کلیات
جو یا اتمسفر سامانه گازی طبیعی پویا و پیچیدهای است که زندگانی در سیاره زمین به آن وابسته است. کاهش ستبری لایه ازون در استراتوسفر به خاطر آلودگی هوا، دیرزمانی است که خطری برای تندرستی مردمان و نیز زیست بومهای زمین شناخته می شود.
آلودگی هوا بیش از هر آلودگی دیگری (دو سوم موارد مرگ ناشی از انواع آلودگی) جان انسانها را گرفتهاست. پس از آن، آلودگی آب دومین عامل مرگ و میر است (۱/۸ میلیون مرگ). در جایگاه سوم، آلودگی محل کار، جان هشتصد هزار نفر را گرفتهاست. آلودگی هوا ممکن است طبیعی (مانند فعالیت آتشفشانها)، یا مصنوعی (ساخته دست انسان) باشند. بیشتر آلودگیهای مصنوعی ناشی از فعالیت وسایل نقلیه و کارخانهها هستند.
تعریف
انجمن مشترک مهندسین
آلودگی هوا و کنترل آن، آلودگی هوا را به این صورت تعریف نموده است: "آلودگی هوا عبارت از وجود یک یا چند آلاینده در هوای آزاد مانند گازها، بخارات، گرد و غبار، بو، دود غلیظ و میست با کمیت، مشخصات و زمان ماند کافی که برای زندگی انسان، حیوان و گیاه خطرناک و برای اموال مضر باشد و یا به طور غیرقابل قبول مانع استفاده راحت از زندگی و اموال گردد".
اثرات بر روی انسان
در جهان سالیانه ۳ میلیون نفر در اثر
آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند که ۹۰ درصد آنان در کشورهای توسعه یافته هستند. در برخی کشورها تعداد افرادی که در اثر همین عامل جان خود را از دست میدهند بیشتر از قربانیان سوانح رانندگی است. این مرگ و میر بطور خاص مربوط به آسم، برونشیت، تنگی نفس، سکته قلبی، و آلرژیهای مختلف تنفسی است. آلودگی هوا به روشهای گوناگونی میتواند آثار زیانبار درازمدت و کوتاه مدتی بر سلامت انسانها بگذارد. تأثیر آلودگی هوا بر افراد مختلف متفاوت است. آسیبپذیری برخی افراد در برابر آلودگی هوا بسیار بیشتر از دیگران است. کودکان کم سن و سال و سالمندان بیشتر از دیگران از آلودگی هوا آسیب می بینند.
معمولاً میزان آسیب بستگی به میزان قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی زیانبار مانند تماس با آلایندهها و غلظت مواد شیمیایی دارد. صدمات ریوی ناشی از هوای آلوده به اوزون، خطری است که هر ۳ نفر از ۵ نفر با آن روبرو هستند.
متخصصان معتقدند که موادی که از طریق هوای آلوده وارد محیط میشوند دارای ترکیباتی هستند که باعث نابودی بافتهای مختلف بدن خواهد شد. این مواد از طریق ریه، پوست، مخاط بدن، مخاط چشم، گوش، بینی و دستگاه گوارش، وارد بدن شده و باعث تخریب سلولهای بدن میشود. در واقع تجمع این مواد در بدن هنگام آلوده بودن هوا به دلیل داشتن اکسیژن ناپایدار و واکنش با یک سلول، آن را اکسید میکند.
باران اسیدی
یکی از آثار و نتایج
آلودگی هوا باران اسیدی است. باران اسیدی به پدیدههایی مانند مه اسیدی و برف اسیدی که با مقادیر قابل توجهی اسید از آسمان همراه هستند، گفته میشود. باران هنگامی اسیدی میشود که میزان پیاچ آب آن کمتر از ۵٫۶ باشد. این مقدار پیاچ بیانگر تعادل شیمیایی به وجود آمده میان کربن دیاکسید و حالت محلول آن یعنی بیکربنات (HCO ۳) در آب خالص است. باران اسیدی دارای نتایج زیانبار اکولوژیکی بر سلامتی انسان، حیوانات و پوشش گیاهی دارد.
