گیاهی 250 برابر شیرین تر از قند

" 250 برابر شیرین تر از قند " مهمترین ویژگی استویا است ، گیاه بومی آمریکای جنوبی که پژوهشکـده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران ، کاشت آن را از پنج سال پیش بصورت آزمایشی آغاز کرد .
 

 به گزارش واحد مرکزی خبر ، رییس پژوهشکده بیوتکنولوژی شمال کشور مستقر در رشت در این باره می گوید: " استویا " با نام علمی stevia rebaudiana bertoni گیاهی علفی و از تیره کمپوزیت ها compositate است که ارتفاع آن به یک متر هم می رسد و عمر آن حداکثر پنج سال است .

علیرضا ترنگ می افزاید : برگ استویا حاوی ماده ای به نام استویوزید stevioside است که با اینکه 250 برابر از ساکاروز چغندرقند و نیشکر شیرین تر است اما خواص شیمیایی مضر آن را ندارد ، از این رو هم به لحاظ صرفه اقتصادی و هم از نظر پزشکی در خیلی از کشورها ، استویا ، جایگزین مناسبی برای چغندر و نیشکر محسوب می شود .

او می افزاید : هم اکنون پاراگوئه ، برزیل ، چین ، تایوان ، کره جنوبی و مالزی از مهمترین کشورهای تولید کننده استویا هستند .

این مقام مسئول می گوید : پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران از پنج سال پیش با هدف تولید منابع جدید شیرین کننده ها در کشور ، کمک به برطرف شدن مشکل تک محصولی بودن کشاورزی در بسیاری از مناطق ایران ، ایجاد فرصت های جدید شغلی و افزایش درآمد خانوارهای کشاورز ، کشت آزمایشی استویا را در اصفهان و گیلان آغاز کرد و این گیاه در گیلان ، هم اکنون در شهرستان های آستانه اشرفیه ، رودبار ، رودسر ، املش ، سیاهکل و تالش کشت می شود .

رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی شمال کشور با بیان اینکه هم اکنون ارزش هر کیلو برگ خشک گیاه استویا در بازار ایران ، 30 تا 35 هزار تومان است می گوید : اگر کاشت استویا در گیلان رونق گیرد با توجه به بازار خوب آن ، درآمد قابل توجهی برای کشاورزان گیلانی که بیشترشان از " تک محصولی بودن" کشت و کارشان رنج می برند ، حاصل می شود .

علیرضا ترنگ می گوید: براساس بررسی ها از هر هکتار مزرعه استویا در گیلان می توان سالانه تا600 کیلوگرم برگ خشک استویا به ارزش 18 میلیون تومان برداشت کرد.

با درنظرگرفتن این ارقام و با محاسبه ای سرانگشتی می توان دریافت اگر دستکم در یک درصد از 405 هزار هکتار اراضی کشاورزی گیلان ، معادل چهار هزار و50 هکتار استویا کاشته شود ، سالانه می توان حدود 2 هزار و 430 تن برگ خشک استویا به ارزش حدود 73 تا 85 میلیارد تومان تولید کرد که این امر بی شک در تقویت بنیه مالی کشاورزان منطقه ، شغل آفرینی و در نتیجه رونق اقتصادی گیلان موثر خواهد بود.

سحر بهلولی یکی از کارشناسان پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی شمال کشور هم به خبرنگار ما می گوید استویا را می توان به راحتی در کنار 350 گیاه شناخته شده گیلان کاشت و پرورش داد و از آنجا که خاک کم شور ، بهترین خاک برای کشت استویاست ، شمال ایران ازجمله گیلان می تواند بهترین منطقه برای کاشت این محصول درکشور باشد.

او اراضی توتون کاری گیلان را از نظر خاک شناسی ، بهترین مناطق کشت استویا می داند.

این کارشناس کشاورزی که سه سال بطور متمرکز روی کشت استویا در گیلان مطالعه کرده است می افزاید هم اکنون در 6 شهرستان گیلان ، مزارع آزمایشی کشت استویا ایجاد شده است که در صورت استقبال کشاورزان ، کاشت این گیاه می تواند گسترش یابد .

او معتقد است با توجه به کاربردهای فراوان عصاره شیرین استویا در صنایع شیرینی سازی ، پزشکی و دیگر صنایع غذایی ، محصول استویا مشتری فراوانی دارد و با قیمت خوبی خریداری می شود.

سحر بهلولی ، ناشناخته بودن استویا و چگونگی کشت آن را مهم ترین مشکل فراروی توسعه کشت این محصول در گیلان می داند.

