بازدید 50865

دو سالگی خروج ترامپ از برجام و آنچه آمریکا به دست آورد!

دو سال از زمان خروج آمریکا از برجام می‌گذرد؛ توافقی که ترامپ آن را یکی از بدترین توافقات تاریخ می‌داند و مدعی است و به همین جهت شانزده ماه پس از ورود خود به کاخ سفید و به رغم هشدار بسیاری از مقامات و ناظران آمریکایی، در هشتم می‌، خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد و راهبرد فشار حداکثری برای تسلیم کردن ایران را در پیش گرفت.
کد خبر: ۹۷۷۳۲۳
تاریخ انتشار: ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۹ - ۱۸:۰۷ 09 May 2020

آمریکا با خروج از برجام به چه اهدافی دست یافت!؟

مصطفی نجفی: دو سال از زمان خروج آمریکا از برجام می‌گذرد؛ توافقی که ترامپ آن را یکی از بدترین توافقات تاریخ می‌داند و مدعی است و به همین جهت شانزده ماه پس از ورود خود به کاخ سفید و به رغم هشدار بسیاری از مقامات و ناظران آمریکایی، در هشتم می‌، خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد و راهبرد فشار حداکثری برای تسلیم کردن ایران را در پیش گرفت.

بدون تردید خروج آمریکا از برجام با اهدافی همراه بوده است؛ اهدافی که می توان از آن تحت عنوان نابودی برجام و فشار بر ایران جهت عقب نشینی از مواضع هسته ای و منطقه ای ارزیابی کرد.

حال این سوال پیش می آید که آمریکا با خروج از برجام توانسته به اهداف خود دست یابد؟

برای بررسی اینکه دستاوردهای آمریکا پس از خروج از برجام چه بوده و آیا آمریکا توانسته به اهداف خود دست یابد یا خیر، باید به تقابل تهران-واشنگتن در چند حوزه بپردازیم.

برنامه هسته ای ایران

یکی از استدلالاتی که دولت ترامپ بارها از آن برای کوبیدن برجام استفاده کرد، این بود که چنین توافقی راه ایران برای دستیابی به سلاح هسته ای را هموارتر می کند. در واقع، از نظر واشنگتن، توافق هسته ای قادر نیست ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران را تضمین کند، در عوض راه گریز را برای این کشور به سوی تولید سلاح هسته ای هموار می کند؛ بنابراین، ترامپ با خروج از برجام اعلام کرد که تحریم ها و فشارهای آمریکا، مانع از گسترش برنامه هسته ای ایران خواهد شد.

با این حال، خروج آمریکا از برجام، عزم ایران برای ازسرگیری فعالیت های هسته ایش را جزم تر کرد و این مسئله منجر به آن شد که ایران براساس مفاد برجام در پنج گام، تعهدات خود در برجام را کاهش دهد.

این کاهش تعهدات منجر به آن شد که ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست و محدودیت در تعداد سانتریفیوژها را کنار گذاشت.

اقدامات خصمانه آمریکا و عدم پایبندی اروپا به تعهدات خود در برجام باعث شد ایران به سمت از سرگیری فعالیت های هسته ای خود پیش رود و عملا به دوران پیش از برجام بازگشت. بسیاری از ناظران این مسئله را یکی از تبعات خروج آمریکا از برجام می دانند. جایی که ایران به خوبی نشان داد می تواند در بازه زمانی کوتاه فعالیت های متوقف شده خود را از سر گیرد.

اقدامات خصمانه آمریکا و عدم پایبندی اروپا به تعهدات خود در برجام باعث شد ایران به سمت از سرگیری فعالیت های هسته ای خود پیش رود و عملا به دوران پیش از برجام بازگشت. بسیاری از ناظران این مسئله را یکی از تبعات خروج آمریکا از برجام می دانند. جایی که ایران به خوبی نشان داد می تواند در بازه زمانی کوتاه فعالیت های متوقف شده خود را از سر گیرد.

از سوی دیگر، در هرگونه مذاکره ای که قرار است در آینده صورت گیرد، آمریکا و غرب یک بار دیگر باید در مورد توقف فعالیت های از سر گرفته شده ایران چانه زنی کنند!

بنابراین می توان گفت خروج آمریکا از برجام نه تنها دستاوردی برای آمریکا در زمینه محدود کردن فعالیت های هسته ایران نداشته است، بلکه زمینه را برای بازگشت ایران به برنامه هسته ایش را فراهم کرده است.

