کلیات
انتخابات مجلس شورای اسلامی ایران، انتخاباتی است که برای تعیین نمایندگان مجلس شورای اسلامی است. در نخستین مجلس شورای ملی پس از انقلاب اسلامی، نام این مجلس به مجلس شورای اسلامی تغییر پیدا کرد. سه دوره انتخابات در زمان رهبری امام خمینی (ره) انجام پذیرفت و تاکنون نیز هفت انتخابات مجلس در زمان رهبری آیت الله خامنه رهبر معظم انقلاب برگزار شده است.
فرایند تعیین صلاحیت
در ایران تعیین صلاحیت کاندیداهای انتخاباتی و نظارت برانتخابات بر عهده شورای نگهبان میباشد. همانطور که اشاره شد تاکنون ده دوره از این انتخابات برگزار شدهاست که انتخابات دوره اول در ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ و انتخابات دورهٔ دهم در ۷ اسفند ۱۳۹۴ انجام شد. زمستان سال ۱۳۹۸ دوره یازدهم این انتخابات برگزار خواهد شد.
تاریخ برگزاری دوره های مختلف
برگزاری دوره اول در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ با مشارکت ۲۰٬۸۵۷٬۳۹۱، برگزاری دوره دوم در تاریخ ۲۶ فروردین و ۲۷ اردیبهشت ۱۳۶۳ با مشارکت ۲۴٬۱۴۳٬۴۹۸، برگزاری دوره سوم در تاریخ ۱۹ فروردین و ۲۳ اردیبهشت ۱۳۶۷ با مشارکت ۲۷٬۹۸۶٬۷۳۶، برگزاری دوره چهارم در تاریخ ۲۱ فروردین ۱۳۷۱ با مشارکت ۳۲٬۴۶۵٬۵۵۸، برگزاری دوره پنجم در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۷۴ با مشارکت ۳۴٬۷۶۳٬۹۲۷، برگزاری دوره ششم در تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۷۸ و ۱۶ اردیبهشت ۱۳۷۹، با مشارکت ۳۸٬۷۲۶٬۴۳۱، برگزاری دوره هفتم در تاریخ ۱ اسفند ۱۳۸۲، با مشارکت ۴۶٬۳۵۱٬۰۳۲، برگزاری دوره هشتم ۲۴ اسفند۱۳۸۶، با مشارکت ۴۳٬۸۲۴٬۲۵۴، برگزاری دوره نهم ۱۲ اسفند ۱۳۹۰، با مشارکت ۴۸٬۲۸۸٬۷۹۹ و برگزاری دوره دهم در تاریخ ۷ اسفند ۱۳۹۴ و ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۵، با مشارکت ۵۴٬۹۱۵٬۰۲۴ صورت پذیرفته است.
میزان مشارکت مردمی
تا کنون ده دوره انتخابات برگزار شده است که میزان مشارکت مردمی در انتخابات مجلس شورای اسلامی به ترتیب از دوره اول ۵۲٫۱۴ درصد به ۶۱٫۸۳ دردصد دوره دهم رسیده است.
فرایند برگزاری انتخابات
نمایندگان مجلس شورای اسلامی هر چهار سال یک بار و از طریق انتخابات تعیین میشوند. نامزدهای شرکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی باید مورد تأیید نهادهای مربوط قرار گیرند. این نهادها به دو گروه تقسیم میشوند. اول هیئتهای اجرایی که وابسته به دولت و وزارت کشورهستند و دوم شورای نگهبان.
هیئتهای اجرایی برای هر داوطلب هفت شرط را مورد بررسی قرار میدهند و در صورت احراز تمامی این شروط از جانب داوطلب وی را برای تأیید صلاحیت به شورای نگهبان معرفی میکنند. شرایط هفتگانه به شرح زیر است:
داشتن سلامت جسمانی در حد نعمت بینایی، شنوایی و گویایی
عدم سوء پیشینه و محکومیت قضایی
عدم سوء شهرت در حوزه انتخابیه
داشتن حداقل ۳۰ سال کامل سن برای ثبت نام
داشتن حداقل مدرک کارشناسی ارشد یا معادل آن (بنا بر یک تبصره افراد دارای مدرک کارشناسی که سابقه پنج سال کار در حد کارشناسی را داشته باشند نیز مجاز به ثبت نام هستند)
اعتقاد و التزام عملی به نظام جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی آن
اعتقاد و التزام عملی به اسلام و اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه
پس از هیئتهای اجرایی نوبت به شورای نگهبان میرسد که به تأیید صلاحیت داوطلبان شرکت در انتخابات مجلس بپردازد. در صورتی که شورای نگهبان نیز صلاحیت داوطلبی را تأیید کرد وی میتواند در انتخابات شرکت کند.