اما بررسی ها نشان می دهد استویا میان کشاورزان گیلانی محصولی ناشناخته است و برخی از آنان حتی نام این گیاه را هم نشنیده اند .

سیامک یحیایی از کشاورزان آستانه اشرفیه که شهرستانش ، یکی از مناطق کشت آزمایشی استویاست در مصاحبه با خبرنگار ما با ابراز بی اطلاعی از این گیاه می گوید : تاکنون حتی نام استویا را هم نشنیده ام.

البته خبرنگار ما ماجرای بی اطلاعی از استویا و کاربرد های آن را از زبان حسن مقتدایی ، کشاورز تالشی ، علی امیدوار کشاورز رودباری و علی عباس پور ، کشاورز ساکن سیاهکل هم جویا شد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان هم در گفتگو با خبرنگار ما تاکید کرد بیشتر کشاورزان گیلانی از استویا و ویژگی های آن اطلاعی ندارند و باید با توسعه فعالیت های ترویجی بر دانش کشاورزان در این زمینه افزود .

ایرج بنیادی در ادامه توسعه کشت استویا را از برنامه های این سازمان دانست و گفت : کشت استویا با توجه به اینکه این گیاه 54 تا 104 روز برگ دهی دارد و از طرفی چهار تا پنج سال هم می توان از گیاه استویا برگ برداشت کرد از فرایند تولید بسیاری از محصولات کشاورزی آسان تر و درعین حال پرسودتر است .

او افزود: درحالیکه یک کشاورز ، سالانه بطور متوسط از هر هکتار توتونکاری ، حداکثر چهار میلیون تومان از هر هکتار بادام کاری حدود هفت میلیون تومان و از هر هکتار باغ چای حدود پنج میلیون تومان درآمد کسب می کند از هر هکتار مزرعه استویا می تواند 18میلیون تومان درآمد کسب کند.

البته این مقام مسئول معتقد است استویا قرار نیست جایگزین محصولات اساسی گیلان شود اما می تواند جانشین خوبی برای محصولات کم بازده ازقبیل سبزیجات ، صیفی جات و محصولاتی مانند توتون باشد و از سوی دیگر محصول خوبی برای زمین های بایر گیلان است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان در ادامه با اشاره به حمایت های این سازمان از کاشت استویا می گوید : مشغول تهیه طرحی هستیم که بر اساس آن ، استویا هم جزو محصولاتی قرار گیرد که می توان به آن تسهیلات بانکی با نرخ سود کشاورزی پرداخت کرد.

ایرج بنیادی می افزاید : سازمان جهاد کشاورزی گیلان ، علاوه براین تلاش می کند ، هم کشاورزان گیلانی را با استویا آشنا کند و هم با شناساندن فرآیند سودآور فرآوری استویا به بخش خصوصی ، این بخش را به ایجاد صنایع فرآوری این محصول تشویق کند.

او با اشاره به اینکه برای فراگیرکردن کشت استویا باید فرآیند تامین نشای این گیاه را هم تضمین کرد گفت : استویا نه ازطریق بذر ، بلکه از طریق کشت بافت تکثیر می شود از این رو نشاگیری از آن ، نیازمند فضای گلخانه ای است و باید پیش از تشویق کشاورزان به کشت استویا بخش خصوصی بویژه دانش آموختگان رشته های کشاورزی را ترغیب کرد با ساخت گلخانه های کوچک ، نشای مورد نیازکشت استویا را تامین کنند.

رییس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی شمال کشور هم در گفتگو با خبرنگار ما فعال کردن شرکت های خصوصی ، برای تولید نشای استویا را مهم دانست وگفت : باید در کنار تشویق بخش خصوصی به تولید نشای استویا ، آگاهی های عمومی به استویا را هم افزایش داد تا فعالیت شرکت های تولیدکننده نشا در دراز مدت سودآور باشد.

باتوجه به امکان توسعه کشت استویا در گیلان و سودآوربودن کشت آن ، تولید این محصول می تواند راهکاری برای برطرف کردن مشکل تک محصولی بودن کشاورزی در گیلان ، ایجاد فرصت های جدید شغلی و در نهایت توسعه اقتصادی گیلان محسوب شود .

کم زحمت بودن کشت استویا هم مزیت خوبی برای کشاورزی گیلان است کشاورزانی که بیشترشان محصولات پرزحمتی مانند برنج و چای تولید می کنند.

به نظر می رسد تلاش بیشتر سازمان جهاد کشاورزی گیلان برای آشنایی کشاورزان با استویا و کمک به بخش خصوصی برای تولید نشای این محصول در شتاب گرفتن فرآیند توسعه کشت استویا در گیلان موثر باشد .