جدال شهر با طبیعت

ایجاد تمدن و تشکیل شهرها و ایجاد ملزومات آن راه را برای تقابل انسان و طبیعت باز کرد. موجودیتی به نام «شهر» که حاصل تمدن و فرهنگ بود در برابر طبیعت قد علم کرد و به تقابل با آن پرداخت. شهر و شهرنشینی دارای تاریخچه‌ای بسیار قدیمی است و بیش از پنج‌هزارسال قدمت دارد. تا سال ۱۹۰۰ میلادی از هر ۸ نفر، فقط یکی در مناطق شهری زندگی می‌کرد. اما در حال حاضر نیمی از جمعیت جهان شهرنشین (۵۴ درصد) هستند. در سطح جهانی تا سال۲۰۵۰ از هر ۱۰ نفر ۷ نفر ساکن شهرها خواهند شد. شاید در آغاز شکل‌گیری تمدن‌های شهری، کسی فکرش را هم نمی‌کرد که توسعه شهرنشینی خیلی زود تبدیل به معضلی برای زمین و سایر جاندارانش شود. امروز که طبیعت، بی‌درنگ زیر پنجه‌های زمخت شهرسازیِ غیر اصولی نابود می‌شود و انسانی که همزیستی با سایر موجودات را نیاموخته با انواع ماشین آلاتش تا نابودی مامن و ماوای آن‌ها می‌تازد تا برای خودش امنیتی بسازد، این حقیقت بیشتر آشکار می‌شود که شهرنشینی تا چه اندازه می‌تواند برای سایر ساکنان زمین ناخوشایند باشد. راه‌ها، خیابان‌ها، ساختمان‌های بلند و زیرساخت‌های شهری نه تنها گسترش افقی دارند؛ بلکه تا اعماق زمین و بلندای آسمان هم نفوذ می‌کنند و هر زیست‌بومی را نابود./ مهدی معتمد