کلیات
عراق یکی از کشور‌های جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آن‌ها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیت‌ها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشور‌های دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کرد‌ها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عرب‌ها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کرد‌ها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروه‌ها دارای شاخصه‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویت‌های فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوری‌ها و یزیدی‌ها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهر‌های مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهر‌ها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهه‌های گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبان‌های رسمی مردم عراق است. البته زبان‌های دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمن‌های عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبان‌های آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقی‌ها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانواده‌های بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانواده‌های بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرزهای غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صد‌ها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنی‌های فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرزهای مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاح‌های کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیری‌ها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیروهای مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیروهای مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهر‌های عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیروهای آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامی‌ها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفت‌ها در شهر‌ها گسترش یافت، اما مخالفت‌های ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنی‌ها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماه‌های پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروه‌های شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخش‌های وسیعی از عراق از جمله شهر‌های بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صد‌ها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروه‌ها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگ‌های داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمک‌های ایران و دیگر کشور‌های متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیون‌های مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استان‌ها و بخش‌هایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استان‌های عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینه‌ها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدام‌ها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغل‌های بسیار کمی برای عراقی‌ها ایجاد کرده است.
در مورد عراق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
حملات به نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه به ۵۸ مورد در یک ماه گذشته رسید.
کد خبر: ۱۲۰۵۰۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۶
تمدید معافیت‌های عراق از تحریم‌های ایران توسط واشنگتن برای پرداخت هزینه‌های واردات انرژی عراق از ایران با انتقاد جمهوریخواهان آمریکا از سیاست‌های دولت این کشور در قبال ایران روبه‌رو شد.
کد خبر: ۱۲۰۴۹۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۵
با تحولات منطقه و جهان
گزارش آژانس درباره افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران به ۲۲ برابر سقف مجاز، حمله پهپادی به ناوشکن آمریکایی در دریایی سرخ، حمله به سفارت اسرائیل در توکیو، دیدار رؤسای جمهور چین و آمریکا در کالیفرنیا و حمله موشکی به پایگاه نظامیان آمریکایی در سوریه، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۴۸۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۵
با تحولات منطقه و جهان
تمدید معافیت تحریمی عراق برای خرید برق از ایران، زخمی شدن ۵۹ نیروی آمریکا توسط گروه‌های مقاومت، پیام تهدیدآمیز آمریکا به حزب الله لبنان، ادعای بلینکن درباره حمایت‌های ایران از حماس و اعتراض بیش از ۴۰۰ مقام آمریکایی به حمایت‌های بایدن از اسرائیل، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۴۷۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۴
دولت آمریکا طی حکمی معافیت تحریمی چهار ماهه برای دسترسی ایران به پول بلوکه شده خود در عراق را صادر کرد که همچنین به بغداد اجازه ادامه خرید برق از ایران را می‌دهد.
کد خبر: ۱۲۰۴۷۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۴
با تحولات منطقه و جهان
پاسخ ایران به نامه نماینده اسرائیل در سازمان ملل، رزمایش دریایی چین و پاکستان همزمان در پاسخ به تهدید هند، حملات پهپادی به دو پایگاه آمریکا در سوریه، واکنش باکو به ارسال خودروی زرهی فرانسوی به ارمنستان و رونمایی مقاومت اسلامی عراق از موشک جدید، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۴۵۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۳
دبیرکل نُجَباء از حمله موفق موشکی به بندر ایلات خبر داد و اعلام کرد: جنبش مقاومت عراق پدافند هوایی اردن، عربستان و اسرائیل را ناکام گذاشت.
کد خبر: ۱۲۰۴۴۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۳
با تحولات منطقه و جهان
حمله راکتی و پهپادی به دو پایگاه نظامی آمریکا در سوریه، حمله آمریکا به دو هدف در مرز عراق و سوریه، بستن یازده مقر مشکوک در نوار مرزی عراق و ایران، مخالفت بایدن با تشدید حملات هوایی در سوریه و رزمایش نظامی ژاپن در واکنش به تهدیدات چین، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۴۳۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۲
یک مسئول عراق ی از تداوم تلاش‌های دولت عراق برای تقویت امنیت مرزی و بستن ۱۱ مقر مشکوک در مرزهای عراق و ایران خبر داد.
