کلیات
انتخابات مجلس شورای اسلامی ایران، انتخاباتی است که برای تعیین نمایندگان مجلس شورای اسلامی است. در نخستین مجلس شورای ملی پس از انقلاب اسلامی، نام این مجلس به مجلس شورای اسلامی تغییر پیدا کرد. سه دوره انتخابات در زمان رهبری امام خمینی (ره) انجام پذیرفت و تاکنون نیز هفت انتخابات مجلس در زمان رهبری آیت الله خامنه رهبر معظم انقلاب برگزار شده است.
فرایند تعیین صلاحیت
در ایران تعیین صلاحیت کاندیداهای انتخاباتی و نظارت برانتخابات بر عهده شورای نگهبان میباشد. همانطور که اشاره شد تاکنون ده دوره از این انتخابات برگزار شدهاست که انتخابات دوره اول در ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ و انتخابات دورهٔ دهم در ۷ اسفند ۱۳۹۴ انجام شد. زمستان سال ۱۳۹۸ دوره یازدهم این انتخابات برگزار خواهد شد.
تاریخ برگزاری دوره های مختلف
برگزاری دوره اول در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ با مشارکت ۲۰٬۸۵۷٬۳۹۱، برگزاری دوره دوم در تاریخ ۲۶ فروردین و ۲۷ اردیبهشت ۱۳۶۳ با مشارکت ۲۴٬۱۴۳٬۴۹۸، برگزاری دوره سوم در تاریخ ۱۹ فروردین و ۲۳ اردیبهشت ۱۳۶۷ با مشارکت ۲۷٬۹۸۶٬۷۳۶، برگزاری دوره چهارم در تاریخ ۲۱ فروردین ۱۳۷۱ با مشارکت ۳۲٬۴۶۵٬۵۵۸، برگزاری دوره پنجم در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۷۴ با مشارکت ۳۴٬۷۶۳٬۹۲۷، برگزاری دوره ششم در تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۷۸ و ۱۶ اردیبهشت ۱۳۷۹، با مشارکت ۳۸٬۷۲۶٬۴۳۱، برگزاری دوره هفتم در تاریخ ۱ اسفند ۱۳۸۲، با مشارکت ۴۶٬۳۵۱٬۰۳۲، برگزاری دوره هشتم ۲۴ اسفند۱۳۸۶، با مشارکت ۴۳٬۸۲۴٬۲۵۴، برگزاری دوره نهم ۱۲ اسفند ۱۳۹۰، با مشارکت ۴۸٬۲۸۸٬۷۹۹ و برگزاری دوره دهم در تاریخ ۷ اسفند ۱۳۹۴ و ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۵، با مشارکت ۵۴٬۹۱۵٬۰۲۴ صورت پذیرفته است.
میزان مشارکت مردمی
تا کنون ده دوره انتخابات برگزار شده است که میزان مشارکت مردمی در انتخابات مجلس شورای اسلامی به ترتیب از دوره اول ۵۲٫۱۴ درصد به ۶۱٫۸۳ دردصد دوره دهم رسیده است.
فرایند برگزاری انتخابات
نمایندگان مجلس شورای اسلامی هر چهار سال یک بار و از طریق انتخابات تعیین میشوند. نامزدهای شرکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی باید مورد تأیید نهادهای مربوط قرار گیرند. این نهادها به دو گروه تقسیم میشوند. اول هیئتهای اجرایی که وابسته به دولت و وزارت کشورهستند و دوم شورای نگهبان.
هیئتهای اجرایی برای هر داوطلب هفت شرط را مورد بررسی قرار میدهند و در صورت احراز تمامی این شروط از جانب داوطلب وی را برای تأیید صلاحیت به شورای نگهبان معرفی میکنند. شرایط هفتگانه به شرح زیر است:
داشتن سلامت جسمانی در حد نعمت بینایی، شنوایی و گویایی
عدم سوء پیشینه و محکومیت قضایی
عدم سوء شهرت در حوزه انتخابیه
داشتن حداقل ۳۰ سال کامل سن برای ثبت نام
داشتن حداقل مدرک کارشناسی ارشد یا معادل آن (بنا بر یک تبصره افراد دارای مدرک کارشناسی که سابقه پنج سال کار در حد کارشناسی را داشته باشند نیز مجاز به ثبت نام هستند)
اعتقاد و التزام عملی به نظام جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی آن
اعتقاد و التزام عملی به اسلام و اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه
پس از هیئتهای اجرایی نوبت به شورای نگهبان میرسد که به تأیید صلاحیت داوطلبان شرکت در انتخابات مجلس بپردازد. در صورتی که شورای نگهبان نیز صلاحیت داوطلبی را تأیید کرد وی میتواند در انتخابات شرکت کند.
