اهمیت سیاست پالایشگاه‌داری فراسرزمینی برای خنثی‌سازی تحریمها / تبدیل نفت به فرآورده با ارزش افزوده، ضرورت امروز اقتصاد ایران است
به گزارش تابناک اقتصادی؛ هرچند تحریم ذاتاً عملی ناعادلانه است و با روح انسانیت در تعارض قرار دارد، هیچ چیز مطلقاً بد یا خوبی در دنیا وجود ندارد. همین امر ناپسند مزایایی برای کشورهای تحت تحریم دارد که از جمله مهمترین آن‌ها، می‌توان به خوداتکایی این کشور‌ها اشاره کرد. ما در سال‌های طولانی که هدف تحریمها بوده ایم، یاد گرفته ایم چطور روی پای خودمان بایستیم و با اتکا به توانمندی‌های داخلی به رفع نیازهایمان بپردازیم. تحریم‌های نفتی باعث شد در زمینه پالایشگاهی به توانمندی‌های خوبی دست پیدا کنیم.
به نظر می‌رسد، حالا وقت بهره برداری از این توانایی هاست تا با ارائه آن‌ها به کشورهای دوست به منافع دوطرفه و متقابل دست پیدا کنیم. در همین ارتباط، وزارت نفت سیاست همکاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی را در دستور کار قرار داده است. این سیاست ابتدا در رابطه با ونزوئلا و حالا در ارتباط با ازبکستان به کار گرفته شده است.
وزیر نفت در حاشیه نشست اجلاس سران سازمان همکاری شانگ‌های از پالایشگاه داری ایران در ازبکستان و افزایش فروش نفت کشورمان به این کشور خبر داد. به نظر می‌رسد، این تلاش‌ها را می‌توان به منزله قدم رو به جلویی از سوی وزارت نفت در راستای بازارسازی برای فروش نفت کشورمان قملداد کنیم.
نظریات مرتضی عزتی، استاد اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس را در این خصوص جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.
عزتی در گفت‌وگو با تابناک اقتصادی در ارتباط با لزوم تبدیل نفت به فرآورده و کاستن از خاصیت تحریم پذیری آن تصریح کرد: هر چقدر بتوانیم مواد خام را به فرآورده تبدیل کنیم و محصول نهایی را به فروش برسانیم، به نفع کشور است. هر چیزی را که بتوانیم در داخل کشور تبدیل به محصول نهایی‌تر کنیم، بر ارزش افزوده آن می‌افزاییم و برایمان مزیت دارد. این اقدامات به تناسب خودشان وضعیت اقتصادی کشور را بهبود می‌بخشند. به طور کلی، تبدیل مواد خام به محصولات نهایی و فرآوری شده به طور مطلق امر مثبتی است. سال هاست متخصصین اقتصاد بر این موضوع تأکید می‌کنند و ضرورت دارد به این امر توجه ویژه‌ای داشته باشیم.
وی در ادامه گفت: فروش نفت در شرایط تحریمی اقتضائات خاص خودش را دارد. شاید اگر با وضعیت کنونی روبه رو نبودیم، بهتر بود نفت را در کشور خودمان فرآوری کنیم و محصول نهایی را به فروش برسانیم؛ اما الان کشور ما با شرایط تحریمی روبروست و برای فروش نفت با مشکل مواجه هستیم. از طرف دیگر، به لحاظ مالی شرایط لازم را برای پالایشگاه سازی در کشور نداریم. در وضعیت کنونی کشور که زمان احداث پالایشگاه در کشور بالاست، همکاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی در کشورهای دوست می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
عزتی افزود: می‌توانیم از طریق استفاده از تأسیسات پالایشگاهی دیگر کشور‌ها با بازسازی و فعال کردن همه ظرفیت پالایشگاه فراسرزمینی کشور هدف، به تبدیل نفت خام خود به فرآورده‌ها اقدام کنیم و ارزش افزوده بیشتری نسبت به فروش نفت خام به دست بیاوریم. از سوی دیگر، این همکاری‌ها روشی برای خنثی سازی تحریمها به شمار می‌رود.
