نامزد انتخابات که قصد خود برای نام‌نویسی را به خانواده هم نگفته بود

بررسی دیدگاه‌های گوناگون ‌دولت و قوه قضائیه درباره چند مسأله حقوقی، واکنش‌ها به اظهارات غلامحسین الهام در مورد رجعت و بازخوانی خاطرات دوره انتخابات، از مهمترین مسائل مطرح ‌در روزنامه‌های امروز است. تخلفات دولت از قانون بودجه هم در بیشتر روزنامه‌ها مورد توجه قرار گرفته است.

بازخوانی مهندس غرضی از تجربه نامزدی

روزنامه شرق در گفت‌وگو با مهندس غرضی به بازخوانی تجربه ایشان از نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری پرداخته است. شرق در مقدمه حاصل گفت‌وگویی 50 دقیقه‌ای در ظهر واپسین روزهای بهار با این نامزد انتخابات ریاست جمهوری نوشته است: مهندس سیدمحمد غرضی پس از سال‌ها دوری از عرصه سیاست با کاندیداتوری خود در یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری؛ برگی نو از حیات سیاسی خویش را ورق زد؛ برگی که فارغ از نتیجه نهایی انتخابات، چهره و لحن گفتار او را در ذهن مخاطبان ماندگار کرد. بعضی از جذاب‌ترین پرسش‌های مطرح ‌در این گفت‌وگو به قرار زیر است:

* شما سال‌ها از صحنه سیاست دور بوده‌اید. چه شد که ‌یکباره تصمیم گرفتید وارد فضای انتخابات شوید؟

ـ با کلمه «دور بودید» معارضه می‌کنم، چون من همیشه در میدان بودم. حداقل به مدت 60سال که شاید هم کسی قبول نکند ولی من از سن 10سالگی در میدان بودم. در بعضی موارد از من دعوت شده و من مصدر شغلی شدم. مثلا سال 58 کسی خوزستان نمی‌رفت، من در دفتر امام بودم آقای‌هاشمی آمد به احمد آقا گفت غرضی خوزستان میره؟ به احمد آقا گفتم اگر شما اجازه بدید. احمد آقا رفت پیش حضرت امام و آمد بیرون گفت امام فرمودند مشکلی نیست، دعوت کردند و رفتیم. آمدم رفتم مجلس. خدا رحمت کند مرحوم آقای رجایی گفت: وزیر نفت میشی؟ گفتم آره هرکاره‌ای که شما بگید میشم. دعوت کردند. رفتم وزیر نفت شدم. بعد اتفاقاتی افتاد و گفتند تو دیگه نباش. گفتم خب باشه دیگه نباشیم. ما از کابینه رفتیم و شب رفتیم خانه. احمد آقا ساعت 10 بود به من زنگ زد و گفت آقای منتظری از قم راه افتاده و رفته پیش امام. من هم نفهمیدم. رفته گفته غرضی وزارت نفت نباشه یه جای دیگه باشه. امام هم به احمد آقا گفتند برو به فلانی زنگ بزن بگو هر جایی می‌خواهی بری، برو. من هم به احمد آقا عرض کردم صبح بهت خبر می‌دم. شب با خودم فکر کردم که گفتند بالاخره برو یه جایی. به میز دولت نگاه کردم دیدم اونی که از همه گرفتارتره وزارت پست و تلگراف و تلفن. به احمد آقا گفتم میرم وزارت پست.

* فرمودید که احساس کردید انقلاب سست شده و اینها. برای ثبت‌نام با کسی مشورت کردید؟

ـ نه!

 * حتی با خانواده‌تان؟

ـ نه! خانواده‌ام کج‌دار و مریز رفتار می‌کردند.