میزان مشارکت مردم در انتخابات نخستین دوره ۵۲ درصد، در دومین دوره ۶۴/۶ درصد، در سومین دوره ۵۹/۷ درصد، در چهارمین دوره ۵۸ درصد، در پنجمین دوره ۷۱/۱ درصد، در ششمین دوره ۶۷ درصد، در هفتمین دوره ۵۱/۱۵ درصد، در هشتمین دوره ۵۱ درصد، در نهمین دوره ۶۴/۲ درصد و در دهمین دوره ۶۲ درصد بودهاست.
دعوای نمایندگان مجلس نهم با وزیر امور خارجه
تعداد کرسی استان های مختلف در مجلس
آذربایجان شرقی ۱۹، آذربایجان غربی ۱۲، اردبیل ۷، اصفهان ۱۹، البرز ۳، ایلام ۳، بوشهر ۴، تهران ۳۵، چهارمحال و بختیاری ۴، خراسان جنوبی ۴ ، خراسان رضوی ۱۸ ، خراسان شمالی ۴، خوزستان ۱۸، زنجان ۵، سمنان ۴، سیستان و بلوچستان ۸، فارس ۱۸، قزوین ۴، قم ۳، کردستان ۶، کرمان ۱۰، کرمانشاه ۸، کهگیلویه و بویراحمد ۳، گلستان ۷، گیلان ۱۳، لرستان ۹، مازنداران ۱۲، مرکزی ۷، هرمزگان ۵، همدان ۹ و یزد ۴ در مجلس شورای اسلامی دارند.
همچنین پس از انقلاب مشروطه، با تشکیل مجلس شورای ملی، در قانون اساسی مشروطه برای اقلیتهای دینی هم نمایندگانی درنظر گرفته شد. این موضوع پس از انقلاب ۱۳۵۷ هم در قانون اساسی باقی ماند. هماکنون در مجلس شورای اسلامی، زرتشتیان و کلیمیان، هر کدام یک نماینده، مسیحیان آشوری و کلدانی مجموعاً یک نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هر کدام یک نماینده دارند.
یک فعال سیاسی اصلاحطلب گفت: آقای روحانی میخواهد ثابت کند که از سیاست رسمی فاصله نگرفته است. حالا در این بین اگر تأییدصلاحیت شد و توانست با یک رأی حداقلی وارد خبرگان شود که بیشتر هم راضیاش میکند اما او هدف اصلیاش نشاندادن آن است که هنوز در دایره رسمیها جای دارد.
کد خبر: ۱۲۰۶۷۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۵
غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی، نماینده ادوار مجلس میگوید: مچِ پای زنان برای این نمایندگان خیلی مهمتر از شکم مردم است و چنین مواردی عاملی شد که مردم از مجلس ناامید شدند.
کد خبر: ۱۲۰۶۲۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۲
سعید آجرلو، مدیرمسئول روزنامه صبحنو، در ابتدا اشارهای به چهار راهبرد رهبرانقلاب (امنیت، سلامت، مشارکت و رقابت) برای انتخابات اسفند کرد و دو راهبرد مشارکت و رقابت را دارای همبستگی بیشتری دانست
کد خبر: ۱۲۰۶۲۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۲
وزیر کشور از تأیید صلاحیت ۱۷ هزار و ۵۰۰ نفر از ثبت نامکنندگان انتخابات مجلس شورای اسلامی خبر داد و این آمار را کمسابقه دانست.
کد خبر: ۱۲۰۵۹۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۳۰
روزنامه جمهوری اسلامی در واکنش به اظهارات اخیر صادق محصولی که خواستار خالص سازی بیشتر دولت شده بود نوشت: دبیرکل یکی از احزاب خواستار یکدستتر شدن حکومت شده و برای آنکه بر این خواسته انحرافی خود سرپوش ظاهرپسندی بگذارد این را هم چاشنی سخنان خود کرده که تعدادی از مسئولین و وزرا انقلابی نیستند و باید کنار بروند و جای خود را به افراد انقلابی بدهند.
کد خبر: ۱۲۰۵۸۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۳۰
وزیر کشور با رد اظهارات برخی داوطلبان ردصلاحیت شده توسط هیاتهای اجرایی، گفت: هیاتهای اجرایی مطابق قانون مستقل عمل کرده و بر اساس نظرات مراجع پنجگانه تصمیمگیری میکنند.
کد خبر: ۱۲۰۵۷۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۳۰
یک فعال اصلاح طلب با انتقاد از ترکیب و نوع دیدگاه هیأت اجرایی در بحث ردصلاحیت ها گفت: در مورد صلاحیت پزشکیان و علی مطهری نظرسنجی شود.