بارانهای اسیدی از گازهای گوگرد دیاکسید و از خانواده اکسید نیتروژن خروجی از دود اگزوز اتومبیلها و کارخانهها ایجاد میشود. این گازها در اتمسفر زمین با بخار آب واکنش داده و اسیدهایی مانند سولفوریک اسید و نیتریک اسید را تشکیل میدهند.
آلوده کنندهها
مهمترین آلایندههایی که از طریق فعالیتهای انسانی تولید میشوند، شامل این موارد میشود:
کربن مونوکسید - گازی بیبو و بیرنگ و سمی که بر اثر سوخت ناقص مواد ایجاد میشود.
اکسیدهای گوگرد به ویژه گوگرد دیاکسید - زغالسنگ و سوختهای نفتی مقداری گوگرد نیز در خود دارند و سوختن آنها دیاکسید گوگرد تولید میکند.
اکسیدهای نیتروژن به ویژه نیتروژن دیاکسید - که بر اثر سوخت در دماهای بالا تولید میشوند. نیتروژن دیاکسید بویی تند و زننده و رنگ قهوهای دارد که بر فراز آسمان شهرهای بزرگ دیده میشوند ناشی از این گاز است.
ترکیبات آلی فرار - این ترکیبات به دو دسته متان و غیرمتانها تقسیم میشوند. متان گاز اصلی تشکیلدهنده گاز طبیعی است و اثر گلخانهای بسیار نیرومندی دارد. بقیه ترکیبات آلی فرار هم اثرات گلخانهای قابل توجهی دارند. ترکیبات فرار آروماتیک مثل بنزن و تولوئن اثر سرطانزایی داشته و در معرض آنها قرار گرفتن بهطور مستمر میتواند منجر به سرطان خون شود.
ذرات معلق به تمامی اجزاء ریز مایع یا جامدی (به جز آب خالص) گفته میشود که در جو زمین پراکنده هستند و اندازه میکروسکوپی یا زیرمیکروسکوپی، اما بزرگتر از ابعاد مولکولی دارند. ذرات کوچکتر بسیار خطرناکتر هستند چراکه به ریهها نفوذ کرده و برخی از آنها حتی وارد جریان خون میشوند و باعث بیماریهای تنفسی و قلبی مختلف میشوند. این ذرات همچنین بر روی خاک و آب نشسته و آلودگی منابع آبی و خاک را موجب میشوند.
کلروفلوئوروکربنها - گازی که عامل اصلی تخریب لایه ازون است و استفاده از ترکیباتی که باعث آزادسازی آن میشود امروزه ممنوع شدهاست.
پیامدها
یکی از مهمترین مشکلاتی که امروزه بشر با آن روبرو میباشد،
آلودگی هواست و به دلیل افزایش بی رویه فعالیتهای صنعتی، مصرف سوختهای فسیلی و تراکم جمعیت در برخی از شهرها روزبه روز شدیدتر میشود. آلودگی هوا تهدیدی جدی، مستمر و فراگیر علیه سلامت موجودات زنده و محیط زیست است که علاوه بر مشکلات زیست محیطی و به خطر انداختن سلامت انسانها و سایر موجودات زنده، دارای تبعات سوء اقتصادی و اجتماعی نیز است که به صورت آرام و تدریجی و گاهی غیرقابل جبران نمایان می شود.
عملکرد ناهماهنگ و ناکافی دستگاههای ذیربط در انجام وظایف قانونی درخصوص پیشگیری و مقابله با عوامل آلایندگی هوا، روند رو به تزاید این پدیده مخاطره آمیز را تشدید کرده و به تشدید وضعیت نگران کننده کنونی منجر شده است.