*‌ یعنی اطلاع داده بودید که می‌خواهید ثبت‌نام کنید؟

ـ نه اطلاع نداده بودم. بحث می‌کردیم که اگر فلانی بیاید چه می‌شود و اینها. نظر می‌دادند. یه جورایی بو برده بودند ولی من بهشان اطلاع نداده بودم. روز ثبت‌نام رفتم مدارک را بردم. آخر مدارکی نمی‌خواهد چهار تا عکس و کپی شناسنامه و اینها. رفتم اونجا رسیدم اولین عکس‌العمل این بود که خبرنگار رادیو گفت تو اطلاع‌رسانی نکردی؟ گفتم فرموده‌اند که قبل از ثبت‌نام کسی تبلیغات نکند.

‌من یک سفر خوب 36 ساعته با شما داشتم و برخورد خوب شما را با هم‌میهنان دیدم. یکی از کارهای جالب شما در این سفر این بود که بعد از ترک روستای محل سخنرانی برای صرف نهار با تیم همراه به یک گاوداری رفتید. آیا شما به صرف مردمی بودنتان افتخار دادید که توی همان گاوداری غذا بخورید؟

چه جلسه خوبی بود. اینها حدود 20 نفر از صاحبان صنایع کشاورزی بودند که استخوانشان خرد شده بود. نظر مبارکتون هست که گفت این پسر من 48ساله است مثل آدم 70ساله می‌مونه، هر روز صبح می‌دود و می‌ره و میاد تا این شیر و لبنیات درست بشود. این جمع خودش الهام‌بخش خیلی چیزها بود.

* خب نفرمودید، شب شمارش آرا راحت خوابیدید؟

ـ بله عزیز دلم. من طوری‌ام که هر جا باشم، خوابم راحته. باور کن من نسبت به آینده هیچ نگرانی ندارم. ممکن است یه سری بگن غلو می‌کنی. باور نمی‌کنند، خب نکنند. چون من یک‌دهه فراری بودم در این مدت حتی یک ‌بار هم ندویدم و مثلا توی خیابان احساس کنم که می‌خوان بگیرنم و بدوم. یک‌ بار هم ندویدم. حالا سینما، سطل آشغال، قهوه‌خانه، زیرزمین‌ها، بالاخره به یکجا پناه می‌بردم. می‌رفتم توی حموم یه صبح تا عصر کیسه می‌کشیدم تا ساواک نفهمه که من اونجا هستم، کسی به کسی نبود. یا مثلا می‌رفتم نجاری روزی پنج تا کمد می‌ساختم روزی 30تومن هم می‌گرفتم تا کسی شک نکنه.

* از نتیجه انتخابات راضی هستید؟

ـ از نتیجه سیاسی‌اش راضی‌ام ولی از نتیجه اجتماعی‌اش نه.

*‌ چرا؟

ـ به این دلیل که این گروه‌های مدعی، این انتخابات را به راحتی از سر گذروندند. سر و صداشون رو توی خیابون کردند. الحمدالله پلیس هم معارضشون نشد، این جای شکر دارد ولی نتایج اجتماعی‌اش نه. من بچه مسلمونم. این کشور مسلمان است. بقیه هم خداپرستند. اینکه نشد 55میلیون نفر بیان پای صندوق. دلم چرکین است و به خودم نفرین می‌کنم که چرا نمی‌تونیم رضایت مردم رو به دست بیاوریم که رأی بدند و بعد بالاخره یه عده سر و صداشون به پا می‌شد که 15میلیون نیامدند. من از این دل چرکینم.

* ‌آینده تحریم‌ها و سیاست خارجی را چگونه می‌بینید؟

ـ از این یک کلمه کیف کردم. شما مستحضرید که من گفتم من مذاکره نمی‌کنم ولی تعامل می‌کنم. این کلمه تعامل رفت توی کاخ سفید. کاخ سفید هم گفت تعامل می‌کنم. این تعامل ورد زبان تمام سیاستمداران کشور شده. تعامل غیر از مذاکره است. برای مذاکره باید پشت میز باشید ولی تعامل در بستر اجتماعی است‌ و بستر اجتماعی هم بسیار آگاه و مدبر و عاقل است و هیچ نگرانی ندارم.