فعالیت های منطقه ایران

مقامات دولت آمریکا و به ویژه ترامپ پیش از خروج از برجام، این توافق را در راستای منافع منطقه ای ایران ارزیابی کردند. ترامپ بارها اعلام کرد که برجام زمینه افزایش توسعه طلبی منطقه ای ایران را فراهم می کند.

به همین جهت، ترامپ مدعی شد که خروج از برجام توانسته است فعالیت های منطقه ای ایران را محدود کند. در واقع، آمریکا با ابزار تحریم و تشدید تحریم های اقتصادی و همچنین دامن زدن به تنش های منطقه ای با ایران (از جمله ترور سردار سلیمانی) در پی عقب راندن ایران از مواضع منطقه ایش بود.

اما به نظر می رسد واشنگتن در حوزه منطقه ای نیز نتوانست مانع از فعالیت های منطقه ای ایران شود. به گونه ای که در عراق شاهد مصوبه پارلمان این کشور برای بیرون راندن نیروهای آمریکایی از عراق بودیم.

ایجاد اجماع منطقه ای و بین المللی

پس از خروج از برجام، واشنگتن برای تحت فشار قرار دادن ایران و ایجاد مشروعیت بین المللی برای اقدامات خود علیه ایران هدف دیگری را نیز دنبال کرده و آن هم اجماع منطقه ای و بین المللی بوده است.

آمریکایی ها در ماه های آغازین پس خروج از برجام، تلاش گسترده ای برای همراهی متحدان اروپایی خود کردند. واشنگتن پس از اینکه نتوانست نظر متحدان اروپایی خود برای اجماع علیه ایران را فراهم کند، راهبرد جدیدی برای ائتلاف سازی منطقه ای در خاورمیانه علیه ایران در پیش گرفت که مهم ترین آن، طرح ناتوی عربی و ائتلاف نظامی در خلیج فارس بود. راهبردی که با بی رغبتی کشورهای عربی منطقه مواجه شد و پس از رفت و آمدهای دیپلماتیک متعدد مقامات آمریکایی به کشورهای منطقه در نهایت عقیم ماند و ائتلاف سازی به نتیجه ای نرسید.

اجبار ایران به مذاکره

دونالد ترامپ و سایر مقامات دولت او به صراحت اعلام کرده اند که یکی از اهداف آمریکا از اعمال گسترده تحریم ها و سیاست فشار حداکثری، اجبار تهران به پذیرش میز مذاکره بوده است.

با این حال، این هدف واشنگتن نیز محقق نشد و مقامات کشورمان اعلام کرده اند که تا رفع تحریم های اعمالی آمریکا تمایل و عزمی برای مذاکره وجود نخواهد داشت.

مساله موشکی و تسلیحاتی

یکی از مهم ترین اهداف آمریکا در چند سال اخیر و به ویژه پس از خروج از برجام محدودسازی برنامه موشکی ایران بوده است.

منطق راهبردی ایران در توسعه این جنگ افزارها، دستیابی به توان بازدارندگی است؛ اما ایران نشان داده که چنانچه بحران اوج گیرد در به کارگیری و استفاده از این توان درنگ نخواهد کرد. در واقع، هم در سطح بازدارندگی روانی و هم در سطح عملیاتی ایران جایگاه ویژه ای در زمینه موشکی دارد‌. حمله موشکی ایران به عین الاسد توان عملیاتی ایران را بیش از پیش نمایان ساخت.

منطق راهبردی ایران در توسعه این جنگ افزارها، دستیابی به توان بازدارندگی است اما ایران نشان داده که چنانچه بحران اوج گیرد در به کارگیری و استفاده از این توان درنگ نخواهد کرد. در واقع، هم در سطح بازدارندگی روانی و هم در سطح عملیاتی ایران جایگاه ویژه ای در زمینه موشکی دارد‌. حمله موشکی ایران به عین الاسد توان عملیاتی ایران را بیش از پیش نمایان ساخت.

آخرین مورد از توان موشکی ایران و ناکام ماندن آمریکا برای محدود کردن آن، پرتاپ ماهواره نور به مدار بود که نگرانی آمریکایی از توسعه قابلیت های موشکی ایران را دوچندان کرد.

