اتاق بازرگانی جدید یک باشگاه اقتصادی باشد نه سیاسی/ منافع شخصی به اتاق بازرگانی لطمه زد/ در کنار انتقاد باید راهکار هم ارائه کرد/ تحریم و موانع داخلی بدتر از تحریم خارجی است
به گزارش تابناک اقتصادی؛ در حالی که قرار بود دهمین دوره انتخابات هیات نمایندگان اتاق‌های سراسر کشور در تاریخ دهم اسفندماه برگزار شود، اما دبیر انجمن نظارت بر انتخابات اتاق بازرگانی ایران اعلام کرد: تاریخ برگزاری دهمین دوره انتخابات هیات نمایندگان اتاق‌های سراسر کشور از ۱۰ اسفند به ۲۰ اسفند ۱۴۰۱ تغییر کرد. وی اظهار داشت: طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته قرار بود انتخابات دهمین دوره هیات نمایندگان اتاق‌های سراسر کشور، ۱۰ اسفند ۱۴۰۱ برگزار شود؛ اما اعضای انجمن نظارت بر انتخابات در دوازدهمین نشست خود به این نتیجه رسیدند که با توجه به وضعیت ثبت‌نام‌ها در این دوره که رشد قابل توجهی داشت و نتیجه بررسی‌های هیات‌های نظارت بر انتخابات اتاق‌های استانی و کثرت اعتراض‌ها به نظرات این هیات‌ها، لازم است زمان برگزاری انتخابات را عقب بیاندازیم.
در این باره با توجه به فضای انتخاباتی در اتاق بازرگانی، محمد مهدی راسخ دبیر کل اسبق اتاق بازرگانی تهران در گفتگویی با تابناک اقتصادی پیرامون چالش‌های اقتصاد و اولویت‌های آینده اتاق بازرگانی اظهار داشت: اتاق بازرگانی به هیچ وجه نباید یک محفل سیاسی شود. اتاق کاملا یک باشگاه اقتصادی است. بزرگترین خطری که اتاق بازرگانی را تهدید می‌کند، سیاسی شدن اتاق هست. در گذشته زمانی که در اتاق حضور داشتم، همه تاکیدمان این بود که اتاق یک باشگاه اقتصادی است؛ بنابراین در اتاق دیدگاه‌ها فقط باید اقتصادی باشد. نکته مهم دیگری که در اتاق بازرگانی باید مورد توجه قرار بگیرد، توجه به منافع ملی است.
راسخ گفت: کسانی که به اتاق وارد می‌شوند، به چند گروه تقسیم می‌شوند؛ یک گروه کسانی هستند که در اتاق علاقه‌مند به کار اقتصادی در راستای منافع ملی هستند و به هیچ وجه به دنبال منافع و کار شخصی خودشان نیستند؛ بنابراین این گروه می‌توانند در اقتصاد ملی تاثیر گذار باشند و مدافع بخش خصوصی و مطالبه گر باشند. گروه دیگر؛ کسانی هستند که به دنبال منافع ملی نیستند و بیشتر به دنبال منافع شخصی یا صنفی خودشان به هر شکل ممکن هستند. در نتیجه به طرف سیاسی شدن و یا خارج از منافع ملی رفتن، می‌تواند به تضعیف اتاق منجر شود و در نهایت اتاق را مورد اتهام و انتقاد قرار دهد.
وی گفت: هر کسی که می‌خواهد به اتاق‌های بازرگانی وارد شود اولا باید به دنبال منافع ملی کشور باشد و در چارچوب منافع ملی، مدافع بخش خصوصی باشد. در حقیقت منافع ملی بالاتر همه مسائل باید باشد. دوم اینکه پرهیز از سیاسی کردن اتاق را باید سرلوحه قرار دهد.
دولت‌ها همواره به وضعیت اتاق نگاه و توجه داشته اند تا ببینند اتاق بازرگانی در چه شرایطی است و چه جو و نگاهی بر اتاق حاکم است؛ بنابراین با توجه به این موارد، دولت‌ها تعامل و ارزش گذاری برای اتاق داشته اند.