سخنان الهام در مورد رجعت؛ از جعل کیهان علیه مشایی تا هشدار علما

سخنان غلامحسین الهام در مورد رجعت احمدی‌نژاد و اعتراضات صورت گرفته به سخنان وی و سپس توضیح وی، امروز در بسیاری از روزنامه‌ها مورد توجه قرار گرفته است.

اعتماد در این مورد نوشته است: غلامحسین الهام روز دوشنبه در همایش «تجلیل از خادم بی ادعای ملت» درباره زمان ظهور امام دوازدهم و مسأله رجعت اظهاراتی داشته كه این بار نه درباره چاوز بلكه درباره شخص محمود احمدی نژاد است. الهام با تأكید بر اینكه «به زودی شاهد حضور و ظهور حضرت امام زمان(عج) برای اجرای عدالت در دنیا خواهیم بود» گفت: «ان شاءالله با ظهور حضرت امام عصر(عج)، احمدی نژاد در رجعتی دیگر به دنبال برپایی حكومت مطلوب خواهد بود. » همان گونه كه انتظار آن وجود داشت بیان این جمله توسط سخنگوی دولتی كه گفتمان سوم تیر را در میان اصولگرایان پایه گذاری كرد با واكنش رو به رو شد اما این واكنش‌ها بیش از آنكه از سوی حوزه و مراجع قم باشد از سوی برخی نمایندگان مجلس مطرح شد هرچند كه برخی چهره‌های حوزوی بدون اینكه نامی از الهام و احمدی نژاد آورند اظهارنظرهایی از این دست را محكوم كردند.

آیت الله جعفر سبحانی از مراجع تقلید شامگاه دوشنبه و تنها چند ساعت پس از انتشار سخنان الهام در مراسم وی‍ژه نیمه شعبان كه در مسجد جمكران برگزار شد با اشاره یی تلویحی به اظهارات الهام درباره نزدیك بودن ظهور امام زمان و رجعت احمدی نژاد با ایشان بدون اینكه نامی از وی بر زبان آورد، گفت: «ظهور امام زمان(عج) یك ظهور منطقی است و تا در مردم آمادگی وجود نداشته باشد ظهور تحقق نمی‌یابد و كسانی كه برای ظهور حضرت وقت تعیین می‌كنند كذاب هستند و در این خصوص خود حضرت هم زمان ظهورش را نمی‌داند.»

محمد تقی فاضل میبدی در مطلبی با تیتر «خطر تحجر» در همین روزنامه نوشته است: سخنی كه اخیرا یكی از آقایان در جلسه تجلیل از ریاست جمهوری بیان كرده است و رییس جمهور هم بدون هیچ گونه واكنشی آن را به تماشا نشسته و گوش كرده، از همین قبیل است. سخن این گوینده اینكه این دولت را دولت رجعت می‌داند كه با امام زمان بر می‌گردد، از دو حال خارج نیست. یا از سر جهل و نادانی بوده است یا از سر مداحی و تعریف: چونكه غالب این نوع اقدامات در برابر مدیران داشته اند. و ممكن است هم از سر جهل بوده باشد و هم از سر تمجید كه هر دوی آن اخلاقا و اعتقادا محكوم است.

البته این نوع نگاه به مهدویت برای نخستین بار نیست. از زمان كیسانیه و قیام مختار تا اسماعیله و تا زمان مهدی سودانی در افریقا، ادعای مهدویت یا اینكه فلانی در ارتباط با مهدی آخرالزمان است وجود داشت. كه مهم ترین انگیزه آن كسب قدرت یا حفظ قدرت بوده است. و همواره عاقلان و كسانی كه دین شناس بوده اند در برابر این بدعت‌ها ایستاده اند. در زمان پاره یی از شاهان صفوی نیز اینگونه اندیشه‌های ارتجاعی و استفاده از مسأله مهدویت برای قدرت وجود داشته است و لذا پاره یی از علما به دربار صفویه نزدیك نمی‌شدند.