علاوه بر این، انتقال تکنولوژی فنی- عملیاتی موشکی ایران به متحدان خود در یمن و لبنان که در حملات انصارالله یمن به تاسیسات نفتی آرامکو خود را نشان داد، این مسئله را اثبات کرد که واشنگتن نتوانسته به هدف دیگر خود پس از خروج از برجام دست یابد.

به طور کلی، آمریکا تا ماه های آینده با چالش جدی مهمی مواجه است. اینکه آیا قادر خواهد بود تحریم های تسلیحاتی ایران را که قرار است براساس قطعنامه ۲۲۳۱ لغو شوند را تمدید کند یا خیر؟

به نظر می رسد آمریکا اگر بتواند اروپا، چین و روسیه را به خود همراه و تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کند، به بخشی از اهداف خود در دوران پس از خروج از برجام دست خواهد یافت. کما اینکه این مساله می تواند منجر به فروپاشی کامل برجام شود.

با این حال، اگر دستگاه دیپلماسی آمریکا نتواند ابتکارت دیپلماتیک و سیاسی خود برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را عملی کند، می توان گفت آمریکا نتوانست به اهداف عینی خروج از برجام دست یابد.

دونالد ترامپ راهبرد تحریم های هوشمند و هدفمند باراک اوباما و متخصصین آمریکایی تحریم را کنار گذاشت و راهبرد حداکثر تحریم و حداکثر فشار را در پیش گرفت، به گونه ای که تحریم بیش از آنکه یک ابزار برای دستگاه دیپلماسی آمریکا باشد، تبدیل به یک هدف در سیاست های آمریکا علیه ایران شده است. به همین جهت است که ریچارد نفیو، معمار تحریم های آمریکا علیه ایران معتقد است که این سیاست تحریمی دولت ترامپ نتیجه ای در پی نخواهد داشت.

در نهایت مهم ترین ابزار آمریکا برای فشار بر ایران تحریم بوده است. در همین زمینه دونالد ترامپ راهبرد تحریم های هوشمند و هدفمند باراک اوباما و متخصصین آمریکایی تحریم را کنار گذاشت و راهبرد حداکثر تحریم و حداکثر فشار را در پیش گرفت، به گونه ای که تحریم بیش از آنکه یک ابزار برای دستگاه دیپلماسی آمریکا باشد، تبدیل به یک هدف در سیاست های آمریکا علیه ایران شده است. به همین جهت، ریچارد نفیو معمار تحریم های آمریکا علیه ایران معتقد است که این سیاست تحریمی دولت ترامپ نتیجه ای نخواهد داشت.

 

