بیایید حرفهای مگوی این بیماری را فریاد بزنیم

سرویس اجتماعی ـ به آمار و ارقام نمی‌شود اعتماد کرد؛ جدای از اینکه ممکن است مخدوش باشند، نوع بیماری هم تأثیرگذار است، چرا که برای HIV یک دوره پنجره هست که ممکن است فرد مبتلا به ویروس شده باشد، ولی آزمایش‌ها آن را نشان ندهد.

به گزارش «تابناک»، پیشرفت‌های علمی، موجب شده است که دیگر ایدز ـ با وجودی که هنوز درمان ندارد ـ مهلک هم نباشد، در حالی که هنوز در جامعه ما، بردن نامش همه را می‌ترساند.

بنا بر آمارهای رسمی و غیر رسمی، این بیماری به سرعت در حال گسترش است؛ موج سوم ابتلا به ایدز در راه و موج دوم هم در حال بازگشت است.

عباس صداقت، رییس اداره ایدز وزارت بهداشت در این باره می‌گوید: در حالی که با تهدید موج سوم  شیوع ایدز از راه انتقال جنسی روبه‌رو هستیم، موج دوم نیز به دلیل کاهش حمایت‌های اجتماعی در حال بازگشت و مهار کردن چرخه ویروس ایدز از دو جبهه بسیار مشکل است.

وی با بیان اینکه الگوی انتقال جنسی آمار مبتلایان زن در حال افزایش است، افزود: این موضوع این نگرانی را پدید می‌آورد که شمار عمده افراد شناخته نشده، زنان هستند و بیماری را از راه انتقال جنسی گرفته‌اند.

افزایش شمار مبتلایانی که از همه جا بی‌خبرند

وقتی سخن از ایدز به میان می‌آید، تنها با یک بیماری روبه‌رو نیستیم، چرا که ایدز پدیده‌ای پزشکی ـ بهداشتی است که ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن بسیار گسترده و بدون درمان و البته قابل پیشگیری است؛ یعنی الگوهای انتقالش کامل شناسایی شده است.

سن کارگران جنسی کاهش چشمگیری داشته است؛ این یعنی خطر فزاینده برای کسانی که با این گروه ارتباط می‌گیرند؛ مردان مجردی که در آینده ازدواج خواهند کرد و یا...!
این الگویی است که اکنون در کشور ما شایع شده و پیش‌بینی می‌شود با ربودن گوی سبقت از الگوی انتقال از طریق سرنگ‌های آلوده معتادان تزریقی، گریبانگیر افرادی شود که چه بسا خودشان رفتار پرخطر نداشته‌اند و تنها به دلیل ابتلای همسرانشان در معرض ایدز قرار خواهند گرفت؛ الگویی که زنان را بیشتر تهدید می‌کند و در نتیجه، جمعیتی مبتلا می‌شود که رفتار پرخطر نداشته‌اند و به این ترتیب، احتمال ابتلای نوزادان هم از مادر افزایش می‌‌یابد.

رییس اداره ایدز وزارت بهداشت در ادامه گفت‌وگو با ایسنا افزود: بنا بر آمار تجمعی که از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۹۰ به دست آمده است، ۲۳ هزار و ۱۲۵ نفر مبتلا به HIV در کشور هستند که 91/5 درصد مرد و 8/5 درصد هم زن بوده‌اند.

از این تعداد، ۳۰۵۳ نفر وارد فاز پیشرفته HIV شده و ۴۳۱۱ نفر هم فوت شده‌اند. بیشترین موارد ابتلا به میزان 46/5 درصد مربوط به گروه سنی ۲۵ سال تا ۳۴ است که اگر در نظر گرفته شود نزدیک چهار تا پنج سال از زمان مبادرت به اقدام پرخطر تا شناسایی و آزمایش زمان ببرد، آن‌گاه اهمیت آموزش و پیشگیری در سنین پایین محرز می‌شود.

این در حالی است که بر پایه آمارهای به دست آمده از مدل اپیدمیولوژیک UNAIDS و سازمان جهانی بهداشت ـ که بر پایه محاسبات ریاضی و رصد دقیق کار‌شناسان استوار است ـ میزان مبتلایان در ایران، ۸۳ هزار نفر برآورد شده است و این یعنی، شصت هزار نفر مبتلای شناسایی نشده در کشور.