کیهان هم در مطلبی با تیتر «آقای الهام! از شما بعید بود!» با بهره از فرصت به دست آمده از سخنان الهام و با جعل بخشی از سخنان مشایی به وی نیز حمله کرده است. در حالی که سخنان مشایی در مورد «پایان دوران اسلامگرایی» پیش از این با انتقادات فراوانی مواجه شده، امروز کیهان از «پایان دوران اسلام سخن» گفته است.

کیهان در ستون اخبار ویژه خود نوشته است: اظهارات سخیف آقای دکتر الهام در گردهمایی سوم تیر که به منظور تجلیل از خدمات رئیس جمهور برپا شده بود، با حیرت آمیخته به تأسف در عرصه‌های سیاسی و فرهنگی کشور روبه‌رو شد و برخی از حاضران در جلسه یاد شده نیز که اظهارات وی را دور از انتظار تلقی می‌کردند از اینکه دکتر الهام با این سخنان سخیف، شخصیت و سابقه اسلامی ـ انقلابی خود را تخریب کرده است، ابراز تأسف می‌کردند.

سخنگوی دولت در بخشی از اظهارات غلوآمیز خود در تجلیل از آقای دکتر احمدی‌نژاد گفت؛ «احمدی‌نژاد توانست در جامعه جهانی مهدویت را معرفی کند» و در ادامه گفت «متأسفانه برخی‌ها توجه به دولت امام زمان(عج) را خرافه تعبیر کردند و تمام تلاش احمدی‌نژاد در مسیر استقرار حکومت علوی را تنها به یک بشقاب خالی محدود کردند و افزود؛ «انشاءالله با ظهور حضرت امام زمان(عج) احمدی‌نژاد نیز رجعتی دوباره خواهد داشت و در آن زمان به دنبال استقرار اسلام ناب خواهد بود». درباره این اظهارات سخیف و غلو‌آمیز گفتنی است؛

سخنگوی دولت در حالی از تلاش آقای رئیس جمهور برای استقرار اسلام ناب سخن می‌گوید که آقای مشایی ـ یعنی کسی که آقای احمدی‌نژاد ایشان را، نسخه دیگری از شخصیت سیاسی و عقیدتی خود می‌داند ـ به صراحت تأکید دارد که «دوران اسلام‌گرایی به پایان رسیده است(!) معنایش این نیست که اسلامگرایی وجود ندارد یا رو به نضج نیست، نه، اسلام هست اما دوره‌اش به پایان رسیده است. اکنون دوره اسب‌سواری تمام شده،‌ اما اسب هست و سوارش هم هست... روند تحولات بشر این نیست که بشریت مسلمان بشود تا به حقانیت برسد.»! حالا باید از آقای دکتر الهام پرسید: آیا به عقیده جنابعالی قرار است حضرت صاحب‌الزمان(عج) ـ نستجیربالله ـ برای مقابله با اسلام بیایند؟! و اگر چنین نیست ـ که نیست ـ و حضرتش برای تشکیل حکومت عدل جهانی براساس اسلام ناب محمدی(ص) ظهور می‌فرمایند، کسانی که دوران اسلام‌گرایی را تمام شده می‌دانند چه نسبتی با حضرت خواهند داشت که به قول شما قرار است با ظهور حضرت، رجعت کنند؟! ادعای جایگزینی «مکتب ایرانی» به جای «مکتب اسلام» و دهها نمونه پلشت دیگر از این دست پیشکش!