دانشجوی دکترای روابط بین الملل 

تور تابستان ۱۴۰۳
تبلیغات تابناک
اشتراک گذاری
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۳
در انتظار بررسی: ۵۲
انتشار یافته: ۲۹
امریکا با خروج از برجام فقط ضرر کرده و البته جهنم را هم برای خودش خریده است . ملت امریکا باید جلوی ترامپ را بگیرند
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۲۸ - ۱۳۹۹/۰۲/۲۰
آقا مهدی بابا جان بیدار شو. خواب دیدی خیر باشه. فعلاً این ما ملت ایران هستیم که از همه نظر ضرر کردیم. برادر جان پراید لگن شده 100 میلیون . دلار آمریکا شده 16000 تومان.
پاچه و قیچی را در انحصار گرفتن و نوشتن آنچه میل خویش است ،واقعیات را تغییر نمی دهد،بلکه در بحران عمیقتر پایین خواهیم رفت!
ولی اقتصاد ایران را به مرحله سقوط ونابودی کشانده
تورم لجام گسیخته و نا امیدی مردم
ای قصه تحریم و برجام و آمریکا بهانی برای مسوولین شده جهت ظلم به مردم. هر روز به این بهانه یه چیزی رو گرون میکنن و یه اتفاق بده دیگه در مملکت رخ میده. به نظر من همه این مشکلات ریشه داخلی داره و خیلی ربطی به خارج نداره. اگر مدیریت کشور از داخل اصلاح بشه ما نیازی به برجام و آمریکا و اتحادیه اروپا نداریم. کشوری که امروز بیست میلیون تحصیل کرده دانشگاهی داره چطور هی بهانه در میاره تحریم هستیم. هر نیازی باشه باید به دست همین جوانان با سواد و دیگر افراد ماهر در زمینه های دیگه باید حل بشه. چرا مدام حرف از برجام و تحریم بزنیم. باید هر جوری شده روی پای خودمون وایسیم
کاری به طرف مقابل ندارم ولی برای ما این دستاورد داشت که از یک سوراخ نباید چندین بار گزیده شویم با این که این اقایان سر کار در زمان خاتمی توافق کرده بودن ولی در همان سال طرف مقابل اروپایی به خاطر فشار امریکا زدن زیرش(امریکا در ان زمان اصلا در مذاکرات حضور نداشت ) و دوباره در این سال ها همین افراد ....
حال شوک دادن به اقتصاد و دادن حق و حقوق کشور ان هم در مقابل کشورهایی که خودشان بمب اتمی دارند بماند
شما بگو برای چی باید برجامی شکل می گرفت ان هم برای فروش نفت
مذاکره می خواهید برو مذاکره چین و امریکا ببین که اسمش مذاکره که برابر یعنی تجاری ولی در این دولت غرب زده مذاکره می کند که هسته ای را بدهد در مقابل فروش نفت یعنی یک چیزی از خاک کشور را بدهید برای این که نفت خودمان را از ما بخرند یعنی مذاکره باخت در باخت برای ما و اگر ادامه دار بود این دولت تسلیحات را هم میخواست بدهد هر چند تسلیحات نظامی دست این ها نبود که اگر بر فرض اجرا می شد اخرش روزی مانند لیبی و عراق می شدیم
به قعر فرستادن ارزش پول ملی بدلیل تحریم ها و عدم امکان فروش نفت مهمترین دستاورد آمریکا بود. منتهی امیدوارم سرتان توی برف سرما نخورد
قرار نبود آمریکا چیزی به دست بیاره آمریکا قدرت اقتصادی و صنعتی و نظامی و تولید دانش است و در همه جای دنیا هم با همین قدرت سیاست هایش را پیش می برد. قرار بود صادرات نفت را صفر کند که کرد قرار بود خط تامین دلارهای بی زبان را که خرج مردم ایران نمی شد را مسدود کند که کرد از روز اول هم گفت حاضر به مذاکره است و حرفش هم عوض نشده است.حتی همین دولت چین که خیلی قربون صدقه اش می روند و در نظرهای رسمی سعی می کنند سفیرش را ناراحت نکنند تحریم نفتی ایران را اجرا کرده است و پول ها را بلوکه کرده است نویسنده این مقاله سرنا را از دم گشاد نواخته است و به جای اینکه بگوید ما چقدر گرفتار شده ایم می گوید آمریکا چه به دست آورد!!!! کافی بود نویسنده این مقاله به ارزش ریال در برابر دلار پیش از خروج آمریکا از برجام نگاهی می کرد تا شاید کمی از نوشته های خیالی دست بر می داشت.
از آنچه ملت ایران در این دو سال از دست داره باید گفت، کشوری که باید در اوج ترقی و افتخارات باشد را بی رمق بایکوت شده کرده ایم
شما دانشجوی دکترای عزیز. بدون نوشتن پایان نامه هم دکتر هستی. همین متنی که نوشتی کفایت میکنه که دکترا رو بهت بدن و البته بهترین شغل ها و منصب ها .
