در مورد کوهنوردی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کلیات
کوهنوردی ورزشی است که در آن با استفاده از ابزار ویژه از کوه بالا میروند یا بررفتن از کوه است برای دست یافتن بر ارتفاعات و قلل آن.
بر خلاف بسیاری از ورزشها، کوهنوردی قوانین جهانی مدون و تعریف همهپذیر ندارد. برای مثال فدراسیون بینالمللی کوهنوردی تعریفی از این ورزش به دست نمیدهد. فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی ایران، در تعریف کوهنوردی میگوید ارتفاع مناطق پیموده شده باید بالاتر از ۱۸۰۰ متر از سطح آبهای آزاد باشد؛ کوهپیمایی نیز از ارتفاع ۱۸۰۰متر تا ارتفاع ۳۰۰۰ متر تعریف شده است. اما منابع دیگر ارتفاع مشخصی را برای کوهنوردی تعیین نمیکنند. همچنین فدراسیون کوهنوردی ایران، کوهنوردی را فعالیتی حرفهای و کوهپیمایی را مختص افراد آماتور دانسته است. البته این شرط چندان با واقعیت تطابق ندارد. زیرا بسیاری از کوهنوردان قَدَر و نامدار ایرانی، این رشته را حرفهٔ خود قرار ندادهاند و نمیتوان آنها را حرفهای دانست بلکه همگی آماتور محسوب میشوند زیرا درآمد اصلی آنها از راه کوهنوردی نیست. اصولاً در دنیا نیز کسب درآمد به عنوان قهرمان کوهنوردی چندان مطرح نیست.
تاریخچه
آثار حضور انسان در کوهستان از دوره پیشاتاریخ وجود دارد. کهنترین آنها، اوتسی، یک مومیایی طبیعی مربوط به ۳۳۰۰ سال پیش از میلاد مسیح است که در منطقه آلپ اوتستال پیدا شده است. در متون تاریخی نیز شواهد زیادی از کوهنوردی یافت میشود که به منظور کشورگشایی، زیارتهای مذهبی، جهانگردی و... انجام شدهاند. اما میتوان گفت کوهنوردی به عنوان ورزش، در سال ۱۷۸۶، با اولین صعود ثبت شده به قله مونبلان شروع شد. سپس، در قرن نوزدهم میلادی، ورزش کوهنوردی گسترش بیشتری پیدا کرد. برای نمونه در سال ۱۸۵۷ اولین کلوپ کوهنوردی در لندن تاسیس شد که سرآغازی بود برای آنچه به عنوان سالهای طلایی کوهنوردی (۶۵-۱۸۵۷) شناخته میشود چرا که بسیاری از قلههای مهم رشته کوه آلپ برای اولین بار در این دوره فتح شدند. پس از این دوره، کوهنوردی شکل امروزی خود را گرفت یعنی همراهی راهنمایان حرفهای و استفاده از ابزار و تکنیکهای ویژه کوهنوردی، امری متداول شد. در سالهای پایانی همین قرن بود که تلاش برای صعود به قلههای هیمالیا نیز آغاز شد.
کوهنوردی در ایران نیز به زمان باستان برمیگردد. هرودوت در کتاب خود حوادث نبرد ترموپیل (سال ۴۸۰ پیش از میلاد) و لشکرکشی خشایارشا به یونان را توصیف میکند. در این جنگ، تنگه ترموپیل در دست ارتش اسپارت بود اما لشکر پارس با بالا رفتن از کوههای مشرف به تنگه، اسپارتیها را دور زد و پشت سر سپاه دشمن در آمد. البته طبق سنگنگارهٔ آرامگاه خشایارشا در نقش رستم، سربازان لشکر پارس از همه اقوامِ زیر سلطه امپراطوری ایران بسیج شده بودند و مشخص نیست کدام قسمت سپاه در این عملیات شرکت داشتند. ابودلف نیز در سفرنامهاش (سال ۳۴۱ هجری قمری یا ۳۳۱ هجری خورشیدی) از تلاش ناموفق خود برای صعود به قله دماوند سخن گفته است که برای آشنایی با جغرافیا و کانیهای منطقه انجام داده بود. در کتاب خداوند الموت نیز از کوهپیمایانی یاد میشود که در قرن پنجم هجری قمری در قهستان پیش قراول جنگ در مناطق کوهستانی بودند. (به این کتاب انتقادات بسیاری وارد است؛ از جمله تحریف تاریخ توسط مترجم و ساختگی بودن نام نویسنده آن. بنابراین نمیتوان آن را منبع تاریخی قابل استنادی به شمار آورد). در سال ۱۲۳۶ خورشیدی (زمان سلطنت ناصرالدین شاه) یک تیم چهارنفرهٔ ایرانی (سرهنگ توپخانه محمد صادق خان قاجار، مصطفی خان یاور توپخانه، میرزا فتحالله پسر نصیرالملک وزیر اوقاف و عسگر خان برادر صاحب جمع) صعودی اکتشافی به قله دماوند داشتند که شرح آن در روزنامه وقایع اتفاقیه نیز چاپ شد.
