بودجه ۱۴۰۲ بدون رانت چند ده هزار میلیارد تومانی پتروشیمی‌ها بسته خواهد شد؟
به گزارش تابناک اقتصادی؛ موضوع خوراک پتروشیمی، یکی از موضوعات مهم در زمینه یارانه پنهان انرژی است، زیرا تعیین قیمت سوخت صنایع متناسب با درصدی از خوراک پتروشیمی است و اگر رانتی به خوراک پتروشیمی اختصاص یابد، به سوخت با درصد بیشتری این رانت انتقال می‌یابد.
حال یک بدعت بسیار بد در سال گذشته اتفاق افتاد و فرمول شناور و شفاف خوراک پتروشیمی، کنار گذاشته و سقف ریالی ۵ هزار تومانی برای خوراک پتروشیمی در نظر گرفته و موجب افزایش ۷۵ هزار میلیارد تومانی کسری بودجه نسبت به فرمول شناور خوراک شد.
این رانت عجیب در حالی رخ داد که قیمت گاز در دورترین نقاط جهان و هاب‌های مختلف گازی دنیا با افزایش چشمگیر روبه‌رو شده و قیمت محصولات بالا رفته است، ولی در عین حال حاشیه سود پتروشیمی‌های گازی بالا نرفته و شاهد عدم کارآمدی رانت خوراک برای سوددهی صنایع هستیم؛ موضوعی که به دلیل سرکوب قیمتی و اعطای رانت خوراک ارزان، سبب شده است که بهره وری و تولید محصولات با ارزش افزوده بالا به محاق رود.
از سوی دیگر، اعطای رانت خوراک سبب شده است که کشور از مزایای گاز طبیعی و صادرات آن نیز بی بهره بماند و در نتیجه رانت خوراک اعطایی به سود رانتی صنایع متکی به خوراک ارزان تبدیل شود و این چرخه غیر بهره‌ور هر روزه شاهد تقلا برای رانت بیشتر جهت حفظ همان سود رانتی خود است.
دولت باید بین منافع خاص برخی و منافع ملی، یک بار برای همیشه فرمول شناور و شفاف را دوباره به اجرا دربیاورد و در این میان، مساله رانت خوراک پتروشیمی و یارانه پنهان صنایع غیربهره‌ور و با حاشیه سود رانتی یک بار برای همیشه به نفع منافع ملی به پایان برسد.
بنا بر آمار شرکت ملی صنایع پتروشیمی در سال ۱۴۰۰، کل مصرف گاز طبیعی واحد‌های پتروشیمی حدود ۲۵ میلیارد متر مکعب بوده که از این میزان ۱۱ میلیارد متر مکعب به عنوان سوخت و ۱۴ میلیارد متر مکعب به خوراک این واحد‌ها اختصاص یافته است.
با در نظر گرفتن سقف ۵ هزار تومان برای خوراک و دو هزار تومان برای سوخت این واحد‌ها توسط دولت، درآمد حاصل از فروش گاز به واحد‌های پتروشیمی در سال جاری به ۹۲ هزار میلیارد تومان خواهد رسید. این در حالی است که بدون در نظر گرفتن سقف ۵ هزار تومانی و اعمال نرخ حاصل از فرمول یاد شده، منابع حاصل از فروش گاز (سوخت و خوراک) به این مجتمع ها، می توانست به بیش از ۱۶۷ هزار میلیارد تومان برسد؛ بدان معنا که اعمال سقف ۵ هزار تومانی برای نرخ خوراک و همچنین اعمال سقف دو هزار تومانی برای سوخت این واحد‌ها، باعث عدم النفع بیش از ۷۵ هزار میلیارد تومانی دولت در سال جاری و در نتیجه کسری بودجه و به تبع آن افزایش تورم آن شده است. به عبارت دیگر، تلاش سرمایه داران و شرکت های پتروشیمی برای متقاعد سازی دولتمردان به معنای خلق پول و ایجاد تورم در مقابل سود سرشار شرکت های پتروشیمی است.
در همین رابطه با احسان ارکانی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه خواهید خواند.
