کلیات
استیل سالیسیلیک اسید یا به اختصار آ. اس. آ. (ASA)، (نام تجاری: آسپیرین) (به انگلیسی: Aspirin) با فرمول مولکولی C۹H۸O۴ یک ترکیب آروماتیک به حساب می‌آید، زیرا در ساختار آن یک حلقه بنزنی وجود دارد. آسپرین به‌طور طبیعی در پوست درخت بید یافت می‌شود. آسپرین به رده درمانی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی تعلق دارد و به شکل قرص در دسترس است.
موارد مصرف
استیل‌سالیسیلیک اسید که بیشتر با نام تجاری آن آسپیرین شناخته می‌شود، یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی است که معمولاً به عنوان ضد درد و تب بر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو بدون نسخه پزشک قابل تهیه‌است.
آسپرین یکی از پر طرفدارترین دارو‌ها در دنیاست. روزانه ۵۰۰۰۰ میلیون قرص آسپرین در جهان مصرف می‌شود. در بریتانیا هر فرد سالانه ۷۰ قرص آن را جدا یا همراه با مسکن‌های دیگر، کافئین یا ویتامین «ث» مصرف می‌کند. آسپرین علاوه بر خاصیت تسکین دهندگی، تب‌بر و ضد التهاب هم هست، ضمن اینکه اثر‌هایی نظیر ایجاد زخم‌های گوارشی و جلوگیری از لخته شدن خون را نیز از خود نشان می‌دهد. اما مصارف امروزه آسپرین عبارتند از:پیشگیری از بیماری‌های قلبی ۳۷٫۶٪ ورم مفاصل ۲۳٫۳٪ سر درد ۱۳٫۸٪ بدن درد ۱۲٫۲٪ و درد‌های دیگر ۱۴٫۱٪
تاریخچه
پیشینه استفاده از ترکیبات دارویی حاوی سالیسیلیک اسید به دوران باستان بازمی‌گردد. بیش از ۳۵۰۰ سال پیش بشر این پودر را می‌شناخت. در سال ۱۸۰۰ یک باستان‌شناس آلمانی که در مصر تحقیق می‌کرد، با ترجمه یکی از پاپیروس‌های مصری متوجه شد که بیش از ۸۷۷ نوع مواد دارویی برای مصارف مختلف در مصر باستان شناخته شده بود که یکی از آن‌ها سالیسیلیک اسید بود که برای برطرف کردن درد از آن استفاده می‌شد. در نوشته‌های دیگری که در یونان بدست آمده‌است نیز مشخص شده که بشر حدود ۴۰۰ سال پیش از میلاد از شیره پوست درخت بید برای درمان تب و درد استفاده می‌کرده‌است. همچنین آن‌ها هنگام زایمان زنان از این ماده برای کاهش درد استفاده می‌کردند. امروزه مشخص شده که ماده موجود در این شیره اسید سالیسیلیک است. در سال ۱۷۶۳ یک کشیش انگلیسی به نام ادوارد استون مقاله‌ای در جلسه سلطنتی انگلستان ارائه داد که در آن استفاده از برگ درخت بید را حتی در درمان مالاریا نیز مؤثر معرفی کرده بود. ۱۰۰ سال بعد یک پزشک اسکاتلندی با همین ترکیب توانست عوارض ناشی از رماتیسم را به طرز معجزه آسایی کاهش دهد. بعد‌ها چارلز فردریگ گرهارت در سال ۱۸۵۹ موفق به تهیه استیل سالیسیلیک اسید ناخالص شد؛ و در ماه مارس ۱۸۹۹ شرکت بایر محصول خود بنام آسپرین را به ثبت رساند.
خصوصیات شیمیایی
آسپرین به صورت قرص‌های سفید یا بلور‌های سوزنی شکل یا به صورت پودر‌های بلورین موجود می‌باشد.
خصوصیات
وزن مولکولی آن ۱۸۰ می‌باشد.
نقطه ذوب آن ما بین ۱۳۵ تا ۱۳۷ درجه سلسیوس می‌باشد.
نقطه جوش آن ۱۴۰ درجه سلسیوس است که در این درجه حرارت تجزیه می‌گردد.
آسپرین دارای بلور‌های سوزنی شکل است.
آسپرین در آب به مقدار کم و در الکل به مقدار زیاد محلول می‌باشد.
روش تهیه
یک گرم اسید سالسیلیک را داخل ارلن خشک ریخته و ۱/۵ میلی لیتر انیدرید استیک و ۱ الی ۲ قطره اسید سولفوریک غلیظ به آن اضافه کنید و با چرخش ارلن سعی کنید کلیه مواد با هم مخلوط شوند. ارلن را به مدت ۱۵ دقیقه در حمام آب در دمای ۵۰ تا۶۰ درجه سانتیگراد نگه دارید و در این مدت محتویات ارلن را با چرخش هم بزنید. پس از این مدت ۱۵ میلی لیتر آب سرد به ارلن اضافه نمائید - آسپرین به صورت بلور‌های جامد ظاهر می‌گردد. آن را با قیف بوخنر صاف کنید. برای خالص سازی آسپرین مقدار بدست آمده را در ۳ میلی لیتر اتانول و ۷ میلی لیتر آب در گرما حل کرده و کریستالیزه نمایید.
کاربرد و مصارف
موارد مصرف آسپیرین شامل انواع درد‌های متوسط تا خفیف، تب، بیماری‌های التهابی همچون روماتویید آرتریت و کاوازاکی و به عنوان مهارکننده تجمع پلاکتی است.
منع مصرف
مصرف این دارو در موارد زیر منع پزشکی دارد یا لازم است با احتیاط صورت گیرد:
در موارد مصرف طولانی مانند آرتریت روماتوئید و پروفیلاکسی بیماری‌های قلبی عروقی مصرف این دارو به علت افزایش احتمال خونریزی شدید ناشی از اثر مهار تجمع پلاکتی آسپرین، حداقل یک هفته قبل از انجام عمل جراحی باید قطع شود. خونریزی سفیدی چشم مخصوصاً پس از عمل چشم که بعد از قطع مصرف دارو تایک هفته هم ممکن است ادامه داشته باشد
در موارد وجود زخم معده یا اختلالات انعقادی خونریزی دهنده
بیماران مبتلا به بیماری‌های تنفسی همچون آسم یا بیماری‌های کلیوی
پولیپ بینی
در کودکان مبتلا به آنفلوآنزا، آبله مرغان و فاویسم
همراه با وارفارین به هیچ وجه نباید استفاده شود
در کودکان زیر ۱۱ سال احتمال وقوع سندروم کشنده رأی (نشانگان رای) را بسیار بالا می‌برد.
آسپیرین در ایران
بر اساس آمارنامه ۱۲ ماه سال ۱۳۹۴ سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرص آسپیرین با فروش تقریبی یک میلیارد و سیصد و سی میلیون عدد در سال ۱۳۹۴ پرمصرف‌ترین داروی ایران بود.
توصیه هنگام مصرف
برچسب روی دارو را خوانده و از دستوراتش پیروی کنید.
برچسب روی سایر داروهای بدون نیاز به تجویز پزشک را بخوانید تا مبادا در حال مصرف داروهایی باشید که حاوی آسپیرین هستند یا حاوی داروهایی باشند که با آسپیرین تداخل ایجاد می‌کنند.
آسپیرین را دور از دسترس کودکان، و دور از گرما، نور مستقیم، و حرارت مرطوب نگاه دارید (در این شرایط آسپیرین فاسد می‌شود).
شیاف آسپیرین را در یک جای خنک نگاه دارید، ولی آن را و شکل‌های مایع آسپیرین را منجمد نکنید.
آسپیرین تاریخ گذشته را دور از دسترس کودکان در توالت دور بریزید.
در صورتی که آسپرین را برای درد، تب یا گلودرد می‌خورید، در موارد زیر با پزشکتان مشورت کنید:
درد بیش از ۱۰ روز طول بکشد یا علامت جدیدی اضافه شود.
تب بیش از ۳ روز طول بکشد، تشدید شود یا علامت جدید اضافه شود.
گلودرد دردناکتر شود، بیش از ۲ روز به طول انجامد، یا تب، تهوع، استفراغ، بثورات جلدی یا سردرد رخ دهد.
آسپیرین را فقط به مقدار تجویز شده برای جلوگیری از حمله قلبی، مغزی و دیگر مشکلات ناشی از لخته شدن خون مصرف کنید.
نباید‌ها
نباید آسپیرینی را که بوی سرکه می‌دهد استفاده کرد. این به معنای فاسد شدن آسپیرین است.
در صورتی که در عرض ۷ روز گذشته عمل جراحی لوزه، کشیدن دندان، یا جراحی دندان یا دهان داشته‌اید، نباید آسپیرین را بجوید. آسپیرین را به همان صورت ببلعید.
نباید آسپیرین را مستقیماً روی دندان یا لثه گذاشت؛ در این صورت ممکن است موجب سوزش شود.
اگر آسپیرین را برای پیشگیری از لخته شدن خون مصرف می‌کنید، نباید بدون مشورت با پزشکتان قطع کنید.
نباید تا ۵ روز پیش از هر جراحی آسپیرین مصرف کنید مگر به دستور پزشک، این کار موجب خونریزی خواهد شد.
نباید به کودکی که تب یا دیگر علایم شبه آنفلوآنزایی که ممکن است ناشی از یک ویروس مثل ویروس آبله‌مرغان یا آنفلوآنزا باشد آسپیرین بدهید. آسپیرین در برخی از موارد با نشانگان «رای» که یک بیماری وخیم است ارتباط داشته است. در این موارد در مورد داروی مناسب با پزشکتان مشورت کنید.
مسمومیت
در صورت شک به مصرف بیش از حد آسپیرین، بلافاصله درخواست کمک پزشکی کنید. * علایم مصرف بیش از حد عبارتند از: صدای زنگ داخل گوش‌ها، خواب‌آلودگی، گیجی، افت شنوایی، اضطراب، هیجان شدید، تنفس تند و عمقی. برای پیشگیری از عوارض جدی نظیر تشنج یا حتی مرگ بلافاصله به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
اطلاعات دیگر
انواع ژنریک آسپیرین از انواع دارای نام تجاری ارزانترند و در اکثر موارد به همان اندازه مؤثرند. انواع طولانی‌اثر گرانترند، ولی ممکن است مصرف آن‌ها راحت‌تر باشد.
در مورد آسپیرین در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
