کلیات
شورای امنیت ملل متحد یکی از ارکان سازمان ملل متحد است که وظیفه پاسداری از امنیت و صلح بینالمللی را به عهده دارد. بر اساس منشور سازمان ملل متحد، حیطه قدرت شورای امنیت شامل اعزام نیروهای پاسدار صلح، تصویب تحریمهای بینالمللی، و اعطای اجازه استفاده از نیروی نظامی علیه کشورهای متخاصم است. تصمیمهای این شورا به صورتقطعنامههای شورای امنیت اعلام میشود.
اعضای شورای امنیت
شورای امنیت پنج عضو دائم و ده عضو انتخابی دارد. پنج عضو دائم این شورا در تصمیمها و رایگیریهای شورا حق وتو دارند. ریاست شورای امنیت نوبتی است (بهترتیب الفبای انگلیسی) و طول مدت آن یک ماه ریاست میباشد.
آمریکا، بریتانیا، چین، روسیه و فرانسه اعضای دائم این شورا هستند.
۱۰ عضو انتخابی شورا توسط مجمع عمومی برای یک دوره دوساله (که از ۱ ژانویه آغاز میشود) انتخاب میشوند. با این حال در نخستین انتخاب اعضای غیر دائم پس از افزایش عده اعضای شورای امنیت از ۱۱ به ۱۵ عضو، ۲ عضو از ۴ عضو اضافه شده برای یک دوره یک ساله انتخاب شدند. عضوی که خارج میگردد بلافاصله قابل تجدید انتخاب نخواهد بود. هر سال، مجمع عمومی، پنج عضو جدید را انتخاب و جایگزین اعضای قدیمیتری که دوره عضویتشان در ۳۱ دسامبر پایان مییابد، میسازد.
تاریخچه
اولین جلسه شورای امنیت در ۱۷ ژانویه ۱۹۴۶ در کلیسای وست مینستر لندن برگزار شد. از زمان اولین جلسه آن تاکنون، شورا بطور مداوم به کار خود ادامه داده و به صورت گستردهای در جهان اعتبار کسب کردهاست و جلساتی در بسیاری از شهرها مانند پاریس و آدیس آبابا داشتهاست. با وجود این بیشتر جلسات آن در مقر معاونت سازمان ملل متحد تشکیل میشود. اولین جلسات آن در اطراف دریاچه ساکسس در نیویورک برگزار شد، و جلسات بعدی در مقر کنونی آن در شهر نیویورک برگزار میشود.
تا کنون در تعداد اعضای شورای امنیت سه دوره تغییر صورت گرفتهاست. در سال ۱۹۶۵ با اصلاح مادههای ۲۳ و ۲۷ منشور سازمان ملل متحد، اعضای انتخابی شورا از ۶ کشور به ۱۰ کشور افزایش یافتند.
در سال ۱۹۷۱ مجمع عمومی و شورای امنیت کرسی نمایندگی چین را از جمهوری چین (تایوان)، که از سال ۱۹۴۹ فقط بر تایوان و جزایر اطراف آن اعمال حاکمیت میکرد، گرفته و به جمهوری خلق چین واگذار کردند.
هم چنین، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در سال ۱۹۹۱، هیچ تغییری بر ماده ۲۳ اعمال نشد و بدون هیچ اختلاف قابل توجهی، فدراسیون روسیه کرسی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را در اختیار گرفت.
اعضای دائم و دارای حق وتو [ویرایش]نوشتار اصلی: حق وتو شورای امنیت
نقش شورای امنیت
طبق ماده ۲۴ منشور، شورای امنیت از طرف تمامی اعضای سازمان ملل مسئول اصلی حفظ صلح و امنیت بینالمللی است و باید در اجرای این وظایف طبق اهداف و اصول ملل متحد عمل کند.
وظایف و اختیارات خاص شورای امنیت
مسئول اولیّه حفظ صلح و امنیت بینالمللی.
توصیه روشهای مسالمتآمیز حل و فصل اختلافات بینالمللی.
تأسیس ارکان فرعی که برای انجام وظایف خود لازم میداند.
توسل به قوه قهریه برای حفظ یا اعاده صلح در صورت لزوم؛
تنظیم برنامه برای تأسیس سیستمی برای هدفمندی استفاده از تسلیحات نظامی و نظارت بر آن.
تحقیق، تجزیه و تحلیل هر وضعیتی که باعث افت جهانی یا افزایش تنش شود.
فراخوانی اعضا برای اعمال کردن تحریمهای اقتصادی و سایر ابزارهایی که با توسل به زور ارتباطی ندارد در جهت جلوگیری یا توقف هر نوع تجاوز و عملی کردن تصمیمهای شورا.