میزان مشارکت مردم در انتخابات نخستین دوره ۵۲ درصد، در دومین دوره ۶۴/۶ درصد، در سومین دوره ۵۹/۷ درصد، در چهارمین دوره ۵۸ درصد، در پنجمین دوره ۷۱/۱ درصد، در ششمین دوره ۶۷ درصد، در هفتمین دوره ۵۱/۱۵ درصد، در هشتمین دوره ۵۱ درصد، در نهمین دوره ۶۴/۲ درصد و در دهمین دوره ۶۲ درصد بودهاست.
دعوای نمایندگان مجلس نهم با وزیر امور خارجه
تعداد کرسی استان های مختلف در مجلس
آذربایجان شرقی ۱۹، آذربایجان غربی ۱۲، اردبیل ۷، اصفهان ۱۹، البرز ۳، ایلام ۳، بوشهر ۴، تهران ۳۵، چهارمحال و بختیاری ۴، خراسان جنوبی ۴ ، خراسان رضوی ۱۸ ، خراسان شمالی ۴، خوزستان ۱۸، زنجان ۵، سمنان ۴، سیستان و بلوچستان ۸، فارس ۱۸، قزوین ۴، قم ۳، کردستان ۶، کرمان ۱۰، کرمانشاه ۸، کهگیلویه و بویراحمد ۳، گلستان ۷، گیلان ۱۳، لرستان ۹، مازنداران ۱۲، مرکزی ۷، هرمزگان ۵، همدان ۹ و یزد ۴ در مجلس شورای اسلامی دارند.
همچنین پس از انقلاب مشروطه، با تشکیل مجلس شورای ملی، در قانون اساسی مشروطه برای اقلیتهای دینی هم نمایندگانی درنظر گرفته شد. این موضوع پس از انقلاب ۱۳۵۷ هم در قانون اساسی باقی ماند. هماکنون در مجلس شورای اسلامی، زرتشتیان و کلیمیان، هر کدام یک نماینده، مسیحیان آشوری و کلدانی مجموعاً یک نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هر کدام یک نماینده دارند.
از روز شنبه و بلافاصله پس از مشخص شدن، رویکرد شورای نگهبان و هیاتهای نظارت در بررسی صلاحیت نامزدهای کسب کرسی نمایندگی مجلس دوازدهم، دامنه وسیعی از فعالان سیاسی، نمایندگان مجلس و تحلیلگران نسبت به گارد هیاتهای نظارت واکنش نشان داده و آن را زمینهساز کاهش مشارکت در انتخابات ارزیابی کردند.
کد خبر: ۱۲۱۴۸۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۹
این روزها شاهد واکنش افراد رد صلاحیت شده و اعتراض آنان به هیئتهای نظارت هستیم. همچنین برخی از تشکلهای اصولگرا با اعلام موجودیت به دنبال این هستند که سهمی از سبد رای این جناح را به خود اختصاص دهند. ضمن اینکه در مورد طیف بندی افراد تایید صلاحیت شده اطلاعات جدیدی منتشر شده است که در این مطلب مروری بر همه آنها خواهیم داشت.
کد خبر: ۱۲۱۴۸۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۹
عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی با این پیشبینی که تعداد شرکت کنندگان در انتخابات نسبت به دوره قبل افزایش پیدا خواهد کرد، گفت: امیدوارم افزایش مشارکت منجر به تشکیل یک مجلس قوی با افراد متعهد و مردمی شود تا این مسیری که به سمت بهبود شرایط در آن قرار گرفتهایم، سرعت پیدا کرده و عقبافتادگیهای سابق جبران شود.
کد خبر: ۱۲۱۴۷۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۹
فرماندار تهران از تایید صلاحیت دو هزار و ۴۵۹ داوطلب در حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس توسط هیأت نظارت مرکزی شورای نگهبان خبر داد.
کد خبر: ۱۲۱۴۷۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۹
دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی روز جمعه ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ برگزار شد. رئیس ستاد انتخابات کشور گفت مجموع واجدان شرایط اخذ رای در کل کشور، ۶۱ میلیون و ۱۷۲ هزار و ۲۹۸ تن هستند.
کد خبر: ۱۲۱۴۶۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۲
به تدریج آرایشهای سیاسی و انتخاباتی جناحها و تشکلها و احزاب در حال قوامیافتن است و فضای کشور، رفتهرفته رنگ و بوی انتخاباتی به خود میگیرد. درمورد انصراف و ائتلاف افراد و جناحها و گلایههای رد صلاحیت شدهها، اخبار بسیاری شنیده میشود که در این مطلب به برخی از آنان خواهیم پرداخت.
کد خبر: ۱۲۱۴۵۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۸
قائممقام دبیر شورای نگهبان گفت: اسناد جدیدی که از داوطلبان به دست میآید، ممکن است وضعیت آنها را تغییر دهد؛ یعنی اگر در گذشته تأیید شده، رد شود و یا عکس آن صورت گیرد.