چيزهايي رو كه ما به دست اوردهم بگيد دلار ١٨٠٠٠ توماني البته باحباب بورس وگرنه الان دلار رو ٢٥٠٠٠ تومن حساب كنيد
پرايد ١٠٠ مليوني بيكاري فقر فلاكت بدبختي
تنها چیزی که میدونم اینه که بیدون تحریم و با تحریم وضعیت عمومی مردم ایران هیچ فرقی نکرده
بقیشم حرف الکیه
اگه تاریخ قدرت های جهانی نگاه کنیم(هخامنشیان، رومی ها، خلفای عباسی، مغول ها و ....) میبینیم که دوران امریکایی ها نسبت یک به پنجاه داره در مقابل مدت زمان قدرت اون ها، دوران امریکا خیلی خیلی کوتاه بود شاید ۷۰ سال ، احتمالا چند وقت دیگه باید منتظر متلاشی شدن کامل اون ها باشیم، مدیریت خودخواه هانه و یکطرفه باعث فاسد شدن زود اونها شد.
برای امریکا هیج ولی برای کاسبان تحریم پراید صد میلییون شد
او چیزی به دست نیاورد ولی ما خیلی چیزها را از دست دادیم
خارج شد و هیچ اتفاقی هم نیفتاد .
این یعنی برجام درست تنظیم نشده بوده
یک طرفه بوده
و ایران هم زیر بار زور نمی رود ( البته اگر زور پرزور باشد مثلا امریکا انوقت فرق می کند )
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۳۴ - ۱۳۹۹/۰۲/۲۰
خیر ایران که زیر بار زور نمی رود مگر اینکه سمبه پرزور باشد. و اما منتقد جان باور کن فعلاً سمبه بد جوری پرزور شده. پراید لگن شده صد میلیون تومان و حقوق یک کارگر 2.8 میلیون. دیگه چه بلایی می خواستی سر این ملت بیاورند.
اگه ترامپ چیزی بدست نزاورد در عوض ما خیلی چیز از دست دادیم یکیش ترور سردار بود سقوط اقتصاد
زمان برجام هم پول با کیف جابه جا میشد تنها تفاوت عدم فروش نفت رفتن پول به جیب ژنهای خوب بود
من نميدونم با اين همه بيروزى كه تو اين سالها مسئولين بدست اوردن جرا وضع مردممون اينه؟؟؟
در جنگ بدون تفنگ هدف تغییر رفتار وسلوک یک ملت است باید دید آمریکا با بودن در برجام چه چیزی بدست می آورد آمریکا با خروج از برجام باعث شد کشورهای عرب منطقه که از برجام ناراضی بودند را بیشتر بدوشد اگر دربرجام می ماند کدام شرکت آمریکایی حاضر بود در ایران سرمایه گذاری کند بالاترین مقام ایران که همان اول در مورد بازار ایران بروی کالاهای آمریکایی را گفت هر روزی که رشد اقتصادی ما منفی باشد ماها باید تلاش کنیم تا بتوانیم جبران کنیم آینده بسیار سختی برای ايران درپیش است اگر ترامپ مجدداً انتخاب شود
اينكه زدن پهپاد آمريكايي احترام مي آورد ، شكي در آن نيست ولي اين احترام شكم مردم را سير نمي كند ، براي جوانان بيكار ايجاد اشتغال نمي كند ، مدرسه و بيمارستان نمي سازد ،بازارهاي مالي و اقتصادي مان را شفاف نمي كند ، عدالت اجتماعي ايجاد نمي كند و .......... ولي برجام و ايجاد ارتباط و فضاي تفاهم با دنيا ، اين مواهب را به ملت ايران هديه مي كند
یا بهتر است سوال کنید خروج امریکا از برجام و چیزهایی که ایران از دست داده!
حداقل ٢٠٠ میلیارد دلار ضرر و نزدیکی به فروپاشی اقتصادی.
باوجود پروپاگاندای گسترده
نابودی بورس وسرمایه سهامدارانش بسیارنزدیک است
فقط این وسط ملت ایران بود نابود شد مسولئین عین خیالشان نیست آمدند جنگ قدرت بارئیس جمهور امریکا مردی دیوانه راه انداختنند به قیمت نابودی ملت بیچاره ایران بابا تو خدابفکرملت باشید بخدا یابه داد مردم بیچاره برس یاعذابت رانازل کن زلزله یاسیلی بیاتمام وهمگی بمیریم دگه ازدست دولت روحانی راحت بشیم فقط وفقط رئیس جمهور ایران احمدی نژاد خوب بود
قرار بود پدر ما را در بیاورد که شد
آمریکا قرار نبوده چیزی بدست بیاره ، ایران قرار بوده چیزایی از دست بده یا بدست نیاره که این اتفاق به شدید ترین وجه ممکن رخ داده سقوط ارزش پول ملی ، نا امیدی در جامعه ، و همین وضعیت که اصلا معلوم نیس کی به کیه ، چی به چیه ، اصلا دولت داریم ، نداریم ، مملکت صاحب داره ، نداره ......
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۰:۰۰ - ۱۳۹۹/۰۲/۲۱
سوء مدیریت داخلی ربطی به دشمن خارجی نداره. از بی عرضگی خودمونه.
برچسب منتخب
# حمله به کنسولگری ایران در سوریه # جهش تولید با مشارکت مردم # اسرائیل # حمله ایران به اسرائیل
آخرین اخبار