از جمله اصطلاحاتی که اغلب به طور صحیح و در جای مناسب مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، باید به مفهوم هژمونی اشاره کرد که به غلط به جای مفهوم سلطه بکار می‌رود. تفاوت فاحش و عمیق میان این دو مفهوم در تئوری‌های روابط بین الملل بسیار واضح و آشکار است. با این حال عدم شناخت دقیق سبب می‌شود، برخی بنابر ذوق و میل خود یکی را بر دیگری ترجیح دهند. در ادامه تلاش می‌شود تا مفهوم هژمونی مبتنی بر اقعیت‌های علمی معرفی شود.

در نگرش رئالیستی به طور عام، قدرت هژمونیک اساساً بر حسب منابع سنتی و مادی قدرت تصور می‌شود و هژمونی از طریق بکارگیری زور و سرکوب ظاهر می‌شود. در این نگرش قدرت هژمونیک عبارت است از برتری و تفوق جهانی با تکیه بر منابع عظیم مادی قدرت. بدین ترتیب قدرت هژمونیک به نوع خاص از سلطه تعبیر می‌شود و لذا می‌توان اینگونه بیان کرد که تعریف رئالیستی از قدرت و هژمونی به میزان و تعداد محدودی از متغیر‌های قدرت استناد می‌کند.

رهیافت ماتریالیسم اقدام به ارائه یک نقد اساسی نسبت به مفهوم سازی رئالیستی از قدرت و رهبری هژمونی نموده است؛ رهیافتی که از افکار و ایده‌های «آنتونیوگرامشی» الهام گرفته و سپس توسط پیروان فکری وی توسعه یافته است.