کد خبر: ۱۲۱۴۵۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۸
حجتالاسلام سید محمود علوی، وزیر سابق اطلاعات نیز عدم احراز صلاحیت را دریافت کرده است.
کد خبر: ۱۲۱۴۲۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۶
رییس ستاد انتخابات کشور گفت: با گواهینامه، کارت پایان خدمت و گذرنامه هم میتوان در انتخابات آتی رای داد.
کد خبر: ۱۲۱۴۰۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۶
با توجه به اعلام نتایج بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی در هیاتهای نظارت، بررسیها حکایت از تایید بسیاری از داوطلبان شرکت در انتخابات دارد به طوری که حدود ۹۰ درصد از نمایندگان فعلی تائید صلاحیت شدند.
کد خبر: ۱۲۱۴۰۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۵
معاون پارلمانی رئیس جمهور گفت: پیشنهاد برگزاری دوباره ثبت نام انتخابات مجلس شورای اسلامی به لحاظ قانونی امکان اجرا ندارد.
کد خبر: ۱۲۱۴۰۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۵
سخنگوی ستاد انتخابات استان گیلان از انصراف ۴۴ داوطلب پیش از اعلام نتایج صلاحیتها خبر داد و گفت: انتشار اسامی داوطلبان عدم تایید یا عدم احراز شده بدون اجازه آنان تخلف بوده و قابل پیگرد قضایی است.
کد خبر: ۱۲۱۳۹۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۵
تسنیم مدعی شد: صلاحیت پزشکیان، علی مطهری و نوبخت برای انتخابات مجلس تایید شد.
کد خبر: ۱۲۱۳۹۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۴
سخنگوی شورای نگهبان:
شورای نگهبان نگاه حزبی و سیاسی ندارد. زمینه مشارکت برای نقش آفرینی احزاب و گروه های سیاسی مختلف در انتخابات پیش رو فراهم است. بیش از ۴۰۰ نفر دهه هفتادی داریم و بیش از ۳ هزار و ۷۰۰ نفر دهه شصتی داریم که می توانند باهم رقابت کنند. فضا فراهم است که یک انتخابات پرشور داشته باشیم
کد خبر: ۱۲۱۳۹۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۴
هادی طحاننظیف عضو حقوقدان و سخنگوی شورای نگهبان امروز (پنجشنبه ۱۴ دی) با حضور در برنامه تلویزیونی «صف اول» گفت: نتیجه بررسی صلاحیتهای داوطلبان مجلس به وزارت کشور ارسال شد. بر اساس قانون سه روز فرصت اعتراض برای داوطلبان فراهم است
کد خبر: ۱۲۱۳۹۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۴
سخنگوی جبهه اصلاحات میگوید: در مورد اینکه حزبی کاندیدایی داشته باشد و یا قصد داشته باشد بر خلاف جریان اصلاحات تصمیم بگیرد، بنده بی اطلاع هستم. الان بفرمایید از چهره شاخص کارگزاران چه کسانی در انتخابات هستند؟ آقای مرعشی ثبتنام کردند؟ آقای عطریان ثبتنام کردند؟ آقای هاشمی ثبتنام کردند؟ ما اصلاً چهره شاخصی از حزب کارگزاران سازندگی داریم که ثبتنام کرده باشد؟!
کد خبر: ۱۲۱۲۵۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۷
۶۴ روز مانده تا انتخابات ۱۱ اسفند؛
براساس جدول زمانبندی انتخابات مجلس دوازهم، هیاتهای اجرایی، صلاحیت داوطلبان را بررسی و پس از آن، از ۱۹ آبان تا ۲۰ آبان، مراتب عدم تایید یا عدم احراز توسط فرمانداران مراکز حوزههای انتخابیه، به داوطلبان ابلاغ شد؛ داوطلبانی که نسبت به نتایج اعلام شده اعتراض داشتند، اعتراض خود را با به هیاتهای نظارت اعلام و نتایج نهایی ۱۵ دی ماه به آنها اعلام میشود.
کد خبر: ۱۲۱۲۵۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۷
رییس ستاد انتخابات کشور گفت: باید با تمام توان به دنبال اجرای صحیح انتخابات بر اساس منویات و تاکیدات مقام معظم رهبری و ایجاد بسترهای لازم برای حضور و مشارکت مردم شریف ایران اسلامی باشیم.
کد خبر: ۱۲۱۲۴۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۶
احمد امیرآبادی نماینده قم از کاندیداتوری در انتخابات دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی انصراف داد.
کد خبر: ۱۲۱۲۳۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۶
یک فعال سیاسی گفت: در انتخابات مجلس افرادی امکان حضور در عرصه رقابت را داشته باشند که اولا ساختار پارلمان را به خوبی بشناسند و ثانیا با روند قانونگذاری آشنا باشند.
کد خبر: ۱۲۱۲۲۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۵