کد خبر: ۱۲۰۵۷۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۹
رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی گفت: برای انتخابات مجلس سعی داریم، افراد پاکدست، متخصص و انقلابی را انتخاب کنیم.
کد خبر: ۱۲۰۵۷۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۹
چند ماهی بیشتر به انتخابات مجلس نمانده است اما جوش وخروشی از سوی مردم، احزاب و گروههای سیاسی در سپهر سیاسی ایران قابل رویت نیست.
کد خبر: ۱۲۰۵۷۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۹
مدیرکل سیاسی وزارت کشور دوره اصلاحات با تأکید بر اینکه باید به عنوان «حق مردم» به انتخابات نگاه کرد، گفت: من منتقد این وضع هستم. یعنی همان طور که آقای خاتمی گفتند، اصلاحطلبان باید بر مبانی جمهوری اسلامی پای بفشارند و عقب نشینند. انتخابات ارث پدری کسی نیست که ما به واسطه اینکه او میخواهد این انتخابات را به میل خودش برگزار کند و پا پس بکشیم؛ ولو اینکه معتقد باشیم نتیجهاش رد صلاحیت است، نباید عقبنشینی کرد.
کد خبر: ۱۲۰۵۳۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۷
حسن بیادی رییس ستاد انتخابات شورای وحدت در تهران بزرگ با صدور نامه ای خطاب به دبیران کل احزاب و تشکل های عضو شورای وحدت، تشکیل ستاد انتخابات را رسماً اعلام کرد.
کد خبر: ۱۲۰۵۰۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۶
سخنگوی شورای نگهبان خبر داد؛
دکتر طحان نظیف گفت: هیاتهای نظارت استانی و هیات مرکزی نظارت بر انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی از امروز به بررسی صلاحیتهای داوطلبان خواهند پرداخت.
کد خبر: ۱۲۰۴۹۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۵
مهلت چهار روزه ثبت اعتراض برای داوطلبانی که صلاحیت آنها احراز نشده است پایان یافت.
کد خبر: ۱۲۰۴۸۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۴
رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب با اشاره به انتخابات پیش رو با بیان اینکه در این انتخابات تمرکز و فعالیت ما بر مبنای وحدت است، گفت: درب شورای ائتلاف به روی نیروهای جوان باز شود.
کد خبر: ۱۲۰۴۶۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۳
بر اساس ماده ۶١ قانون انتخابات، داوطلبانی که عدم تایید و احراز شدند، میتوانند اعتراض خود را کتبی به فرمانداریهای مراکز حوزه ارایه دهند و سپس این اعتراضها تسلیم هیات نظارت استان میشود تا مورد بررسی قرار گیرد.
کد خبر: ۱۲۰۴۵۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۳
کامبیز مهدی زاده در نامهای به هیأت نظارت بر انتخابات مجلس آذربایجان شرقی نوشت: نمیدانستم وقتی پرچم مقدس جمهوری اسلامی ایران را در آمریکا، کانادا، آلمان و... در مسابقات جهانی اختراعات به اهتزاز در می آورم و نشان رنگین طلا را برای کشور به ارمغان می آورم، روزی به اینجانب بگویند شما التزام عملی به جمهوری اسلامی ایران ندارید.
کد خبر: ۱۲۰۴۴۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۲
واکنش دبیر ستاد انتخابات کشور به انتقاد از رد صلاحیت ها:
ادبیات سیاسی مردم به گونهای است که از انتخابات به عنوان یک نقطه سرنوشت ساز یاد میشود؛ از این روی به نظر میرسد مردم در انتخابات کنشگرانه و فعالانه شرکت خواهند کرد.
کد خبر: ۱۲۰۴۴۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۲
صلاحیت پنج هزار و ۲۰۴ داوطلب شرکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی در استان تهران تایید شد.
کد خبر: ۱۲۰۴۳۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۲
محمدرضا خباز نماینده ادوار مجلس و الهویردی دهقانی نماینده فعلی مجلس با انتقاد از ردصلاحیتشان، نحوه چینش اعضای این هیات ها را در ردصلاحیتشان اثرگذار می دانند.
کد خبر: ۱۲۰۴۲۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
دیروز نتیجه بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات مجلس ی شورای اسلامی اعلام و ۲۵۰ نماینده مجلس یازدهم نیز در پیش ثبتنام شرکت کردند که ۱۱ نماینده فعلی مجلس رد صلاحیت و ۱۰۹ نماینده تایید صلاحیت شدهاند.
کد خبر: ۱۲۰۴۱۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