این استاد اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس خاطرنشان کرد: درست است که دانش ما به اندازه کشورهای پیشرفته نیست، اما طی سال‌ها توانسته ایم توانمندی‌هایی به لحاظ فنی و مهندسی به دست بیاوریم و می‌توانیم از طریق صدور آن‌ها به کشورهای دیگر منافعی کسب کنیم. کسب درآمد از صدور خدمات فنی و مهندسی کشورمان نسبت به فروش کالا بسیار با ارزش‌تر است. البته ممکن است محدودیت‌هایی در این زمینه داشته باشیم که باید آن‌ها را رفع کنیم. به طور کلی، صدور خدمات فنی و مهندسی یکی از بهترین راه‌ها به منظور ارزآوری برای کشور است و باید از فرصت‌هایی که داریم استفاده کنیم.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: همکاری‌های ایران با ازبکستان در زمینه پالایشگاه‌هایی که به تازگی وزیر نفت کشورمان در حاشیه نشست اجلاس سران سازمان همکاری شانگ‌های از آن سخن گفت، می‌تواند به تناسب خودش کمک کننده باشد. هر چند ظرفیت‌های نفتی ایران بسیار بالاست و می‌توانیم نیاز‌های چند کشور مانند ازبکستان را تأمین کنیم، همکاری با این کشور نیز قدم مثبتی به شمار می‌آید. در هر حدی که ما بتوانیم صادرات نفت را داشته باشیم، حرکت رو به جلویی محسوب میشود. به ویژه اگر به جای فروش نفت به فرآورده سازی آن اقدام کنیم و ارزش افزوده بیشتری به وجود بیاوریم، ارزشمند خواهد بود.
عزتی خاطرنشان کرد: اساساً مشکل کنونی تحریم هاست. در این شرایط هر چقدر که بتوانیم نفت خود را به فروش برسانیم، اقدام مناسبی به شمار می‌رود. تلاش‌های وزارت نفت در خصوص فروش نفت به ونزوئلا نیز در چارچوب قابل تحسین است.
ونزوئلا کشور نفتی است و شاید در بلندمدت نتواند مشتری نفت ما باشد، اما همین که الان توانسته ایم در شرایط تحریمی نفت و یا فرآورده‌های نفتی خود را به این کشور بفروشیم و روزانه صادرات ۲۰۰ هزار بشکه‌ای نفت خام را به این کشور داشته باشیم، خوب است. تلاش‌های وزارت نفت در راستای بازارسازی برای فروش نفت کشورمان به کشورهایی مانند ازبکستان و ونزوئلا را می‌توان اقدامات مناسب و رو به جلویی دانست.
البته اگرکشورهای دوست و برادر سهم مارو هاپولی نکنند!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! اولا كدوم كشور دوست؟ حتما چين دوما ارزش افزوده براى ما ميشود يا براى اون كشور كه نفت رو پالايش ميكنه و هزاران كار در كشور خودش توليد ميكنه.
اونوقت كارگراى ما بيكار بشن و منتظر يارانه؟
مشكل ما تحريم و اختلاس نيست مشكل كشور اين است كه هر بيسواد و كم هوشى رو آورديم بهش ميگيم دكتر مهندس و بعنوان كارشناس معرفى ميكنيم.
توی این شرایط تحریم که نفتکش های مارو هم بیمه نمیکنن و متعاقبش حق پهلوگیری تو هیچ کشوری رو ندارن چجوری نفت رو ببریم؟ کدوم کشور ببریم؟ وقتی سوئیفت مارو تحریم کرده چجوری پول بیاریم؟ شما میدونی الان نفت رو از طریق قاچاق و یک سوم قیمت داریم میفروشیم؟ پولشم نمیاد داخل. کدوم کشور تو این شرایط تحریم پالایشگاهش رو در اختیار ما میذاره؟؟؟ حتی میترسن نفت ما رو بخرن،راستی مگه مشکل ما صادرات نفت نیست شمادنبال این هستی که نفت رو ببری در یک کشور فرضی؟؟؟ اولا چجوری ببری دوما اونجا پالایش کنی؟؟؟ بعد بفروشی؟؟؟ صورت مساله رو یادت رفته گویا!!!! اصلا با الفبای نفت آشنایی دارین؟؟؟ ختما بازم پالیشگاه در ونزویلا بسازم! که خودش انباشته از نفت ست ولی تحریم ست به نظرم فقط حساب اینجا را نکردید که ایران تحریمه ، این بدان معنا است که اولا هر موسسه ایی فارغ از اینکه پالایشگاه باشه یا هر فعالیت دیگه ایی انجام بده اگر مشخص بشه که ارتباطی با ایران داره مورد تحریمه و هر شرکتی که با آن موسسه معامله کنه تحریم میشه. این یعنی اینکه نمیتونید پالایشگاه فراسرزمینی داشته باشید، به عبارتی تا زمانی که موضوع تعامل با دنیا را حل نکنید نمیتوانید وارد هیچ گونه زنجیره ارزش جهانی شوید. البته در مقیاس کوچک آن هم تا زمانی که روابط آن موسسه با ایران آشکار نشود میتوانید کارتجاری انجام دهید. لطفا کمی به محیط توجه کنید. حسین شریعتمداری در روزنامه کیهان امروز: تنگه هرمز را ببندیم و کشتی‌ها را مصادره کنیم! 
