قاتل نامرئـی را بشناسید

فرمول	CO
ويژگی	گاز بی‌رنگ، بی‌طعم و بی‌بو
حد طبيعی در هوا	0.01 تا 0.2 ppm يعني قسمت در ميليون ) Part Per Million كه بطور مخفف ppm عنوان مي شود)
حد طبيعی در مناطق شهری	كمتر از 17 ppm
ميزان گزارش شده در برخي مناطق تهران	بعضا"50 "پي پي ام" و بيشتر
ميل تركيبی با هموگلوبين خون	200 برابر بيشتر از اكسيژن
حاصل تركيب آن با هموگلوبين	كربوكسی هموگلوبين

احتراق ناقص در انواع سوختها (اعم از نفت، گاز،‌ گازوئـيل و ديگر سوختهای‌ فسيلی) در وسايل و سيستم هاي حرارتي شامل بخاري، شومينه،‌آبگرمكن، موتورخانه مركزي، اجاق پلوپزي، پكيج،‌ ذغال و حتي اجاق گاز و همچنين خودروها و موتورسيكلت ها. 

توجه به اين نكته ضروريست كه بر اساس گزارشات رسمي سازمان آتش نشاني تهران، نقص فني سيستم يا وسيله مورد استفاده سهم جزئـي در حوادث دارند و ريشه اصلي بروز حوادث اشتباهات انساني و مشكلات اساسي موجود در دودكش ساختمان ها و تهويه هوا در آنهاست كه با آموزش و اطلاع رساني صحيح مي توان از بخش قابل توجهي از آنها جلوگيري كرد. نصب و بكار گيري غير ايمن و غير مجاز از وسايل حرارتي، ‌استفاده از سرويسكاران و تعميركاران غير مجاز براي نصب و سرويس وسايل مورد نظر و عدم توجه به اهميت و حساسيت دودكش ها و كاركرد صحيح آنها بويژه در شروع فصل سرما از مهمترين اشتباهات رايج انساني است.

نشانه هاي مسموميت با منواكسيد كربن:

• احساس فشار در سر ، سوزش در چشم
• ضربان نامنظم  قلب ،‌سرخ شدن لبها ، بزرگ شدن مردمك چشم
• احساس گيجی، سردرگمی و عدم تشخيص آشكار
• ضعف، كسالت و خواب آلودگی
• حالت تهوع و استفراغ
• تشنج ،‌كما

انتظار از جامعه پزشكي:

بر اساس نظرات كارشناسان مرتبط با پرونده هاي گازگرفتگي، بسياري از كساني كه دچار گازگرفتگي مي شوند علائـم گازگرفتگي را در روزها و ماههاي قبل از حادثه منجر به فوت شان داشته اند و به اطرافيان خود اعلام كرده اند. بخشي از اين افراد بابت سردرد و سرگيجه هاي موردي اما مكرر و حتي چند ساله به پزشك مراجعه كرده اند اما در غالب موارد بدليل نداشتن علائـم بيماري خاص مثلا" سرماخوردگي، حساسيت يا ... علت اصلي سردرد و سرگيجه آنها تشخيص داده نشده است و بعضا" شايد به علت اصرار بيمار، برخي قرص و داروهاي معمولي تجويز شده است.

برخي از افراد نيز به تشخيص خودشان از داروهاي معمول پر مصرف، استفاده كرده اند. در هر دو گروه، بيماران متوجه رفع سردرد خود شده اند اما علت سردردهاي خفيف و موردي همچنان نامشخص مانده است و تصور آنها از اينكه قرص و داروي مصرف شده علت رفع مشكل آنها بوده است غلط است. علت اصلي رفع سردرد و سرگيجه اين افراد، خروج آنها از محيط آلوده به گاز بسيار خطرناك و كشنده منواكسيد كربن بوده است نه داروهاي مصرف شده!

از اين رو از پزشكان محترم درخواست مي شود در مواجهه با بيماران مراجعه كننده كه از سردرد و سرگيجه موردي و مكرر مي نالند و نشانه اي از سرماخوردگي يا ديگر بيماري هاي مرتبط ندارند،‌ احتمال اينكه بيمار در معرض گاز منواكسيد كربن است را مد نظر قرار دهند و به بيمار خود يادآوري و هشدار دهند كه از عدم انتشار گاز منواكسيد كربن در محل زندگي يا كار خود مطمئـن شوند.
با توجه به اينكه نظر پزشكان محترم براي بيماران مرجع است لذا هشدار آنها مي تواند مردم را نسبت به تهديد و خطر جدي گازگرفتگي آگاه نمايد تا درنتيجه آن بيش از پيش مراقب سلامتي خود و اعضاي خانواده شان باشند و هشدارهاي ايمني را جدي بگيرند.

رفتار مناسب در برخورد با مسموميت منواكسيد كربن:

• باز كردن سريع درها و پنجره‌ها و قرار گرفتن فرد مسموم در معرض هوای تازه
• خاموش كردن وسايل و سيستم هاي حرارتي مورد استفاده در ساختمان
• تماس فوری با آتش نشانی و يا اورژانس

چگونگی محافظت از خود در مقابل منواكسيد كربن:

• چك كردن دودكش و وضعيت نصب وسايل و سيستم هاي حرارتي قبل از استفاده و در شروع فصل سرما

• اطمينان از عدم وجود درز روي ديوارهايي كه مسير عبور دودكش ها هستند بويژه در اتاق هاي خواب، چون در برخي از حوادث شاهد نشت گاز منواكسيد كربن از درزهاي مورد اشاره به داخل واحد مسكوني هستيم.

• اطمينان از طول عمودي مناسب براي دودكش هاي با مكش طبيعي و داشتن كلاهك H در پشت بام

• اطمينان از عدم نشت گاز حاصل از احتراق موتورخانه ها از طريق مشاعات و رايزرها به داخل واحد مسكوني

• اطمينان از ورود مستمر هواي تازه به محل سكونت و نبستن تمام روزنه ها و درزهاي درب و پنجره ها

• استفاده از وسايل حرارتي مطابق دستور العمل سازنده و استفاده از خدمات سرويسكاران مجاز شركتها

• اطمينان از كاركرد صحيح وسيله حرارتي و عملكرد صحيح دودكش در زمان كاركرد محصول بصورت مستمر

• عدم استفاده از وسايل گرمايشی در فضای بدون تهويه (حمام، رختكن، سونا و جكوزي و ...)

• عدم استفاده از بخاري بدون دودكش در اتاق خواب و ديگر فضاهاي بدون تهويه

• عدم استفاده از فر و اجاقهای خوراك‌پزی برای گرمايش محيط

• استفاده از وسايل و سيستم هاي گرمايشي نوين و ايمن با نظر كارشناسان شركتها مطابق با شرايط محل استفاده

• استفاده از دستگاههاي حسگر و هشدار دهنده‌ گاز منواكسيد كربن

شوراي سياستگذاري جامعه ايمن