واجب نهم نماز
9- سلام
(مسأله1105) بعد از تشهّد ركعت آخر نماز مستحب است در حالي كه نشسته و بدن آرام است بگويد: السلام عليك ايها النبي و رحمه الله و بركاته1» و بعد از آن بگويد: «السلام عليكم» و احوط استحبابي آن است كه «و رحمه الله وبركاته» را اضافه نمايد2، يا بگويد: « السلام علينا و علي عباد الله الصالحين»
1- گلپايگاني، فاضل، صافي: و بعد از آن واجب است بگويد: «السلام عليكم و رحمه الله و بركاته» يا بگويد « السلام علينا و علي عباد الله الصالحين» ولي اگر اين سلام را بگويد احتياط واجب آن است كه بعد از آن «السلام عليكم و رحمة الله و بركاته» را هم بگويد (صافي: چنانكه وجوب گفتن «و رحمه الله و بركاته» اضافه بر «السلام عليكم» نيز بنابراحتياط است.)
خوئي، تبريزي: و بعد از آن بگويد: «السلام علينا و علي عباد الله الصالحين» و يا « بگويد: السلام عليكم» و مستحب است كه به جمله السلام عليكم جمله «ورحمة الله وبركاته» را اضافه نمايد و هر دو صيغه را بگويد.
وحید: و بعد از آن باید بگوید: «السلام علينا و علي عباد الله الصالحين» ویا بگوید: «السلام عليكم» و مستحب است به جمله السلام علیکم جمله «و رحمه الله و برکاته » را اضافه نماید. و در صورتی که «السلام علينا و علي عباد الله الصالحين» را اول بگوید مستحب است که بعد از آن «السلام علیکم و رحمه الله و برکاته » را هم بگوید.
سيستاني: و بعد از ان بايد بگويد: «السلام عليكم» و احتياط مستحب آن است كه جمله «ورحمه الله بركاته » را به آن اضافه كند – و ياآن كه بگويد: «السلام علينا و علي عباد الله الصالحين» ولي اگر اين سلام را بگويد، احتياط واجب آن است كه بعد از آن «السلام عليكم» را هم بگويد.
زنجاني: و بعد از آن بايد بگويد: «السلام علينا و علي عباد الله الصالحين» و يا بگويد: «السلام عليكم» و احتياط مستحب آن است كه به جمله «السلام عليکم» عبارت «و رحمه الله و برکاته » را اضافه نماید. و به صیغه اول «السلام علینا و علي عباد الله الصالحين» اکتفا نکند. و مستحب است هر دو صیغه را بگوید.
سبحانی: و بعد از آن باید بگوید : «السلام علیکم و رحمه الله و برکاته » یا بگوید: «السلام علينا و علي عباد الله الصالحين».
2- نوري: بنابراحتياط واجب«و رحمه الله وبركاته» را اضافه نمايد...
*****
اراكي: مسأله- بعد از تشهّد ركعت آخر نماز در حالي كه نشسته و بدن آرام است بايد بگويد: « السلام علیکم و رحمه الله و برکاته » یا بگوید: «السلام علينا و علي عباد الله الصالحين». و مقدار واجب سلام يكي از اين دو است و اگر سلام اول را بگويد دومي مستحب است و اضافه كردن «ورحمه الله و بركاته» بعد از «السلام عليكم» واجب نيست گرچه احتياط مستحب است و مستحب است پس از تشهّد و قبل از سلام نماز بگويد: «السلام عليك ايها النبي و رحمه الله و بركاته.»
مكارم: مسأله- در ركعت آخر تمام نمازها بعد از تشهّد واجب است سلام بگويد و سلام داراي سه صيغه است: السلام عليك ايها النبي و رحمه الله و بركاته» «السلام علينا و علي عباد الله الصالحين» و « السلام عليكم و رحمه الله و بركاته» سلام واجب همان سلام سوم است و مي تواند به آن قناعت كند ولي اكتفا به سلام دوم به تنهايي مشكل است و سلام اول از مستحبات است.
بهجت: مسأله- بعد از تشهّد ركعت آخر نماز در حالي كه نشسته و بدن آرام است بايد سلام نماز را بگويد و مستحب است ابتدا بگويد: «السلام عليك ايها النبي و رحمه الله و بركاته» و بعد از آن بايد بگويد: «السلام علينا و علي عبادالله الصالحين» و يا اين كه بگويد: «السلام عليكم» و بنابرأظهر مستحب است بلكه موافق احتياط است كه بعد از آن بگويد: «و رحمه الله و بركاته« و بهتر است كه هر سه سلام را به ترتيبي كه ذكر شد بگويد.