احسان ارکانی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با تابناک اقتصادی در مورد لزوم افزایش قیمت خوراک گاز پتروشیمی‌ها در لایحه بودجه ۱۴۰۲ گفت: ما باید نگاهمان بر این باشد که هیچ مجموعه‌ای از لحاظ رقابتی در حوزه تولید تجارت و بازار متفاوت و دارای امتیاز ویژه نسبت به بخش خصوصی نباشد.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات اظهار کرد: حمایت از تولید این نیست که بیاییم بخش‌های خاصی را جدا کنیم و نرخ برق و گاز را به قیمت پایین به آنها بدهیم، بعد باعث شویم که بخش‌های خاصی از حوزه صنعت ما کاریکاتوری و بادکنکی همانند صنعت فولاد بزرگ شوند و سایر بخش‌ها دچار مشکل و شکست شوند.
وی ادامه داد: با تصویب نرخ پایین خوراک گاز برای پتروشیمی‌ها، از صنایع کشور حمایت رانتی می‌کنیم و بنابراین، به جای حمایت از رقابت و بهره وری با رانت خوراک به سمت حمایت نادرست و غیرکارآمد از صنعت رفته ایم. اگر به دنبال حمایت واقعی از تولید هستیم، باید منافع ملی را در نظر بگیریم و اجازه دهیم که این مجموعه‌ها خوراک گاز را با نرخ آزاد خریداری کنند و بسیاری به دلیل عدم اعطای رانت، از رقابت خارج خواهند شد. دلیل ندارد از یک قسمت خاصی از اقتصاد به صورت ویژه چنین حمایت خاصی انجام دهیم و سایر حوزه‌های تولید را رها کنیم.
وی خاطرنشان کرد: خوراک گازی که به پتروشیمی‌ها و صنایع می‌دهیم، جزو منابع درآمدی دولت است. اینکه به شرکت‌های پتروشیمی که خیلی از این شرکتها ـ دولتی و خصولتی هستند ـ خوراک گاز با نرخ پایین داده شود، اساسا فلسفه تولید آن حوزه را زیر سوال می‌برد. این حمایت ویژه از شرکت‌های پتروشیمی و بخش‌های خصولتی با عدالت در توزیع امکانات و تسهیلات و هدایت‌های مالی در حوزه صنایع منافات دارد.
اگر رانت گازی فولاد و پتروشیمی حذف بشه، کسری بودجه کاملا جبران میشه و تورم میاد زیر بیست درصد. چرا باید یک ملت هزینه بدن که چندتا رانت خوار کردن کلفت مثل م.ن وزیر سابق صنعت و معروف به پدر بزرگ صنعت ایران حیبشون پر پول تر بشه... راه مبارزه با رانت افزایش قیمت نیست افزایش قیمت ها به هر دلیل و بهانه ای در هر بخشی درآمد بیشتر برای دولت و فقر بیشتر برای مردم دارد با افزایش قیمت خوراک گازی به پتروشیمی ها یک ریال هم از رانت کم نمی شود فقط باعث افزایش قیمت تولیدات پتروشیمی ها می شود و مانند همیشه مردم تاوان آن را می پردازنند 
| 
البته براي پرداخت حقوق ها نجومي ٩٠ الي ١٨٠ ميليون تومان براي مديران و سرپرستان و ٢٠٠ به بالا به مديران ارشد و عامل و پاداش ها و كارانه هاي فصلي و اختلاف طبقاتي ، قطعا به اين رانت نياز هست.. و يك پتروشيمي هم هست مثل متانول كاوه كه مديرانش از يه طرف دارن از يه طرف آه و ناله ورشكستگي و تعطيلي كارخونه رو به صدا در مي آرن و به همين بهانه از كارمندهاش و كارگرانش با حقرق ناچيز بيگاري مي كشه و از طرف ديگه همچنين حالي به پيمانكاراش مي ده و خيلي راحت مي گن كه ماهي ٦ الي ٧ ميليارد تومان اضافي فقط به يك پيمانكار بدن ككشون هم نمي گزه. البته اين اضافه پرداخت ها رفت و برگشتي هست مقصر اصلی مصرف بالای انرژی و گاز در ایران، شهردای و وزارت مسکن و شهرسازی است.معمولا خانه فقیرترها از عایق بندی بدتری برخوردار است و باید گاز بیشتری برای گرم شدن بسوزانند. قیمت گاز تو کشورهای همسایه با منابع گازی مشابه ما رو هم ببینید برای صنایعوقتی فرمول غلطه و نرخ گاز اروپا تو محاسبه اش میاد اونوقت این .. رو شما مینویسید اینجا