روزنامه بهار هم سخنان آیت‌الله مجتهد‌شبستری، عضو مجلس خبرگان رهبری را مورد توجه قرار داده که گفته است: «کسانی که د‌‌‌‌‌رباره ظهور و رجعت امام زمان(عج) اظهارنظر می‌کنند‌‌‌‌‌، افراد‌‌‌‌‌ بی‌اطلاعی هستند‌‌‌‌‌.» «آیت‌الله محسن مجتهد‌‌‌‌‌ شبستری» گفت: اصل رجعت، مسئله‌ای است که صاحب‌نظران و مفسران شرع باید‌‌‌‌‌ د‌‌‌‌‌رباره آن اظهارنظر کنند‌‌‌‌‌ و هرکسی صلاحیت سخن گفتن د‌‌‌‌‌ر این باب را ند‌‌‌‌‌ارد‌‌‌‌‌. نمایند‌‌‌‌‌ه ولی‌فقیه د‌‌‌‌‌ر آذربایجان شرقی د‌‌‌‌‌ر پایان خاطرنشان کرد‌‌‌‌‌: تعیین مصد‌‌‌‌‌اق د‌‌‌‌‌رباره رجعت برای افراد‌‌‌‌‌، بالاخص جوان‌هایی که د‌‌‌‌‌ر اصل رجعت تشکیک و شبهه د‌‌‌‌‌ارند‌‌‌‌‌، تبلیغی است، که آثار سوء به همراه د‌‌‌‌‌ارد‌‌‌‌‌.

مصرف غیرقانونی 9 میلیارد دلار درآمد نفتی

بیشتر روزنامه‌های امروز، گزارش دیوان محاسبات از تخلفات دولت را مورد توجه قرار داده‌اند. تهران امروز بر پایه گزارش دیوان محاسبات از تفریغ بودجه سال 90، بی‌انضباطی مالی را مشكل اصلی دولت دانسته است و نوشته: بی‌انضباطی مالی دولت نهم و دهم از اصلی‌ترین مواردی بوده و هست كه كارشناسان از آن انتقاد می‌كنند. گزارشی هم كه به تازگی از سوی دیوان محاسبات منتشر شده و شرح آن رفت، به خوبی نشان‌دهنده نمونه‌ای از بی‌انضباطی مالی دولت است. باید توجه داشت زمانی كه دولت بر خلاف جزء‌های ذكر شده در قانون بودجه شروع به اختصاص بودجه و منابع مالی به سازمان‌ها و نهادهای دولتی می‌كند پس از چندی به‌كلی شاكله نظام اقتصادی به هم می‌ریزد. كارشناسان یكی از عواقب بی‌انضباطی مالی را وابسته شدن شدید دولت به منابع مالی ـ پولی بانك مركزی می‌دانند. همانطور هم كه در طول دو سال گذشته مشاهده شد، دولت برای تامین منابع مالی پروژه‌های راهی یا مسكنی خود مجبور شد دست به دامان بانك مركزی شود. از همین‌رو اكنون بدهكاری دولت به بانك مركزی افزایش پیدا كرده و از سوی دیگر استقلال بانك مركزی هم از میان رفته‌است. زمانی هم كه استقلال بانك مركزی ضربه ببیند، ابزارها و اهرم‌های مهم این سازمان مالی كشور بی‌اثر می‌شود و دیگر تاثیرگذار نخواهدبود.

روزنامه‌ها و جدید‌ترین اختلاف سران قوا

روزنامه اعتماد در روایت خود از جدید‌ترین گلایه‌های قاضی القضات از احمدی نژاد در مطلبی با تیتر «آقای رییس جمهور، اقدام شما لجبازی كودكانه است نه كشورداری» نوشته است: همایش قوه قضاییه روز گذشته در حالی برگزار شد كه بر خلاف سال‌های گذشته محمود احمدی نژاد در آن حضور نداشت. اگرچه نرفتن احمدی نژاد به همایش قوه قضاییه خود جای بحث دارد اما مهم تر از آن علت این عدم حضور است. هنوز مشخص نیست آیا او اساسا از سوی قوه قضاییه دعوتنامه یی دریافت نكرده یا اینكه به دعوت قوه قضاییه پاسخ نداده است. نامه احمدی نژاد به رحیمی برای لزوم حفظ استقلال كانون وكلا از قوه قضاییه و اظهارات روز گذشته آیت الله آملی لاریجانی درباره بایگانی كردن لوایح این قوه توسط دولت رابطه قوه قضاییه و دولت را دوباره وارد فاز چالش كرده است. بر اساس سخنان آیت الله لاریجانی، وزیر دادگستری از امضای لایحه افزایش اختیارات خودداری كرده و این لایحه با امضای شخص احمدی نژاد به مجلس فرستاده شده است.

