زندگی نامه
آیت الله سید محمود هاشمى شاهرودى، در سال ۱۳۲۷ هجرى شمسى در شهر نجف و در خانواده‌ى مذهبى و از سادات منسوب به امام حسین (ع) چشم به جهان گشود. پدرش مرحوم سید على حسینى شاهرودى، از شاگردان برجسته مرحوم آیة الله خویی (ره) بود که بحث‌های اصول و فقه استاد خود را به رشته تحریر درآورد. شاهرودی رئیس سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام بود که در تاریخ ۳ دی ۱۳۹۷ درگذشت.
دوران تحصیل
آیت الله سید محمود هاشمى شاهرودى، در سال ۱۳۲۷ هجرى شمسى در شهر نجف و در خانواده‌ى مذهبى و از سادات منسوب به امام حسین (ع) چشم به جهان گشود. پدرش مرحوم سید على حسینى شاهرودى، از شاگردان برجسته مرحوم آیة الله خویی (ره) بود که بحث‌های اصول و فقه استاد خود را به رشته تحریر درآورد. شاهرودی رئیس سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام بود که در تاریخ ۳ دی ۱۳۹۷ درگذشت.
دوران تحصیل
سید محمود هاشمى شاهرودى، تحصیلات ابتدایى را در مدرسه علوی نجف به پایان رسانید و سپس به تحصیلات حوزوى روى آورد. او با توجه به موقعیت علمى خانوادگى و نیز با توجه به هوش و استعداد سرشار و کوشش فراوان خود، در مدتى اندک توانست دروس دوره سطح را به پایان رساند.
پس از آن به حلقه درس شهید سید محمد باقر صدر پیوست و سال‌ها در خدمت استاد خود، مبانى اجتهاد در اصول و فقه را به خوبى آموخت و در درس دیگر مراجع آن روز نجف ـ. از جمله امام خمینى (ره) و آیت الله العظمی خویی (ره) ـ. نیز با جدیت شرکت جست و بهره‌هاى فراوان برد.
استادان
سید محمود هاشمى شاهرودى در سال هاى تحصیل خود از محضر استادان بسیارى بهره برد. مهمترین و اصلیترین استاد او در درس خارج آیت الله العظمى شهید سید محمد باقر صدر بود. آن شهید سعید که از افتخارات شیعه و مرجعیت به شمار می‌آید، شاگردان بسیارى را به عالم اسلام، تقدیم داشته است. شهید صدر که از حافظه و استعدادى سرشار برخوردار بود، توانست با نوآوریهاى فراوان در فقه و اصول و دیگر علوم اسلامى و به روز ساختن مباحث علوم دینی و نیز نگاشتن کتب درسى در زمینه‌هاى یاد شده، گام مهمى براى تعالى اسلام و تشیع بردارد و از این رهگذر، شاگردان او، همچون سید محمود هاشمى شاهرودى، این خدمات و اندیشه‌ها را پى گرفتند.
از دیگر استادان هاشمى شاهرودى، امام خمینى (ره) و آیت الله العظمى خویى (ره) را می‌توان نام برد. شاهرودی سال‌ها در محضر ایشان به تحکیم مبانى اجتهادى خود مى پرداخت.
فعالیتهاى علمى و فرهنگی
هاشمى شاهرودى تاکنون فعالیت هاى بسیارى را در زمینه‌هاى علمى و فرهنگى به انجام رسانده است. در یکى از دیدارهاى اعضاء مجلس اعلاى عراق، امام خمینی (ره) با توجه به شناخت خود، از ایشان می‌خواهد که تدریس در حوزه علمیه قم را بر هر کارى ترجیح دهد و به تربیت طلاب مستعد در زمینه‌هاى علمى و اخلاقى بپردازد. معظم له نیز با ورود به ایران ـ. در فروردین ۱۳۵۸ ـ. به تدریس درس خارج فقه و اصول مى‌پردازد که این تدریس تا هم اکنون نیز ادامه دارد و طلاب بسیارى از محضر ایشان بهره‌مند شده‌اند. ویژگى درس ایشان دقت فراوان، تسلط بر مباحث و نوآورى در زمینه‌های متعدد و مختلف علمی است.
