نقدی بر طرح «عدم الزام سربازان به تراشیدن موی سر»
علی عباسی‌رائی
در چند روز گذشته خبری بر روی خروجی بسیاری از رسانه با عنوان «کچل کردن از سربازی حذف شد» قرار گرفته است. خلاصه خبر بدین شرح است:
سردار کمالی رئیس اداره منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح اعلام کرد: سربازی همواره با تراشیدن موی سر همراه بوده لیکن با توجه به بررسی های انجام شده و ارتقاء بحث بهداشت فردی و از امکانات مناسب یگان‌های نیروی مسلح و علاقه جوانان به منظور خوشایندسازی و افزایش جذابیت و نشاط خدمت سربازی بر اساس تصمیمات اتخاذ شده تراشیدن موی سربازان با نمره ۴ از سربازی حذف شد.
هر چند که این خبر با استقبال نسبتا خوبی از سوی عموم مردم و رسانه‌ها همراه گردید اما برای اینجانب به عنوان یک افسر ارتش بسیار جای شگفتی داشت! خوشایندسازی و افزایش نشاط سربازان امر پسندیده‌ای است اما آیا می‌توان برای خوشایندسازی سربازان، اصول و قواعد چند هزارساله نظامی را زیر پا گذاشت؟
بر خلاف گفته سردار کمالی تراشیدن موی سر نه فقط برای مسائل بهداشتی بلکه فلسفه‌ی خاص دیگری نیز دارد و یکی از اصول و قواعد اساسی نیروهای نظامی در تمامی ارتش‌های جهان است. در ادامه به برخی از دلایل تراشیدن موی سر سربازان اشاره می‌کنم:
1- اولین دلیل کوتاه کردن موی سر سربازان همانطور که سردار کمالی فرمودند رعایت مسائل بهداشتی است. این قاعده نه تنها در سربازخانه‌ها بلکه در تمامی محیط‌های عمومی الزامی و یا حداقل توصیه شده است. مکان‌هایی مانند مدارس شبانه‌روزی، آسایشگاه‌های کودکان و سالمندان و غیره. در محیط‌های سربازی به دلیل اینکه غالبا فعالیت بدنی سربازان (مانند رژه، تمرین نظامی و ورزش) نسبت به سایر مکان‌های عمومی بسیار بیشتر است، بیش از همه ضروری است که موی سر سربازان کوتاه باشد تا از ابتلا به بیماری های پوستی جلوگیری شود.
ارتقاء بهداشت فردی و امکانات مناسب در یگان‌های نیروهای مسلح که سردار کمالی اذعان داشتند، هر چند خود جای بحث و تحقیق دارد ولی حتی اگر صحیح هم باشد باز هم نمی‌تواند دلیلی بر نتراشیدن موی سر سربازان باشد.
2- دلیل دوم و شاید دلیل مهم‌تر تراشیدن موی سر سربازان «ایجاد روحیه اطاعت‌پذیری» در سربازان است. حوزه نظامی مثل سایر حوزه‌ها نیست که بتوان به سادگی از مطیع‌ناپذیری سربازان گذشت. در حوزه نظامی با سلاح و مهمات و تیراندازی سرکار داریم. در این حوزه کوچک‌ترین اشتباه می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری به یک یگان نظامی وارد شود. در حوزه نظامی نسبت به سایر حوزه‌ها حساسیت بسیار بالاست. لذا ضروری است که سربازان گوش به فرمان و مطیع محض فرماندهان باشند. تراشیدن موی سر سربازان نخستین گام برای ایجاد روحیه اطاعت‌پذیری سربازان است.
