کلیات

میرحسین موسوی خامنه   متولد ۱۱ اسفند ۱۳۲۰،  سیاستمدار اصلاح طلب، نقاش و معمار ایرانی است. او یکی از نخستین اعضای شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی و یکی از بلندپایه‌ترین اعضا و قائم‌مقامِ دبیرکل این حزب در دههٔ شصت و نخستین سردبیر ارگان حزب جمهوری، و پنجمین و آخرین نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ بود.

بخشی از زندگی سیاسی

موسوی  پس از درگذشت امام خمینی ره، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، با تغییر قانون اساسی و حذف پست نخست‌وزیری، از فعالیت‌های اجرایی کناره گرفت. از آن‌جا که تمام سال‌های نخست‌وزیریِ او در زمان حیات امام خمینی  ره بود و خصوصاً در سال ۱۳۶۴ تمدید کابینهٔ او برای چهارسال مجدد با حکم امام به عنوان ولایت فقیهِ وقت صورت گرفت، از او با عنوان نخست‌وزیر امام نام برده می‌شود. از دیگر فعالیت‌های دولتی او می‌توان به وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در دولت محمدعلی رجایی اشاره کرد که نخستین فعالیت رسمی دولتی او در نظام جمهوری اسلامی ایران بود.

تحصیلات و برخی سوابق اجرایی

موسوی در سال ۱۳۴۸ از دانشگاه ملی (شهید بهشتی کنونی) در رشتهٔ مهندسی معماری و شهرسازی، مدرک کارشناسی ارشد دریافت کرد و از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۹۰ عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بود.

ماجرای اختلاف با رهبر انقلاب برای نخست وزیر شدن

موسوی از دوستان نزدیک محمدعلی رجایی و از اقوام فامیلی رهبر معظم انقلاب بود و به همراه آن‌ها و چندتن دیگر نظیر عبدالعلی بازرگان در پیش از انقلاب، از مبارزان علیه حکومت سلطنتی بود.

موسوی یکی از مؤسسان جنبش مسلمانان مبارز با گرایش سوسیالیسم اسلامی بود. زمانی که محمدعلی رجایی مأمور تشکیل کابینه شد، اصرار شدیدی روی گماردن موسوی بر وزارت خارجه داشت و موسوی این مقام را تا چندماه حفظ کرد. رئیس‌جمهور  وقت یعنی آیت الله خامنه پس از عدم تمایل مجلس به علی‌اکبر ولایتی برای ریاست کابینه، میرحسین موسوی را برای این کار به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد و با رأی تمایل مجلس، موسوی برای چهارسال نخست‌وزیر شد.

 در سال ۱۳۶۴، علی‌رغم مخالفت آیت الله خامنه ای و ۹۹ تن از نمایندگان مجلس، با حکم روح‌الله امام خمینی ره، نخست‌وزیریِ موسوی برای چهارسال دیگر تمدید شد.

دوران پس از نخست وزیری

موسوی از سال ۱۳۶۸، به تدریس در دانشگاه تربیت مدرس پرداخت و هم‌زمان به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد. از دیگر پست‌های او در گذشته، تأسیس فرهنگستان هنر در سال ۱۳۷۷ و تا دی‌ماه ۱۳۸۸ ریاست آن را بر عهده داشت. او مدتی عضو ستاد انقلاب فرهنگی بوده‌است.

نامزدی در انتخابات  1388 و اعتراض به نتایج نهایی

وی نامزد انتخابات جنجال‌برانگیز ریاست‌جمهوری دهم بود که همراه با دیگر معترضان، نتیجهٔ انتخابات را ناشی از تقلب گسترده در انتخابات دانست. اعتراضات وی به نتایج به آشوبی سراسری در ایران منجر شد که در ادبیات و گفتمان انقلاب اسلامی از آن به عنوان فتنه 88 یاد می شود و میرحسین موسوی نیز رهبر این فتنه معرفی می شود.  

• در مورد زهرا رهنورد در ویکی تابناک بیشتر بخوانید