اما در سده ۱۴ هجری خورشیدی بود که «ورزش کوهنوردی» در ایران پا گرفت. شاهد این ادعا رخدادهایی است چون: چندین صعود به دماوند، توچال، علمکوه و سبلان در دهه ۱۳۱۰، ظهور کوهنوردان نامداری مانند محمود اجل[۱۳]، کیغام میناسیان و محمدکاظم گیلانپور، تاسیس باشگاههای کوهنوردی مانند باشگاه کوهنوردی عباسآباد تبریز (۱۳۱۹)، باشگاه حزب پیکار (بعدها باشگاه نیرو و راستی) (۱۳۲۲)[، باشگاه کوهنوردی و اسکی افسران ارتش (۱۳۲۲)، انتشار هفتهنامه ورزشی نیرو و راستی (۱۳۲۲) توسط منوچهر مهران، ساخت اولین جانپناه کوهنوردی ایران در اسپیدکمر (۱۳۲۶)، تاسیس فدراسیون کوهنوردی و اسکی ایران (۱۳۲۷) (با نام کنونی فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی جمهوری اسلامی ایران).
مدارک موجود نشان میدهد که زنان نیز در همین سالها پابهپای مردان کوهنوردی را به طور جدی شروع کردند. برای مثال در خرداد ماه ۱۳۱۵ «مجله نیرو و راستی» گزارش داده است که گروهی آلمانی به هنگام صعود توچال، ملوک تیموری را بر قله دیدهاند و از او عکسی گرفتند تا برای چاپ در نشریهای آلمانی بفرستند. او اولین زن ایرانی است که یک دهه بعد (در سال ۱۳۲۵)، قله دماوند را صعود کرد. سپس در سال ۱۳۲۷ روحانگیز حکیمی به قله ۶۵۰۰ متری پوکادله در رشته کوه هیمالیا صعود کرد.
به این ترتیب، ورزش کوهنوردی در ایران رشد سریعی داشت و امروزه همچنان محبوب مانده است.
لوازم کوهنوردی
با توسعه ورزش کوهنوردی ابزار و لوازم مخصوص آن نیز به بازار آمد. شاید اساسیترین وسیله کوهنوردی کفش کوه باشد زیرا کوهنوردی و کوهپیمایی بدون آن توصیه نمیشود. کفشهای کوهنوردی ابتدایی تنها برای حفاظت پاها در محیط خشن کوهستان ساخته میشدند و هدف اصلی آنها حفظ گرما، ایجاد اصطکاک مناسب با سطوح و حفاظت پا در پهنههای خشن بود. امروزه علاوه بر این اهداف شکل طبیعی پا هم در نظر گرفته میشود تا کفش راحتتر باشد. به علاوه با توجه به مواد جدیدی که بر پایه پلاستیک ساخته میشوند، تولید کنندگان توانستهاند وزن کفشها و به طور کلی وسایل کوهنوردی را به اندازه قابل ملاحظهای کاهش دهند.