بر این مبنا بختیاری، وزیر دادگستری كه در همایش روز گذشته در كنار مقامات قوه قضاییه حضور داشت بیش از آنكه به رییس جمهور و دستور او وفادار باشد خود را به رییس دستگاه قضا نزدیك می‌داند و به همین دلیل حاضر نمی‌شود لایحه گسترش اختیارات وزیر دادگستری را – كه در ظاهر باید به نفعش باشد ـ امضا كند.

كمتر از 40 روز مانده به پایان رسمی دولت احمدی نژاد حالادستور او برای برخی وزیرانش هم خریدار ندارد و مدیران ارشدی كه رابطه مرید و مرادی با او و مشایی ندارند ترجیح می‌دهند تخم مرغ‌هایشان را در سبد احمدی نژاد نگذارند. چالش میان روسای قوه قضاییه و مجریه آخرین بار برسر درخواست احمدی نژاد برای بازدید از زندان اوین رخ داد كه نامه‌های رد و بدل شده میان دو رییس تا مدت‌ها فضای سیاسی كشور را تحت تاثیر قرار داد. اگرچه احمدی نژاد در هفته‌های اخیر هیچ اظهارنظر جنجالی نداشته و به آرامی در حال ترك قدرت است اما دور از انتظار نیست نسبت به آنچه آیت الله آملی لاریجانی «لجبازی كودكانه» خوانده واكنش نشان دهد.

آیت الله صادق آملی لاریجانی طی سخنانی در همایش سراسری قوه قضاییه، گفت: یكی از مشكلات ما لوایحی است كه به دولت فرستاده می‌شوند و در دولت معطل می‌مانند. به عنوان مثال لایحه پلیس قضایی مدت زیادی است كه در دولت مانده است و اخیرا با واكنش بسیار غریبی مواجه شدیم مبنی بر اینكه رییس جمهور درباره آن گفتند كه خلاف قانون اساسی است و باید بایگانی شود.

وی با بیان اینكه این امر واقعا تعجب آور است، افزود: مگر در كشور چند مركز برای تشخیص خلاف قانون اساسی داریم؟ شورای نگهبان این مسأله را تفسیر كرده است و ما واقعا از این نحوه برخورد متاسفیم. رییس قوه قضاییه با اشاره به لایحه جامع وكالت گفت: متاسفانه در بیرون چنین مطرح كردند كه ما با استقلال وكالت مخالفیم كه این حرف خلاف است. البته ما دیدیم كه تایید پروانه وكالت در جاهایی به قوه قضاییه مرتبط است و این امر را خلاف استقلال وكالت دانستند. آملی لاریجانی با بیان اینكه «یكی از وكلای محترم در این زمینه به رییس جمهور نامه نوشته و رییس جمهور نیز با تایید این حرف دستور بایگانی شدن لایحه جامع وكالت را داده است»، ابراز عقیده كرد: این به یك لجبازی كودكانه بیشتر شبیه است تا كار كشوری.

چندین وکیل و حقوقدان این اختلافات را در روزنامه‌ها‌ بررسی کرده‌‌اند.

