرا که در شب قدر قرآن نازل گردید «انا انزلناه فی لیله القدر؛ ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم» و در این شب سرنوشت انسانها رقم میخورد و فرشتگان در این شب به زمین تنزل میکنند «تنزل الملائکه والروح فیها باذن ربهم من کل امر؛ ملائکه و روح به اذن ذات اقدس پروردگار از (برای) هر امر و فرمانی در (این شب) نازل میگردند» و این شب تا صبحگاه سلامت و رحمت است «سلام هی حتی مطلع الفجر؛ این شب تا صبحگاه رحمت و تحیت و سلامت است» که ما نیز در این روز از خداوند خواستاریم آن فضیلتی را که شب قدر دارد و با توجه به آیات بالا بیان گردید نصیب ما گرداند.
تبدیل سختی به راحتی و آرامش
و صیر اموری فیه من العسر الی الیسر
منظور از «من العسر الی الیسر»؛ از سختی به سوی آسایش و راحتی، میتواند همان وعده خداوند باشد که دو بار در یک سوره مکرر میفرماید: «اِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا؛ به درستی که همراه هر سختی آسانی میباشد» یعنی انسان هنگامی که سختی بر کار او باشد به حتم در کنار آن آسایش و راحتی خواهد داشت و منظور از راحت بودن عسر و سختی کار شاید صبری باشد که خداوند در تحمل آن کار به انسان میدهد تا به آن راحتی و آسایش دست یابد، چرا که خداوند نیز برای بندگانش سختی نمیخواهد بلکه آسایش و راحتی را برای آنان میخواهد، چنانچه در قرآن میفرماید: «یُرِیدُ اللّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ؛ خداوند برای شما آسانی و آسایش میخواهد و برای شما سختی و مشقت نمیخواهد».
رابطه پذیرش عذر و بخشش گناهان
اقبل معاذیری و حط عنی اذنب و العذر یا رئوفا بعباده الصالحین. همانطور که در قسمت قبل دعا توضیح داده شد خداوند برای انسانها آسایش و راحتی میخواهد و سختی و مشقت نمیخواهد پس باید یقین داشته باشیم که اولا خداوند عذرهای ما را میپذیرد، اما باید این نکته را رعایت کرد و آن این است که هنگامی که از روی جهالت و نادانی گناهی را انجام دادیم سریعا به سوی خداوند بازگشته و به درگاهش توبه کنیم «ثم یتوبون من قریب؛ سپس به زودی توبه کنند» که اگر این عمل را انجام دهیم خداوند نیز توبه ما را پذیرفته و گناهان ما را میآمرزد «فاولئک یتوب الله علیهم؛ پس خداوند توبه آنان را میپذیرد» و باید این را بدانیم که هیچ کس جز خداوند نمیتواند گناهان ما را بیامرزد «وَمَن یَغْفِرُ الذُّنُوبَ اِلاَّ اللّهُ؛ و چه کسی غیر از خداوند گناهان ما را میآمرزد».
و ثانیا هنگامی که خداوند عذر بنده خویش را بپذیرد به یقین گناه او را میآمرزد چرا که وقتی بنده به درگاه خداوند تضرع نموده و بگوید: «رب انی ظلمت نفسی فاغفرلی؛ خدایا من به خودم ظلم کردم پس مرا ببخش» خداوند نیز در جواب او میفرماید: تو را آمرزیدم که ما نیز در این روز از خداوند خواستاریم که به حق آن نظر رحمتی که بر بندگان صالح خود دارد عذر ما را پذیرفته و گناهانمان را بیامرزد.