3- سومین دلیلی که می‌توان برای تراشیدن موی سر سربازان ذکر کرد، «یکسان‌سازی ظاهر افراد است» یعنی اینکه در داخل پادگان همه شما فارغ از اینکه در خارج از پادگان چه کاره هستید، در مرحله نخست سرباز هستید. اینکه پدر شما پولدار است یا فقیر، باسواد است یا بی سواد، شهری است یا روستایی برای سلسله مراتب فرماندهی تفاوتی نمی‌کند. همه شما برای ما یکسان هستید و برای امر مقدس دفاع از وطن تفاوتی بین شما قائل نیستیم.
با توجه به موارد فوق به نظر اینجانب تراشیدن موی سر سربازان که از دیرباز در تمامی ارتش‌های جهان رایج بوده است، بسیار لازم و ضروری بوده و به مسوولان نیروهای مسلح توصیه می شود در پاسداشت اصول و بنیان‌های اساسی نیروهای مسلح دقت لازم را به عمل آورند.
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۴
انتشار یافته: ۹
- هرچند به نظرم دلیل ایجاد "روحیه اطاعت پذیری" مبنایی نداره اما در صورتی که صحیح هم باشه آیا فقط تراشیدن سر میتونه این روحیه رو در سربازان ایجاد یا تقویت کنه ؟ - ضمنا طرح جدید بلند کردن موی سر سربازان رو آزاد نگذاشته و برای تمامی رده ها محدودیت قرار داده که یکسان سازی ظاهر سربازان رو تحت تاثیر قرار نمیده.
درود بر شما با سلام خدمت دکتر عباسی رعایت اصول بهداشتی که همانطور که سردار کمالی گفتن ترقی پیدا کرده قطعا.
تراشیدن سر هم با بحث اطلاعت پذیری ملازمه ای با هم ندارند.
دلیل سوم به نظرم دلیل موجهی است تا حدودی.
هر چند که باز هم میشه گفت یکسان سازی افراد با نتراشیدن سر منافاتی ندارد و خللی به یکسان سازی سربازان وارد نمی کند چرا که صحبت از کچل نکردن هست صرفا. یعنی میشه همه سربازان با شماره 16 مو کوتاه کنند و یکسان هم باشند.
بسیار زیبا سلام من سرباز ارتش هستم و در حال حاضر تو تیپ 216 زرهی استان زنجان خدمت می کنم باید بگم که این قانون در مورد اصلاح موی س تو ارتش اهمیتی نداره و اصلاح بهش توجه نمی کنن شاید تو این یگ ارگان ها توجه کنن و این قانون رو اجرا کنن ولی تو تیپ ما از سرگروهبان تا فرمانده گردان وتیپ به این حرف هیچ بهایی نمیدن و میگن که در حد حرفه خواهشا پیگیری کنین و بخشنامشو به یگان ها ارسال کنین برای من فرقی نداره چون من در حال ترخیصم ولی برای بقیه سربازا دلم میسوزه . خیلی ممنون
اطاعت پذیری ربطی به موی بلند یا کوتاه نداره اول با شماره 4 می زدن الان شده 10 فرق آنچنانی نداره یه طومار نامه نوشتی که چی ؟ شماره 4 با شماره 10 اصلا فرقی داره ؟ همچین یه جوری گارد گرفتید انگار چخبره .... یه سانت موی بلند تر به جایی بر میخوره ؟ من بعد آموزشیم تو معاونتی میوفتم که اصلا کاری با موی سر ندارن .... با کمال احترام هر سه دلیلی که مطرح کردین به هیچ وجه دلایل موجهی برای حجم از دست رفتن اعتماد بنفس و خورد کردن شخصیتی که در یک انسان ایجاد می شود نیستن تراشیدن موی سر شاید برای دوران اموزشی زیاد بد نباشد اما در طول دوسال خدمت کاملا روی روحیه فرد تاثیربشدت منفی دارد و باعث جامعه گریزی و چه بسا عقده و مریضی های دیگر روانشناختی در سرباز می شود فرماندهان اکثرا سعی میکنن از اصول قدیمی پیروی کنن و از نو اوری و ایجاد تغییر در نحوه انجام کارها همگی می ترسند