مصرف فزاینده سوختهای فسیلی طی سالهای گذشته، علاوه بر تحمیل هزینههای گزاف به اقتصاد ملی، بحران آلودگی هوا را به ویژه در کلانشهرها ایجاد کرده است. هشدار بانک جهانی درباره تشدید آلودگی هوا در ایران مؤید این مطلب است؛ طبق اعلام این مرجع، خسارت آلودگی هوا در ایران از ۱ / ۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۱ به ۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۶ رسیده است که ۸ / ۱ میلیارد دلار آن مربوط به خسارت ناشی از آلودگی هوا در پایتخت بوده و از همه مهمتر اینکه بانک جهانی این خسارت را در سال ۲۰۱۳ بالغ بر سی میلیارد دلار (سی میلیارد و پانصدونودونه میلیون دلار) برآورد کرده است.
همچنین
آلودگی هوا پیامدهای زیانباری بر سلامت افراد جامعه دارد و به بیماریهای قلبی و عروقی، برونشیت، اختلالات تنفسی، سرطان و مرگ زودرس منجر می شود.
براساس گزارش بار بیماریهای جهانی، آلودگی هوا هفتمین عامل مرگ در دنیا و هفتمین عامل خطر در ایران است در سراسر جهان، هر روز حدود ۱۰ هزار نفر بر اثر بیماریهای منتسب به آلودگی هوای آزاد جان خود را از دست میدهند. همچنین سازمان جهانی بهداشت برآورد کرده است که در سال ۲۰۱۲ آلودگی هوای آزاد مناطق شهری و روستایی به ایجاد ۷ / ۳ میلیون مورد مرگ زودرس در دنیا انجامیده، که حدود ۸۸ درصد از این موارد در کشورهایی با درآمد کم و متوسط اتفاق افتاده است.
همچنین، در مجموع تعداد مرگ منتسب به آلودگی هوای آزاد و هوای داخل اماکن در سال حدود ۷ میلیون نفر برآورده شده است. آلودگی هوا پیامدهای منفی اقتصادی شدیدی نیز دارد و میزان خسارت ناشی از مرگهای منتسب به آلودگی هوا در اتحادیه اروپا حدود ۱۶۱ میلیارد یورو برآورد شده است. در بسیاری از شهرهای بزرگ ایران ازجمله تهران، کرج، اصفهان، مشهد، تبریز، اراک، اهواز و شیراز غلظت بعضی از آلایندههای هوا از استانداردهای ملی به مراتب بالاتر است.
براساس برآوردها که با احتساب پدیده ریزگردها جمعیتی بالغ بر ۳۵ میلیوننفر، یعنی حدود نیمی از جمعیت کل کشور در معرض درجاتی از آلودگی هوا قرار دارند. این مشکل نهتنها سلامت مردم را به خطر میاندازد، بلکه به علت افزایش نیاز به خدمات مراقبتی، بهداشتی و فوریتهای پزشکی که برای جمعیت تحت تأثیر انجام میشود، هزینههای سرباری را نیز بر حوزه سلامت تحمیل میکند.
خسارتها
به گفته مسعود ساعت ساز، عضو پژوهشکده مطالعات تغییر اقلیم و گرمایش زمین عضو هیئت علمی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان ذرات معلق و آزبست ایجاد شده توسط صنعت، لنت ترمز و کلاچ خودروها یا آزاد شده از تخریب ساختمانها یکی از منابع مهم ایجاد کننده آلودگی در سطح شهر تهران هستند و در حالی که میزان استاندارد آزبست در هوا، صفر و میزانی که سازمان بهداشت و محیط زیست برای آمریکا و اروپا ارائه داده، پنجصدهزارم فیبر بر میلی لیتر است، اندازهگیری این الیاف در هوای تهران، میزان آزبست را سههزارم فیبر بر میلیلیتر نشان میدهد که این بدان معنا است هوایی که تهرانیها تنفس میکنند، ۶۰ برابر اروپا و آمریکا آزبست دارد. این میزان بالای آلایندگی در حالی است که میزان استاندارد آزبست در هوای آزاد، صفر است.