بهکارگیری نظام قیمومت بینالمللی در صورت ضرورت در مناطق استراتژیک؛
تعیین وجود تهدید به صلح یا اقدام تجاوزکارانه و ارائهٔ توصیه دربارهٔ اینکه چه اقدامی باید صورت گیرد.
دعوت از طرفهای مربوطه برای پیروی از اقدامات موقتی که برای پیشگیری از وخامت اوضاع ضروری یا مطلوب به نظر میرسد.
وظایف و اختیارات مشترک شورای امنیت و مجمع عمومی
درخواست نظر مشورتی از دیوان بینالمللی دادگستری درباره هر مسئله حقوقی؛
ارائه توصیه به مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای انتصاب دبیرکل سازمان ملل متحد و انتخاب قضات دیوان بینالمللی دادگستری به اتفاق مجمع عمومی.
توصیه به مجمع عمومی در خصوص پذیرش اعضای جدید سازمان ملل
توصیه به مجمع عمومی در مورد سلب امتیازات یا تعلیق حقوق و مزایای عضویت کشوری که مورد توبیخ واقع شدهاست و توصیهٔ برقراری مجدد این امتیاز و حقوق.
توصیه به مجمع عمومی برای اخراج عضوی که بهطور دائم از منشور سرپیچی میکند.
طرز کار شورای امنیت
شورای امنیت بهطور دائمی مشغول به کار است در حالی که جلسات مجمع عمومی سازمان ملل بنابر جداول زمانی خاص یا برخی ضرورتها تشکیل میشود. مقررات مربوط به آییننامه داخلی شورای امنیت، نیز توسط خود شورا تصویب شدهاست.
سازماندهی کارهای شورای امنیت
شورای امنیت به نحوی سازمان یافتهاست که بتواند بهطور دائم انجام وظیفه کند و در زمانهای مشخصی اجلاس برگزار نمیکند. به محض اینکه شرایط ایجاب کند با درخواست رئیس شورا فوراً تشکیل جلسه میدهد. از این روی هر عضو شورای امنیت، یک نماینده دائمی انتخاب میکند که در مقرّ سازمان ساکن باشد تا شورا بتواند در مواقع لزوم تشکیل جلسه دهد.
نهادهای وابسته به شورای امنیت
کمیته های زیر را می توان از جمله نهادهای مرتبط و وابسته با شورای امنیت معرفی کرد. کمیته ستاد نظامی، کمسیون خلع سلاح، کمیته کارشناسان، کمیته پذیرش اعضای جدید.
گینگ شوانگ، معاون نماینده دائم چین در سازمان ملل در نشست شورای امنیت با موضوع استقرار تسلیحات هستهای در بلاروس خواستار عدم استقرار سلاحهای هستهای فراتر از مرزهای ملی شده است.
کد خبر: ۱۱۶۹۴۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۱۲
وزیر خارجه تشکیلات خودگردان فلسطین از درخواست برای برگزاری نشست اضطراری شورای امنیت درپی یورش نظامیان صهیونیست به نابلس و شهادت و زخمی شدن ده ها فلسطینی خبر داد.
کد خبر: ۱۱۶۵۱۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۴
شورای امنیت سازمان ملل متحد روز دوشنبه به وقت محلی (۲۰ فوریه ۲۰۲۳ / اول اسفند ۱۴۰۱) با صدور بیانیهای رسمی،طرح رژیم صهیونیستی برای گسترش شهرکسازیها در اراضی اشغالی فلسطین را محکوم کرد؛ اقدامی که پس از ۶ سال از آخرین قطعنامه این شورا صورت گرفت و آمریکا نیز در نقش مخالف متحد دیرینه اش ظاهر شد.
کد خبر: ۱۱۶۴۸۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۲
سفیر روسیه در سازمان ملل متحد گفت، عزم غرب برای نابودی روسیه است و ما چارهای جز دفاع از کشور، هویت و آینده خود نداریم.
کد خبر: ۱۱۶۴۵۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۳۰
ریاست شورای امنیت سازمان ملل همزمان با آغاز ماه جدید میلادی (فوریه) به کشور اروپایی مالت رسید که به تازگی به عضویت غیردائم این شورا درآمده است.
کد خبر: ۱۱۶۲۱۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۲
نماینده عربستان در شورای امنیت خواستار درج نام انصارالله یمن در فهرست گروههای تروریستی شد.