غلامعلی ریاحی، ‌وکیل د‌‌‌اد‌‌‌گستری، د‌‌‌ر مطلبی در روزنامه بهار خواستار این شده است که تصمیم د‌‌‌ولت برای استقلال کانون وکلا محترم دانسته شود. وی نوشته: لازمه د‌‌‌اد‌‌‌رسی عاد‌‌‌لانه وجود‌‌‌ قاضی مستقل و وکیل مستقل است. یعنی بد‌‌‌ون استقلال قاضی و بد‌‌‌ون وکیل مستقلی که د‌‌‌ر حوزه عملکرد‌‌‌ خود‌‌‌ش فقط مکلف به اجرای قوانین باشد‌‌‌ و ترس و هراسی از تعقیبات یا تضییقات وجود‌‌‌ ند‌‌‌اشته باشد‌‌‌، انجام یک د‌‌‌اد‌‌‌رسی عاد‌‌‌لانه و مطابق با استاند‌‌‌ارد‌‌‌‌های قابل قبول غیرممکن است؛ بنابراین هر لایحه یا طرحی که بخواهد‌‌‌ به نوعی استقلال وکلا را خد‌‌‌شه‌د‌‌‌ار و صد‌‌‌ور پروانه وکالت و اجازه کار وکیل را با مشکلات و موانع مواجه کند‌‌‌، به د‌‌‌اد‌‌‌رسی عاد‌‌‌لانه و اجرای عد‌‌‌الت لطمه می‌زند‌‌‌. من از محتوای لایحه‌ای که د‌‌‌ر د‌‌‌ست بررسی بود‌‌‌ه اطلاع کاملی ند‌‌‌ارم ولی به‌هرحال احترام به استقلال نهاد‌‌‌ وکالت و نقش وکیل د‌‌‌ر د‌‌‌اد‌‌‌رسی‌ها چیزی است که هم مورد‌‌‌ قبول مسئولان ارشد‌‌‌ نظام است و هم مراجع نظارت بین‌المللی د‌‌‌ر گزارش‌های متعد‌‌‌د‌‌‌ به آن پرد‌‌‌اخته‌اند‌‌‌. د‌‌‌ر نتیجه اگر اقد‌‌‌ام آقای احمد‌‌‌ی‌نژاد‌‌‌ آن گونه که گفته شد‌‌‌ه است از باب رعایت لزوم احترام به نهاد‌‌‌ وکالت د‌‌‌ر کانون‌های وکلای د‌‌‌اد‌‌‌گستری و استقلال وکیل باشد‌‌‌، امر بسیار پسند‌‌‌ید‌‌‌ه‌ای است. اما ضمن این‌که باید‌‌‌ از آن استقبال کرد‌‌‌ باید‌‌‌ پرسید‌‌‌ چرا این‌قد‌‌‌ر د‌‌‌یر.‌

روزنامه ایران هم مدعی شده است که دستور رئیس‌جمهور باعث اطمینان خاطر وكلا خواهد شد. قهرمان شجاعی وكیل پایه یك دادگستری درباره دستور اخیر رئیس‌جمهور مبنی بر ضرورت حفظ استقلال كانون‌های وكلا، به روزنامه دولت گفته است: این دستور دكتر احمدی‌نژاد نه تنها بجا و منطقی بوده بلكه تضاد پیشنهاد قوه قضاییه با اصل بی‌طرفی، دادرسی، عدالت و آزادی دفاع از حقوق مردم را نیز اثبات كرده است.

استقلال كانون وكلا امری قدیمی و اثبات شده در جهان و حتی در ایران است. اما وقتی وكیل در اختیار قوه قضاییه باشد، احساس می‌كند پروانه وكالتش در خطر است و دیگر اجازه دفاع از موكل خود را ندارد. این دستور رئیس‌جمهور مبنی به استقلال وكلا و كانون‌های وكلا موجب دلگرمی و شهامت بیشتر وكلا خواهد شد و این افراد با اعتماد و اطمینان بیشتری از حقوق مردم دفاع خواهند كرد.