وی با اشاره به نقش مهم کارخانجات آلاینده اطراف تهران در افزایش آلودگی هوای پایتخت، گفت: یکی از مراکز صنعتی شهر تهران که در صورت عدم کنترل، آلودگی زیاد را منتشر میکند، کارخانه سیمان است. در کارخانجات سیمان عمدتاً موادی نظیر گچ، آهک، سنگ آهک و ... بکار میرود که کلیه این مواد در محوطهای نگهداری میشوند و از طرفی عمدتاً فعالیت کارخانه سیمان دائمی بوده و ذرات گرد وغبار خروجی حاصل از فرآیند تولید بسیار زیاد است. بطوریکه از فاصله چندین کیلومتری بخوبی رؤیت میباشد. از سویی سوخت مصرفی این کارخانجات فسیلی بوده که از آلایندههای منتشره میتوان به گازهای مضره حاصل از سوخت مواد نفتی و ذرات گرد و غبار اشاره نمود.
این عضو پژوهشکده مطالعات تغییر اقلیم و گرمایش زمین، تصریح کرده است: بنابر گزارش سازمان کنترل کیفییت هوای تهران، در بیش از دو سوم از ایام سال غلظت آلودگی آنچنان بالا است که گستره دید کامل را به کمتر از پانصد متر کاهش میدهد و در تمام این مدت ساکنان محدوده دو سوم جنوبی شهر اغلب تصویر محو و کدری از توچال "بلندترین قله تهران" را میبینند. همچنین از یک سوم بالای شهر هم دو سوم جنوبی آن به زحمت دیده میشود و اغلب هم این بخش از شهر در هالهای از «مه دود» خاکستری غرق بوده و میزان آلودگی در مواقعی از سال به حدی میرسد که سازمانهای مسئول در کشور آن را در مرحله خطرناک و بحرانی اعلام کرده و خواستار ماندن کودکان، سالخوردگان و بیماران قلبی و تنفسی در داخل منزل می شوند.
ساعت ساز با بیان اینکه میزان بنزن در برخی از مناطق تهران از جمله مناطق مرکزی تا ۴۰ برابر حد مجاز برآورد شده است، گفت: در شهر تهران به علت غلظت چند برابری استانداردهای بینالمللی بنزن در هوا، ریسک ابتلا به انواع بیماریها ازجمله آسم، ناراحتیهای عصبی و سرطان به دلیل وجود این آلاینده افزایش یافته است.
برخی از راهکارهای مبارزه با آلودگی هوا
استفاده از حمل و نقل عمومی به جای ماشین شخصی
صرفه جویی در مصرف انرژی: در این صورت شما میتوانید از تخریب محیط زیست با کاهش میزان سوختهای فسیلی که باید سوزانید، جلوگیری کنید.
درک مفهوم کاهش، استفاده مجدد و بازیافت: چیزهایی که دیگر برای شما استفاده ندارد را دور نیندازید. در حقیقت آنها را مجددا برای منظور دیگری استفاده کنید. برای مثال شما میتوانید از شیشههای قدیمی برای ذخیره حبوبات استفاده کنید.
از دستگاههای کارآمد انرژی استفاده کنید: چراغهای کم مصرف نسبت به لامپهای قدیمی بسیار بهینهتر هستند، برق کمتری مصرف میکنند، عمرشان طولانیتر است و به کاهش مصرف انرژی کمک میکنند.
