کلیات
عراق یکی از کشورهای جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آنها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیتها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور
عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگههای حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشورهای دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کردها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عربها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کردها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروهها دارای شاخصههای فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویتهای فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوریها و یزیدیها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان
عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهرهای مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهرها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهههای گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبانهای رسمی مردم عراق است. البته زبانهای دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمنهای عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبانهای آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبانهای کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقیها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانوادههای بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانوادههای بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی
عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرزهای غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صدها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنیهای فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرزهای مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاحهای کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیریها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیروهای مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیروهای مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهرهای عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیروهای آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامیها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفتها در شهرها گسترش یافت، اما مخالفتهای ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنیها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماههای پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروههای شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخشهای وسیعی از عراق از جمله شهرهای بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صدها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروهها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگهای داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمکهای ایران و دیگر کشورهای متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی
عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیونهای مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استانها و بخشهایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استانهای عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینهها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدامها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغلهای بسیار کمی برای عراقیها ایجاد کرده است.
فارس از سفر رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به دعوت رسمی همتای عراق ی خود به این کشور خبر داد.
کد خبر: ۱۲۰۷۸۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۱
وزیر خارجه ایران به دولت آمریکا توصیه کرد که تا دیر نشده مسیر خود را از جنایات و نسلکشی صهیونیستها جدا کند و باخت نتانیاهو و جنایات او را بیش از این به پای خود ننویسد.
کد خبر: ۱۲۰۷۲۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۸
با تحولات منطقه و جهان
هشدار مهم روسیه درباره ورود احتمالی سوریه به جنگ در خاورمیانه، تشدید تنشهای لفظی بین باکو و ایروان، هشدار آمریکا به همه کشتیهای تجاری در دریای سرخ، اعلام خروج روسیه از توافقنامه کاهش تسلیحات هستهای با ژاپن و درخواست روسیه از ایران برای نقش آفرینی فعال در بریکس، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۷۲۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۸
با تحولات منطقه و جهان
عکسبرداری ماهواره نظامی کره شمالی از کاخ سفید و پنتاگون، ابراز نگرانی گروسی از برنامه هستهای ایران، سرقت تسلیحات آمریکا در عراق و سوریه، دعوای دیپلماتها در شورای امنیت سازمان ملل بر سر کره شمالی و شرط آمریکا برای ارسال جنگنده «اف-۱۶» به ترکیه، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۷۰۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۷
وزرای ارتباطات ایران و عراق یادداشت تفاهم مشترکی را در زمینه همکاریهای دو جانبه و توسعه روابط در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات امضا کردند.
کد خبر: ۱۲۰۷۰۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۷
با تحولات منطقه و جهان
آزادی کشتی توقیف شده در خلیج عدن توسط ناوهای جنگی آمریکا، شلیک دو موشک بالستیک به سوی ناوشکن آمریکا در خلیج عدن، ورود ناوگروه «یو اس اس آیزنهاور» به آبهای خلیج فارس، برگزاری رزمایش سه جانبه در شبه جزیره کره و انفجار در پایگاه نظامیان آمریکا در شمال عراق از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۶۸۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۶
با تحولات منطقه و جهان
ورود ناوشکن موشکی آمریکا به آبهای سرزمینی چین، توییت رمزآلود سخنگوی ارتش یمن درباره کشتی «ZIM»، همکاری امارات و عربستان با اسرائیل برای دفع حملات انصارالله، توقف حملات کتائب حزبالله عراق علیه اسرائیل و موافقت عربستان و ارمنستان با برقراری روابط دیپلماتیک از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۶۶۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۵
دبیرکل گردانهای حزب الله عراق با صدور بیانیهای اعلام کرد که این گردانها تا زمان پایان آتشبس موقت در غزه، حمله خود به پایگاههای آمریکایی در منطقه را کاهش میدهند.
کد خبر: ۱۲۰۶۶۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۵
با تحولات منطقه و جهان
آغاز رزمایش بزرگ چین در مرز میانمار، تایید ۷۳ حمله به مواضع نیروهای آمریکا در سوریه و عراق ، واکنش آمریکا، کره جنوبی و ژاپن به پرتاب ماهواره کره شمالی، واکنش وزارت خارجه به قطعنامه ضد ایرانی پارلمان اروپا و اعلام آمادگی ارمنستان برای تبادل اسرا با باکو، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۶۴۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۴
با تحولات منطقه و جهان
بیانیه شدیداللحن تروئیکای اروپایی علیه برنامه هسته ای ایران، اعلام آماده باش کامل ارتش چین با شروع رزمایش آمریکا و فیلیپین، درخواست روسیه از آمریکا و تروئیکای اروپایی برای بازگشت به توافق هستهای با ایران، حمله همزمان به ۲ پایگاه آمریکا در عراق و درخواست چین از اسرائیل برای پیوستن به معاهده منع اشاعه سلاح های هسته ای از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۶۳۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۳
با تحولات منطقه و جهان
اظهارات نمایندگان آمریکا و اروپا در نشست شورای حکام علیه برنامه هستهای ایران، شهادت ۸ نیروی حشد الشعبی توسط پهپادهای آمریکایی، ادعای ارتش آمریکا درباره سرنگونی پهپادهای یمن، حمله به پایگاه آمریکایی در فرودگاه اربیل عراق و استقرار تسلیحات جدید کره شمالی در مرز با کره جنوبی، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۶۲۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۲
به گفته فرماندهی مرکزی آمریکا، صبح چهارشنبه، نیروهای ارتش این کشور حملات جدیدی را به دو نقطه در عراق انجام دادند.