او ریاست دو کنگره مهم نقش زمان و مکان در اندیشه امام خمینی (ره) و نخستین کنگره دایرة المعارف فقه اسلامى را بر عهده داشت که هر دو کنگره با استقبال بزرگان و فضلاء حوزه و دانشگاه و اندیشمندان خارجى و داخلى مواجه شد.
ریاست مؤسسه دایرة‌المعارف فقه اسلامى با حکم رهبر انقلاب است. رهبرى در حکم خود، خطاب به ایشان مى‌فرماید: «جناب عالى را که چهره درخشانى در علم و عمل بوده و بحمدالله از مقام والایى در فقه و علوم مرتبط با آن برخوردارید، براى انجام این اقدام بزرگ، شایسته دانسته و مسؤولیت ایجاد و اداره مؤسسه اى براى تهیه این دایرة المعارف را به جناب عالى محول می‌کنم».
هاشمى شاهرودى مقالات فراوانى در فصلنامه فقه اهل بیت (علیهم السلام) به چاپ رسیده است. همچنین وى در زمینه‌هاى گوناگون کتابهایى منتشر کرده است که برخى از آنها به شرح زیر است:
۱ ـ. بحوث فى علم الاصول (تقریرات درسهاى اصول شهید صدر در ۷ جلد)
۲ ـ. کتاب الخمس (۲ جلد)
۳ ـ. مقالات فقهیه
۴ ـ. قاعده فراغ و تجاوز
۵ ـ. حکومت اسلامی
۶ ـ. جهان بینى اسلامی
۷ ـ. تفسیر موضوعى بخشى از نهج البلاغه
۸ ـ. تفسیر آیه «مودت ذى القربی»
۹ ـ. بحوث فى الفقه الزراعی
۱۰ ـ. محاضرات فى الثورة الحسینیة
۱۱ ـ. الصوم، تربیة و هدایة
۱۲ ـ. کتاب الاجارة (۲ جلد)
۱۳ ـ. کتاب الزکاة (۴ جلد)
۱۴- کتاب المضاربة
۱۵- قراءات فقهیه معاصره (۲ جلد)
۱۶- بحث‌هایی پیرامون اصول فقه
۱۷- درسنامه اصول فقه
۱۸- رساله توضیح المسائل
۱۹- مناسک حج فارسی وعربی
۲۰ – الصوم مسائل وردود
۲۱- پرسش‌ها وپاسخ‌هایی پیرامون روزه
۲۲- الصراط (اجوبه الاستفتاءات)
۲۳- کتاب الحج
۲۴- اضواء و آراء (۳ جلد)
۲۵- منشور قضاء
۲۶- صحیفه عدالت (۸ جلد)
فعالیتهاى سیاسی
هاشمى شاهرودى در سالهاى تحصیل و تدریس، فعالیتهاى سیاسى بسیارى را پدید آورده است. در پى یورش مزدوران رژیم صدام به علما و اندیشمندان در سال ۱۹۷۴ میلادى، هاشمى شاهرودى به زندان افتاد و شکنجه‌هاى فراوان بدنى و روحى را به جان خرید. او در پى تظاهرات مردم عراق پس از پیروزى انقلاب اسلامى ایران به رهبرى امام (ره)، بویژه در نجف، و در گرامیداشت این پیروزى، تحت پیگرد رژیم بعث قرار گرفت و به سفارش شهید صدر (ره) به وطن خود بازگشت تا وکالت عام شهید صدر و نمایندگى او را نزد امام خمینى (ره) بر عهده گیرد.
او با ورود به ایران به خدمت امام خمینى (ره) مشرف شد و با موافقت ایشان، رابط امام (ره) و شهید صدر (ره) شد و پیامهاى علمى نجف را به سمع امام (ره) مى‌رساند. او با دستور رهبر انقلاب که در آن زمان با حکم امام (ره) مسؤولیت نهضت‌هاى اسلامى را بر عهده داشت، تشکیلاتِ جامعه روحانیت مبارز و مجلس اعلى عراق را به راه انداخت و آن را مدیریت و سازماندهى کرد.