وسیله مهم بعدی کوله کوهنوردی است که برای توزیع درست وزن بر بدن طراحی میشود تا موجب خستگی و آسیبدیدگی کوهنورد نشود. همچنین باتوم کوهنوردی نیز بسیار مرسوم است تا از فشار بیش از حد به زانوها جلوگیری شود. علاوه بر اینها بسته به نوع صعود (سنگنوردی، درهنوردی، کوهپیمایی،...)، فصل سال، ارتفاع صعود و طول مدت حضور در کوهستان، وسایل دیگری به همراه برده میشود؛ مانند انواع لوازم فنی (طناب، کارابین، کلنگ،...)، لباس گرم (از جنس گورتکس،پلار، پشم)، وسایل مسیریابی (نقشه، قطبنما، GPS)، وسایل حفاظت از تابش آفتاب (کلاه، کرم ضدآفتاب، لباس مناسب)، دارو و جعبه کمکهای اولیه، وسایل شبمانی (چادر، کیسهخواب)، کیت بقا.
تشکیلات کوهنوردی
از آنجایی که کوهنوردی انفرادی به خصوص در مسیرهای کمتردد خطرات زیادی دارد، کوهنوردان به صورت گروهی این ورزش را انجام میدهند. به همین دلیل معمولا گروههای کوهنوری تشکیل میشود. در بیشتر شهرهای ایران نیز چندین گروه کوهنوردی وجود دارد.
پس از تأسیس وزارت ورزش و جوانان فدراسیون کوهنوردی و هیئتهای کوهنوردی استانی زیر نظارت این وزارتخانه قرار گرفتند. در سال ۱۳۹۵ نیز فدراسیون کوهنوردی، گروههای کوهنوردی را موظف کرد به صورت رسمی از وزارت ورزش مجوز تأسیس باشگاه دریافت کنند. تا قبل از این، عنوانهای گروه کوهنوردی یا باشگاه کوهنوردی یا کلوپ تنها یک نام بود که به سلیقه بنیانگذاران برگزیده میشد، اما هماکنون باشگاههای کوهنوردی مجوز رسمی دارند در حالی که گروههای کوهنوردی مجوز ندارند. قانوناً، باشگاهها موظف هستند اعضای حاضر در هر برنامه را بیمه کنند و یک مربی رسمی به ازای هر ۱۲ نفر شرکتکننده با گروه همراه باشد. گفته میشود اگر در جریان برنامهای حوادث مرگبار یا منجر به مجروحیت رخ دهد، سیستم جدید باعث میشود مسائل قانونی در دادگاه بهتر قابل پیگیری باشد. این که چنین قوانینی چقدر در باشگاهها رعایت میشود و چقدر در روند پروندههای قضایی حوادث کوهستان تأثیرگذار بوده، هنوز بررسی نشده است.
هم اکنون فدراسیون کوهنوردی ایران کلاسهای عملی و نظری بسیاری برگزار میکند و مربیان رشتههای کوهنوردی تنها با گذراندن این دورهها و دریافت مدرک از فدراسیون میتوانند به طور رسمی مربیگری کنند. باشگاههای کوهنوردی نیز موظف هستند حداقل یک مربی مرد و یک مربی زن داشته باشند تا مجوز تأسیس بگیرند.
در سطح جهانی فدراسیون بینالمللی کوهنوردی شناخته شدهترین تشکیلات مربوط به ورزشهای کوهستانی است. این فدراسیون در ۲۷ اوت ۱۹۲۳ با هدف اشاعه کوهنوردی ایمن و پایدار در فرانسه آغاز به کار کرد و امروزه در شهر برن سوییس مستقر است. این فدراسیون از ۸۹ کشور دنیا از جمله ایران عضو دارد. بیشتر اعضای فدراسیون بینالمللی کوهنوردی باشگاههای فعال در کشورها هستند اما از ایران تنها فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی در آن عضو است. این نهاد بیشتر در زمینه صدور گواهینامه ایمنی برای ابزار فنی کوهنوردی و آییننامههای حفظ امنیت صعود فعال است. گذشته از این چندین کلوپ معتبر و سابقهدار نیز در سطح جهانی فعالیت میکنند که عضو فدراسیون بینالمللی نیستند؛ مانند فدراسیون کوهنوردی و ورزشهای کوهستانی فرانسه و کوهنوردان که باشگاهی است در ایالت واشنگتن ایالات متحده آمریکا.