| 
اقلا حرف اين قابل اجراست ولى بعدش چه ميشه و آقاى شريعتمدارى كجا تشريف ميبرن ما نميدانيم ولى خودشون ميدونن با این تفکرات معلوم است که اقتصاد کشور به این وضعیت اسفناک درمیاد به فرض که نفت رو به فراورده های باارزشتر تبدیل بکنیم.اولا تکنولوژی این فراوری رو درصورت تحریم چگونه به دست بیاریم؟دوما، این فراوری رو با توجه به تحریمها کجا وبه چه کشورهایی بفروشیم و پولش رو دریافت کنیم؟سوما ،کشورهای دیگه به دلیل عدم تحریم ،هزینه تمام شده شون کمتره وبهتر دربازار رقابت میکنن 
| ظاهرا شما اطلاع ندارید در کشور بالغ بر 50 تا 60 پتروشیمی و یا بیشتر که اغلب توسط صنعت داخلی ساخته شده صادر میشود و پولش را هم میگیریم داریم که محصولات انها هم
متاسفم برای این دیدگاه و این نگاه واقعا تحمل این‌همه سختی وضرر برای حفظ چه ارزشی که حتی کمترین اثری از آن را مشاهده نمی کنیم ؟!! آیا اقتصادی است که نفت خام کشور را از ایران به یک کشور دیگر فرستاد و پس از هزینه های بسیار برداشت نفت از چاه، جا به جایی و بارگیری در بندری و سپس هزینه های باراندازی و تغذیه به پالایشگاه آن را تبدیل به یک کالای رقابتی آن هم به ناچار بدون نام ایران به دلیل مشکل تحریم و طبعا پرداخت هزینه پالایش و پورسانت آن کشور بتوان نفت را فروخت؟ تا اینجای کار مسئولین خصوصا نو اصولگراها هرکاری کردند به ضررمردم ایران ونفع شخصی خودشان بوده شما که در مریخ زندگی میکنی ایا ایران تکنولوژی ایجاد ارزش افزوده برای نفت را دارد میشه اول کارت ملی تولید کنید بعد پالایشگاه بزنید؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ این توهمات شبیه احداث کارخانه خودرو در امریکای جنوبی ونیز اسیای میانه می باشد که سرمایه ایرانیان به باد رفت اصلا این کارو نکینید . مگر این استاد دانشگاه تاریخ رو نخونده . مگر در زمان شاه ما سهام دار چندین پروژه سنگین در خارج نبودیم در اتم فرانسه در مترو آمریکا و ... چه شد به زور باعث شدند تا ما آن سهام هارو واگذار کنیم. حالا باز این اشتباه که برویم در خارج پالایشگاه بزنیم . بعد کشور مقصد برایمان بازی در بیاورد . فرقی نمی کند در کشور دوست باشد یا جایی دیگر . چیز دیگری باید فکر این نازنین واقعا اقتصاد خوانده؟ در دانشگاهی که درس خوانده را گل بگیرید یک نیروگاه برق در شهر کازرون احداث شده که هم باید گاز و گازوئیل و آب فراوان آشامیدنی و کشاورزی باید مصرف بشود تا برق تولید کنیم یعنی به قول معروف پول را هدر بدیم تا پول به دست بیاوریم.به جای این کاش به سمت انرژی های تجدید پذیر می رفتیم چون در اون صورت منابع زیادی از آب و انژی صرفه جویی می شد.
ما روزهای گرم و آفتابی در سال در کشور زیاد داریم یا روزهای بادی در برخی مناطق زیاد داریم پس چرا در سطح گسترده به این سمت نمی رویم؟
چه تضمینی وجود دارد که پالایشگاه احداث در خارج از کشور شده گم نشه؟