او که به دستور امام (ره) تدریس و بررسى مسائل فقهى، بویژه احیاى فقه حکومتى استوار بر ادله استنباط جواهرى را بر عهده داشت، در طول سالیان انقلاب از هیچ کوششى در جهت اعتلای انقلاب اسلامی ایران، دریغ نورزید.
هاشمى شاهرودى سال‌ها از اعضاى فقهاى شوراى نگهبان بود ودر این نهاد مقدس به خدمت اشتغال داشت تا اینکه با حکم رهبر انقلاب به ریاست قوه قضائیه منصوب شد. او در طول مسؤولیت خود در قوه قضائیه، خدمات بسیارى را انجام داد که توسعه قضایى، تسریع در رسیدگى به پرونده‌ها و ایجاد ارتباط مردمى از جمله آنهاست. پس از مسئولیت در قوه قضایه ایشان با شروع مجدد درس‌های فقه و اصول خود در شهر مقدس قم در کنار فعالیت‌های مؤثر سیاسی و استمرار خدمات شایان خود به نظام مقدس اسلامی، مسئولیت خطیر مرجعیت دینی را نیز بر عهده گرفت. جلسه درس خارج فقه و اصول معظم له، یکی از حلقه‌های پویای علمی در حوزه مبارکه قم بشمار می‌رفت.
هاشمى شاهرودى مقالات فراوانى در فصلنامه فقه اهل بیت (علیهم السلام) به چاپ رسیده است. همچنین وى در زمینه‌هاى گوناگون کتابهایى منتشر کرده است که برخى از آنها به شرح زیر است:
۱ ـ. بحوث فى علم الاصول (تقریرات درسهاى اصول شهید صدر در ۷ جلد)
۲ ـ. کتاب الخمس (۲ جلد)
۳ ـ. مقالات فقهیه
۴ ـ. قاعده فراغ و تجاوز
۵ ـ. حکومت اسلامی
۶ ـ. جهان بینى اسلامی
۷ ـ. تفسیر موضوعى بخشى از نهج البلاغه
۸ ـ. تفسیر آیه «مودت ذى القربی»
۹ ـ. بحوث فى الفقه الزراعی
۱۰ ـ. محاضرات فى الثورة الحسینیة
۱۱ ـ. الصوم، تربیة و هدایة
۱۲ ـ. کتاب الاجارة (۲ جلد)
۱۳ ـ. کتاب الزکاة (۴ جلد)
۱۴- کتاب المضاربة
۱۵- قراءات فقهیه معاصره (۲ جلد)
۱۶- بحث‌هایی پیرامون اصول فقه
۱۷- درسنامه اصول فقه
۱۸- رساله توضیح المسائل
۱۹- مناسک حج فارسی وعربی
۲۰ – الصوم مسائل وردود
۲۱- پرسش‌ها وپاسخ‌هایی پیرامون روزه
۲۲- الصراط (اجوبه الاستفتاءات)
۲۳- کتاب الحج
۲۴- اضواء و آراء (۳ جلد)
۲۵- منشور قضاء
۲۶- صحیفه عدالت (۸ جلد)
فعالیتهاى سیاسی
هاشمى شاهرودى در سالهاى تحصیل و تدریس، فعالیتهاى سیاسى بسیارى را پدید آورده است. در پى یورش مزدوران رژیم صدام به علما و اندیشمندان در سال ۱۹۷۴ میلادى، هاشمى شاهرودى به زندان افتاد و شکنجه‌هاى فراوان بدنى و روحى را به جان خرید. او در پى تظاهرات مردم عراق پس از پیروزى انقلاب اسلامى ایران به رهبرى امام (ره)، بویژه در نجف، و در گرامیداشت این پیروزى، تحت پیگرد رژیم بعث قرار گرفت و به سفارش شهید صدر (ره) به وطن خود بازگشت تا وکالت عام شهید صدر و نمایندگى او را نزد امام خمینى (ره) بر عهده گیرد.
