امام حسین توریست نمی‌خواهد!

در فاصله چهار هفته تا اربعین حسینی، شاهد برخی اقدامات از سوی برخی مسئولان و دستگاه‌ها هستیم که ظاهراً هدفش تسهیل حضور زائرین و افزایش مشارکت در راهپیمایی اربعین است؛ اما تبعاتش بیش از آنکه به نفع این حماسه بزرگ باشد، ضربه ماهیت این حرکت انسان ساز است که حتی می‌تواند زمینه ساز وقوع انحراف‌هایی در این مسیر ارزشمند شود؛ مساله‌ای که انتظار می‌رود مقامات ارشد کشور با درایت نسبت به آن توجه نشان دهند و این رقابت کور برخی متولیان را مدیریت کنند.

به گزارش «تابناک»؛ «مراسم اربعین پرچم بلند حضرت سیدالشهداست... حادثه معجزه‌آسای راهپیمایی اربعین نشانه اراده پروردگار برای برافراشته‌تر کردن پرچم اسلامِ اهل‌بیت است... این حرکت با هیچ سیاست و تدبیر بشری قابل تحقق نیست و این دست خداست که با این جلوه عظیم بشارت می‌دهد راه پیش روی ما روشن و پیمودنی است. عده‌ای تلاش می کنند حادثه‌ای مثل اربعین و حضور مردم در آن نباشد... همه ما مسئولین و مردم باید پای کار باشیم و همدیگر را توصیه به حق و صبر کنیم... امام حسین (علیه‌السّلام) و معرفت حسینی ‌به برکت این حرکت عظیم مردمی بین‌المللی شد، جهانی شد‌.» این فرازهایی از بیانات رهبر معظم انقلاب درباره حرکت بزرگ پیاده روی اربعین و تجمع عظیم عاشوراییان در کربلاست.

همان گونه که از بیانات رهبر انقلاب مشخص است، یکی از وجوه مراسم اربعین، مردمی بودن این مراسم است و از قضا از زمان ائمه تاکنون که این راهپیمایی با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه بوده، چه دولت‌ها کوشش کرده‌اند به رونق آن کمک کنند و چه همچون دوره صدام حسین تمام توان‌شان را به کار برده‌اند تا آن را متوقف کنند، این حرکت پایدار مانده، چرا که حرکتی اعتقادی از بطن مردم بوده و اعتقادات را نه دولتی می‌تواند محو کند و نه دولتی می‌تواند شکل دهد. هرچند در سال‌های اخیر، راهپیمایی اربعین بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته، به محض سقوط صدام حسین این مراسم به ویژه از سوی عراقی‌ها از سر گرفته شد؛ بنابراین، آنچه اکنون شاهدش هستیم، اوج گیری یک حرکت مردمی است. با این حال در هفته‌های اخیر شاهد برخی اقدامات از سوی شماری از مسئولین هستیم که بیش از آنکه جنبه خدمت رسانی به زائرین داشته باشد، زمینه ساز دولتی کردن یک مراسم مردمی را دارد. این یک سم برای هر حرکت اعتقادی و دینی است که تبعات منفی بسیار گسترده‌ای در بلندمدت دارد.

برای نمونه، اگر دستگاه دولتی تصمیم بگیرد به کارمندانش برای حضور در مراسم اربعین مرخصی یا تسهیلات بدهد، قاعدتاً این اقدام آثار خطرناکی برای این مراسم خواهد داشت؛ چرا که از این پس عده‌ای که لزوماً رویکرد اعتقادی به این مراسم ندارند، با رویکرد توریستی از این ظرفیت استفاده می‌کنند و همانگونه که به دیگر سفرها می‌روند، سری هم به نجف و کربلا می‌زنند. این جنس مسافران قاعدتاً رفتاری مشابه زائرینی که با هزینه شخصی در این مسیر گام می‌گذارند، ندارد. این جنس که صرفاً هدف‌شان استفاده از این جنس امکانات و تسهیلات است، ممکن است نگاه‌شان به این سفر معنوی، نگاه کارناوالی باشد و در همین چارچوب رفتارهایی در عراق از خود نشان دهند که به چهره شیعیان ایرانی نیز ثلمه‌ای وارد کند و واضح است که امام حسین توریست نمی‌خواهد.

یا اهدای وام برای سفر اربعین که از سوی برخی دستگاه‌ها در دستور کار قرار گرفته، از اقدامات عجیبی است که مبنای قابل دفاعی ندارد، چون حتی درباره حج تمتع به عنوان یک واجب کفایی نیز از سوی اغلب مراجع تاکید شده است که اگر غیر مستطیع، مصارف حج را قرض کند، مستطیع نمی‌شود هر چند بتواند بعداً‌ به سهولت قرض را ادا کند و اگر با آن حج بجا آورد از حَجةالأسلام کفایت نمی‌کند؛ بنابراین به طریق اولی چنین رویکردی درباره راهپیمایی اربعین با همه اهمیتش صادق است. ضمن اینکه باید در نظر داشت تبعات مالی چنین اقداماتی برای جمعیت عظیم متقاضی در شرایط کنونی کشور چگونه در نظر گرفته شده و چه بازتابی خواهد داشت.

به نظر می‌آید، ضروری باشد هر حرکتی که بوی دولتی سازی مراسم اربعین دارد به عنوان یک سم مهلک برای این حرکت معنوی عظیم، منع شود و منابع و امکاناتی که برای مراسم اربعین در ایران و عراق در نظر گرفته می‌شود، صرف توسعه زیرساخت‌ها و تسهیل مسیر سفر و اقامتگاه‌ها و امکانات در دسترس زائرین باشد. دولت تنها باید در بخش‌هایی فعال شود که انرژی عظیم مردمی در این حرکت در آن فعال نبوده و وقتی در سال‌های اخیر مردم ایران و عراق پای کار بوده‌اند و این مراسم میلیونی را پیش برده‌اند، اساساً نیازی به چنین حرکت‌هایی نیست؛ مگر اینکه برخی مدیران دستگاه‌ها برای وجهه خود قصد چنین اموری را داشته باشند که این بخش حتماً باید از سوی مقامات ارشد کنترل شود.