کد خبر: ۱۲۰۴۲۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
کد خبر: ۱۲۰۴۱۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
با تحولات منطقه و جهان
سقوط جنگنده آمریکایی در شرق مدیترانه، دعوت رئیسی از محمد بن سلمان برای سفر به ایران، سه شرط ارمنستان برای توافق صلح با جمهوری آذربایجان، برگزاری رزمایش دریایی ژاپن با مشارکت آمریکا، استرالیا و کانادا و حمله پهپادی مقاومت به دو پایگاه آمریکا در عراق و سوریه، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۴۰۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
مقاومت اسلامی عراق از حمله پهپادی به پایگاه رمیلان اشغالگران آمریکایی در سوریه خبر داد.
کد خبر: ۱۲۰۳۹۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۰
قیمت نفت در معاملات روز جمعه بازار جهانی که عراق از کاهش تولید اوپک پلاس حمایت کرد، حدود دو درصد افزایش یافت اما نتوانست از کاهش هفتگی اجتناب کند.
کد خبر: ۱۲۰۳۹۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۰
واشنگتن:
معاون سخنگوی وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون)، گفت: ۵۶ نظامی آمریکایی در حملات به پایگاه‌های ما در سوریه و عراق مجروح و یا ضربه مغزی شده‌اند. همچنین یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود نیز در گفتگو با رویترز، گفت: در ۲۴ ساعت گذشته چهار حمله علیه نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه صورت گرفته است.
کد خبر: ۱۲۰۳۷۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۹
با تحولات منطقه و جهان
نامه ایران به آژانس درباره تهدیدات هسته ای اسرائیل، نزدیک شدن ناوهواپیمابر و جنگنده های چین به تایوان، حمله مقاومت عراق به پایگاه آمریکایی «حریر»، پیام رئیسی به رئیس‌جمهور عراق و حمله اسرائیل به اهدافی در خاک سوریه از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۳۷۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۹
با تحولات منطقه و جهان
زخمی شدن 45 نیروی نظامی آمریکا در خاورمیانه، واکنش آمریکا به اعلام دریافت پیام از سوی امیرعبداللهیان، هشدار شاه اردن درباره وقوع جنگ منطقه‌ای، نشست مقام‌های بلندپایه آمریکا و چین و حمله پهپادی به پایگاه نظامیان آمریکا در سوریه و اربیل عراق از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۳۱۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۶
معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا همزمان با حمایت های مالی امنیتی و نظامی از اسرائیل ادعا کرد: ما به صراحت بیان کرده ایم که به دنبال تشدید یا گسترش جنگی که حماس علیه اسرائیل به راه انداخته است، نیستیم.
کد خبر: ۱۲۰۳۰۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۶
وقایع اتفاقیه
صدام حسین دیکتاتور عراق که با کودتا بر سر کار آمد، از 16 ژوئیه 1979 تا 9 آوریل 2003 بر این کشور حکومت کرد و هرگونه اعتراض در این دوران را با کشتارهای وسیع چندصدهزار نفری سرکوب کرد. پس از سقوط حکومت صدام حسین با حمله آمریکا، او پنهان شد و در 13 دسامبر 2003 در یک چاله در خانه‌ای در روستای الدور در نزدیکی تکریت دستگیر شد. روند قضایی رسیدگی به پرونده صدام به همراه یازده تن از سران حزب بعث از تاریخ ده تیر 1383 برگزار شد و به دلیل مجموعه جنایت‌های در 27 تیر 1384 به اعدام محکوم شد؛ حکمی که با وجود مخالفت آمریکایی‌ها در نهایت در 14 آبان 1385 برگزار شد. صدام که میدانست با توجه به حجم جنایت‌شان، به مرگ محکوم میشود، سعی کرد در آخرین نمایش خود، چهره‌ای محکم از خود نشان داد و همچون اغلب دیکتاتورها حتی صحن دادگاه را محل رفتارهای توده گرایانه عوام فریبانه کرد. برش‌هایی از دادگاه صدام حسین را با زیرنویس فارسی می‌بینید.
کد خبر: ۱۲۰۳۰۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۵
نشست خبری رئیس جمهور با نخست وزیر عراق
محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق ، امروز دوشنبه وارد تهران شد و با سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور اسلامی ایران دیدار و گفت‌وگو کرد. پس از آن، دو طرف در نشست خبری مشترک حضور یافته و مواضع خود درباره موضوعات مختلف از جمله جنگ در غزه اعلام کردند.
کد خبر: ۱۲۰۲۹۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۵
با تحولات منطقه و جهان
اعزام زیردریایی اتمی آمریکا به خاورمیانه، حضور وزیر خارجه آمریکا در عراق با جلیقه ضد گلوله و هشدار به مقاومت+ فیلم، حمله موشکی به دو پایگاه آمریکا در عراق ، هشدار کره شمالی به ژاپن، آمریکا و کره جنوبی و نامه امیرعبداللهیان به گوترش، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۲۸۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۵