تلاشهای چندگانه در سطوح شخصی، صنعتی و دولتی در سراسر جهان برای جلوگیری از شدت آلودگی هوا افزایش یافته است و یک اقدام مستقیم در افزایش گرمایش جهانی است. با اینکه ما امروزه شاهد یک سری نوآوریها و آزمایشهایی هستیم که با گزینههای متناوب و غیر متعارف برای کاهش آلایندهها همراه است، اما همچنان عوامل اصلی آلودگی هوا دردسر ساز هستند و باید توجه بیشتری به آنها شود.
مدیرکل پیشبینی و هشدار سازمان هواشناسی: افزایش شاخصهای آلودگی هوا ، افزایش غلظت آلایندهها، کاهش کیفیت وضع هوا در حد ناسالم و در صورت عدم مهار منابع آلاینده به ویژه در مناطق پرتردد تا حد بسیار ناسالم پیشبینی میشود.
کد خبر: ۱۲۰۴۶۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۳
بر اساس مصوبات کارگروه اضطرار آلودگی هوا ی البرز، فردا چهارشنبه ۲۴ آبان ماه، مهدهای کودک و پیش دبستانی البرز تعطیل شده و کلاسهای آموزشی پیش دبستانی و مقطع ابتدایی آموزش و پرورش در تمامی مناطق شهرهای استان به غیر از شهرستان طالقان غیرحضوری و به صورت مجازی دایر است.
کد خبر: ۱۲۰۴۶۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۳
در پی تشدید آلودگی هوا،
با توجه به پایداری و سکون نسبی جو و کاهش کیفیت هوا در استان تهران، جلسه کارگروه مواقع اضطرار آلودگی هوا با حضور دستگاههای مسئول در استانداری تهران برگزار و تصمیماتی گرفته شد که از جمله آنها، توقف فعالیت حضوری مدارس ابتدایی تهران در روز آینده، چهارشنبه ۲۴ آبان ماه است.
کد خبر: ۱۲۰۴۵۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۳
بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، میانگین شاخص کیفیت هوای پایتخت هماکنون بر روی عدد ۱۳۵ قرار گرفته و کیفیت هوا برای گروههای حساس جامعه آلوده است.
کد خبر: ۱۲۰۴۵۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۳
کار گروه اضطرار آلودگی هوا ی خوزستان همه مدارس شهرهای اهواز، کارون و باوی را در نوبت صبح و عصر سهشنبه غیرحضوری اعلام کرد.
کد خبر: ۱۲۰۴۵۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۳
بسته خبری آموزشی مدرسه آنلاین؛
در بسته زیر اخبار و محتواهای آموزشی پیرامون «خبری از تعطیلی مدارس تهران به دلیل آلودگی هوا نیست»، «مرگ غم انگیز دانش آموز ایرانی در مدرسه»، «فیلمی عجیب از لو رفتن سوالات امتحانی خانم معلم در فضای مجازی»، «دیوان اشعار رودکی منتشر شد»، «انتقاد تند کیهان به شهره هایی که در برابر جنایات اسرائیل خاموشند»، «آیا سیل جدید مهاجران غیرقانونی افغانستانی در راه ایران است؟»، «اگه 25 ثانیه ای این معادله رو حل کنی ممکنه انیشتین بعدی باشی»، «آیا کتابهای درسی تفکیک جنسیتی می شود؟»، «به جای کرانچی این بالشتکهای فوری رو درست کن/بچه ها عاشقشن»، «فیلمی از ناگفته های جالب خانم مجری درباره خواستگارهایش» را با کلیک بر تیتر آن بخوانید.
کد خبر: ۱۲۰۴۴۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۲
شرکت کنترل کیفیت هوای تهران وضعیت ۵ منطقه تهران را از نظر میزان آلایندهها ناسالم برای همه گروهها توصیف کرد.
کد خبر: ۱۲۰۴۳۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۲
کیفیت هوای تهران برای پنجمین روز متوالی در وضعیت نارنجی (ناسالم برای گروههای حساس) قرار گرفته و در این شرایط نیاز است بیماران قلبی، تنفسی از حضور در اماکن عمومی و فضای باز خودداری کنند.