این یعنی گرانی برای مردم آقا زمستان اروپایی ها رسید چرا گاز پتروشیمی های داخلی قطع شد؟! یه جوری نوشته اید مثل اینکه مالکان پتروشیمی ها دشمن اند! در نهایت سهامدار اصلی همه آنها دولت است، این حرفها فقط برای گران کردن و ریختن به جیب چاه ویل دولت است چرا باید یک صنعت از رانت بهره ببره و بقیه بی بهره باشند.سود عمده حاصل از این رانت تو جیب یک عده معدود سرمایه دار میره.وقتی محصول در داخل به قیمت جهانی میفروشن چرا خوراک و سوخت را با رانت میگیرن. کلا مصرف گاز پتروشیمی ها نزدیک 9 درصد مصرف کل کشور است. بهتر است بجای چسبیدن به این 9 درصد، بررسی کنید 91 درصد دیگر کجا و به چه قیمتی مصرف می شود؟ ای کاش بودجه بدون هیچ رانتی بسته بشه دستگاه هایی تو لین تورم و وضع بد اقتصادی ردیف بودجه اونم چن هزار میلیاردی دارن که آدم شاخ درمیاره حمایت از تولید یعنی اشتغال ارزآوری کاهش تو م کاهش بیکاری و ناهنجاری‌های اجتماعی و خیلی چیزهای دیگه . دولت اگر میخواد کسر بودجه نداشته باشه باید هزینه های نجومی خودشو کاهش بده نه اینکه همین چند تا شرکت ارزآور درشو ببنده قیمت ها واقعی بشن و حقوق ها هم متناسب با اون، اگر نیازه ۲۰ برابر یا حتی ۵۰ برابرهمه یارانه ها قطع بشن و صادرات ارزش پیدا کنه از پتروشیمی تا سیب زمینی، پیاز
تابناک این پول به خودی ها می رسه لطفا در این مورد دیگه نبینم چیزی بنویسی ها تابناک کاش سهامدار پتروشیمی های متانولی بودی ،آخه چرا نخونده و ندیده می نویسید به قرآن روز قیامت جلو شمارو میگیرم ،سهام دوهزارتومان یکدفعه شده پانصد تومان بخاطر این افزایش نرخ خوراک ،بعد داری یجوری تیتر میزنی انگار سهامدار بدبخت از کره مریخ اومده ،همین شماها باعث شدید وضع اقتصاد اینطور باشه فقط بلدید نشر اکاذیب کنید . نگران بودجه سال بعد نباشید شما نگاه کنید مثلا در یک نانوایی .شخصی که مثلا خمیر زن هست شما می بینید بعد از چندین سال هیچ انگیزه ای برای پیشرفت ندارد ،^ حالا این پتروشیمی ها چون گاز وآب وبرق مصرفی آنها به نوعی مجانی است هیچ انگیزه ای برای نوع آوری وخلا قیت ندارند واگر برخی اوقات وانمود به خلاقیت می کنند که اگر پیگیر شوید مشخص می شود همش ظاهر سازی است چر آب را نمی گویید که این پتروشیمی ها همه را دارن تلف می کنند باید پول آب وبرق وگاز واقعی از آنها گرفت تا به سمت الگو مصرف پیش روند رانت صنایع فولاد وحشتناک است فقط گاز نیست رانت برق وحشتناک است دولت گاز را مجانی به نیروگاهها می دهد خود نیروگاهها استهلاک دارند و برای ساخت آنها سرمایه لازم است اما آنها برق را مجانی به صنایع فولاد می دهند راه حل این است که قیمت برق صنایع از مصارف خانگی جدا شود چون صنایع فولاد محصولاتشان را بالاتر از قیمت جهانی می فروشند و نباید مثل مردم عادی که حقوقشان ریالی است یارانه بگیرند باسلامبا تجربه 30 ساله در پتروشیمی این رانتها و فروش گاز مایع باعث شده علاوه بر زیانهای گفته شده این شرکتها (چه دولتی و چه خصولتی و چه خصوصی ) در بکار گیری مدیران و مهندسان توانا و کار آمد برای تولید خود را بی‌نیاز بدانند. به عبارتی این رانتها مطیع پرور است ونه مطلع و توانا پرور.
و متاسفانه وقتی شرکت با رانت می گردد در فکر به کار گیری استعدادهای توانا و نخبه نیست . وباعث می شود که افراد توانا و با استعداد کنار زده شوند و خارج شوند.