مظاهری: مسأله- بعد از تشهّد رکعت آخر نماز واجب است سلام بگوید و سلام دارای سه جمله است: «السلام عليك ايها النبي و رحمه الله و بركاته» «السلام علينا و علي عباد الله الصالحين» « السلام عليكم» « و رحمه الله و بركاته». و سلام واجب، سلام سوم است که می تواند به آن اکتفا کند.
(مسأله 1106) اگر سلام نماز را فراموش كند و موقعي يادش بيايد كه صورت نماز به هم نخورده و كاري هم كه عمدي و سهوي آن نماز را باطل مي كند مثل پشت به قبله كردن انجام نداده بايد سلام را بگويد و نمازش صحيح است.
این مسأله در رساله آیت الله بهجت نیست.
*****
سبحانی: مسأله- هر گاه سلام نماز را فراموش کند این مسأله سه صورت دارد:
1- موقعی یادش بیاید که نه صورت نماز به هم خورده و نه کاری که نماز را در هر دو حالت (عمد و سهو) باطل می کند (مانند پشت به قبله کردن) انجام داده است در این صورت سلام را می گوید و نمازش صحیح است.
2- موقعی یادش بیاید که صورت نماز به هم خورده و پیش از بهم خوردن صورت نماز، چیزی که نماز را در هر دو حالت باطل می کند انجام نداده است . در این صورت سلام را نیز بگوید و نماز او صحیح است.
3- به همین صورت ولی قبل از به هم خوردن صورت نماز ، چیزی که نماز را در هر دو حالت باطل می کند انجام داده باشد ، در این صورت سلام بگوید و دو مرتبه آن نماز را اعاده کند.
مظاهری: مسأله- اگر سلام نماز را فراموش کند و موقعی یادش بیاید که صورت نماز به هم نخورده باید سلام را بگوید و نمازش صحیح است و اگر موقعی یادش بیاید که صورت نماز به هم خورده است نمازش صحیح است و لازم نیست سلام را بگوید ولی مستحب است دو سجده سهو بجا آورد.
(مسأله1107) اگر سلام نماز را فراموش كند و موقعي يادش بيايد كه صورت نماز به هم خورده است1، چنانچه پيش از آن كه صورت نماز به هم بخورد كاري كه عمدي و سهوي آن نماز را باطل مي كند، مثل پشت به قبله كردن انجام نداده باشد نمازش صحيح است و اگر پيش از آن كه صورت نماز به هم بخورد كاري كه عمدي و سهوي آن نماز را باطل مي كند انجام داده باشد2 بنابراحتياط نمازش باطل است گرچه صحيح بودن آن خالي از قوت نيست.
این مسأله در رساله آیت الله بهجت نیست.
1- اراكي: و يا كاري كه عمدي و سهوي آن نماز را باطل مي كند-مثل پشت به قبله كردن- انجام داده باشد بنابراحتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند و اگر پيش از آن كه صورت نماز به هم بخورد يادش بيايد و كاري كه عمدي و سهوي آن نماز را باطل مي كند انجام نداده باشد بايد سلام را بگويد و نمازش صحيح است.
خوئي، تبريزي، زنجاني سيستاني: يا آنكه كاري كه عمدي و سهوي آن، نماز را باطل مي كند –مثل پشت به قبله كردن- انجام داده باشد، نمازش صحيح است.[پايان مسأله]
2- گلپايگاني، صافي، نوري: نمازش باطل است.
مكارم: احتياط واجب آن است كه نماز را اعاده كند.
سبحانی، مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 1106.
*****
فاضل: مسأله- اگر بعد از اين كه كاري انجام دهد كه نماز را باطل مي كند يادش بيايد كه سلام نداده نمازش باطل است و اگر بعد از مدتي كه صورت نماز به هم خورده يادش بيايد كه سلام نداده در حالي كه هيچ كاري كه مبطل نماز باشد انجام نداده سلام بدهد و نمازش صحيح است و مستحب دو سجده سهو بجا آورد.
وحید: مسأله- اگر سلام نماز را فراموش کند و موقعی یادش بیاید که کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می کند –مثل پشت به قبله کردن_ انجام داده باشد نمازش باطل است. و اگر موقعی یادش بیاید که صورت نماز به هم خورده است ، ولی کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می کند انجام نداده است، بنابراحتیاط نمازش باطل است.