در مورد کوهنوردی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
گویا کوهنوردان کرونا را جدی نگرفته اند!هفته قبل حدود سه هزار نفر به دماوند و در شرایط قرمز صعود کرده بودند. این صعود در حالی صورت گرفت که فدراسیون کوهنوردی اعلام کرده بود پناهگاه های خود را تعطیل کرده اما فاجعه دیگر، روز گذشته(پنج شنبه) در دماوند رخ داد. گویا هیچ نظارتی بر کوهنوردی وجود ندارد
کد خبر: ۹۹۷۹۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۳۱
استان لرستان به عنوان بخشی از زاگرس از پتانسیل های کوهنوردی مهمی برخوردار است. این استان با طبیعتی دل انگیز در دامنه های زاگرس و آبشارهای بسیار گردشگران زیادی را بخود میکشاند. در این میان «مهراب کوه» یکی از زیباییهای طبیعت لرستان است که در شهر نورآباد مرکز شهرستان دلفان استان لرستان واقع شده است. این کوه یکی از شاهکارهای نقاش بزرگ طبیعت است که تا بحال حتی برای اهالی استان لرستان و دلفان نیز ناشناخته مانده است. منبع: تسنیم
کد خبر: ۹۸۱۱۷۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۰۹
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۹۷۶۹۰۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۱۸
کلکچال یکی از مسیرهای کوهنوردی اطراف تهران است که بارش برف شب گذشته با افزودن به زیبایی آن موجب شده تا امروز خانواده ها و کوهنوردان برای تفریح و انجام صعود زمستانی از این فرصت استفاده کنند.
کد خبر: ۹۵۴۰۲۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۰۴
یک کارشناس هواشناسی کوهستان هوای ارتفاعات ایران را پیش بینی کرد.
کد خبر: ۹۵۲۱۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۲۶
پس از گذشت ۵ روز از گم شدن جوان ۳۰ ساله، جسد این فرد در ارتفاعات شمالی کاشمر پیدا شد.
کد خبر: ۹۴۳۲۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۲۰
کد خبر: ۹۱۹۷۰۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۰۲
کد خبر: ۹۱۹۵۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۰۱
کد خبر: ۹۱۷۶۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۱
کد خبر: ۸۹۳۸۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۰۳
کد خبر: ۸۷۷۰۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۲۰
کد خبر: ۸۶۲۲۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۲۹
تلخند تابناک
«عکسبرداری ممنوع»
کد خبر: ۸۵۲۴۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۲۸
فوتونیوز؛
تصاویر با شما سخن می گویند؛ تصاویری بی روتوش با سخنانی بی روتوشتر؛ میخواهیم با بخش خبری «فوتونیوز»، مقامات با شما بی روتوش و رو در رو سخن بگویند. از این پس، عصرگاه هر روز با «فوتو نیوز» تابناک، سخن مقامات داخلی و خارجی را به عکس بی روتوششان الصاق میکنیم، تا بهتر بدانیم چه کسی حرف زده و از چه سخن گفته است. کوتاه و مختصر؛ به احترام وقت شما و فرصتی که برای دانستن میگذارید.
کد خبر: ۸۵۱۴۹۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۲۲
کد خبر: ۸۳۵۴۶۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۲۹
آدرنالین؛
طی مسیرهای ناهموار کوه، برای حرفهای ها نیز به سادگی ممکن نیست و طبیعتاً حرکتی نظیر «فری رانینگ / Freerunning» یا دویدن در کوه کاری بسیار دشوار است. با این حال جسیون پاول در یک اتفاق منحصر به فرد، یک مسیر ناهموار از کوه تا داخل یک خودرو را با سرعتی عجیب و در عین حال ریسکی بالا طی میکند. نتیجه این اقدام هیجان انگیز و خطرناک که پیشنهاد میکنیم در پی تکرارش نباشید را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۱۰۸۸۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۰۳
تهدید کوهستان جدی است
کد خبر: ۷۵۴۲۷۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۲۰
کد خبر: ۷۵۰۲۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۰۴
کوهنوردی حرفهای جانباز ۷۰ درصد
کد خبر: ۷۳۶۶۵۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۶
کد خبر: ۷۱۸۹۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۵/۱۵