کلیات
تیم ملی فوتبال ایران برای صعود به جام جهانی و دومین تجربه خود دیدار‌های دشواری را پشت سر گذاشت و در روزی که کسی انتظار پیروزی و صعود ایران به جام جهانی را نمی‌کشید با خلق حماسه در ورزشگاه «آدلاید» شهر ملبورن استرالیا مجوز حضور در فرانسه را دریافت کرد. این بازی در تاریخ هشت آذر ۱۳۷۶ در ملبورن استرالیا انجام شد.
بازی های مقدماتی
تیم ایران در مرحله اول با کسب ۵ پیروزی و یک تساوی قاطعانه به مرحله دوم راه یافت و با پیروزی ۱۷ بر صفر در برابر مالدیو رکورد کم‌نظیری را از خود در فوتبال به جا گذاشت. تیم ایران مرحله دوم را نیز با اقتدار آغاز کرد و در اولین دیدار خود و در کشور چین تیم ملی این کشور را با ۴ گل شکست داد. بازیکنانی، چون مهدی مهدوی‌کیا، کریم باقری، علی دایی، خداداد عزیزی و... در این سال در دوران اوج خود بودند. ولی نزول تیم ایران، به‌خصوص در دیدار‌های دور برگشت و شکست در برابر عربستان و قطر باعث شد تا ایران برای صعود به جام جهانی در بازی پلی‌اف قاره آسیا در ورزشگاه «جوهربارو» مالزی در برابر تیم ملی ژاپن قرار گیرد. تیم ملی ایران با وجود گلزنی عزیزی و دایی ۳ گل در برابر ژاپن دریافت کرد تا تنها یک بخت و آن هم دیدار در برابر نماینده قاره اقیانوسیه را پیش‌رو داشته باشد.
بازی با استرالیا
تساوی در برابر تیم ملی استرالیا در آزادی باعث شد تا کمتر کسی به صعود تیم ایران به جام جهانی ۹۸ فرانسه امیدوار باشد، ولی گل دقایق پایانی خدادادعزیزی باعث شد تا ایرانی‌ها دومین حضور خود در جام جهانی را جشن بگیرند و پس از این حضور بود که دروازه‌های فوتبال اروپا به روی بازیکنان ایرانی گشوده شد.
بازی های ایران در جام جهانی فرانسه
برتری در برابر آمریکا، ارائه بازی‌های تماشایی در برابر یوگسلاوی و قبول تنها یک گل از این تیم و شکست در برابر آلمان خاطره خوبی را از خود از این جام برجا گذاشت. راهیابی تیم ملی فوتبال ایران به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه خاطرات زیادی را در اذهان ایرانی‌ها خلق کرد، به‌طوری که بعد از گذشت دو دهه همچنان فوتبال دوستان با مرور خاطرات آن روز‌ها خوشحال می‌شوند. غلبه بر استرالیا و صعود حماسه‌ای به جام‌جهانی و همگروه شدن با تیم‌های ملی آلمان، آمریکا و یوگسلاوی بیش از پیش برخاطره‌انگیز بودن مسابقات جام جهانی در فرانسه قوت بخشید.
جزئیات بیشتر از باری ایران و استرالیا
در ادامه جزئیات بیشتری از بازی ایران و استرالیا مورد اشاره قرار می گیرد.
بازی رفت
تری ونبلز سرمربی تیم ملی فوتبال استرالیا و دیگر مسوولان این تیم پیش از عزیمت به تهران برای انجام بازی دور رفت اظهارنظر‌های منفی راجع به کشور ایران کرده بودند، ایران را کشوری خطرناک خوانده بودند و حتی به بهانه قحطی در ایران با خود آب برای نوشیدن آورده بودند. بازی دور رفت پلی‌آف در ۲۲ نوامبر در ورزشگاه آزادی تهران برگزار شد و با نتیجه تساوی ۱–۱ به پایان رسید. حدود ۱۲۸۰۰۰ تماشاگر ایرانی برای این بازی به ورزشگاه آمده بودند. با این نتیجه استرالیا امید فراوان و اعتماد به نفس بالایی گرفت، طوری‌که اعلام کردند برای دومین بار پس از ۲۴ سال راهی جام جهانی خواهند شد. در دقایق زیادی از بازی و به خصوص پس از به ثمر رسیدن گل استرالیا در نیمه اوّل توسط هری کیول، ایران در حال حمله و دست یافتن به گل است که نهایتاً توسط خداداد عزیزی در دقیقه ۴۰ از روی سانتر از جناح چپ استرالیا توسط مهدی مهدوی‌کیا، این مهم تحقق می‌یابد.
بازی برگشت
دیدار برگشت روز ۸ آذر ۱۳۷۶ (۲۹ نوامبر ۱۹۹۷) در ورزشگاه کریکت‌گراند ملبورن برگزارشد. بیش از ۸۰٫۰۰۰ تماشاگر استرالیایی برای دیدن این بازی به ورزشگاه آمده بودند.