کد خبر: ۱۱۵۹۹۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۲۷
نشست فوق العاده شورای امنیت سازمان ملل عصر پنجشنبه به وقت محلی ۵ ژانویه ۲۰۲۳ (۱۵ دی ماه ۱۴۰۱) در مقر این نهاد بین المللی تشکیل شد و همه اعضای این شورا، اقدام کابینه جدید رژیم صهیونیستی در هتک حرمت مسجد الاقصی را تحریک آمیز و نگران کننده خواندند اما سفیر این رژیم از تشکیل این جلسه خشمگین بود.
کد خبر: ۱۱۵۸۱۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۶
پس از ورود تحریک آمیز ایتامار بن گویر وزیر امنیت داخلی راست افراطی رژیم صهیونیستی به صحن مسجدالاقصی در قدس شرقی اشغالی، با وجود هشدارها درباره ناآرامیها، امارات متحده عربی و چین روز سهشنبه خواستار برگزاری نشست شورای امنیت سازمان ملل شدند.
کد خبر: ۱۱۵۷۸۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۴
«امینه محمد» معاون دبیرکل سازمان ملل از کشورها خواست تا اعزام نیروی مسلح ویژه به هائیتی و کمک به برقراری امنیت در این کشور را بررسی کنند.
کد خبر: ۱۱۵۶۰۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۱
نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نشست شورای امنیت درباره وضع افغانستان گفت: با وجود تلاشهای سازمان ملل، وضعیت کنونی در افغانستان چالش برانگیز است.
کد خبر: ۱۱۵۵۸۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۳۰
امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل با انتقاد از سیاست های یکجانبه آمریکا با تاکید بر اینکه فشار، ارعاب و رویارویی راه حل نیست و به جایی نمی رسد، خطاب به آمریکا گفت: که فریب را متوقف کنید.
کد خبر: ۱۱۵۵۷۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۹
آمریکا و متحدانش در نشست شورای امنیت سازمان درباره اجرای قطعنامه اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ مواضع غیرسازنده و ضد ایرانی خود را تکرار کردند.
کد خبر: ۱۱۵۵۶۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۹
سخنگوی کاخ سفید با بیان اینکه امکانی برای اخراج روسیه از شورای امنیت وجود ندارد نسبت به این موضوع ابراز تاسف کرد.
کد خبر: ۱۱۵۵۱۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۵
سفیر و نماینده دائم هند در سازمان ملل که ریاست دورهای شورای امنیت سازمان ملل را بر عهده دارد، اظهار داشت: تحریمها نباید زندگی مردم عادی را هدف قرار دهد.
کد خبر: ۱۱۵۴۳۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۰
شورای امنیت سازمان ملل متحد در بیانیه ای به حمله تروریستی به سفارت پاکستان در افغانستان واکنش نشان داد.
کد خبر: ۱۱۵۳۱۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۳
شورای امنیت کشور اعلام کرد
هرچند گزارشهای رسمی سازمان پزشکی قانونی، مجلس شورای اسلامی، فراجا و همچنین نظریات کارشناسی پزشکان متعهد کشور نشان میداد که هیچ اقدام مستقیمی از سوی عوامل انتظامی منجر به فوت خانم امینی نگردیده است، اغتشاش به این بهانه آغاز و اساسا موضوع متوفی به فراموشی سپرده شد.
کد خبر: ۱۱۵۳۰۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۲
ریاست دورهای شورای امنیت در آخرین ماه حضورش در این شورا به کشور هند رسید تا در آخرین ماه سال میلادی ۲۰۲۲ (دسامبر) که از روز پنجشنبه به وقت محلی آغاز میشود، به مدت یک ماه رئیس این شورا باشد.
کد خبر: ۱۱۵۲۷۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۰
خواهر رئیس کره شمالی با انتقاد از نشست اخیر شورای امنیت گفت، آمریکا همچون سگ ترسیده فقط پارس میکند.
کد خبر: ۱۱۵۱۵۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۰۲
مجمع عمومی سازمان ملل متحد مذاکرات درباره اصلاحات در شورای امنیت را در هفته جاری میلادی در حالی به پایان رساند که بسیاری با نیاز مدرن سازی این نهاد موافق بودند اما نظرات در مورد حق وتو متفاوت بود.
کد خبر: ۱۱۵۱۱۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۹
حضور نازنین بنیادی در نشست شورای امنیت موجب شد برخی از فعالان ضدانقلاب از وی بهعنوان نخستوزیر آینده ایران نام ببرند (!) ادعایی که موجب تمسخر بخش دیگری از اپوزیسیون شد.
کد خبر: ۱۱۴۸۹۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۴