کد خبر: ۱۲۰۴۳۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۲
شاخص کیفیت هوای کرج در وضعیت ناسالم برای گروههای حساس قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۲۰۴۳۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۲
معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان تهران تاکید کرد: از سال ۹۷ تا کنون در نیروگاهها و صنایع استان تهران مازوتسوزی نداشتیم وامیدواریم در سال جاری دستگاههای متولی تلاش خود را برای تامین سوخت گاز طبیعی نیروگاهها و صنایع انجام دهند.
کد خبر: ۱۲۰۴۳۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۲
فردا دوشنبه ۲۲ آبان ماه دانشگاهها مدارس نواحی ۶ گانه شهرستان اصفهان و ۱۰ شهرستان دیگر استان به دلیل آلودگی هوا تعطیل اعلام شد.
کد خبر: ۱۲۰۴۲۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
شاخص کیفی هوای کلانشهر اصفهان بر اساس دادههای ۱۶ ایستگاه سنجش در ۲۴ ساعت منتهی به ساعت هشت صبح امروز شنبه ۲۱ آبان ماه با میانگین ۱۳۵ AQI وضعیت نارنجی و ناسالم برای گروههای حساس را نشان میدهد. بر اساس مصوبه کارگروه اضطرار آلودگی هوا ، مدارس اصفهان و چند شهرستان استان امروز تعطیل است. / باشگاه خبرنگاران جوان
کد خبر: ۱۲۰۴۲۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
بر اساس گزارش سایت کنترل کیفیت هوای تهران میانگین کل ایستگاهها روی عدد ۱۱۷قرار دارد که بیانگر وضعیت ناسالم برای گروه های حساس است. البته براساس اطلاعات ثبت شده ۷ ایستگاه هم وضعیت قرمز (ناسالم) را ثبت کرده اند.
کد خبر: ۱۲۰۴۱۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
میانگین کیفیت هوای پایتخت هماکنون (۲۱ آبان ۱۴۰۲ ) در شرایط ناسالم برای گروههای حساس قرار دارد.
کد خبر: ۱۲۰۴۱۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
استاندار خوزستان گفت: به خانواده ها این اطمینان را میدهیم در صورتی که شاخص آلایندگی افزایش یابد تصمیمات و تمهیدات متناسب با آن برای حفظ سلامتی دانشآموزان و شهروندان اتخاذ خواهد شد.
کد خبر: ۱۲۰۴۰۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
معاون عملیات پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ اعلام کرد که ۶۰ تا ۷۰ درصد آلودگی هوا مربوط به وسایل نقلیه است.
کد خبر: ۱۲۰۴۰۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان گفت: مدارس اصفهان و ۹ شهرستان استان اصفهان به دلیل پایدار جوی و افزایش حجم آلایندهها یکشنبه ۲۱ آبان ماه تعطیل اعلام شد.
کد خبر: ۱۲۰۴۰۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۰
سازمان هواشناسی نسبت به افزایش آلودگی هوا ی ۹ کلانشهر هشدار داد و کاهش تردد غیر ضروری بهویژه برای سالمندان، کودکان و مبتلایان به بیماریهای قلبی و تنفسی را توصیه کرد.
کد خبر: ۱۲۰۳۹۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۰
طرح ترافیک فعلی شهر تهران برای ۴۰ سال پیش است. قرار است بر اساس برنامه چهار ساله چهارم طرح ترافیک مورد بازنگری قرار گیرد. در صورتی که طرح جدید در سال جاری تصویب شد از سال آینده اجرایی خواهد شد.
کد خبر: ۱۲۰۳۸۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۰
آلودگی هوا در خوزستان همچنان ادامه دارد بهطوریکه در برخی از نقاط این استان از وضعیت قرمز هم فراتر رفته است.
کد خبر: ۱۲۰۳۷۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۹