آنچه ايراني‌ها و غربي‌ها در مذاکرات مي‌خواهند
علت طولاني شدن مذاكرات و پيچيده بودن آن دقيقا به خاطر رويكرد و اهداف متفاوتي است كه در حقيقت هم از سوي ايراني‌ها و هم از سوي غربي‌ها شاهد بوده‌ايم.
صادق زیباکلام در یادداشتی در اعتماد نوشت:برخلاف آنچه مخالفان دولت و مخالفان توافق ژنو سعي مي‌كنند كه القا كنند مذاكرات به دليل زياده‌خواهي غربي‌ها به شكست انجاميده، مذاكرات به واسطه تقاضاي غيرمعقول غربي‌ها درخصوص برنامه‌موشك‌هاي ايراني و ساير برنامه‌هاي تسليحاتي ايران به شكست نينجاميده. اساسا اينكه بگوييم مذاكرات به شكست انجاميده في‌النفسه گزاره درستي نيست.
علت طولاني شدن مذاكرات و پيچيده بودن آن دقيقا به خاطر رويكرد و اهداف متفاوتي است كه در حقيقت هم از سوي ايراني‌ها و هم از سوي غربي‌ها شاهد بوده‌ايم. در روند مذاكرات هسته‌اي مذاكره كنندگان ايراني خواهان اين هستند كه تمامي تحريم‌ها هرچه سريع‌تر و در كوتاه‌ترين زمان برداشته شود اما غربي‌ها در حقيقت با چنين سرعتي موافق نيستند.
غربي‌ها خواهان اين هستند كه آن بخش از توان هستهيي ايران مانند غني‌سازي كه مي‌تواند در خدمت توليد سلاح هستهيي قرار بگيرد به حداقل ممكن كاهش يابد. در واقع مقدار اورانيوم غني‌شده به حدي برسد كه فقط براي نيروگاه هستهيي بوشهر كافي باشد.
تعداد سانتريفيوژهاي ايران نيز به مقداري كه براي غني‌سازي 3درصد و 5/3 درصد لازم است، كاهش بيابد.در واقع غربي‌ها به دنبال يك چنين رويكردي هستند كه در كل عملكرد آن بخش‌هايي كه مي‌تواند در خدمت توليد هستهيي و تسليحات كشتار جمعي قرار بگيرد، به حداقل برسد. در عين حال غربي‌ها خواهان اين هم هستند كه بازرسي و نظارت بر تاسيسات هستهيي ايران به ميزان حداكثر ممكن برسد.
به عبارت ديگر از يك سو آنها خواهان زياد شدن نظارت بر امور هستهيي ايران هستند و از سوي ديگر مي‌خواهند آن بخش از توان هستهيي ايران كه كاربرد نظامي پيدا مي‌كند كاهش پيدا كند تا اگر در آينده ايران خواست به سمت و سوي توليد سلاح هستهيي برود، زمان خيلي زيادي را براي آن نياز داشته باشد.اين هدف اصلي غربي‌ها است و به همين دليل است كه آنها اصرار و عجله‌يي براي لغو تحريم‌ها در يك مدت زماني كوتاه مورد نظر ايران را ندارند و مي‌خواهند مطمئن باشند كه واقعا برنامه‌هاي هستهيي ايران آن‌گونه كه گفته مي‌شود به حداقل ممكن مي‌رسد.
اما ما بالعكس آنها، خواهان اين هستيم كه توان هسته‌يي‌مان سر جاي خود و البته در يك حد معقولي باقي بماند و مهم‌تر اينكه در مدت زمان بسيار اندكي برنامه تحريم‌ها در حقيقت تمام شود. به نظر مي‌رسد اين قضيه ريشه اختلافات و مذاكرات طولاني ايران با گروه 1+5 بوده و چيزي نيست كه از آن به عنوان بن‌بست مذاكرات ياد كرد. به مثابه هر مصالحه‌يي، در موضوع هستهيي نيز يك زماني را مي‌توان پيدا كرد، نه فرصت لغو تحريم‌ها توسط ايران و نه فرصت جمع كردن تحريم‌ها كه از سوي غربي‌ها تعيين شد، نه شمار سانتريفيوژ مورد نظر ايران و نه تعداد سانتريفيوژي كه غربي‌ها مي‌گويند، نه چندين تن سوخت سه درصد غني شده مورد نظر ايراني‌ها و نه مقدار ي كه غربي‌ها مي‌خواهند.
بنابراين و به قطع و يقين مي‌توان در اين موضوع به توافق رسيد. علت پيش‌بيني اين توافق نيز واضح و روشن است چون هم ما خواهان رسيدن به توافق و مصالحه هستيم و هم غربي‌ها. بنابراين يقين دارم كه حسب توافق ژنو، و به فرض هم كه اواخر خرداد ماه ايران و گروه 1+5 به نتيجه نرسند، اين توافق به مدت شش ماه ديگر قابل تمديد است. اين مدت تمديد خواهد شد و طي شش ماه آينده يقينا توافق به دست خواهد آمد.