او با ورود به ایران به خدمت امام خمینى (ره) مشرف شد و با موافقت ایشان، رابط امام (ره) و شهید صدر (ره) شد و پیامهاى علمى نجف را به سمع امام (ره) مى‌رساند. او با دستور رهبر انقلاب که در آن زمان با حکم امام (ره) مسؤولیت نهضت‌هاى اسلامى را بر عهده داشت، تشکیلاتِ جامعه روحانیت مبارز و مجلس اعلى عراق را به راه انداخت و آن را مدیریت و سازماندهى کرد.
او که به دستور امام (ره) تدریس و بررسى مسائل فقهى، بویژه احیاى فقه حکومتى استوار بر ادله استنباط جواهرى را بر عهده داشت، در طول سالیان انقلاب از هیچ کوششى در جهت اعتلای انقلاب اسلامی ایران، دریغ نورزید.
هاشمى شاهرودى سال‌ها از اعضاى فقهاى شوراى نگهبان بود ودر این نهاد مقدس به خدمت اشتغال داشت تا اینکه با حکم رهبر انقلاب به ریاست قوه قضائیه منصوب شد. او در طول مسؤولیت خود در قوه قضائیه، خدمات بسیارى را انجام داد که توسعه قضایى، تسریع در رسیدگى به پرونده‌ها و ایجاد ارتباط مردمى از جمله آنهاست. پس از مسئولیت در قوه قضایه ایشان با شروع مجدد درس‌های فقه و اصول خود در شهر مقدس قم در کنار فعالیت‌های مؤثر سیاسی و استمرار خدمات شایان خود به نظام مقدس اسلامی، مسئولیت خطیر مرجعیت دینی را نیز بر عهده گرفت. جلسه درس خارج فقه و اصول معظم له، یکی از حلقه‌های پویای علمی در حوزه مبارکه قم بشمار می‌رفت.
رابطه با شهید صدر و امام خمینی (ره)
در پی تظاهرات مردم عراق پس از پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) و شورش مردم نجف، رژیم صدام طبق اظهارات رئیس اداره امنیت عمومی، آیت اللَّه هاشمی شاهرودی را به عنوان محرّک و مشوّق این تظاهرات متهم کرد و قرار دستگیری او از سوی اداره امنیت عمومی صادر شد، مأموران امنیتی جستجوی گسترده‌ای را برای دستگیری وی آغاز کردند.
در این شرایط شهید صدر از او خواست که فوراً از عراق خارج شود. وی ابتدا به کویت رفت و از آنجا به ایران بازگشت. هاشمی پس از ورود به ایران خدمت حضرت امام شرفیاب و با موافقت ایشان مسئولیت برقراری ارتباط میان نیرو‌های خارج از کشور به ویژه شهید صدر و حوزه علمیه نجف اشرف با امام خمینی (ره) را به عهده گرفت.
در همین زمان بود که با توصیه امام خمینی (ره) تدریس دروس خارج فقه و اصول توسط شاهرودی در قم آغاز شد و درس ایشان به یکی از دروس مهم حوزه علمیه قم تبدیل شد که طلاب زیادی در این دروس شرکت می‌کردند.
در پی تظاهرات مردم عراق پس از پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) و شورش مردم نجف، رژیم صدام طبق اظهارات رئیس اداره امنیت عمومی، آیت اللَّه هاشمی شاهرودی را به عنوان محرّک و مشوّق این تظاهرات متهم کرد و قرار دستگیری او از سوی اداره امنیت عمومی صادر شد، مأموران امنیتی جستجوی گسترده‌ای را برای دستگیری وی آغاز کردند.
در این شرایط شهید صدر از او خواست که فوراً از عراق خارج شود. وی ابتدا به کویت رفت و از آنجا به ایران بازگشت. هاشمی پس از ورود به ایران خدمت حضرت امام شرفیاب و با موافقت ایشان مسئولیت برقراری ارتباط میان نیرو‌های خارج از کشور به ویژه شهید صدر و حوزه علمیه نجف اشرف با امام خمینی (ره) را به عهده گرفت.
در همین زمان بود که با توصیه امام خمینی (ره) تدریس دروس خارج فقه و اصول توسط شاهرودی در قم آغاز شد و درس ایشان به یکی از دروس مهم حوزه علمیه قم تبدیل شد که طلاب زیادی در این دروس شرکت می‌کردند.