کد خبر: ۱۲۰۶۰۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۱
با تحولات منطقه و جهان
نامه ایران به شورای امنیت درباره ادعای غنی سازی ۶۰ درصد اورانیوم، مجروح شدن ۱۰ نظامی آمریکایی در حمله موشکی به عینالاسد، تمدید حضور ناوگروه آمریکایی «جرالد فورد» در دریای مدیترانه، اتهام زنی آمریکا به ایران و حزب الله درباره همکاری با گروه واگنر و هشدار علی اف درباره جنگ جدید با ارمنستان از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۶۰۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۱
جنگ افزار
هواپیمای توپدار لاکهید ایسی-۱۳۰ | Lockheed AC-130 که آمریکا برای ترور رزمندگان عراق ی به کار گرفت، در واقع نسخهای از هواپیمای باربری لاکهید سی-۱۳۰ هرکولس است که به واسطه توان حمل حجم بالای بار، با نصب دو توپ ۲۰ میلیمتری ام۶۱ ولکان، یک توپ اتوماتیک ۴۰ میلمتری بوفورس و یک توپ هویتزر ۱۰۵ میلیمتری ام ۱۰۱ و شماری رادار و دوربین، به توپخانه هوایی | Gunship ارتش آمریکا تبدیل شده است. در جلو و عقب شکم این هواپیما، گلوله توپها توسط چند سرباز مداوم و دستی بارگذاری میشود و سپس توسط اپراتورهایی به سمت اهداف زمینی شلیک میشوند. هرچند این هواپیما ظرفیت آتش سنگین دقیق و مداومی را دارد و مداوم آتش بیشتری نسبت به جنگندهها و بمب افکنها دارد، به شدت در مقابل پدافند هوایی آسیب پذیر است و فلرهایش توان انحراف همه تسلیحات ضدهوایی را ندارد. به همین دلیل، ارتش آمریکا تنها در نقاطی از این هواپیما استفاده میکند که احتمال پدافند هوایی را بسیار ناچیز ببیند. هم اکنون مکانیزم این هواپیما را از درون و بیرون و حین عملیات میبینید.
کد خبر: ۱۲۰۵۹۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۱
با تحولات منطقه و جهان
نزدیک شدن ۲۱ جنگنده و ۷ کشتی چین به تایوان، نامه سناتورهای آمریکایی به بایدن برای اعمال فشار بر اسرائیل، انتقال گسترده تجهیزات و تسلیحات آمریکا به سوریه، ازسرگیری مذاکرات سالانه ژاپن، کره جنوبی و چین و انتقال ۱۴ زندانی از عراق به ایران از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۵۷۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۳۰
با تحولات منطقه و جهان
حمله پهپادی مقاومت عراق به پایگاه الحریر آمریکا، ساخت ۱۰۰ برج دیدبانی در مرز ایران و اقلیم کردستان عراق ، آزمایش موشک بالستیک راهبردی فرانسه، کشتهشدن ۴ تروریست پ. ک. ک در شمال سوریه و تظاهرات ضدصهیونیستی در دانمارک، سوئد، فرانسه و هلند، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۵۵۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۹
با تحولات منطقه و جهان
هشدار امیرعبداللهیان درباره حمله به نیروهای ایرانی در سوریه، حملات متعدد به پایگاههای آمریکا در عراق و سوریه، مذاکره عراق با چین برای ساخت نیروگاه هستهای، سفر هیات وزیران امور خارجه کشورهای مسلمان به چین و آزمایش موشک بالستیک راهبردی از سوی فرانسه از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۵۴۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۸
رئیس سازمان کنترل منابع رادیواکتیو عراق اعلام کرد که این کشور تدابیری را برای احداث نیروگاه هستهای صلح آمیز اتخاذ کردهاست.
کد خبر: ۱۲۰۵۲۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۷
با تحولات منطقه و جهان
اجرایی شدن حکم بازداشت پوتین در ارمنستان، گزارش رویترز درباره نشست آینده آژانس درباره ایران، محکومیت دو فرد در آمریکا به اتهام تلاش برای فروش نفت ایران، حمله مقاومت عراق به پایگاه آمریکایی در سوریه و ابراز نگرانی عمیق ژاپن از همکاری نظامی چین و روسیه، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۵۱۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۷
با تحولات منطقه و جهان
عصبانیت شدید جمهوری خواهان از بایدن درباره ایران، توقف کمک های نظامی آمریکا به جمهوری آذربایجان، هشدار امیرعبداللهیان به وزیر خارجه فرانسه درباره گسترش جنگ، افزایش تعداد حملات به پایگاههای آمریکا در عراق و سوریه به ۵۸ حمله و توافق ژاپن و کره جنوبی برای پاسخ مشترک به تهدیدات کره شمالی از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۵۰۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۶