کلیات
نود نام یک برنامه تلویزیونی زنده فوتبال است که هر هفته دوشنبه شب از شبکه ۳ سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش میشود. نود فقط به تشریح و توضیح مسابقات فوتبال محدود نیست بلکه در بخشهای مختلف آن، به روابط میان فرهنگ جامعه، مردم، سیاست و حتی جغرافیای مناطق با نگاهی دگرگون و متمایز، به پدیده فوتبال پرداخته میشود. بنیانگذار، مجری و تهیهکننده این برنامه عادل فردوسیپور است.
تاریخچه
برنامه نود در سال ۱۳۷۸ توسط عادل فردوسیپور بنیانگذاری شد. اولین قسمت برنامه نود در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۷۸ پخش شد. برنامه نود هر هفته به مرور و تحلیل رویدادهای مرتبط با فوتبال ایران میپردازد. بهطور معمول، این برنامه صحنههایی از بازیهای لیگ برتر فوتبال ایران، جام حذفی، گزیدههایی از لیگ دسته اول فوتبال ایران، تحلیل مسائل مربوط به داوری بازیها با حضور کارشناسان داوری و بررسی حواشی فوتبال ایران را پخش می کند.
نظرسنجی برنامه
در هر برنامه پرسشی به عنوان نظرسنجی یا مسابقه مطرح میشود و در آن از بینندگان خواسته میشود تا پاسخ را به شماره ۲۰۰۰۹۰ بفرستند. این بخش از مهمترین بخشهای برنامهاست تاکنون چند بار باعث تغییر در برخی تصمیمات مسئولان و سرنوشت برخی مسائل فوتبال ایران شدهاست. با اینکه این برنامه معمولاً نزدیک نیمه شب پخش میشود؛ اما همواره تعداد پیامکهای آن در مقایسه با برنامههای دیگر بیشتر است. این برنامه رکورد بیشترین پیام کوتاه را در بین همه برنامههای صدا و سیما با شش میلیون و ۴۰۰ هزار پیامک در اختیار دارد.
در آذر ۱۳۹۲ برنامه ۹۰ به مناسبت پخش مراسم قرعهکشی جام جهانی برنامه ویژه داشت. در این برنامه که با حضور مهدی مهدویکیا و جواد نکونام قرعههای بیرون آمده در جام جهانی مورد بررسی قرار گرفته بود، بیش از شش میلیون و ۴۰۰ هزار پیامک از سوی مخاطبان دریافت شد تا رکوردی جالب توجه برای برنامه ۹۰ و عادل فردوسیپور به ثبت رسیده باشد.
نقد و بررسی فوتبال
برنامه نود به دلیل بررسی و نقد اتفاقات فوتبال ایران همواره یک برنامه جنجالی بودهاست. فردوسیپور تاکنون چند بار به خاطر موشکافی و پرداختن زیاد به برخی مسائل توسط مدیریت شبکه ۳ وصدا و سیما نکوهش و توبیخ شدهاست.
پس از انتقال تیم پاس تهران به شهر همدان، فردوسیپور از پرداختن به این موضوع منع شد. تاکنون نیز با انتقال تیمهای تهرانی دیگری به شهرستانها، هنوز بهطور جدی به این موضوع پرداخته نشدهاست. برخی از بخشهای برنامه نیز سفارشی هستند.
حواشی
رسانههای مجازی خبر از عدم پخش برنامه نود در تاریخ ۲۳ مهرماه ۱۳۹۷ به دلیل پخش مستقیم بازی ملی اسپانیا و انگلیس دادند. اما برخی از رسانهها نسبت به اختلاف عادل فردوسی پور و مدیریت شبکه سوم سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران علی فروغی گمانه زنیهایی را پیش بردند. شواهد و قراین حاکی از پخش شدن این برنامه در تاریخ ۳۰ مهرماه ۱۳۹۷ بود و همگان انتظار داشتند که این برنامه در ساعت مناسب خود پخش شود، اما صدور اطلاعیهای از سوی سرپرست روابط عمومی شبکه سوم سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با این شرح "با عنایت به رفتار غیر حرفهای تهیه کننده و مجری برنامه نود در عدم پخش این برنامه بعد از بازی انگلیس-اسپانیا در دوشنبه گذشته و همچنین استمرار رفتار خارج از عرف ایشان در مصاحبه خلاف ابلاغ گروه ورزش، برنامه مذکور این هفته پخش نخواهد شد. " دلالت بر این موضوع داشت که این برنامه در تاریخ ۳۰ مهرماه ۱۳۹۷ نیز پخش نخواهد شد.
تعطیلی برنامه نود
همزمان با آغاز سال شمسی 98 دیگر برنامه نود به روی آنتن شبکه سوم سیما نرفت و بدین ترتیب عادل فردوسی پور و برنامه نود از پخش شبکه سه سیما حذف شد. با وقوع این اتفاق برنامه فوتبال برتر با اجرای محمد حسین میثاقی جای برنامه نود را در پخش شبکه سه سیما گرفت و عادل فردوسی پور به تهیه کنندگی برنامه فوتبال 120 شبکه ورزش ادامه می دهد.