سال ۸۶ و درست هنگامی که موج دوم یکه تازی می‌کرد، مسئولان در ستاد مبارزه با مواد مخدر، با گرته‌برداری از تجربه موفق کشور سوئیس، طرح نصب دستگاه‌های خود‌پرداز سرنگ برای معتادان پرخطر را مطرح کردند؛ طرحی که قرار بود از شکل‌گیری موج سوم پیشگیری کند، ولی با مخالفت دیگر مسئولان روبه‌رو و فراموش شد.

وزارت بهداشت هم در زمره مخالفین بود و «عرضه این قبیل لوازم در محیط‌هایی که امکان مداخلات آموزشی نباشد» را تأیید نکرد؛ تأسف‌برانگیز اینکه بر پایه آمار، هنوز هم میزان ابتلا با سرنگ آلوده، یکه‌تاز میدان است!

در آن زمان، موج دوم به ظاهر کنترل شد، ولی با کنار رفتن اقدامات حمایتی، دوباره بازگشته و اکنون، مخدرهای دیگری را هم در کنار خود می‌بیند؛ افزایش استفاده از مواد روانگردان و مخدرهای شیمیایی مانند شیشه و ... بروز رفتارهای پرخطر را زیاد‌تر کرده است. با این تفاوت که در گذشته، معتادانی بودند که با دریافت درمان‌های لازم و یک وعده غذای گرم، امکان ترکشان بود، ولی اکنون نه گروه هدف به سادگی مشخص است و نه حمایت‌های گذشته ادامه پیدا کرده است.

روز نخست دسامبر (دهم آذر) هر سال، روز جهانی ایدز نامگذاری شده؛ روندی که از سال ۱۹۸۸ میلادی در نظر گرفته شده و هر سال یک شعار خاص را برایش در نظر می‌گیرند؛ روزی که از سوی مسئولین ما هم پذیرفته شده، ولی به ظاهر اهمیتی ندارد؛ روزی که برایش مراسم برگزار می‌کنیم و در حالی که قرار است چهار وزیر، به عنوان سخنران در آن حضور پیدا کنند، همگی خودجوش غیبت می‌کنند!

انگار نه انگار که جهان در دو سال اخیر، در محدوده شرق مدیترانه با افزایش ۵۵ درصدی مبتلا به «اچ آی وی» روبه‌رو بوده است و اگر کشور ما در این محدوده هم نباشد، همسایه دیوار به دیوار است؛ آماری تکان دهنده که چه بسا تشکیل «هفته ملی مبارزه با ایدز» را هم توجیه کند!

می‌شود نصیحت کرد و می‌شود جامعه را به یادآوری ارزش‌ها فراخواند. می‌شود مشکلات پیش پای جوانان را حل کرد تا ازدواج رونق بیشتری بگیرد. می‌شود از گذشتگان گلایه کرد و... اصلا می‌شود در این مبارزه نابرابر، به پخش وسایل پیشگیری از ایدز در دکه‌های روزنامه فروشی هم دلخوش کرد، ولی لازمه همه این‌ها، اعلام آشکار و درست آمار و ارقامی است که به نظر نمی‌رسد موجود باشد!

لازمه‌اش حمایت کامل از مبتلایانی است که چه بسا جور گناه «دیگری» را می‌کشند. آموزش عمومی است، نه تنها در محل‌های خاص و برای افراد خاص، آموزش فراگیر و پیشگیرانه که باید از مدارس آغاز شود؛ آموزش به افرادی که در معرض اعمال پرخطر هستند (مانند زندانیان) و... .

آموزشی که دیگر مردم جامعه را هم شامل خواهد شد، تا بدانند که ایدز از راه دست دادن و بوسیدن و در آغوش گرفتن منتقل نمی‌شود و مثل آنفولانزا ـ آن هم از نوع حادش ـ نیست! تا بدانیم که برای همه‌مان بهتر است که شرایطی را فراهم کنیم که فرد مبتلا انگ نخورد و مانع از شناخته شدن بیماری‌اش نشود.

البته فارغ از سیاست و همگام با اقدامات جهانی و منطقه‌ای. در راستای تحقق شعار امسال روز جهانی ایدز: