آزمون رای اعتماد؛ تیغ نظارت یا چک سفید مجلس؟
در اوضاع کنونی کشور، تشکیل هرچه سریعتر دولت، امری بدیهی و ضروری است و انتظار درک این وضعیت نیز از مجلس انقلابی وجود دارد؛ هرچند نباید این مهم، منجر به شکل‌گیری یا تقویت رویکردی توام با رودربایستی و تعارف در بررسی برنامه‌های وزرای پیشنهادی و در یک معنا دادن چک سفید امضا به دولت ابراهیم رییسی تعبیر شود.
به گزارش تابناک، مقام معظم رهبری در مراسم تنفیذ حجت الاسلام و المسلین سید ابراهیم رییسی، رییس جمهوری، سرعت عمل در تشکیل دولت را ضروری خواندند و گفتند: شرایط کشور اقتضا نمی‌کند که تشکیل دولت به تأخیر بیفتد؛ بنابراین، رییس‌جمهور محترم در معرفی وزرای پیشنهادی و مجلس نیز در بررسی صلاحیت وزرا شتاب به خرج دهند.
پس از تاکید رهبر انقلاب، رییسی در مراسم تحلیف در مجلس شورای اسلامی گفت: با توجه به تاکید رهبر معظم انقلاب بر تشکیل هرچه زودتر کابینه، افراد مورد نظر را پیش از موعد مقرر به مجلس معرفی خواهیم کرد.
محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی نیز در لحظات پایانی صحن علنی ۱۵ مرداد در مراسم تحلیف رییس جمهوری، این توضیح را داد که بنا بر ماده ۲۰۲ قانون آیین نامه داخلی مجلس، دولت فرصت دو هفته ای برای معرفی کابینه خود به مجلس دارد؛ منتها با توجه به تاکیدات رهبر معظم انقلاب در جلو انداختن معرفی کابینه، قرار است در ابتدای هفته آینده، لیست اعضای کابینه معرفی شوند، ما هم در مجلس برای بررسی تخصصی صلاحیت ها در کمیسیون ها مصمم هستیم و جلسات صحن علنی نیز منسجم و دو یا سه شیفته برگزار می شود.
قالیباف ابراز امیدواری کرد، در صورت معرفی زودتر کابینه تا سه شنبه ۲۶ مرداد بررسی صلاحیت ها به پایان رسد.
طبق ماده ۱۸۸ آیین نامه مجلس، رئیس جمهور، ظرف دو هفته پس از انجام مراسم تحلیف، کتبی اسامی هیأت وزیران را به همراه شرح حال هر یک از وزیران و برنامه دولت تسلیم مجلس می‌کند. رئیس مجلس مکلف است در اولین فرصت در جلسه علنی، وصول معرفی‌نامه وزیران را اعلام و پس از قرائت دستور تکثیر آن را صادر کند.
همچنین بر اساس ماده ۱۸۹، یک هفته پس از معرفی دولت، برای بحث و بررسی خط مشی و اصول کلی برنامه دولت و اخذ رأی اعتماد برای هیأت وزیران، جلسات مجلس متوالی تشکیل می‌شود. با پیشنهاد رئیس و تصویب مجلس، جلسات به صورت صبح و بعدازظهر برگزار خواهد شد.در همین باره، علیرضا سلیمی، عضو هیات رییسه مجلس گفت، با توجه به تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر به تاخیر نیفتادن تشکیل دولت، به محض اینکه رئیس جمهور، لیست وزرای پیشنهادی خود را به مجلس ارائه دهد، مجلس بررسی برنامه‌های آنان را آغاز می‌کند بدین شکل که در ابتدا، بررسی ها در کمیسیون‌های تخصصی مجلس انجام شده و سپس برنامه و صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم در دستورکار صحن علنی قرار می‌گیرد.
اسماعیل کوثری نماینده تهران در مجلس نیز گفت، تلاش مجلس بر آن است که بررسی وزرا در سریع ترین زمان ممکن انجام شود و فکر نمی کنم بررسی ها زمان زیادی لازم داشته باشد.نمایندگان پس از بررسی، نظریات خود را شفاف بیان می کنند و حتی اگر نظر موافقی هم در رابطه با وزیر پیشنهادی وجود نداشته باشد، اعلام می شود.
البته بدیهی است، سرعت در بررسی صلاحیت کابینه نباید فدای رسیدگی دقیق و کارشناسی به برنامه های وزرای پیشنهادی شود؛ موضوعی که مهرداد ویس کرمی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات هم بر آن تاکید داشت و گفت: حتما با بررسی دقیق، کارشناسی و دلسوزانه ی وزرای پیشنهادی، به رییس جمهور در تشکیل دولتی سالم و کارآمد، کمک می کنیم.
او این را هم اضافه کرد که قبیله گرایی، لابی‌گری، رزومه سازی و آزمون و خطا، ظلم به مردم است. تقوا، فسادستیزی، عدالت خواهی، مردمی بودن، برنامه محوری و پاسخ گویی ملاک مجلس است.
محمود عباس زاده مشکینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم به این موضوع اشاره کرد که فرصت آزمایش و خطا نداریم. وزرای دولت باید توانمند، متخصص، سالم و مسلط به وظایف و ماموریت های وزارتخانه بوده و دارای درک واقع بینانه از وضعیت موجود و با برنامه باشند.
او تاکید کرد که وزرای پیشنهادی بدون رودربایستی و تعارف محک زده می شوند و جلسات رای اعتماد مجلس تشریفاتی نخواهد بود.
فاطمه قاسم پور نماینده تهران نیز گفت: مجلس با تاسی به بیانات رهبر انقلاب با دقت و سرعت، با شاخص هایی مثل بهره‌مندی از افراد تازه و ابتکارات نو، مردمی بودن، متخصص و انقلابی‌بودن، مبارزه با فساد و نگاه به توانمندی‌های داخلی به اعطای رای اعتماد و پس از آن، تعامل با دولت و نظارت بر عملکرد آن به نفع معیشت مردم خواهد پرداخت.
مجتبی یوسفی عضو هیات رییسه مجلس هم با تاکید بر اینکه وزرا باید دارای برنامه ای منطبق با قوانین، اسناد بالا دستی، برنامه ششم توسعه و سیاست های کلی ابلاغی باشند، گفت: «هرگز مجلس به وزیری با برنامه غیرکارآمد رای اعتماد نخواهد داد؛ لذا باید برنامه ارائه شده قابل پایش، دستیابی و تحقق باشد.»
عزت الله اکبری، رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس، ضرورت دقت در انتخاب تیم وزرا و مدیران اجرایی در دولت جدید را مهم خواند و گفت: با توجه به شرایط حساس کنونی، باید در انتخاب تیم وزرا و مدیران اجرایی دقت شود؛ لذا لازم است اشخاصی کارآمد، توانمند، با تجربه و با مدیریت جهادی برای کابینه و مسئولیت های اجرایی استفاده شود؛ یعنی افرادی که نقایص انباشته دولت گذشته را با مدیریت جهادی جبران و نقایص را برطرف کنند.
با توجه به تأکیدات رییس مجلس و جمعی از نمایندگان بر توجه به شاخص‌ها و ویژگی‌های مدیریتی و فردی در بررسی وزرا از یک سو و تاکید شخص رییس‌جمهوری بر وجود استانداردهای لازم در تدوین برنامه‌های هر یک از وزارتخانه‌ها، امید است تا هم در جریان رأی اعتماد به کابینه و هم در تقدیم اسامی وزرای پیشنهادی از سوی دولت، شرایط به گونه‌ای رقم بخورد که منجر به تشکیل کابینه‌ای مناسب با شرایط خاص کنونی شود.
