۳۴۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه در ۶ ماه
به گزارش «تابناک» به نقل از روزنامه هم میهن، فروش نفت بیفزاید و عملکرد قابل‌قبولی در این حوزه داشته باشد، اما آمار‌ها نشان می‌دهد به جز توفیقاتی که دولت در بخش مالیات‌ستانی داشته در سایر بخش‌ها تحقق اهداف چشمگیر نبوده است. از آنجا که کل منابع عمومی بودجه در سال ۱۴۰۲ معادل با ۲۰۸۲ هزار میلیارد تومان بوده، در ۶ ماه اول سال باید ۱۰۴۱ هزار میلیارد تومان از منابع محقق می‌شد، اما در این ۶ ماه ۷۰۰ هزار میلیارد تومان از درآمدهای پیش‌بینی‌شده محقق شده، به این ترتیب ۳۴۱ هزار میلیارد تومان کسری بودجه فقط در نیم سال ایجاد شده است. رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز از تحقق ۶۷درصدی منابع بودجه‌ای دولت در نیمه اول امسال خبر داده بود؛ بنابراین به اذعان داوود منظور، رئیس این سازمان، دولت ۳۳ درصد از درآمد‌ها را نتوانسته محقق کند. سازمان امور مالیاتی هم اعلام کرده که در ۶ ماه بیش از ۳۴۴ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی محقق کرده و بنا به گفته رئیس سازمان مالیاتی این درآمد‌ها بیش از ۲ برابر درآمدهای نفتی ۶ماهه بوده است. نتیجه اعلام‌نظر‌های رسمی این است که در نیمه سال ۱۴۰۲ کمتر از ۱۷۳ هزار میلیارد تومان درآمد نفتی محقق شده است. درحالی‌که طبق قانون بودجه در نیم سال باید ۳۱۲ هزار میلیارد تومان از محل فروش نفت و میعانات گازی درآمد به دست می‌آمد.
کسری بودجه ۱۴۰۱ در نیمه اول امسال محقق شد
سال گذشته با وجود همه اخباری که از رشد فروش نفت می‌رسید باز هم ۲۷ درصد درآمد‌ها محقق نشد. از سخنگوی دولت که مدعی شده بود درآمدهای حاصل از فروش نفت در مقایسه با ابتدای دولت سیزدهم دوونیم برابر شده تا سازمان برنامه و بودجه که از افزایش ۷۰۰ درصدی وصول درآمدهای نفتی طی ۵ ماه سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال پیش از آن خبر داده بود و یا حتی گزارش دیوان محاسبات که در آخرین گزارش تفریغ بودجه خود گفته بود درآمدهای نفتی طی ۸ ماه نخست سال ۱۴۰۱ به میزان ۴۴۰ درصد رشد کرده است؛ با این همه مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی از عدم تحقق ۲۷ درصدی درآمد و در نتیجه کسری بودجه ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی سال ۱۴۰۱ خبر داد. حالا، اما در سال ۱۴۰۲ و فقط در نیمی از سال، ۳۴۰ هزار میلیارد تومان کسری ایجاد شده است. اگر روند تحقق درآمد‌ها مطابق نیمه اول سال باشد میزان کسری بودجه به دو برابر سال گذشته خواهد رسید.
عدم تحقق درآمدهای نفتی در حالی است که ابتدای تابستان روزنامه ایران در گزارشی تاکید کرده بود که دولت با افزایش درآمدهای نفتی هزینه‌ها را به موقع پرداخت کرده است. در بخشی از این گزارش آمده است: «براساس اعلام مرکز آمار، بخش نفت سال گذشته رشد ۷ درصدی را تجربه کرده است. بانک مرکزی نیز که در چند روز گذشته آمار رشد اقتصادی سال گذشته را اعلام کرد، رشد بخش نفت را ۱۰ درصد دانست. همچنین مؤسسه کپلر از افزایش صادرات نفت ایران به ۶/۱ میلیون بشکه در روز اشاره کرده است که اثر آن را در شرایط اقتصادی و بودجه‌ای می‌توان دید؛ بنابراین دولت سیزدهم با افزایش صادرات نفت و دستیابی به درآمدهای آن، توانست علاوه بر جبران کسری بودجه و عدم چاپ پول تورم‌زا رونق فعالیت‌های اقتصادی را نیز ایجاد کند.» مالک شریعتی‌نیاسر، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز در این باره گفته بود: «دولت سیزدهم بدون اینکه توافقی شود، سطح درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت را افزایش داد.» او همچنین اشاره کرده بود: «بی‌شک تنش بودجه‌ای سالانه و کسری بودجه را در سال ۱۴۰۲ نداشته و نخواهیم داشت. بخش قابل‌توجهی از کسری بودجه با درآمدهای نفتی جبران شده است.» ابراهیم رئیسی هم همواره بر تامین کسری بودجه بدون چاپ پول تاکید کرده و در نشستی با علمای خراسان جنوبی تاکید کرده بود: «دولت مردمی توانسته کسری بودجه ۴۸۰ هزار میلیارد تومانی (مربوط به دولت روحانی) را بدون چاپ پول یا استقراض از بانک مرکزی و با ایجاد منابع درآمدی جدید برطرف کند.»
۱۵۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی جدید
گرچه دولت بر عدم چاپ پول تاکید دارد، اما رشد پایه پولی و نقدینگی روایت دیگری دارد. با وجود آنکه روند رشد نقدینگی در ماه‌های اخیر نزولی شده بود برآورد‌ها نشان می‌دهد رشد ماهانه نقدینگی در شهریور به بالاترین میزان ۶ ماهه رسیده و حجم نقدینگی کانال جدیدی فتح کرده است. در عین حال روند نزولی نقطه‌ای نقدینگی در شهریورماه متوقف شده است. طبق محاسبات اکوایران در یک سال منتهی به شهریور یک هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان به حجم نقدینگی افزوده شده است.
آنچه مشخص است دولت در بخش درآمدهای مالیاتی خوب عمل کرده و تا توانسته مالیات گرفته است. به‌طوری‌که ۳۴۴ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی وصول شده در ۶ ماهه امسال، معادل با وصول کل مالیات در سال ۱۴۰۰ بوده است. این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۴۹ درصدی و نسبت به رقم مصوب قانون بودجه تحقق ۹۲ درصدی را نشان می‌دهد.
۲۲۵ هزار میلیارد تومان از مجموع وصولی درآمدهای مالیاتی به مالیات‌های مستقیم اختصاص دارد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۵۲ درصدی دارد و ۱۱۸ هزار میلیارد تومان از مجموع وصولی درآمد‌ها مربوط به کالا‌ها و خدمات با ۷۸ درصد تحقق نسبت به بودجه و ۴۵ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال گذشته است.
منتظر افزایش قیمت دلار باشیم