روزنامه اعتماد هم در مطلبی با نام «رییس جمهور و مسوولیت اجرای قانون اساسی» به قلم بهمن كشاورز به این مسأله پرداخته است. بخش‌های مهمتر این مطلب در ادامه آمده است: آیت الله آملی لاریجانی در همایش سراسری قوه قضاییه موارد بسیاری را مطرح فرمودند كه همه آنها قابل بحث و تحلیل است، اما نه در چنین مقالی و با چنین مجالی. ناچار ما به بررسی یكی از مطالب آغازین سخنرانی ایشان بسنده می‌كنیم. آنجا كه از اقدام دولت درباره عدم ارسال لایحه قانون جامع وكالت رسمی و پلیس قضایی و ارسال لایحه افزایش اختیارات وزیر دادگستری به مجلس انتقاد فرموده اند و این اقدام آقای رییس جمهور را به یك لجبازی كودكانه شبیه دانسته اند تا یك كار كشوری.

رییس جمهور مسئولیت «اجرا شدن» قانون اساسی را بر عهده دارد نه مسئولیت «اجرا كردن» آن را؛ این همان چیزی است كه در نظریه شورای نگهبان با این عبارات آمده است:

«... رییس جمهوری موظف است چنانچه جریانی را مخالف مذهب رسمی كشور و نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی تشخیص داد، اقدامات لازم را معمول دارد...» برخی از این «اقدامات لازم» مواردی است كه در قانون اختیارات ریاست جمهوری مصوب 1365 آمده است مثل: «نظارت، كسب اطلاع، بازرسی، پیگیری و بررسی» (ماده 13 قانون) یا «اخطار، تعقیب و ارجاع پرونده متخلفین به محاكم» در مواردی كه نقض و تخلف و عدم اجرای قانون اساسی مشاهده شود (ماده 14 قانون). رییس جمهور حق هشدار و اخطار به قوای سه گانه را در صورت مشاهده تخلف از قانون اساسی دارد (ماده 15 قانون). همچنین رییس جمهور می‌تواند موارد توقیف، عدم اجرا و نقض و تخلف از قانون اساسی را به اطلاع مجلس برساند (ماده 16 قانون) و البته به طریق اولی این اطلاع رسانی به كل مردم نیز داخل در اختیارات رییس جمهور است.

گفتیم رییس جمهور حق تفسیر قانون اساسی یا عدم اجرای قانون عادی را به بهانه مغایرت آن با قانون اساسی ندارد. حال اگر یك لایحه قانونی نظیر «لایحه قانون وكالت رسمی» به نظر رییس جمهور جزا یا كلا، مخالف قانون اساسی بود، آیا می‌تواند مسیر ارسال آن را به مرجع قانونگذاری قطع كند و به مرجع تنظیم كننده تذكر و اخطار بدهد؟ یا كل لایحه را بلااقدام بگذارد و منتظر تصحیح و اصلاح اشكالات بشود؟ از اطلاق عبارت «اقدامات لازم را معمول دارد...» در نظریه شورای نگهبان می‌توان نتیجه گرفت رییس جمهور چنین اختیاری را دارد. زیرا لایحه هنوز قانون نشده كه رییس جمهور مكلف به اجرا باشد و اقدام وی متضمن تفسیر قانون اساسی به مفهوم تبادری آن هم نیست.

اگر كسی بگوید طبق نظریه 1065/21/79 مورخ 30 /7/ 79 شورای نگهبان، رییس جمهور حق تغییر دادن لوایح قضایی را كه از قوه قضاییه ارسال شده ندارد. خواهیم گفت: لوایح قضایی لوایحی هستند كه مربوط به مسائل فصل یازدهم قانون اساسی می‌شوند. در این فصل مطلقا سخنی از وكالت و وكیل به میان نیامده و «لایحه قانون جامع وكالت» لایحه قضایی نیست و لذا رییس جمهور حق تغییر دادن آن یا متوقف كردن جریان بررسی اش را دارد و گمان نمی‌رود این یك لجبازی كودكانه باشد. والله اعلم