نیمه اول
تماشاگران استرالیایی موقع خواندن سرودملی ایران با سوت کشیدن و سر و صدا به سرود ملی ایران توهین می‌کنند. استرالیا بازی را هجومی آغاز کرد و در دقیقهٔ یک بازی آئوریلیو ویدمار در محوطهٔ شش‌قدم با احمدرضا عابدزاده تک‌به‌تک شد که دروازبان ایران او را ناکام گذاشت. در ادامه حملات پی‌درپی استرالیا نتیجه داد و گل دقیقهٔ ۳۲ هری کیول با سانتر آئوریلیو ویدمار استرالیا را از ایران پیش انداخت. استرالیایی‌ها در تمام نیمهٔ نخست، بر تیم ایران تاختند و موقعیت‌های زیادی داشتند، درحالی که ایران تنها یک فرصت توسّط مهدی مهدوی‌کیا و آن هم روی فرار انفرادی وی در دقیقهٔ ۴۳ پیدا می‌کند. در این نیمه علاوه بر گلزنان استرالیا، مارک ویدوکا، استن لازاردیس، رابی اسلاتر و آئوریلیو ویدمار صاحب فرصت‌های بی‌شماری شدند، امّا احمدرضا عابدزاده، دروازه‌بان و کاپیتان ایران، با درخشش خود و بازیکنانی نظیر مهدی پاشازاده و محمد خاکپور دروازه‌اش را از دریافت گل‌های بیشتر نگهبانی کرد. در یکی از فرصت‌های خطرناک، هری کیول از فاصلهٔ کم و نزدیک نقطهٔ پنالتی، به دروازه خالی ایران شوت محکمی زد که مهدی پاشازاده، توپ را با ضربهٔ سر و از روی دروازهٔ ایران به کرنر فرستاد. نیمهٔ نخست با نتیجهٔ یک به صفر به نفع تیم ملی استرالیا پایان یافت. این نتیجه استرالیا را به جام جهانی می‌رساند.
نیمه دوم
در آغاز نیمهٔ دوم و دقیقهٔ ۴۸ بازی استرالیا با سانتر استان لازاریدیس و ضربهٔ تمام‌کنندهٔ آئوریلیو ویدمار به گل دوم می‌رسد. با این حال میل بازیکنان استرالیا برای گلزنی چندان کاهش نمی‌یابد و درحالی که با این نتیجه صعودشان حتمی است بازهم به حملات همه‌جانبهٔ خود ادامه می‌دهند. بازیکنان ایران که همه چیز را از دست رفته می‌بینند، تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند تا به گل برسند، ولی کافی نیست و تلاش‌هایشان تنها منجر به یک موقعیت سانتر از جناح چپ استرالیا توسّط کریم باقری می‌شود. همه چیز حکم به صعود استرالیا می‌کند. استرالیایی‌ها همچنان موقعیت‌های گل را از دست می‌دهند تا اینکه، پیتر هور چهرهٔ شناخته‌شدهٔ استرالیایی که بار‌ها در روند مسابقات مختلف اخلال ایجاد کرده بود وارد زمین می‌شود و تور دروازه ایران را پاره می‌کند. بازی برای حدود ده دقیقه متوقّف می‌شود و به نوعی باعث افزایش تمرکز بازیکنان ایران و سردرگمی بازیکنان استرالیا می‌شود. دروازه‌بان تیم ایران احمدرضا عابدزاده برای حفظ روحیهٔ تیم شروع به انجام حرکات نمایشی و پشتک‌زدن می‌کند که پس از بازی بدل به یکی از به‌یادماندنی‌ترین صحنه‌ها برای ایرانیان می‌شود.
در ادامه، در دقیقهٔ ۷۱ در اثر برخورد هری کیول با احمدرضا عابدزاده، داور به کیول کارت زرد می‌دهد. در دقیقهٔ ۷۶ ایران توسّط کریم باقری و با دخالت بازیکنانی، چون خداداد عزیزی و ابراهیم تهامی گلی به ثمر می‌ساند و نتیجهٔ بازی ۲–۱ به سود استرالیا می‌شود. چند دقیقه بعد خداداد عزیزی از روی پاس در عمق علی دایی در موقعیت تک‌به‌تک با مارک بوسنیچ قرار می‌گیرد و دروازه او را باز می‌کند. بازی پس از هشت دقیقه وقت اضافی، با نتیجه ۲–۲ به پایان می‌رسد و ایران به عنوان آخرین تیم به جام جهانی فوتبال صعود می‌کند. پس از بازی، از قول والدیر ویرا سرمربی برزیلی تیم ملی فوتبال ایران گفته‌شد: من فقط روی نیمکت نشستم و دعا می‌کردم. البتّه وقتی صعود کردیم، دلم واقعاً برای استرالیایی‌ها سوخت. چون در آن لحظات می‌دانستم چه غم سنگینی در دل دارند، به ویژه کودکان استرالیایی که می‌گریستند و می‌پنداشتند تیمشان باید برندهٔ این بازی می‌شد.
بسیاری از طرفداران استرالیایی این بازی را تلخ‌ترین لحظه در تاریخ ورزش این کشور می‌دانند. گزارشگر استرالیایی بازی پس از پایان بازی آشکارا در پیش چشم بینندگان تلویزیونی گریه کرد و صدای جواد خیابانی گویندهٔ ایرانی مستقر در ورزشگاه نیز خبر از گریه و اشک‌شوق وی می‌داد. بازیکنان تیم ایران آنقدر خوشحال بودند که پس از سوت پایان بازی، داور مسابقه (ساندرو پل) را در آغوش گرفتند. قابل‌ذکر است که گزارش احساسی جواد خیابانی در این بازی، در ذهن تمام علاقه‌مندان جای می‌گیرد و از او چهرهٔ خاص‌تری می‌سازد. مخصوصاً انجا که می‌گوید "باز هم از روی زمین".
در مورد حماسه ملبورن در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