راسخ در ادامه اظهار داشت: اتاق بازرگانی در سال‌های اخیر متاسفانه سیاسی شده و از این بخش لطمه دیده و از باشگاه اقتصادی خارج شده است. وی گفت: یک مقداری منافع شخصی باعث شد تا اتاق بازرگانی لطمه ببیند. راسخ همچنین با اشاره به یک تصمیم در گذشته یادآور شد: در چند سال گذشته در اتاق بازرگانی و در دوره آقای نهاوندیان (دوره پنجم) یک ماده‌ای در برنامه پنجم تصویب شد که اتاق مبلغ یک در هزار فروش را از اعضای خودش دریافت کند؛ که خب این رقم خیلی سنگینی بود. ما در آن زمان که در اتاق تهران حضور داشتیم و سال آخر دبیر کلی بنده در اتاق تهران بود، با این موضوع مخالفت و مقاومت کردیم، ولی با فشار و تهدید گفتند که قانون است و اگر اجرا نکنید، از شما در اتاق تهران شکایت خواهیم کرد. در نهایت با قبول تخفیف ۷۰ درصدی به اعضا، این ماده اجرایی شد. این در حالی است که پیش از این درآمد مذکور، سه در هزار در آمد مشمول مالیات یعنی سود بود. اما در ادامه این رقم به یک در هزار فروش رسید که رقم بسیار بالایی شد؛ زیرا فروش چندین برابر میزان سود است. در نهایت این سازوکار پنج سال اجرا شد و در برنامه ششم تصویب نشد و چهار در هزار سود تصویب شد. این عدد خیلی بزرگ که نقش درآمد‌های نفتی خیلی زیاد در اقتصاد را داشت و به بیماری هلندی در اقتصاد کشورمان منجر شد، همین اتفاق برای اتاق بازرگانی رقم خورد. به نظر من اتاق دچار یک درآمد وحشتناکی شد که باعث شد که اتاق از لحاظ ساختاری خیلی بزرگ شود و ساختمان‌های زیادی در شهرستان‌ها شکل بگیرد، در بعضی موارد هم شائبه فساد به وجود امد که بایستی رسیدگی شود. این درامد‌های خیلی زیاد باعث شد که همه تمایل و نظر داشته باشند که به اتاق بازرگانی وارد شوند؛ بنابراین این سازورکار و موارد مذکور باعث تا اتاق از جنبه‌های مختلف تضعیف شود؛ و اتاق زیر سوال رفت که این درامد‌ها چه بوده و به کجا رفته است؟
راسخ در ادامه گفتگو با تابناک اقتصادی، با اشاره به شرایط جدید برای ورود به انتخابات اتاق بازرگانی اظهار داشت: در حال حاضر شرایط احراز برای کسی که می‌خواهد نامزد انتخابات اتاق بازرگانی شود به این ترتیب است که؛ دو سال سابقه عضویت در اتاق بازرگانی را داشته باشد و یکی از این سه شرط را داشته باشد: صادرکننده یا تولیدکننده نمونه استانی و ملی کشور باشد. یا حداقل یک سال سابقه لیست بیمه پرسنل را ارائه کند و یا فروش بالای ۱۵ میلیارد تومان بر اساس اظهارنامه مالیاتی داشته باشد. البته کسی با کارت بازرگانی خودش می‌آید، ولی در یک شرکتی که عضو هیات مدیره یا مدیرعامل بوده باز هم یکی از این سه شرط مذکور را داشته باشد؛ این شخص می‌تواند نامزد انتخابات اتاق بازرگانی شود.
وی تاکید کرد: این شرایط برای این است که شخص یک اهلیتی را برای این کار داشته باشد. یک شرط دیگر هم اینکه کسی که رئیس اتاق بوده و دو دوره ریاست اتاق را به عهده داشته، نتواند دوباره انتخاب شود برای ریاست همان اتاق؛ این اقدام باعث می‌شود تا یک تغییرات وسیعی در ریاست اتاق‌های شهرستان‌ها اتفاق بیفتد.
راسخ افزود: یک عده خاص در واکنش به شرایط جدید گفتند که مانع ورود افراد به اتاق است، اما این شرایط جدید به اعتقاد بنده خیلی خوب و موثر بوده و باعث شده خیلی از افراد تاثیرگذار متوجه شوند که فضای مناسبی برای ورود به اتاق با شرایط جدید فراهم شده است.
