کلیات
پرتاب ماهواره خیام با ماهوارهبر سایوز از پایگاه بایکونور در ساعت ۱۰ و ۲۲ دقیقه 18 مرداد 1401 بهوقت تهران انجام شد. مراحل اولیه پرتاب با موفقیت سپری شد و ماهواره در مدار نهایی خود یعنی مدار ۵۰۰کیلومتر قرار گرفت.
مشخصات و مالکیت
ماهواره خیام که مالکیت آن در اختیار سازمان فضایی ایران است، با سنجندههای دقیق در طیفهای مختلف، زیرساختی مناسب برای هوشمندسازی بخشهای گوناگون کشور دارد.
ماهواره خیام یک ماهواره سنجش از دور است و تمامی فرامین مربوط به کنترل و بهرهبرداری از این ماهواره از روز اول و بلافاصله پس از پرتاب توسط کارشناسان ایرانی مستقر در پایگاههای فضایی متعلق به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در خاک جمهوری اسلامی ایران انجام و صادر خواهد شد.
کاربردها
ماهواره خیام یک ماهواره 600کیلوگرمی است که در مدار 500کیلومتری قرار میگیرد تا بهمدت 5 سال از دادهها و تصاویر ارسالی آن در حوزههای کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست، منابع آبی، معادن و پایش مرزها و مدیریت حوادث غیرمترقبه استفاده شود.
شایعات
سازمان فضایی ایران تأکید کرده است که شایعات منتشره در خصوص استفاده از تصاویر این ماهواره برای مقاصد نظامی سایر کشورها صحت ندارد و فعالیتها و اهداف این ماهواره صرفاً صلحآمیز و غیرنظامی است.
همکاری با روسیه برای پرتاب
سازمان فضایی ایران و آژانس فضایی روسیه (روسکاسموس) چهارشنبه هفته گذشته، 12 مرداد ماه اعلام کردند که ماهواره "خیام" با مالکیت سازمان فضایی ایران سهشنبه، 18 مردادماه با همکاری روسیه از پایگاه قزاقستان پرتاب خواهد شد. این سازمان طی این مدت 3 اطلاعیه را در این زمینه منتشر کرده بود.
ایران با توجه به سابقه و کارنامه خود در حوزه پرتابهای ماهوارهای با ماهوارهبرهای بومی، در تزریق ماهوارههای زیر پنجاه کیلوگرم به مدار 500کیلومتری زمین موفق عمل کرد و سپس در گام بعدی تزریق ماهوارههای تا 100 کیلوگرم به مدار 500کیلومتری زمین تا انتهای سال جاری هدف گذاری شد تا در ادامه کار، به امکان تزریق ماهوارههای 200کیلوگرمی و بیشتر به مدار 500کیلومتری زمین تا پایان دولت سیزدهم برسیم.
اما در خصوص ماهواره «خیام»؛ اکنون این ماهواره حدود 600 کیلوگرم وزن دارد و شاید اصلیترین علت همکاری ایران با روسیه در پروژه پرتاب ماهواره "خیام" وزن بیش از نیمتنی این ماهواره و نیز درصد بسیار بالای موفقیت پرتابگر سایوز باشد که مراحل ابتدایی و پرتاب خیام به کشور روسیه واگذار شده است.
لازم به ذکر است با توجه به ضریب اطمینان بالای پرتابگر سایوز در پرتاب و در مدارگذاری ماهواره ها، بسیاری از کشورهای صاحب چرخه کامل فناوری فضایی که خود توانایی پرتاب ماهواره را دارند نیز از پرتابگرهای روسی استفاده میکنند.