مهمترین مناصب سیاسی واجتماعی هاشمی شاهرودی
هاشمی شاهرودی در طول ایام فعالیت های مدیریتی و سیاسی خود دوران انقلاب اسلامی سمت های مختلفی را تجربه کرد که در ادامه به آنها اشاره می شود:
ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام
عضو مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)
عضو مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
رییس ومؤسس مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (علیهم السلام)
عضو ونائب رئیس مجلس خبرگان رهبری
عضو ونائب رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
عضو فق‌های شورای نگهبان
رئیس قوه قضائیه
رئیس هیئت عالی حل اختلاف وتنظیم روابط قوای سه گانه
عضو مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
رییس ومؤسس مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (علیهم السلام)
عضو ونائب رئیس مجلس خبرگان رهبری
عضو ونائب رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
عضو فق‌های شورای نگهبان
رئیس قوه قضائیه
رئیس هیئت عالی حل اختلاف وتنظیم روابط قوای سه گانه
مجمع تشخیص مصلحت نظام
رهبر انقلاب در حکمی درتاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۹۶ ترکیب جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام را برای یک دوره پنجساله دیگر معرفی کردند. بر اساس این حکم آیت الله هاشمی شاهرودی بعنوان رئیس دور جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام معرفی شد. با این حال به علت بیماری و کهولت سن از اواسط تابستان۹۷نتوانست در جلسات این مجمع حضور یابد. هاشمی شاهرودی روز سوم دی ماه۹۷ و در سن۷۰سالگی به لقاءالله پیوست.
در مورد هاشمی شاهرودی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
دکتر محسن رضایی، سامان بخشیدن به امر نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام را که مورد تأکید مؤکد رهبری معظم انقلاب است، یکی از برنامه‌های جدی دوره جدید مجمع خواند.
کد خبر: ۷۳۲۷۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۰۱
مروری بر روزنامه‌های چهارشنبه ۲۲ شهریور؛
بیانات رهبر معظم انقلاب درباره لزوم ورود عملی مسلمانان به فاجعه میانمار و مرگ جایزه نوبل، حواشی انتصابات جدید نجفی در شهرداری تهران، راهبرد جدید آمریکا در رابطه با ایران، حضور مرسدس بنز در ایران، واکنش‌های سیاسی به همه پرسی اقلیم کردستان عراق و تحلیل هایی در این موضوع محورهای مهم خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز بودند.
کد خبر: ۷۲۹۷۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۲۲
کد خبر: ۷۲۲۱۶۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۵/۲۵
همه چیز درباره آیت‌الله هاشمی شاهرودی؛
کد خبر: ۷۲۱۳۷۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۵/۲۳
برخی گمانه زنی‌ها از احتمال عدم کاندیداتوری آیت‌الله هاشمی و حمایتش از آیت الله امینی یا آیت الله موحدی کرمانی دارد. البته علاوه بر این نام‌ها، برخی گمانه زنی‌ها از احتمال کاندیداتوری آیت الله هاشمی شاهرودی نیز خبر می‌دهد که با توجه به روابط حسنه هاشمی شاهرودی و هاشمی، بعید نیست که هاشمی شاهرودی گزینه مورد حمایت هاشمی باشد.
کد خبر: ۵۷۳۷۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۲/۲۰
کد خبر: ۵۵۸۰۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۱۲
آیت الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی نایب رییس مجلس خبرگان رهبری با تاکید بر اینکه راه الگو گرفتن و الگو دادن به دنیا تجزیه و تحلیل راه انبیا و اولیا است، گفت: امروز داعش یک انحراف است و همه مسلمانان می گویند داعش همان خوارج صدر اسلام هستند.
کد خبر: ۴۱۵۷۳۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۴/۲۲
آیت‌الله هاشمی شاهرودی خبر داد:
نایب رئیس مجلس خبرگان رهبری گفت: وضع مزاجی آیت‌الله مهدوی کنی از سایر جهات خوب است، امیدواریم هرچه زودتر لطف خداوند شامل حالشان شده و به صحت وسلامت برسند تا ما نیز از حضورپربرکتشان فیض ببریم.
کد خبر: ۴۱۱۰۱۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۴/۰۴