کسی که قرار است به اتاق بیاید اول از همه باید کار تشکلی انجام داده باشد، دوم برای اتاق وقت بگذارد و تلاش کند و سوم قدرت چانه زنی و مطالبه گری داشته باشد و به هیچ وجه به دنبال مسائل شخصی خودش نباشد.
دبیرکل سابق اتاق بازرگانی تهران گفت: وقتی یک عضو اتاق بازرگانی در یک جلسه از وزیر درخواست شخصی داشته باشد، دیگر این نماینده نمی‌تواند از وزیر مطالبه گری کند. هرکسی که در هیات نمایندگان اتاق قرار می‌گیرد، باید به اتاق اعتبار دهد نه اینکه از اسم اتاق برای خودش اعتبار بگیرد.
وی ادامه داد: اتاق برای اینکه مطالبه گری داشته باشد، ابتدا باید از خودش شروع کند. باید اتاق در ابتدا شفاف باشد و تاریکخانه نباشد. اگر شفاف باشد می‌تواند به دولت هم بگوید شفاف باشد.
راسخ در ادامه در خصوص اینکه نقش اتاق بازرگانی برای تحول در اقتصاد چگونه ارزیابی می‌شود اظهار داشت: اتاق بازرگانی با توجه حضور نمایندگان مختلف از صنایع، صادرکنندگان و واردکنندگان ظرفیت بسیار خوبی دارد. در نتیجه اتاق بازرگانی در احصا مسائل و مشکلات اقتصادی می‌تواند نقش آفرینی کند. با توجه به اینکه اتاق را به عنوان مشاور سه قوه دانسته است، اتاق باید از این ظرفیت ویژه استفاده کند و با کار‌های علمی و پژوهشی و خرد جمعی، گزارش‌های مورد نیاز را تهیه و به سران قوا ارائه کند.
وی تاکید کرد: حتی فراتر از این، خط ارتباط با مقام معظم رهبری در بستر اتاق بازرگانی وجود دارد، در دوره های ششم و هفتم در چند نوبت گزارشات مهمی خدمت ایشان ارسال و پس از پیگیری مشخص شد این گزارشات مورد مطالعه دقیق ایشان قرار گرفته و دستورات تاثیرگداری صادر شده است.
بنابراین مشاوره‌های اتاق بازرگانی ظرفیتی است که باید به مثبت در نظر گرفته شود و از آن به خوبی استفاده شود. اتاق نباید صرفا انتقاد کند و بگوید وضع ارز خراب است، بلکه باید راهکار هم به مسئولان ارائه کند. اتاق بازرگانی همچنین باید در راستای پیدا کردن بازار‌های جدید صادراتی و توسعه بازار‌های صادراتی قبلی بکوشد. همچنین در جهت ترویج سرمایه گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور، برنامه ریزی کند.
دبیرکل سابق اتاق بازرگانی تهران در ارتباط با شفافیت در اتاق بازرگانی نیز گفت: باید در این زمینه اقدامات موثری صورت پذیرد تا اتاق تاریکخانه نباشد و به اتاق شیشه‌ای تبدیل شود. به بیان دیگر باید توجه داشت که شفافیت در اتاق بازرگانی بایستی یکی از اولویت‌های مهم در دوره جدید اتاق بازرگانی باشد. اتاق وقتی می‌تواند بگوید که نباید رانت در اقتصاد باشد که ابتدا بستر رانت را در اتاق از بین ببرد و بعد به سراغ مطالبه از دولت برود.
راسخ در ادامه در خصوص تحریم‌های اقتصادی در مسیر بخش خصوصی گفت: تحریم‌های داخلی بدتر از تحریم‌های خارجی است. مثلا مجوز‌های کسب و کار، عدم ثبات قوانین کسب و کار و سیاست گذاری‌های دستوری از جمله تحریم‌های داخلی است که باید رفع شود. هر کجا دولت کمتر دخالت کرده است و قیمت گذاری دستوری نداشته است، موفقیت‌های بیشتری برای اقتصاد حاصل شده است. سرکوب سرمایه گذاری نباید اتفاق بیفتد. بخش خصوصی باید کار کند، تا با سرمایه گذاری در جهت رشد اقتصادی حرکت کنیم. باید توجه داشت که بازار داخلی جوابگوی اشتغال کشور نیست، باید یک کشور صادرکننده باشیم تا اشتغال زایی بیشتر شود و مشکل بیکاری را به صورت موثری حل کنیم.
